آیه روزه و آیه ربا

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» (بقره/183)

ای کسانی که ایمان آورده‌اید واجب است روزه بگیرید، همانطوری که دین‌های قبل هر روزه داشته‌اند. فایده روزه این است که تقوا شما، تقویت می‌شود. «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» و در جای دیگر می‌گوید، تقوای شما، «لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ» (انفال/45).

یک صحبت‌هایی کردیم اما یک 20 تا حدیث برای روزه می‌خواهم بگویم.

1- حدیث داریم: پایه‌های دین پنج تاست، «بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ» (کافی/ج2/ص18) یعنی گنبد اسلام روی پنج پایه است، نماز، زکات، روزه، حج، رهبری معصوم، ولایت امیرالمؤمنین. یعنی روزه یکی پایه‌های دین است.

2- حدیث داریم: «دَعْوَهً لَا تُرَد» (مستدرک‌‏الوسائل/ج7/ص361) یعنی وقتی می‌خواهد افطار کند یک دعا مستجاب دارد.

3- حدیث داریم: اگر کسی با میل روزه بگیرد حتی اگر زمین را پر از طلا کنند اجرش داده نمی‌شود.

کسی با عشق روزه بگیرد، آخر بعضی وقت‌ها می‌گویند کی شود ماه رمضان تمام شود، خوب شد ماه رمضان تمام شد. بعضی‌ها نه، اصلاً عاشق ماه رمضان هستند.

امام سجاد(ع) یک دعایی دارد می‌گوید: ماه رمضان نیامده منتظرت بودم، نرفته دلتنگت شدم، ماه مهمانی است، و خدا خودش کارت فرستاده و شخصاً امضاء کرده. «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ» شما که با ما رابطه دارید، تشریف بیاورید. پذیرایی شب قدر و دعای مستجاب، هماهنگی با فقرای گرسنه، تقویت عاطفه، تقویت تقوی، نقویت اراده، نزول قرآن.

4-یک روز پیغمبر به جابر گفت: ‌ای جابر این ماه رمضان است. هر کس روزش را روزه بگیرد و شبهایش را هم اهل عبادت باشد و شهوت و زبانش را حفظ کند، همینطور که از ماه خارج می‌شود از گناه خارج می‌شود. جابر گفت: به به چه حدیث خوبی گفتی، قربانت برم یا رسول الله. چه حدیث خوبی فرمودی. پیامبر(ص) فرمود: چه شرط‌های سختی را گذاشتم. مگر می‌شود انسان هم زبانش را حفظ کند و هم شهوتش را؟ سخت است، اگر شرطش زیاد است، اجرش هم زیاد است. حضرت فرمود: چند تا عیب و خصلت و حالت است، که روزه را می‌شکند. غیبت کردن، سخن چینی، نگاه به شهوت کردن، قسم دروغ، اینها روزه را از اثر می‌اندازد. لامپ است اما آن رشته داخلش پاره می‌شود. روزه هست ولی آن اثر را از دست می‌دهد. زکات بدن روزه است.

5-حدیث: حضرت فرمود. همه کارها که انسان می‌کند مال خودش است، روزه جزایش را خودم می‌دهم. «وَ أَنَا أَجْزِی بِهِ» (من‏لایحضره‏الفقیه/ج2/ص75)

امام صادق(ع) فرمود: آدم روزه دار دو لحظه شادی دارد: یکی لحظه‌ای که می‌خواهد افطار کند و یکی لحظه‌ای که می‌خواهد از دنیا برود. لحظه‌ای که می‌خواهد افطار کند یک شادی دارد چون دستور خدا را عمل کرده.

6-حدیث داریم: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَکَّلَ مَلَائِکَتَهُ بِالدُّعَاءِ لِلصَّائِمِین» (کافی/ج4/ص64) خداوند به فرشته‌ها گفته برای اینها که روزه می‌گیرند دعا کنید.

این مسأله، مسأله مهمی است. ما خیلی دعاگو داریم. بگذارید راجع به این یک خورده صحبت کنم.

یک آیه داریم: «وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِی الْأَرْض» (شوری/5) فرشته‌ها برای زمین‌ها دعا و استغفار می‌کنند. یک آیه داریم: «یَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذینَ آمَنُوا» (غافر/7) فرشته‌ها به مؤمنین دعا می‌کنند. یک آیه داریم: «وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ» (توبه/103) خدا به پیامبر می‌فرماید، تو به مردمی که زکات می‌دهند درود بفرست. اولیاء خدا ما را دوست دارند.

دیشب یک حدیثی شنیدم از یکی از فضلا حدیث عجیبی بود که: امام(ع) قسم می‌خورد که والله من هر روز صد بار به شما دعا می‌کنم. خیلی است، «والله» قسم او غیر از قسم ماست. ما زود به زود قسم یاد می‌کنیم، اما او زود به زود قسم نمی‌خورد.

فرمود: والله قسم روزی صد بار به شما دعا می‌کنم.

و گرنه کارهایی که ما می‌کنیم، حرف‌های بدی که می‌زنیم، کلاه برداری‌ها، خطاها، خطرها، خیل، خلاف‌هایی از ما سرمی‌زند که، اولین خلاف نابودی است، والله قسم روزی صد بار دعا می‌کنم. و حیف نیست که ما روزی یک بار به امام زمان(ع) دعا نکنیم. «اللَّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّک…»

روزی یک بار که باید دعا کنیم، فرشته‌ها به روزه دار دعا می‌کنند و خداوند آنها را مأمور کرده. اصلاً یک آیه داریم که به پیامبر می‌گوید: پیغمبر اینها که می‌آیند به مدینه زیارت می‌کنند، قبل از آنکه آنها بگویند «السلام علیکم» تو به آنها بگو «سلامٌ علیکم» (انعام/54). آیه‌اش این است: «إِذا جاءَکَ الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا». «إِذا جاءَکَ» شما بگویید «إِذا جاءَکَ» یعنی چه؟ زمانی که جاء «إِذا جاءَکَ» اگر آمدند نزد تو کی؟ «الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِآیاتِنا» (انعام/54) کسانی که ایمان دارند، یا رسول الله وقتی مؤمنین می‌آیند پهلو تو «فَقُلْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ» تو به آنها سلام بده.

شما وارد حرم امام رضا(ع) می‌شودید آن حضرت به شما می‌گوید: «سَلامٌ عَلَیْکُمْ» خوش آمدی، فرشته‌ها به روزه دار دعا می‌کنند، امام به ما دعا می‌کند، حدیث داریم، مسأله مهمی است.

داریم وقتی روزه هستید چشم و گوشتان هم از حرام روزه باشد. و برویم سراغ دعا. در ماه رمضان یکی از مسائل مهم مسأله دعا است،

داریم: «الدُّعَاءُ مُخُّ الْعِبَادَهِ» (وسائل‏‌الشیعه/ج7/ص27) مغز عبادت دعااست.

«الدعاء عمود الدین» (فلاح‏‌السائل/ص28)

همانطور که داریم: «الصَّلَاهُ عَمُودُ الدِّین» (وسائل‏‌الشیعه/ج4/ص27)

«الدُّعَاءُ مِفْتَاحُ الرَّحْمَه» (مستدرک‌‏الوسائل/ج5/ص 167)

دعا کلید از کردن رحمت الهی است. حالا برای چی دعا بکنیم؟ چرا دعا مستجاب نمی‌شود؟ یک بحث دیگری دارد. حدیث داریم: اگر کسی می‌خواهد دعایش مستجاب شود لقمه‌اش را حلال کند.

حدیث داریم: اگر می‌خواهید دعایتان مستجاب شود به چهل مؤمن دعا کنید.

آنجا هم که دعا مستجاب نمی‌شود امام(ع) می‌فرمایند: بلا از جانت دور می‌شود. ممکن است بگویی: خدایا به من بده، اما مصلحت نباشد، می‌گوید حالا که دستش را آورد بالا. حدیث داریم خداوند می‌گوید این دستی که آمد بالا من این دست را محروم برنمی‌گردانم. اگر صلاحش باشد. همان را که می‌گوید بهش می‌دهم، اگر ندهم مشابهش را می‌دهم و اگر صلاح نباشد دعا مستجاب شود، عوضش یک بلایی را از جانش دور می‌کنم. چون از من چیزی خواسته.

مسأله دعا مسأله قشنگی است. گاهی وقتها دعا ذخیره می‌شود برای آینده، امروز دعا مستجاب نمی‌شود اما در آینده به شما می‌دهم. مثل بچه‌ای که گریه می‌کند. آلاسکا می‌خواهم، بابا بستنی و کفش می‌خواهم، توپ و دوچرخه می‌خواهم، پدر هم هی طفره می‌رود می‌گوید: چه بابایی خدا به ما داده هر چه می‌گوییم گوش نمی‌دهد. بچه هی سوز می‌زند و گریه می‌کند بابا بهش نمی‌دهد. اما پولهایش را جمع می‌کند یک قطعه زمین برایش می‌خرد برای دامادیش.

یعنی گاهی وقتها یک چیزی را، حدیث داریم که خداوند ذخیره می‌کند برای آینده، گاهی تلخی‌ها پوستش تلخ است ولی مغزش شیرین است. آدم نمی‌داند که گاهی تلخی‌ها را آدم نمی‌داند.

من دبیرستان می‌رفتم بابام می‌خواست من طلبه شوم، من می‌خواستم دکتر مهندس شوم، خیلی با بابامون جر و بحث داشتیم، رفتیم دبیرستان، ما پیروز شدیم، توی دبیرستان دعوامون شد و این بچه‌ها یک روز من را گرفتند و حسابی کتک زدند. یک کتکی خوردیم که در عمرمان همچین کتکی نخورده بودیم. البته آن روز بچه دبیرستانی‌ها غیر از حالا بودند، حالا متمدن و پیشرفته‌اند. به هر حال من آمدم خانه و گفتم بابا من می‌خواهم طلبه شوم، گفت آخه من که گفتم برو طلبه شو، گفتم من از حالا طلبه می‌شوم، خلاصه با کتک دبیرستانی‌ها ما طلبه شدیم. حالا نمی‌خواهم بگویم دکتر عیب است، آنها هم کمال است. گاهی وقتها برای آدم پیش می‌آید می‌بیند تلخ است، بعد می‌بیند نه در این تلخی شیرینی بود، آدم نمی‌داند چه می‌شود.

گاهی وقتها آدم دلش می‌سوزد، دلش که سوخت با همان دل سوخته یک دعا می‌کند، مستجاب می‌شود. یعنی آدم زیر پایش را داغ می‌کنند، اگر داغ نکنند حرکت نمی‌کند، زیر پایش را داغ می‌کنند که برود.

پس اگر زیر پایت را داغ کردند نگو آخ این چه زندگی‌است؟ داغ می‌کنند که بروی، گاهی مردم به انسان بی‌اعتنایی می‌کنند، آدم می‌گوید عجب این زن این شوهر این رفیق همه، می‌گوید: خدایا تو رفیق خوبی هستی. یعنی گاهی وقتها این چیزها که قیچی می‌شود حال انسان گرفته می‌شود. وقتی این نخ‌ها قطع شد، آدم وصل به سرچشمه می‌شود. بنابراین تلخی‌ها را تلخ نپندارید.

اولیاء خدا به تلخی‌ها هم به دید شیرینی نگاه می‌کنند. یک آدم پخته و با سواد و تحصیل‌کرده وقتی می‌رود بازار همانطور که لیموترش می‌خرد با همان پول هم خرما می‌خرد، یعنی او وقتی بازار می‌رود هم لیمو ترش می‌خرد و هم خرمای شیرین، مثل پیاز، بچه که دهنش را به پیاز می‌گذارد تند است دور می‌اندازد، بزرگ که می‌شود دور نمی‌اندازد اصلاً بزرگتر می‌شود پول می‌دهد پیاز را می‌خرد، یعنی این پیاز تند را بچه دور می‌اندازد، بزرگ دور نمی‌اندازد و بزرگتر پول می‌دهد می‌خرد. اولیای خدا می‌روند سراغ تلخی‌ها، آدم‌های عادی از سختی فرار می‌کنند، مثل بچه‌ای که از پیاز فرار می‌کند، از لیمو ترش فرار می‌کند، بزرگ می‌شود فرار نمی‌کند، همینکه رشد عقلی پیدا کرد، اصلش سختی‌ها را سراغش می‌رود.

کی گفت سختی‌ها تلخ است، یک سربازی در پادگان به جست و خیز می‌برندش. رزم روزانه و شبانه سینه خیز و… اینها سخت است، ولی رشد است و اگر سختی نبود ما رشد نمی‌کردیم.

«الَّذینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلاَّ کَما یَقُومُ الَّذی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبا وَ أَحَلَّ اللَّهُ الْبَیْعَ وَ حَرَّمَ الرِّبا فَمَنْ جاءَهُ مَوْعِظَهٌ مِنْ رَبِّهِ فَانْتَهى‏ فَلَهُ ما سَلَفَ وَ أَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَ مَنْ عادَ فَأُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ» (بقره/275) خوب من همه آیه را ننوشتم چون یک خورده آیه طولانی است و همه افرادی که پای تلویزیون هستند با قلم و کاغذ نیستند، فرازهایی نوشتم، سوره بقره آیه 275 که می‌فرماید: «الَّذینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا» با کمال تأسف بعضی‌ها سراغ ربا می‌روند می‌گویند یک میلیون می‌دهم ماهی سی تومان چهل تومان کم‌تر و بیشتر بده، ربا حرام است، قطعاً از گناهان کبیره است قطعاً. این که می‌گویند گناه کبیره و صغیره در قرآن هست. «إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِر» (نساء/31) یعنی اگر شما از گناه کبیره دوری کنید خداوند گناه کوچک را می‌بخشد. شما در بازار یک میلیون و سی و پنج تومان بدهکاری می‌گوید یک میلیون را بده سی و پنج تومانش بخشیده حالا، قبل از این آیه آیات انفاق بود، کمک به فقرا، بعدش آیه ربا می‌گوید ربا و انفاق را پهلوی هم گذاشته، راه خیر و شر، قرآن هم همینطوری است، خوف و رجا را پلهوی هم می‌گذارد، آیات بهشت را می‌گوید کنارش آیات جهنم را می‌گوید، و هر جا آیات جهنم را می‌گوید آیات بهشت را کنارش می‌گوید. یعنی بهشت و جهنم باید با هم گفته بشود. اینکه بگوییم نه همش از شادی‌ها بگویید چرا، تلخی‌ها هم باید بگوییم، تلخی هست شادی هم هست. گناهی که برای ربا گفته‌اند، توی قرآن برای هیچ گناهی نگفته‌اند. گفته: هرکه ربا بگیرد اعلان جنگ با خدا می‌کند. حتی برای آدم کشی و قتل و همچنین خطری نیامده، کسانی که ربا می‌گیرند. می‌گوید: پنج میلیون می‌دهم ماهی اینقدر سود می‌گیرم. البته یک راه‌هایی هست که حلال بشود منتها راه هایش را باید یک اسلام شناس عادل بگوید. مثل کلید، یک راه‌هایی هست که باز بشود و یک راه‌هایی هست که قفل می‌شود. منتهی نحوه‌ی چرخاندن این کلید یک دندانه کم و زیاد می‌شد قفل بسته می‌شود یا باز، اینکه آدم پول بدهد بگوید من دو میلیون به شما می‌دهم اینقدر به من بده، بهره، سود، گناه کبیره است. مال شیعه نیست، شیعه و سنی و همه فرقه‌های اسلامی گناه کبیره می‌دانند، مال مسلمان هم فقط نیست. در دین حضرت موسی و عیسی(ع)، هم ربا حرام بوده.

قرآن می‌فرماید: «وَ أَخْذِهِمُ الرِّبَوا» (نساء/161) یهودی‌ها ربا می‌گرفتند، «وَ قَدْ» یعنی به تحقیق «نُهُوا عَنْهُ» یعنی با اینکه نهی کرده بودیم که یهودی‌ها ربا نگیرند، ربا می‌گرفتند.

امام باقر(ع) فرمود: خبیث‌ترین و بدترین درآمدها رباخواری است. امیرالمؤمنین علی(ع) فرمود: رباخوار باید توبه کند همانطور که بت پرست توبه می‌کند. یعنی سیمای رباخوار مثل سیمای مشرک است، اگر بت پرست توبه می‌کند رباخوار هم باید توبه کند. قرآن می‌فرماید: خداوند از ربا را نابود می‌کند. «یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا» (بقره/276) می‌فرماید: «یَمْحَقُ» یعنی ربا را نگاه نکنید رشد دارد ده میلیون شد 15 میلیون، امام صادق(ع) فرمود: مال حرام نمو نمی‌کند و اگر نمو کند برکت ندارد. اتاق‌هایش همه ابریشمی ولی یک گرسنه نمی‌نشیند توی این اتاق‌ها و سیربلند شود و افرادی خانه‌هایشان موکت است ولی روی همین موکت افطاری می‌دهند. یک لامپ دارد زیر همین لامپ افطاری می‌دهد. آن بنده خدا هم لوستر خریده چه قیمتی، ولی زیر این لوستر یک مرهمی به زخمی گذاشته نمی‌شود. برکت ندارد. افرادی کتاب‌های کمی دارند، مبارک است.

حاج احمد آقا خمینی خداوند رحمتش کند، می‌فرمود: کتابهای پدرم بیش از 200 تا نشد زیر 200 تا کتاب داشت، ولی رهبر شد هم مرجع شد.

بنده محسن قرائتی حدوداً 5، 6 هزار جلد کتاب دارم، هیچی نشدم. مُهر بزرگ آدم را نماز خوان نمی‌کند، گاهی آدم با یک مهر کوچک هزارها رکعت نماز می‌خواند، و گاهی یک مهر دارد یک وجب و نیم در یک وجب و نیم، نماز نمی‌خواند.

نگاه نکنید قالی ابریشم است، با این ماشین چند تا نماز جمعه رفتی؟ با این استخرت چند تا فقیر را بردی شنا یادش دادی، با این توفیقی که در دانشگاه، کنکور، شاگرد اول و در المپیاد نمی‌دونم چی چی شدی تا بچه‌های همسایه را که تجدید شده بودند، کلاس گذاشتی تقویتی کمکشان کردی؟ مهمان سرایی که درست کردی چقدر خرج مسجد محله‌ات کردی؟ برای کفش بچه‌ات چقدرپول دادی؟ برای مخ و دین بچه‌ات چقدر پول خرج کردی؟ آنقدر پدر و مادر داریم لباس‌های گران قیمت می‌خرد ولی 5 هزار تومان خرج دین بچه‌اش نمی‌کند، شد که بچه سوپر دولوکس 80 کیلویی، نه رابطه با خلق دارد نه با خالق.

می گویند آقا افغانستان بمباران شد، می‌گوید: اِ. فقط می‌گوید: اِ، اصول دین چند تاست، سه تا خوراک، پوشاک، مسکن. زندگی چیست؟ سه تا خانه، ماشین، تلفن. اصول دینش سه تاست. خوشا به حال کسی که یک پول خوبی دارد و زندگی خوش می‌کند.

تو کز محنت دیگران بی غمی *** نشاید که نامت نهند آدمی

این شرع را می‌دانید آیه قرآن است هرچی شعر خوب داریم ریشه هایش قرآن است. امام رضا(ع) فرمودند: هر وقت یک چیز خوب پیدا کردید ریشه‌اش را ما داریم. یک چیزی شعرای درجه یک می‌بینند آن را برمی دارند.

قرآن یک جا گفته از «الاغ بدتر» «أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ» (اعراف/179) مثل چهارپاست. بعد می‌گوید «بَلْ هُمْ أَضَل» بلکه از الاغ بدتر است. می‌گوییم اِ کیست که از الاغ بدتر است. می‌گوید «أُولئِکَ هُمُ الْغافِلُون» غافل است. نه کار با خلق دارد، از خدا غافل است، از مسؤولیتش غافل است، از استعدادهایش غافل است، که من بیشتر از این هستم، ما خیلی بیش از اینیم که هستیم. شما فکر نکن یک جوان فقط دیپلم است، یک دانشجو فقط لیسانس است بیش از لیسانس است، ما می‌توانیم در کنار اینکه مدرک دانشگاه را می‌گیریم، برنامه‌های دیگری را هم داشته باشیم. فوق برنامه یک اطلاعات دیگری را هم یاد بگیریم، بیش از این که هستیم، هستیم.

چقدر رباها افراد را ورشکست کرده، چندین هزار نفر دیگر گیر کرده‌اند رفته‌اند وام بگیرند ربایی‌ها اضافه شده، اضافه شده ورشکست شده‌اند. ربا جامعه را دو قطبش می‌کند، قطب مستکبر و قطب مستضعف. ربا جامعه را پولدار و فقیر می‌کند و کسی که جامعه را متلاشی کند. قرآن می‌گوید: در قیامت هم وقتی محشور است، پیلی پیلی می‌خورد یعنی هی می‌افتد به زمین و پا می‌شود، چون این جامعه را از تعادل انداخت، خداوند او را در قیامت از تعادل می‌اندازد. ربا که زیاد شد دیگر مردم به همدیگر قرض الحسنه نمی‌دهند کسی که پول دارد، اصولاً اسلام با رکود مخالف است، حالا سیمای ربا را من بنویسم: در ربا یک چیزهای هست و یک چیزهایی نیست، چی هست؟ و چی نیست؟ آنهایی که هست:

کینه هست، کسی که ربا می‌گیرد، ربا دهنده کینه این را دارد وقتی به او گفتند فلانی مرد، به درک که مرد، ما گیر کردیم رفتیم یک میلیون ازش بگیریم، چند صد هزار تومان از ما سود گرفت، خدا لعنتش کند. پولش زیاد شد، شد یک گاوصندوق گوشتی، گاو صندوق لازم نیست فلزی باشد. رباخوار گاوصندوق است، منتها گاوصندوق گوشتی، محبوبیت ندارد خبر مرگش را که می‌دهند یکی غصه نمی‌خورد.

– انتقام در ربا هست، می‌گوید این از فقر من استفاده کرد.

– فقر: ربا افرادی را به فقر می‌کشاند.

– بی تفاوتی: می‌گوییم این بدبخت است، می‌گوید به من ربطی ندارد من دو میلیون می‌دهم و ماهی 30 تومان می‌گیرم، می‌خواهد خوشبخت یا بدبخت، آدم بی تفاوتی است.

– حرص و طمع: رباخوار حرص می‌زند و طمع دارد.

– سنگدلی: حالا بی تفاوتی و سنگدلی یکی است، بی تفاوتی و سنگدلی.

– محرومیت از لطف خداوند:. محرومیت از الطاف الهی: چون اگر ایشان قرض می‌داد و ربا نمی‌گرفت، ثواب قرض 18 برابر است. یعنی اگر کسی چیزی را به کسی ببخشد، ده تا ثواب دارد. مثلاً اگر من چیزی را ببخشم به شما ده تا ثواب دارم اگر ده هزارتومان به شما قرض‌الحسنه بدهم و بگویم کم کم بده، 18 برابر است، چون در قرض گرفتن احساس ذلت نیست، در ربا چیزهایی که نیست: عاطفه نیست. ترحم نیست. محبوبیت نیست. انسانیت نیست. عدالت نیست. برکت نیست. قرب به خداوند نیست. روایت داشتیم، فکر نکنید من رجز می‌خوانم و شعر می‌گویم، همه‌اش آیه و حدیث داریم، چه چیزهایی هست و چه چیزهایی نیست. حالا تا پول داریم چه کنیم، اصولاً اسلام با رکود مخالف است.

– رکود ممنوع

1- رکود طبیعت، یعنی همینطور طبیعت را ازش استفاده نکنیم.

– حدیث داریم: «مَنْ وَجَدَ مَاءً وَ تُرَابا» (بحارالانوار/ج100/ص65) کشوری که آب و خاک دارد ولی گندگ می‌خرد نفرین خدا بر اینها.

آب دارند، خاک و نیروی انسانی هم دارند، کشاورزیشان ضعیف است، یعنی آب و خاک را که طبیعت است راکد گذاشته‌اند.

– حدیث داریم کسی که طبیعت را ازش استفاده نکند: ابعده الله

2- رکود مال: سرمایه نباید راکد باشد،

«الَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَب» (کافی/ج4/ص61) کسانی که کنز، گنج، پولشان را بانک می‌خوابانند، قرآن می‌گوید کسی که شولشان را به عنوان گنج احتکار می‌کنند روز قسامت این پول را داغ می‌کنند روی پیشانی و پهلو می‌گذارند و می‌گویند: «هذا ما کَنَزْتُم‏» (توبه/35) این همان گنج توست.

3- رکود جان: چرااز جانت استفاده نمی‌کنی؟

«اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْکَسَل» (کافی/ ج2/ص585) پناه می‌برم از آدمهای ول و بی جان بی نشاط.

4- رکود فکر: انتقاد می‌شود از آنهایی که فکرشان راکد است، مشورت با کسی نمی‌کنند، حاضر نیست یک فکری را اضافه کند، مستبد است، استبداد رأی دارد. مشورت نمی‌کند.

5- رکود علم: علم دارد به دیگران یاد نمی‌دهد، می‌فهمد به دیگران نمی‌گوید. رکود علم، رکود علم اسمش کتمان است، و رکود فکر اسمش استبداد است. ترک مشورت، رکود جسم اسمش کسالت است رکود مال اسمش شما بگویید، اشاره می‌کنم، بگویید، گنج، کنز، رکود طبیعت، آب و خاک دارد ولی کشاورزی نمی‌کند. اسلام با رکود مخالف است. انسان باید با تمام توانش استفاده کند.

می‌گویند: رزمنده خوب کیست؟ می‌گویند رزمنده خوب کسی است که تا آخرین نفس بجنگد، تا آخرین نفر بجنگد، تا آخرین فشنگ بجنگد.

یعنی اگر هنوز نفس دارد و شکست خورد پیداست خوب نجنگیده و اگر هنوز فشنگ دارد و شکست خورد پیداست همه فشنگها را بکار…

چهار مسأله داریم.

1- اعتقاد. (همه‌اش اولش الف است) 2- ایمان مردم، 3- اشتغال، 4- ازدواج.

اگر اینها حل شود نسل ما نجات پیدا می‌کند، نسلی که در معرض خطر است یا به خاطر این است که اعتقاد ندارد، یا اشتغال ندارد، و یا ازدوا ج نکرده. و بسیاری ازپولهای خوابیده را می‌شود با این کارها راه انداخت. ربا حرام است و قرض الحسنه ثوابش بیش از بخشش است.

خدایا جامعه ما را از همه مفاسد حفظ بفرما.

ایمان کامل، بدن سالم، فکر بلند و باز، قلب منیب و سلیم و روح پاک، علم مفید، رزق حلال، اولاد صالح، عزت در دنیا و آخرت به همه ما مرحمت بفرما.

تمام بلاد اسلامی را حفظ بفرما.

رهبر و دولت و امت و نسل و ناموس و مرز و آب و خاک و عقاید و افکار ما را حفظ بفرما.

روح انبیا و اولیا و اوصیا، مراجع، امام، شهدا، پدران و مادران و اساتید و مربیان و همه کسانی که در اسلام و انقلاب و مسلمانی و تربیت ما نقش داشته‌اند روحشان را از ما راضی و ما را پاسدار خون‌ها و خدمات آنها قرار بده.