موضوع: رحم و عاطفه و گذشت
تاریخ پخش: 70/01/04
بسم الله الرحمن الرحیم
1- صفات خوب کودکان
بحث رحم و عاطفه یک مسأله است که تمام افراد جامعه باید نسبت به هم داشته باشند. بین بچه‌ها زن‌ها و مردها و بودنش زندگى را گرم مى‌کند و نبودنش زندگى را سرد مى‌کند توى این زمینه یک مقدارى از قرآن و حدیث خدمتتان مى‌گویم. ایام عید هم هست و دید و بازدیدها هم هست. گله‌ها و شکایت‌ها هست. افرادى هستند که مدتها باهم قهرند. افرادى هستند که از هم انتقام مى‌گیرند. مى‌گوید حالاکه او چنین کرد من هم چنان مى‌کنم. تحت عنوان اینکه من از حقم دفاع مى‌کنم و حقم را مى‌گیریم و خلاصه یک دندگى‌هایى مى‌شود و زندگى به صورت جهنم در مى‌آید. هیچ گذشت نیست. قرآن مى‌فرماید: مؤمن کیست؟ علامات مؤمن را که مى‌فرماید یکى از آن‌ها اینست «وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُونَ» (شورى/37) مؤمن کسى است که وقتى غضب مى‌کند غورتش مى‌دهد دیگه کینه‌اى ندارد.
چندتا چیز بچه‌ها دارند که از بزرگترها بهتر است. از کمالاتى که بچه‌ها دارند است که وقتى قهر مى‌کنند فوراً با هم آشتى مى‌کنند یکى از کمالات دیگر اینکه بچه زود گریه مى‌کند ولى پدر و مادر سنگدل مى‌شوند و قصاوت قلب پیدا مى‌کنند دیر گریه مى‌کنند. گریه چیز خوبى است. گریه چراغ عاطفه است. زود آشتى مى‌کند. روحش تاب ندار قضاوت بچه قضاوت دسته اول و طبیعى است. خورده حساب ندارد وقتى مى‌گرید این خوب است خورده شیشه ندارد.
2- گذشت و بخشش در سیره معصومین
مؤمن وقتى عصبانى شد باید کتمان کند. «لا تَثْریبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ» (یوسف/92) برادران یوسف آمدند گفتند داداش ما تو را توى چاه انداختیم. بعد منتها کشته نشدى. بعد هم یک عده عبور مى‌کردند سطل انداختند توى چاه آب بیاورند تو به سطل چسبیدى آمدى بالا بعد به عنوان برده بردنت فروختنت از این خونه به اون خونه بعد هم زندان چند نفر خواب دیدند و تو تعبیر خواب کردى و تعبیرهایت هم جور درآمد و رفتند به شاه گفتند توى زندان یک نفر هست که خواب را خوب تعبیر مى‌کند و تو را بردند پهلوى شاه خواب شاه را تعبیر کردى و بعد هم شاه بخاطر این تو را نجات داد و کم کم حکومت را بدست گرفتى و کم کم شدى رئیس مملکت ولى بالاخره ماهمان برادرانى هستیم که از روى حسادت تورا به چاه انداختیم ما را ببخشید تا برادران یوسف به او گفتند ببخشید. حضرت یوسف گفت (آیه قرآن است) «لا تَثْریبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ» بر شما امروز باکى نیست تا گفتند مارا ببخش بخشیدشان. حالا شما کدام هایتان این طورى هستید یعنى کسى بیاید شما را هول بدهد توى چاه بچه 13 ساله را پرت کنند توى چاه بعد بیایند بگویند معذرت مى‌خواهیم بعد بگوید طورى نیست بى خودى که کسى یوسف نمى‌شود یک مردانگى هایى داشتند باز قرآن مى‌گوید امام سجاد(ع) نشسته بود کنیزى توى خانه بود توى دست کنیز ظرفى بود این ظرف پرت شد خورد به پیشانى امام سجاد تا امام سجاد به او نگاه کرد کنیز شروع کرد به قرآن خواندن «وَ الْکاظِمینَ الْغَیْظَ» (آل‌عمران/134) یعنى اى امام سجاد غیظ تو را گرفته است اما خودت را نگهدار. گفت «وَ الْعافینَ عَنِ النَّاسِ» (آل‌عمران/134) فرمود عفوت کردم گفت «وَ اللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ» (آل‌عمران/134) خدا نیکو کاران را دوست دارد فرمود اصلاً تو آزادى برو نمى‌خواهد اینجا کار کنى.
3- کینه و دشمنی را برای دوستان مصرف نکنید
قرآن یک آیه‌اى دارد بیایید امسال عمل کنیم به این آیه و با خدا معامله کنیم. مگه امام نفرمود که من با خدا معامله مى‌کنم و این جام زهر را مى‌نوشم امروز چهارم عید است و ماه رمضان الآن از کى ناراحت هستى؟ همین الآن پاشو بهش تلفن کن. اصلاً برو پیش او. نخیر من نمى‌روم و غرورم را نمى‌شکنم نه این غرور نیست این نفر است چون قرآن مى‌گوید «ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ» (فصلت/34) به تو بدى کرده است تو بدى او را به یک کار احسن تلافی کن. او به تو فحش داد یک کیلو شیرینى بخر برو خانه‌اش و بهش هم نگو. به قرآن عمل کنید خیر مى‌بینید «فَإِذَا الَّذی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَهٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمیمٌ» (فصلت/34) اگر به قرآن عمل کردى اون کسى که بین او وبین تو دشمنى است دسته گل ببرید محبت پیدا مى‌شود و دوستى دائمى پیدا مى‌شود تعجب است کسى پول مى‌دهد و برده مى‌خرد ولى شما پول نمى‌دهى آزادى بخرى کسى اگر توانست با بریز و بپاش افرادى را شکار کند این هنر اوست امام باقر(ع) فرمود: مؤمن در محبت و عاطفه و رحمت مثل یک بدن است. قرآن مى‌گوید نارحتى نسبت به کفار داشته باشید «أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّار» (فتح/29) تو اگر خشن هستى خشونت تو نسبت به کفار باشد. «رُحَماءُ بَیْنَهُمْ» (فتح/29) دیشب یک نفر با من مشورت کرد که دختر فلان را بگیرم گفتم نه. پدر این دختر هجده سال است که با پدرزنش قهر است و همدیگر را ندیدند. این دیگه خیلى قصاوت قلب مى‌خواهد اگر پدرزن آدم یزید هم باشد نباید این طورش کند. نه من حرفم یکى است. خوب کوه هیمالیا هم یکى است. خوب مگه این شرف است که حرف کسى یکى بود.
4- به دیگران رحم کنید تا خدا به شما رحم کند
قرآن مى‌گوید برادر به برادرش گفت «لَئِنْ بَسَطْتَ إِلَیَّ یَدَکَ لِتَقْتُلَنی» (مائده/28) اگر دستت را دراز کنى «لِتَقْتُلَنی» حضرت آدم دو پسر داشت هابیل و قابیل یکى از این پسرها گقت مى‌کشمت اون یکى گفت تو اگر مرا بکشى من تو را نمى‌کشم «وَ تَواصَوْا بِالْمَرْحَمَهِ» (بلد/17) گاهى عروس ناراحت مى‌شود و مى‌رود خانه مادرش مادر عوض اینکه بگوید مادرجان مرد است خسته بود حالایک کلمه گفته زندگى فرداتان را تلخ نکنید مى‌گویند حالا که این طور شد این قدر اینجا بشین تا خودش بیاید و ببردت مادر داماد هم مى‌گوید نرو دنبالش خودشان باید بیاورندش خلاصه یک جنگ و کودتایى مى‌شود که… قرآن مى‌گوید به رحمت سفارش کنید. جالب این است بعضى از این زن‌ها هم چادر سیاه هستند و سالى چند لیتر براى امام حسین گریه مى‌کنند اما در عروس و دامادى آنقدر شیطنت و حرامزادگى مى‌کنند که آتش به پا مى‌شود پیامبر فرمود: «الْمُؤْمِنُ مَأْلُوفٌ وَ لَا خَیْرَ فِیمَنْ ْلَفُ وَ لَا یُؤْلَفُ» (مجموعه ورام/ج2/ص25) خیر نمى‌بینید آدم‌هایى که نه گرم مى‌گیرند با آدم و نه دوست دارند آدم با آن‌ها گرم بگیرد.
پاکستانى‌ها و هندوستانى‌ها حرکت‌هاى خوبى مى‌کنند وقتى که پاى منبر هستند سخنران که حرف‌هاى خوبى بزند پا مى‌شوند و تشویق مى‌کنند. شما مى‌توانید شب به شب وادار کنید واعظ بهتر حرف بزند مى‌توانید وادار کنید این بحث را تکرار کند یک مقدار با هم بیشتر بجوشیم به صحبت‌ها بیشتر حساسیت نشان بدهید همین طور خشک وبى احساس پاى منبر من نشینید. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رَحِیمٌ یُحِبُّ کُلَّ رَحِیمٍ» (وسائل‌الشیعه/ج12/ص216) خدا خودش رحیم است آدم‌هاى رحیم را دوست دارد امیرالمؤمنین فرمود: «ارْحَمْ تُرْحَمْ» (أمالى صدوق/ص209) تو اگر رحم کنى به دیگران خودت هم مورد رحم قرار مى‌گیرى آقا ساعت ادارى تمام شده است فردا بیایید آقا جان من از روستا آمده‌ام سی تومان پول تاکسى داده‌ام تا اینجا آمده‌ام شما دو دقیقه دیگر بایست نخیر ساعت ادارى تمام شده است شما بیشتر مزاحم نشوید. این آقایى که این قدر خشن است. خداوند آنقدر چوب لاى چرخش مى‌گذارد. خدا مى‌داند اگر کارمندهاى اداره ما تصمیم داشته باشند کار مردم را راه بیاندازند همه کارهایى که یک ماه دوندگى دارد یک روزه حل مى‌شود. من توى یک اداره بودم یک میز بود. گفتیم این مزاحم است. این را بکشیم کنار گفتند آقا بنویسید به روابط عمومى روابط عمومى مى‌نویسد به انبار دارى انباردارى مى‌نویسد به حمل و نقل. حمل و نقل ساعت مى‌زند مى‌آید میز را برمى‌دارد من هم عبایم را گذاشتم کنار و رفتم میز را حل دادم. گفتم همین! یعنى یک میز را از این طرف سالن بکشیم آن طرف سالن اینقدر دنگ و فنگ دارد. امام صادق فرمود: دوتا مسلمان که به هم مى‌رسند هر کدام که بیشتر اون یکى را دوست داشته باشد با فضیلتترین آن‌هاست.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «رَأْسُ الْعَقْلِ بَعْدَ الدِّینِ التَّوَدُّدُ إِلَى النَّاسِ وَ اصْطِنَاعُ الْخَیْرِ إِلَى کُلِّ أَحَدٍ بَرٍّ وَ فَاجِرٍ» (عیون‌أخبارالرضا/ج2/ص35) حضرت فرمود: علاقه به مردم و خیر به مردم رأس دین است اگر خواستید خدا رحمت کند باید شما رحم کنید تا خدا رحمت کند. حدیث: «عجبت لمن یرجو رحمه من فوقه کیف لا یرحم من دونه» (غررالحکم/ص449) تعجب مى‌کنم مى‌خواهد خدا رحمش کند اما این توجه به زیردستش نمى‌کند.
طرف از خدا مى‌خواهد که یک خانه به او بدهد این شخص از خدا یک خانه چند میلیونى مى‌خواهد اما وقتى همسایه‌اش مى‌آید مى‌گوید زنم حامله است ماشینت را چند دقیقه غرض بده تا به بیمارستان برسانم مى‌گویى ماشین خراب است. خدا هم خانه به او نمى‌دهد. چطور مى‌خواهد رحم خدا را بخودش جذب کند ولى خودش به همسایه رحمى نمى‌کند. حدیث داریم که حتى اگر به یک گنجشک مرده رحم کنى خداوند در روز قیامت به تو رحم مى‌کند. قرآن مى‌فرماید: «وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ» (نور/22) مگر نه که تا شب قدر پیش مى‌آید مى‌گویى العفو العفو در حالى که یک میلیون گناه کرده‌اى ولى خودت از دوتا گناه دیگران نمى‌گذرى. «أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ» نمى‌خواهید خداببخشدت «وَ إِنْ تَعْفُوا وَ تَصْفَحُوا وَ تَغْفِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحیمٌ» (تغابن/14) اگر عفو کردى و لغزش را ندیدى و عیب‌ها را سر پوشاندى پس خدا هم غفور است و بخشنده اگر نبخشى خدا هم تو را نمى‌بخشد.
5- رحم نسبت به مستضعفین
قرآن یک آیه دارد مى‌گوید «وَ ما لَکُمْ لا تُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفینَ» (نساء/75) چرا مستضعفین که ناله مى‌کنند به فریادشان نمى‌رسید. در جنگ لشکر معاویه که با على(ع) جنگ مى‌کردند گاهى آب را قطع مى‌کردند اما گاهى که آب دست على(ع) مى‌افتاد مى‌گفت آب را قطع نکنید حتى اونى که دارد فرار مى‌کند کارى به او نداشته باشید تیر به پشت کمرش نزنید. درختش را قطع نکنید آب آشامیدنى‌شان قطع نکنید کشاورزى‌شان را خراب نکنید. اگر کسى صبح بى خیال باشد بقول امام ره مى‌فرمود مرفهین بى درد قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَنْ أَصْبَحَ لَا یَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ» (کافی/ج2/ص163) یعنى باید همت کنید. حدیث مى‌گوید نسبت به مشکلات مردم همت کنید نه اینکه پنج ریال بیاندازى به کمیته امداد این پنج ریال توى قلک انداختن این اهتمام نیست این فقط رفع بلا مى‌کند که شما خاکى نشوید آدم روى گونى مى‌نشیند فوقش اینست که خاکى نشود، این صدقه‌هایى که شما مى‌دهید این صدقه‌ها گویى است یعنى رفع بلاست اما هیچ وقت شما را رشد نمى‌دهد. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مَا آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ مَنْ بَاتَ شَبْعَاناً [شَبْعَانَ] وَ جَارُهُ جَائِعٌ» (وسائل‌الشیعه/ج17/ص209) ایمان ندارد کسى که شکمش سیر باشد و همسایه‌اش گرسنه باشد. خدا مى‌داند چقدر اثر مى‌کند بچه‌هاى شما شیک پوش مى‌روند توى کوچه بچه‌هاى فقیر که لباس ندارند این بچه وقتى نگاه مى‌کند مى‌بیند لباس‌هایش کهنه است، مى‌گوید مامان ببین لباس‌هاى من کهنه است و لباس‌هاى او نو است چقدر مى‌سوزد؟ به قدرى پدر و مادرها خجالت مى‌کشند گاهى بچه‌ها چنان حرف مى‌زنند که پدر و مادر آب مى‌شوند از خجالت «أَ رَأَیْتَ الَّذی یُکَذِّبُ بِالدِّینِ» (ماعون/1) دیدى کسى که روز قیامت را قبول ندارد به فقرا نمى‌دهد یتیم را طرد مى‌کند و آخرش هم مى‌گوید «وَ یَمْنَعُونَ الْماعُونَ» (ماعون/7) پدر ما را خدا رحمتشان کند این‌ها درخت توت مى‌کاشتند کنار جاده تا مردم بروند بخورند و دعا کنند. توى مساجد درخت توت مى‌کاشتند که بچه‌ها بیایند توتش را بخورند و پایشان به مسجد باز شود.
6- شیوه جذب مردم به مسجد
عربستان یک حرکتى کرده با همه خباثت‌هایى که دارند اما گاهى یک کار خوبش را باید بگوید اخیراً سیاست مسجد سازى آنجا طورى است که مسجدهارا کرسى مى‌سازند یعنى هرجا مى‌خواهد مسجد بسازد زیر مسجد یک پاساژ مى‌سازد. پشت بام این مغازه‌ها مسجد مى‌شود و شرط هم مى‌کند که این‌ها باید بیایند و آنجا نماز بخوانند یعنى هم یک درآمدى براى مسجد است و هم بالاخره اگر کسى هم توى مسجد نیاید، این کاسب‌ها هم که بیایند 60 و70 نفر مى‌شود. آن وقت ما مسجد را نبش خیابان مى‌سازیم آن وقت مى‌گوییم دوهزار تومان پول گازش را بده قالى نداریم ظرف نداریم اداره اوقاف ما و شهردارى ما خوب است که هرجا که مسجد مى‌خواهند بسازند زیر آن را پاساژى بزنند که یک منبع درآمدى براى مسجد باشد که یک موقع خواست به بیمارى یا مدرسه‌اى کمک کند کشکول گدایى دست نگیرد.
خدایا رحم و عاطفه را در فردفرد ما روز به روز زیادتر بفرما.
رهبر ما ناموس ما مرز حفظ بفرما.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»
