تعصب و غیرت

بحث ما غيرت و تعصب است مقداري آيات و روايات را برايتان نقل مي‌كنيم.

اهميت غيرت، قرآن انتقاد مي‌كند «وَمَا لَكُمْ لَا تُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ» (نساء/75) چرا شما بي غيرت هستيد و حاضر نيستيد در راه خدا و مستضعفين جنگ كنيد مگر نمي‌بينيد كه مستضعفين در فشار طاغوتها مي‌گويند «رَبَّنَا أَخْرِجْنَا مِنْ هَذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُهَا» (نساء/75) خدايا ما را نجات بده از اين قريه‌اي كه اهلش ظالم هستند.

 قرآن به ما دستور داده است كه هر جا مظلومي آهي كشيد شما بايد به مقدار توان تلاش كنيد تلاش نكرديد بي غيرتي است. علامه طباطبايي اين آيه را تحت عنوان غيرت در تفسير الميزان آورده است. تعصب و غيرت حق است يا باطل؟ هم خوب است و هم بد، تعصب راجع به حق، حق است و نسبت به مسئله باطل، باطل است.

اگر يكوقت نياز داشتي، به مردم نگو آقا بيا و من را نجات بده. هر وقت مشكلي داشتي ارتباط بايد ارتباط مستقيمي باشد منتهي آن كسي كه بغل دست تو نشسته است و فهميد، مسئول است. علامه مي‌فرمايد قشنگي توحيد اين است كه جامعه موحد وقتي هم مستضعف توي آن است به اين و آن نمي‌چسپد او هست و ايمان او هست و توكل. منتهي مسلمان اگر غيرت داشته باشد بايد وقتي مي‌بيند كه از خدا كمك مي‌خواهد بعنوان ابزار كمك كند. بعضي‌ها مي‌گويند آقا ما نداريم اگر هم نداري بايد دلالي كني دو تا آيه داريم يكي «يحض» است و يكي هم «يحضون» يعني اگر نداري بايد دلالي كني نه اينكه بي تفاوت باشي.

امام صادق(ع) فرمود: كسي كه غيرت نداشته باشد «إِذَا لَمْ يَغَرِ الرَّجُلُ فَهُوَ مَنْكُوسُ الْقَلْبِ» (كافي/ ج 5/ ص 536) معلوم مي‌شود كه روح او چپه شده است يعني حالت انسانيت خودش را از دست داده است، يعني مسخ شده است.

چطور آدم بي غيرت مي‌شود؟ امام صادق(ع) مي‌فرمايد: اگر در يك خانه زدند و رقصيدند و افرادي را هم جمع كردند صاحبخانه ديگر روحيه تعصب و غيرتش را از دست مي‌دهد، يعني نوازندگي و خانه را تبديل به عياشي كردن، غيرت را از بين مي‌برد. عده‌اي را در جنگ اسير كردند و نزد پيغمبر آوردند، حضرت براي آنها دستورات حادي نوشت غير از يكي از آنها كه فرمود اين آزاد بشود گفتند آقا چرا اينرا آزاد مي‌كني؟ گفت خداوند از طريق وحي به من فرمود كه اين آدم با غيرتي است و با تعصب است اينرا آزاد كنيد. اسير هم گفت: اگر دين شما اينقدر دين ارزشهاست كه حتي دشمن با غيرت و با تعصب و با سخاوت را مورد لطف قرار مي‌دهد من اين دين را قبول دارم. شهادتين را گفت و يكي از ياران خالص پيغمبر شد و در يكي از جبهه‌ها هم شهيد شد.

بسياري از دسته گل‌هايي كه آب مي‌دهند اين است كه مي‌گويند ما خواهر و برادر هستيم اول يك خرده تعصب دارد بعد يك ذره يك ذره قصه شل مي‌شود.

امام علي(ع) مي‌فرمايد: «يَا أَهْلَ الْعِرَاقِ نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَكُمْ يُدَافِعْنَ الرِّجَالَ فِي الطَّرِيقِ أَ مَا تَسْتَحْيُونَ»(كافي/ج5/ص536) شنيده‌ام توي خيابانها و كوچه‌ها خانم هايتان با مردهايتان قاطي هم راه مي‌روند خجالت نمي‌كشيد؟ ! غيرتتان رفت؟ در حديث ديگر فرمود: «أَ مَا تَسْتَحْيُونَ وَ لَا تَغَارُونَ نِسَاءَكُمْ يَخْرُجْنَ إِلَى الْأَسْوَاقِ وَ يُزَاحِمْنَ الْعُلُوجَ»(كافي/ج 5/ص537) خانم هايتان وارد بازار و خيابان مي‌شوند، (علوج) يعني مرد خوش هيكل، يعني دخترها مزاحم مردها مي‌شوند بعد فرمود: «أَ مَا تَسْتَحْيُونَ» اينقدر بي غيرت شده‌ايد؟

در حديث داريم كه پيغمبر هفت گروه را لعنت كرد. يكي فرمود: «الْمُتَغَافِلُ عَنْ زَوْجَتِهِ وَ هُوَ الدَّيُّوثُ» (مستدرك‌الوسائل/ ج14/ص291) كسي كه نسبت به خانمش بي خيال است با كي مي‌ايد با كي مي‌رود با كي مي‌خندد، نمي‌گويم به خانمتان سوء ظن داشته باشيد اما اينكه خانم‌تان سوار هر ماشيني مي‌شود با هر كسي صبحت مي‌كند، بعد فرمود: «وَ هُوَ الدَّيُّوثُ» رسول خدا فرمود: ديوث كسي است كه نسبت به اهل و عيالش غيرت نداشته باشد. گاهي هم دستور به بي غيرتي مي‌دهد كه الحمدالله در ما نيست اما داريم كه به دخترش مي‌گويد بلند شو و پيش اينها فلان حركت را انجام بده كه اين خيلي زشت است.

امام صادق(ع) فرمود: سه دسته روز قيامت خيلي گرفتار هستند يكي‌شان كسي است كه «يَجْتَمِعُ النَّاسُ فِي بَيْتِهِ عَلَى الْفُجُورِ وَ المَرْأَةُ تُوطِئُ فِرَاشَ زَوْجِهَا» (مستدرك‌الوسائل/ج14/ص291) مردم را توي خانه جمع مي‌كند تا سكس‌ها و ويدئوها و. . . خانه‌اش را عياش خانه كرده است براي ديگران و معركه گردان است، موسس است. گاهي آدم خودش گناه بكند آسان است و گاهي هم باني گناه مي‌شود «قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ نِعْمَتِهِ وَ صِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ وَ شَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ وَ عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَيْرَتِه‌» (وسائل‌الشيعة/ج15/ص251) امام علي(ع) غيرت مرد به قدر غيرت او است، خداوند افراد غيور را دوست دارد انسان بايد بي خيال نباشد بداند كه اطرافيان خانمش چه افرادي هستند يكوقت ممكن است آلوده خانه‌اي باشد، مركز فساد باشد و اين پول با چه قيمتي تمام مي‌شود مردهايي كه خانم‌شان كارمند هستند محيط سالم باشد حالا بسياري از جاها زن و مرد هستند اما محيط سالم است خوب الحمدالله.

موارد غيرت:

غيرت در برابر مقدسات ديني، غيرت در برابر ناله مظلومين، غيرت در برابر گرسنگان، غيرت در برابر اهل و عيال، در برابر گناه و فساد، در برابر مراكز ديني و علمي، اصلاً پشت در دانشگاه چيزهايي مي‌فروشد كه توهين به مركز علم است اينجا خدايي ناكرده اسمش دانشگاه است، دانشگاه بايد پياده رو آن هم جز كتابهاي علمي چيزي نباشد اينها لبو و شكلات مي‌آورد مي‌فروشد.

«مَنْ سَبَّ النَّبِيَّ ص قُتِل» كسي كه دشنام بدهد به پيغمبر بايد او را كشت. وقتي آمدند به امام گفتند: كه حكم اعدام شما از اينطرف دنيا به آنطرف دنيا براي اعدام سلمان رشدي اين خلاف قوانين بين المللي است. امام فرمود: به درك! آبروي رسول الله رفت اين غيرت است.

غيرت در مقابله ناله مظلومان، داريم كه ايمان به خدا ندارد، كسي كه شكم‌اش سير است و همسايه‌اش گرسنه است. يعني نسبت به گرسنه‌ها بي خيال است. امام علي(ع) مي‌خواست برود خانه ديد يك كسي پشت در خانه دارد گريه مي‌كند فرمود چيه؟ حادثه‌اي برايش پيش آمده بود كه مي‌ترسيد برود خانه اربابش او را بزند. توي هواي داغ حجاز رفت در خانه و سفارش كرد تا اربابش به آن برده كتك نزند، يعني نبايد بي تفاوت باشيم.

كساني كه پشت در خانه ما پست مي‌دهند ما بايد همينطوري از كنار آنها رد شويم و برويم؟ بايد احوال آنها را بپرسيم خيلي از اينها دردها دارند اگر ما غيرتمان جوش بيايد خيلي مشكلات حل مي‌شود. هرچه مي‌گويد: «حي علي الصلاة» اين بي خيال است تخمه مي‌شكند. حالا اگر يك مرتبه بگويند: تخم مرغ داريم. اين فوري از جايش مي‌پرد سه تا پله را يكي مي‌كند براي شانه تخم مرغ. همسايه مسجد اگر نمازش را توي مسجد نخواند نمازش ارزشي ندارد. پيداست كه بي غيرت شده است اين بي خيال است. حديث داريم اذان كه شنيديد شما هم زمزمه كنيد يعني پيدا باشد كه توي باغ هستي.

غيرت در برابر عيال، امام حسين(ع) در گودال قتلگاه ديد كه به زن و بچه‌اش هجوم آوردند. فرمود: «ان لم يكن لكم دين» اگر هم دين نداريد مرد باشيد تا من زنده هستم كاري به زن و بچه من نداشته باشيد. اين غيرت است.

در جبهه يك نفر مرخصي گرفت كه بيايد پيش زن و بچه‌اش تا آمد توي خانه ديد يك مرد توي خانه است و زن هم بي حجاب بيرون خانه است به مرد حمله كرد غافل از اينكه توي خانه ماري در آمده است زن ترسيد و فرار كرده بعد به مرد همسايه گفته است كه بيا و مار را بكش يكوقت هم مي‌بيني كه زود عجله مي‌كنيم.

اين غيرتي را كه گفتيم مردها بايد غيرت داشته باشند نه زنها، آخر گاهي وقتها زنها غيرت دارند مي‌گويد كي بود تلفن كرد؟ بگو كي بود؟ بابا ولم كن حالا بايد گفت به صد و بيست و چهار هزار پيغمبر سوال شرعي داشت گاهي زن مواظب شوهرش است البته حفاظت بايد از دو طرف باشد اما غيرت به سوء ظن كشيده نشود.

امام علي(ع) به امام حسن(ع) فرمود: «إِيَّاكَ وَ التَّغَايُرَ فِي غَيْرِ مَوْضِعِ الْغَيْرَةِ فَإِنَّ ذَلِكَ يَدْعُو الصَّحِيحَةَ مِنْهُنَّ إِلَى السَّقَم‌» (كافي/ ج 5/ ص 537)

مواظب باش آنجايي كه نبايد غيرت به خرج بدهي بيخودي غيرت به خرج ندهي براي اينكه «فَإِنَّ ذَلِكَ يَدْعُو الصَّحِيحَةَ مِنْهُنَّ إِلَى السَّقَم» اگر حساسيت نابجا آدم به خانمش داشته باشد زن سالم هم فاسد مي‌شود امام فرمود: در حلال نبايد غيرت بخرج بدهيم مي‌گويد من اجازه نمي‌دهم كه پسر مردم به عنوان بيايد خانه ما و دخترمان را ببيند.

5- گستره غيرت و پيامدهاي بي‌غيرتي

ما بايد به يهوديها و مسيحي‌ها هم غيرت داشته باشيم چون در كشور اسلامي هستند به امام علي(ع) گفتند خلخال از پاي يك زن غير مسلمان در آورده‌اند امام فرمود: اگر مرد مسلمان از غصه بميرد جا دارد گرچه مسلمان نيست اما در كشور اسلامي اقليت‌هاي اسلامي هم بايد آرام زندگي كنند كسي حق ندارد به زن يهودي تعرض كند.

«لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا اسْمُ اللَّهِ كَثِيرًا وَلَيَنصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنصُرُهُ» (حج/40) اگر مردم غيرت نداشته باشند مركز عبادت مسيحي‌ها هم از بين مي‌رود، مركز عبادت يهوديها هم از بين مي‌رود. از اين آيه معلوم مي‌شود كه مركز عبادت مقدس است گرچه مركز عبادت مسلمانها نباشد. تورات و انجيل مقدس هستند با اينكه ما معتقديم كه تحريف شده‌اند.

يك مسلمان چيزي را دزديد تا خواستند او را بگيرند جنس را توي خانه يك يهودي انداخت و گفتند او دزيده بعد هم پاپوش درست كردند و اين يهودي را آوردند كه اين دزديده است. فوري جبرئيل نازل شد و گفت محمد اين را مسلمان دزديد. مي‌بينيم آيه نازل مي‌شود آبروي مسلماني را مي‌ريزد و حق را به يهودي مي‌دهد. و زنده باد اسلامي كه حق است اگر ما مسلمان واقعي بوديم حالا حالاها انقلابمان به دنيا صادر شده بود ولي ما خراب كرديم يعني من پارتي بازي كردم او هم رشوه گرفت و همه آبروي همديگر را ريختيم رسيديم به اينجايي كه الان. . .

امام باقر(ع) داشت با كسي مي‌رفت ديد رفيق‌اش يك فحش داد به مادر نوكرش، حضرت ناراحت شد و فرمود چي گفتي؟ گفت آقا نوكرم است دوم اينكه فحش به مادرش دادم به خودش كه ندادم، سوم اينكه مادرش كه مسلمان نيست. فرمود: حق نداري فحش بدهي با اينكه بيست سال است كه با تو بودم ولي ديگر طرفِ من نيا، بخاطر اينكه آبرو را لت و پار كرد اينچنين با او برخورد كرد.

پيغمبر فرمود خدا چون غيرت دارد بعضي كارها را گفته كه حرام است حديث داريم

«إِنَّ الْغَيْرَةَ مِنَ الْإِيمَانِ» (من‌لايحضره‌الفقيه/ج3/ص444) غيرت از ايمان است. حديث داريم بعضي آدمها هر چي مي‌گويي همينطوري نگاه مي‌كند تكان نمي‌خورد.

خوب بحث غيرت چه فايده‌اي داشت؟ اگر مسلمانها غيرت داشتند الان به فلسطيني‌ها تجاوز نمي‌شد. امام فرمود: اگر هر مسلمان يك سطل آب بريزد، اسرائيل را غرق مي‌كنند. بارها امام علي(ع) فرمود شماها دل من را خون كرديد كه هر چه مي‌گويم در دنياي بي خيالي و بي غيرتي هستيد.