تفسیر سوره ناس- 1
موضوع: تفسیر سوره ناس- 1
تاریخ پخش: 75/10/23
بسم الله الرحمن الرحیم
1- زبان کلید روابط عمومی انسان
بیشترین کلمهای که در این سوره هست «النَّاس» یعنی مردم است. «قُلْ» در قرآن 332 بار آمده است که همهاش به مومنین بگو به کفار بگو به منافقین بگو آنها گفتند تو هم چنین بگو. بگو مگو مناظره است استدلال بحث ارشاد همهاش نیاز به «قُلْ» دارد بگو. این کار زبان کار مهمی است همه اعضای انسان ممکن است درد بگیرد تنها عضوی که از روز تولد تا روز مرگ درد نمیگیرد زبان است هیچکس نمیگوید زبانم درد گرفته دندان، چانه، پا، گوش. زبان کلید روابط عمومی انسان است و خیلی کار میکند با پادشاهان ایران نیم ساعت بحث کردند پادشاهان ایران شیعه شدند بعد اجازه دادند شیعه در ایران ترویج بشود و الان شعیه بودن ایران نتیجه نیم ساعت بحث است و این از برکات زبان است. کلمه حقی که انسان پیش یک ستمگر بگوید بزرگترین جهادهاست قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «إِنَّ أَفْضَلَ الْجِهَادِ کَلِمَهُ عَدْلٍ عِنْدَ إِمَامٍ جَائِرٍ» (کافی/ج5/ص59) یک مرگ بر شاهی که شما زمانی که شاه بود گفتید آمریکا را لرزاند کلمه خیلی مهم است.
یکوقت یک تشویق یک نفر را سرافراز میکند و یک نفر را سرنگون میکند. یادتان نرود آن دزدی که هر چه او را زندانی کردند باز دیدند دزدی مسلحانه میکند بعد اعدامش کردند لحظه مرگ گفت مادرم را بیاورید خداحافظی کنم تا مادرش را بغل گرفت گفت زبانت را بگذار توی دهان من چون لحظه خداحافظی و وداع بود مادر هم زبانش را گذاشت توی دهان پسر دزدش گاز گرفت مادر شیون کرد گفت چرا همچنین کردی؟ گفت بچه بودم رفته خانه همسایه دو تا تخم مرغ دزدیدم گفتی آفرین آن آفرین تو مرا دزد حرفهای کرد و لذا قرآن به هیچکس نمیگوید آفرین چون وقتی به کسی میگویی آفرین طرف خیال میکند به آخرین درجه رسیده است و لذا میفرماید «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»، «لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»، «لَعَلَّ» یعنی خیال نکن به آخرین درجه رسیدی.
2- خداوند به مؤمن و کافر اعطا میکند
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ» به نام خداوند بخشنده مهربان اینکه میگویند بخشنده مهربان چون دیگران بخشنده حقه باز هستند یعنی فندق میدهد که گردو برگردد. حالا اگر حقه باز نیستند بخشنده اقتصادی هستند یعنی علف میدهد که شیر بدوشد دانه میدهد که تخم مرغ بردارد جو میدهد که بار بکشد. بعضی بخشندهها به یک عده میبخشند اما خدا به یک عده میبخشد. یک جمله از دعای ماه رجب اینست «یا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تُحَنُّناً مِنْهُ وَ رَحْمَهً» (إقبالالأعمال/ص644) ای خدا به کسی میدهی که اصلاً تو را نمیشناسد خدا رزق میدهد حتی به کافرین. حضرت ابراهیم(ع) یک دعا کرد که خدایا به مومنین رزق بده خداوند فرمود هیس! از این حرفها نزنی من رزقی که میدهم به کفار هم میدهم دعای ابراهیم(ع) این بود «وَ ارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَراتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِقالَ وَ مَنْ کَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلیلاً ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلى عَذابِ النَّارِ وَ بِئْسَ الْمَصیرُ» (بقره/126) به اهل مکه از میوهها بده به هر که ایمان دارد. خداوند فرمود نه من بخشنده عموم هستم «وَ مَنْ کَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ» هر کس کافر هم باشد من کامیابش میکنم.
این هم که به ما میفرماید روزه بگیر نماز بخوان نه بخاطر اینکه مزدش است میخواهد ما عبد او بشویم مگر نمازهای ما چقدر میارزد؟ آدمهایی که میمیرند و نماز نخواندهاند وارثشان اگر پسر و دختر خوبی باشند برای آنها نماز میخرند مثلاً یکسال روزه و نماز هر کدام 10 هزار تومان اگر یک نفر 60 سال خواسته باشد 600 هزار تومان 600 هزار تومان هم روزه اصلاش یک آدم 60 ساله تمام نماز و روزه هایش یک میلیون میارزد یعنی یک سوم پیکان. نماز ما چیزی نمیارزد؟ تازه میفرماید اگر این عبادت را بکنی «جَنَّه» به تو بهشت میدهم انهار نه یک نهر چند نهر از شیر «أَنْهارٌ مِنْ لَبَنٍ» (محمد/15)، «أَنْهارٌ مِنْ عَسَلٍ» (محمد/15) چند تا نهر در بهشت است برای هر نهر باغها در نهرها چند نهر از شیر چند نهر از عسل. این خدا میخواهد شما یک اشاره بکنید بعد باقیاش با خودش یک قدم به طرف او برویم ببینیم او چکار میکند؟ خداوند در طبیعت یک اسپرم میگیرد در رحم مادر یک تک سلول میگیرد یک انسان میدهد همینطور که در طبیعت یک تک سلول میگیرد «ماءٍ مَهینٍ» (مرسلات/20) آب پست میگیرد و یک انسان درست میکند از یک عبادت شما هم… اما خدا میخواهد بدهد. حالا چون 30 سوره هست همه حرفهایم را در «بِسْمِ اللَّهِ» نزنم یک خرده هم بگذاریم برای بعد چون علم من کم است حالا اگر حضرت علی(ع) باشد در(باء) «بِسْمِ اللَّهِ» 50 سال حرف در میآورد سواد من به اندازه یک قطره پیش اقیانوس. بنابراین یک قطرهاش را اینجا نگویم چون اگر همه یادداشتهایم را در این «بِسْمِ اللَّهِ» بگویم باقیاش کم میآورم برای اینکه کم نیاوردم «بِسْمِ اللَّهِ» رد بشویم.
3- پناه به خدا بردن عمل است نه حرف
«قُلْ أَعُوذُ» (ناس/1) به پیغمبر(ص) میفرماید بگو من پناه میبرم وقتی پیغمبر(ص) پناه میبرد ما که دیگر هیچی. پیغمبری که معصوم است میفرماید پناه میبرم باید واقعاً پناه برد. شیطان چیه؟ هر کس میخواهد امتحان کند که شیطان هست یا نه یک رکعت نماز با توجه بخواند اگر توانستی یک رکعت نماز با توجه بخوانی شیطان نیست. یعنی خودت میتوانی تصمیم بگیری. همین که انسان گاهی وقتها هر کاری میخواهد بکند تصمیم بگیرد نمیشود پیداست غیر او یک چیزهای دیگری هم هست.
«قُلْ» بگو پناه میبرم پیغمبر(ص) پناه میبرد حساب ما روشن است پناه هم میبرم یعنی واقعاً باید پناه برد آژیر که میگذارند توجه، توجه وضعیتی که هم اکنون میشنوید معنا و مفهوم آن آنست که… اگر آژیر کشیدند نمیگویند پناه باید برد، پناه باید برد بلکه میدوی یعنی پناه بردن عمل است نعره نیست. وقتی هم که شما میگوئید «أَعُوذُ» یعنی شما باید در عمل کاری بکنی «أَعُوذُ بالله» خوب دخترت را عروس کن حالا باشد لیسانساش را بگیرد بعد. پناه میبریم به خداای دروغگو. اگر میخواهی از شر شیطان به خدا پناه ببری یکی از راههای شیطان شهوت است شما باید زود پسرت را داماد کنی یعنی باید عمل. چراغ را جلوی باد بگذاری و بگویی «أَعُوذُ»، «أَعُوذُ» این دروغ است. امام رضا(ع) فرمود کسی که عملاً گناه میکند و به زبانش میگوید «استغفرالله» این خدا را مسخره میکند. اگر واقعاً از گناه ناراحتی کاری بکن که از گناه دور شوی آدم رفیقش را عوض نمیکند با همان رفیقهای گناهکارش میرود و میآید بعد میگوید به خدا پناه میبرم خوب اینها را عوض کن شغلش گناه خیز است خوب شغلت را عوض کن.
یکی از دوستان ما دکتر تاریخ است و خیلی سال است در هندوستان زندگی میکند دوستمان میگفت رفته بودم هند به او گفتم با این فیلمها چکار میکنی؟ گفت برای اینکه بچه هایم سالم باشند از توی تلویزیون یک کاری کردم فیلم درست نگیرد بچهام هی تلویزیون را روشن میکند میگوید بابا تلویزیون خراب است میگویم بله میگفت خرابش کردهام که بچهام فیلمهای هندی را نبیند. آنوقت شما ویدئو میخری خانه را هم خالی میکنی بچه هم آزاد بعد میروی میگویی خدایا به تو پناه میبریم این دروغ است مسخره است «أَعُوذُ» گفتی نیست عملی است.
«درسها»
4- سرچشمه دین وحی و پیامبر امین وحی
سرچشمه دین وحی است. «قُلْ» از طرف خدا میگوید تو بگو. خیلی دلیل داریم که قرآن وحی است. یکیاش اینکه گاهی وقتها که خدا به پیغمبر(ص) هم یک چیزی میگوید عین آنرا میآید میگوید مثلاً آیه نازل شد «لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ» (آلعمران/128) اگر بنده خدمت امام(ره) یا مقام معظم رهبری رفتم و مقام معظم رهبری فرمودند تو هیچی هستی. این را نمیگویم اما اگر تعریفام کند میگویم فتوکپیاش را هم به دنیا صادر میکنم. خداوند به پیغمبر(ص) میفرماید تو هیچ کارهای «لَیْسَ لَکَ مِنَ الْأَمْرِ شَیْءٌ» فوراً پیغمبر(ص) میفرمود آیه نازل شد من هیچ کارهام واقعاً پیداست که صاف صاف است و مثل آینه شفافی که جز وحی در آن چیزی نیست. «عَبَسَ وَ تَوَلَّى» (عبس/1) چرا عبوس کردی حال عبوس کنند پیغمبر(ص) یا کس دیگری باشد میگوید «لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَکَ» (تحریم/1) پیغمبر(ص) چرا اینکار را حرام کردی یعنی تا خدا تشر میزند فوری تشرش را میآید و میگوید «وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوى إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْیٌ یُوحى» (نجم/4-3) پیامبر(ص) امین وحی است یعنی وقتی میگوید «قُلْ»، «قُلْ»اش را میگوید محتوای گفتهها همه وحی است. ما از کامپیوتر 350 «أَعُوذُ» کشیدیم بیرون 350 خطر.
5- کمک مالی به پدر و مادر غیر مستقیم باشد
پناه میبرم به خدا از شر این خطر، از شر این خطر و… امام میفرماید خدایا پناه میبرم پیر بشوم پسرم خرجیام را بدهد این پیداست که پیرمردها و پیرزنها که پسرشان پول آنها را میدهد درد آور است چون پسر هر چه پول از پدر و مادر بگیرد احساس شکستگی نمیکند میگوید پدرم است اما پدر که پول میگیرد هی… و لذا آقا زادهها هر کدام پدر و مادرتان بی پول است پول به حسابش بریزید برود بانک بگیرد منتظر نباش به تو بگوید بعد آدم غصه میخورد.
روزهای آخر عمر مادرم بود رفته بودم کاشان او را ببینم هی نگاه نگاه میکرد و لبش تکان میخورد گفتم برگردم ببینم چیه؟ رفتم گفت نه نه حرفی داری؟ خواست حرفی بزند خجالت میکشید یک خرده پول میخواست حالا الحمدالله نیازی هم نداشت دلش میخواست. یک روز گفت که من مادر بزرگ شدم هی چشم روشنی از من میخواهند تو یک خرده پول اگر داری در اختیار من بگذار این قدر شکست و من در عمرم یک بار بیشتر به او پول ندادم چون نیازی نداشت مادرها وقتی پول میخواهند رویشان نمیشود که بگویند هر کس مادر دارد پول به او بدهد نگذارد که بگوید پسرها 2 میلیون از پدرش میگیرند گردن کلفتی میکنند مادرها میخواهند 2 هزار بگیرند از تو خرد میشود.
بعضی از این «أَعُوذُ» ما خوشمزهاند یعنی آدم به ذهنش نمیآید که این هم یک مشکلی است آخر گاهی وقتها آدم یک مریضیهایی دارد به فکرش نمیآید که عجب این هم یک بلایی است. یک جوان خوشگل سوپر دولوکس آمد نهضت سوادآموزی گفت آقای قرائتی هیچکس زن من نمیشود گفتم خوش تیپی چرا؟ گفت بدنم بو میدهد گفتم یعنی چه؟ گفت دست من را بو کن آن زمان هم ترسیدم یکوقت منافقی باشد ما را بغل کند و ترور کند ما هم یک خرده رفتیم عقب چه میدانم آخر نماز جمعه قالی آوردند روی آن بایستند قالی منفجر شد چه میدانم که دستش را بو کنم و چیزی بشود به پاسدارها گفتم بیائید من دست این را بو کنم دیدم بو میدهد گفت آقا 100 بار با صابون بشور باز هم بو میدهد اصلاً پوست بدنش بو میداد گفتم خدایا تا حالا نگفتم الحمدلله دست من بو نمیدهد.
اصلاً خداوند یک نعمتهایی به ما داد و تا نگیرد فکرش را نمیکنیم خدا اینهمه نعمت داده تا میگویند ناهارت را عصر(افطاری) بخور فلسفهاش چیست؟ هیچی. مثل گاو هر چی میخواهی بخور آخر اگر گاو بخورد انسان هم بخورد فرق بین گاو و انسان چیه؟ انسان باید یک کنترلی داشته باشد نخور چشم بخور چشم اینکه هر وقت خواستی خوردی که هنر نکردی هنر اینست که بتوانی روی شکمت برنامه ریزی کنی آدم اینقدر با شکمش رو دربایستی دارد. خطراتی که انسان را تهدید میکند 350 عدد است.
6- پناه دهنده واقعی خداست
پناه دهنده باید قابلیت داشته باشد. دنیا «أَعُوذُ» بعضی کشورهای خلیج به پرچم آمریکا یکی از این بدبختها میگفت من پرچم آمریکا روی کشتی میزنم از دریا عبور میکنم «أَعُوذُ» به پول من پول دارم با پول میتوانم همه کاری بکنم «أَعُوذُ» به قدرت با من طرف نشو به فلانی میگویمها! ! حالا خود فلانی از ترس پشه میرود توی پشه بند. پسر نوح(ع) کافر بود پدرش گفت پسر جان ایمان بیاور سوار کشتی شو کفار غرق میشوند گفت من غرق نمیشوم گفت خدا اراده کرده غرق شوند گفت «قالَ سَآوی إِلى جَبَلٍ یَعْصِمُنی مِنَ الْماءِ» (هود/43) من به کوه پناه میبرم میروم سر کوه بگذار مدرکم را بگیرم خوب «سَآوی إِلى مَدرک» اگر میخواهید پناه ببرید پناه دهنده واقعی خداست «أَعُوذُ بالله».
همانطور که عبادت کمک میخواهد تقوا هم کمک میخواهد شما در عبادت میگوئید «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ» (فاتحه/5) خدایا من میخواهم تو را عبادت کنم. عبادت بدون کمک خدا نمیشود و لذا پشت سر آن میفرماید «وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ» از تو استعانت میخواهم همینطور که در عبادت میگویی خدایا کمکم کن در تقوا هم باید بگویی خدایا کمکم کن «أَعُوذُ بِکَ» کمکم کن که باتقوا باشم من بدون کمک تو نمیتوانم خودم را نگه دارم.
7- آغاز قرآن «رب العالمین» و آخر آن «رب الناس» است
در اول قرآن میگوئیم «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ» (فاتحه/2) و در آخر قرآن میگوئیم «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» (ناس/1) اول قرآن «رَبِّ الْعالَمینَ» آخر قرآن «رَبِّ النَّاسِ» یعنی همه هستی یک کفه «ناس» هم یک کفه این ارزش انسان است. خوب و بد مردم تحت مدیریت و تربیت خدا هستند نمیفرماید «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ المُومِنین» یا «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ المُومِنین»، «رَبِّ النَّاسِ» مربی خوب و بد مردم اوست. گناهکاران مأیوس نشوند همانطور که خدای مومنین است خدای مجرمین و منافقین هست مجرمین نگویندای خدای خوبها چون خدای آنها(مجرمین) هم هست. حدیث داریم گناهکاری که بر میگردد و آدم خوبی میشود به قدری خدا راضی میشود مثل کسی که در بیابان زاد و راحلهاش را گم کرده و پیدا کرده. آدمهای مجرمی که به مسجد میآیند اینها میهمانهای خدا هستند پیرمردها نگویند اوه! ! این قرتی کیه آمده مسجد؟ تا حالا کجا بود؟ مسلمانهای ماه رمضان، مسلمانهای شب قدر بابا متلک نگو اینها را خدا شکار کرده اینرا ماه رمضان شکار کرده این را خون امام حسین(ع) شکار کرده به تو چه. بگذار بیاید تو شاید خدا اینرا دوست داشته باشد و او را قبول دارد.
8- ممکن است اشرار خوب و بهشتی شوند
یک حاج آقایی ماه محرم غذا میداد آخر شب لاتهای محله هم میآمدند سر آبگوشت. هستند افرادی که فقط سر سفره میآیند این حاج آقا یکبار در را باز کرد و گفت شما خجالت نمیکشید نه پای مسأله میآیید، نه روضه نه واعظ، نه سینه زدن فقط سفره که پهن میشود میآئید بروید حیا هم خوب چیزیه. گفتند خوب میرویم. این حاج آقا شب خواب امام حسین(ع) را دید که فرمود اینها میهمانهای من هستند لاتاند لات باشند چرا آنها را بیرون کردی اینها اگر بخاطر تو بیایند وقتهای دیگر هم میآیند و در خانهات را میزنند اینها شب عاشورا بخاطر من میآیند حاج آقا میگفت صبح که از خواب بیدار شدم رفتم در خانه آنها گفتم بچهها معذرت میخواهم دیشب به شما جسارت کردم تشریف بیاورید گفتند چی شده؟ گفتم دیشب خواب دیدم که امام حسین(ع) فرمود من شما را دوست دارم اینها به قدری کلافه شدند اصلاً عوض شدند. افرادی که ماه رمضان به مسجد میآیند از اینها استقبال کنید غرور شما را نگیرد که چون شما حاج خانم و صف اول هستید بهشت هم صف اول برای شماست یکوقت میبینی صف آخریه میآید صف اول و صف اولیه… «خافِضَهٌ رافِعَهٌ» (واقعه/3) خیلیها که بالا هستند پائین میآیند و خیلیها که پائین هستند… قرآن آیهای دارد که روز قیامت یک مشت بهشتیها میگویند لاتها کجا هستند؟ میگویند لاتها رفتند بهشت شما گیر هستید میگویند اِه! ! «وَ قالُوا ما لَنا لا نَرى رِجالاً کُنَّا نَعُدُّهُمْ مِنَ الْأَشْرارِ» (ص/62) آنهایی که ما میگفتیم اشرارند اشرار بودند ولی یکمرتبه خوب شدند.
9- وسوسه در اعتقاد مهمترین شکل
پناه میبرم به خدا که هم «رب» است و هم «مَلِک» وهم «اله» اینها درجه درجه دارد اول «رب» است تربیت میکند بعد یک خورده فاز بالاتر میشود «مَلِک» بعد بالاتر میرود میشود معشوق و معبود یعنی گام به گام این درجات تکامل عرفانی است. اول آدم به بچه میگوید بابا خوبه میگوید بله بابا خوبه پفک داد کفش داد جوراب داد اول میگوید بابا مربی من است بعد میگوید بابا بابای من است کاری به کفش و کلاه ندارم بعد میگوید من عاشق بابام هستم یعنی درجه است «رَبِّ النَّاسِ» گام اول «مَلِکِ النَّاسِ» (ناس/2) گام دوم «إِلهِ النَّاسِ» (ناس/3) گام سوم خوب اینهمه برای چه «مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ» (ناس/4) «الله اکبر» وسواس، یعنی وسوسه گر و وسوسه. مقام معظم رهبری میفرماید مهمترین هجوم هجوم فرهنگی است قرآن وقتی میخواهد از وسواس صحبت کند سه تا صفت از خدا جلو میکشد «رَبِّ النَّاسِ، مَلِکِ النَّاسِ، إِلهِ النَّاسِ» چیه؟ از شر وسواس. اما در سوره فلق فرموده «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ» (فلق/1) چون مشکلات فرهنگی نیست یکدفعه میفرماید «مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ» (فلق/2) از همه شرور یعنی همه شرور را یک مرتبه «بِرَبِّ الْفَلَقِ» گفته. اما خطر فکری را سه مرتبه فرموده «مِنْ شَرِّ ما خَلَقَ» یعنی از شر تمام آفریدهها یعنی تمام شرور به یک چیزی بند بود اما از شرّ یک وسواس به سه تا صفت. پیداست که مهمترین مشکل اینست که آدم از لحاظ فکر، دید، و اعتقادی دچار وسوسه بشود. اصل عقائد است.
«خَنَّاس» یعنی هی میرود و میآید میگیرد تا دید انسان غافل است میپرد تا دید متوجه شد عقب میرود شیطان «جثم» «جاثِمینَ» (اعراف/78) یعنی کپ مینشیند تا دید انسان غافل است میپرد مثل گربههایی که کنار حوض راه میرود تا دید ماهی آمده میپرد «خَنَّاس» یعنی هی میرود و میآید تا گول بزند.
10- وسوسه شیطان همیشگی است و گاهی نامرئی است
«الَّذی یُوَسْوِسُ فی صُدُورِ النَّاسِ» (ناس/5) یا وسوسه نیست یا همیشه وسوسه میکند اینطور نیست که شیطان تو را ول کند. پیرمردی میگفت والله ما دیگر پیر شدیم شهوت از ما گذشته گفتم حرص به سراغت آمده ممکن است هر کسی با یک دکمهای… «یُوَسْوِسُ» فعل مضارع دلالت بر استمرار یعنی دائماً وسوسه میکند وسوسه هم «فی صُدُورِ» در سینهها و روح کار میکند میدان جولانگاه شیطان سینه است یعنی کاری به فکر و مال و اینها ندارد بیشتر در روح چون عقیده که عوض شد خودش عوض میشود.
وسوسه ممکن است نامرئی باشد جنی باشند. ممکن است معلوم باشد مردم باشند «مِنَ الْجِنَّهِ وَ النَّاسِ» (ناس/6) پناه میبرم به پروردگار انسانها ملک انسانها معبود انسانها از چه چیزی پناه میبرم؟ از شر وسوسه گرانی که میروند و میآیند تا کلاه سر من بگذارند و مرا بشکنند آن وسوسه گری که دائماً در روح مردم وسوسه میکند آن وسوسه گر چه از جن و چه از انس. فقط خودتان به خدا پناه نبرید بلکه جامعه را هم. «وَ ذُرِّیَّتَها» (آلعمران/36) مادر مریم(علیها السلام) گفت خدایا نه خودم بلکه بچهام به تو پناه… همه را به خدا بسپارید. به خدا سپردن در آمد حلال، ازدواج حلال، کار حلال، رفیق خوب اگر میخواهی بچهات خراب نشود خودت با او بازی کن. شما که به بچهات میگویی برو کوچه برو پارک و با او بد اخلاقی میکنی و به او محل نمیگذاری بچه هم نیاز به ورزش دارد میرود با بچههای دیگر یکوقت میبینی بد شد. یکی از راههایی که بچهمان را پناه دهیم اینست که خودمان بچه شویم با بچهمان بازی کنیم تا او هم بازی داشته باشد و نیاز به بچههای دیگر ندارد و لذا داریم اگر زن و شوهر خودشان را برای همدیگر آرایش نکنند حدیث است که اگر مردی خودش را آرایش نکند زنش به جوان مردم نگاه کند و عاشق شود و فاسد بشود گناهش گردن مردی است که درب و داغان به خانه میآید اگر زن خودش را آرایش نکند و مرد هوس دیگری داشته باشد گناهش به گردن زن است که بدترین لباس را در خانه میپوشد زن باید خودش را برای مرد آرایش کند مرد باید خودش را برای زن آرایش کند هر دو باید نسبت به بچهشان محبت کنند لقمه حلال نیازهای طبیعی حل بشود تا نیازی به «الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ» (ناس/4) نباشد. شما وقتی زمینههای طبیعی را کور میکنید راه برای شیطان باز میشود.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»