موضوع: ثروت در اسلام
تاريخ پخش: 72/02/16
بسم الله الرحمن الرحيم
«الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي»
در خدمت خواهران و برادراني هستيم كه در آموزش و پرورش مسئول بهداشت اطفال و نسل نو هستند از دختر و پسر، گرچه اطلاعات من نسبت به اين عزيزان كم است ولي بحث من بحث ديگري خواهد بود اما چون مستمعين ما مسئولين بهداشت هستند دو سه حديث مي‌‌خوانم اما بحث من درباره مال است.
1- بهداشت در اسلام
يكي از كارهاي پيغمبر اين بود كه «وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمْ الْخَبَائِثَ» (اعراف/157) تحريم خبائث كنند در قديم كه ميكرب نبود به ميكرب شيطان گفته شده است چون شيطان غير از ابليس است ابليس همان موجودي است كه به آدم سجده نكرد ولي به هر موذي‌‌اي شيطان مي‌‌گويند روايت داريم كه پيغمبر تابستان كه هواي حجاز داغ بود لباسهايش را توي ديگ مي‌‌جوشاند و شايد هيچ پزشكي الآن لباسهايش را توي ديگ نجوشاند و وقتي مي‌‌خواست مرغ بخورد جوجه‌‌اش را توي خانه دانه مي‌‌داد مي‌‌گفت نگرانم اين مرغ توي كوچه‌‌ها چيز بدي بخورد.
وقتي خداوند مي‌‌خواهد فاطمه(س) را به پيغمبر بدهد مي‌‌فرمايد كه تا چهل روز اين غذاهاي عادي مصرف نكن يك غذاي ويژه‌‌اي بايد بخوري چون بناست كه از آن غذاي ويژه حضرت زهرا(س) درست بشود و زهرا مريم عيسي بشود. ما روايت داريم كه پيغمبر ما مسواكش را مثل نجارهايي كه قلم‌‌شان را پشت گوش مي‌‌گذارند مسواك را پشت گوشش مي‌‌گذاشت و وقتي حضرت از دنيا رفت او را از جايش بلند كردند ديدند زير متكايش مسواك است و فرمود اگر با مسواك نماز بخوانيد يك ركعت نماز شما ثواب هفتصد ركعت نماز دارد.
ما درباره لباس خيلي روايات داريم از تولد تا كفن اسلام روي لباس نظر دارد. به ما گفته‌‌اند كه اگر مي‌‌خواهيد وضو بگيريد حداقل ده سير آب مصرف كنيد مي‌‌خواهد بگويد كه آب وضو بايد يكبار مصرف باشد روايت داريم كه در غسل سه كيلو آب مصرف كنيد وگرنه اگر آدم برود توي حوض و بيرون بيايد سه كيلو آب به بدنش نمي‌‌چسپد معنايش اين است كه آب يكبار مصرف باشد. پيغمبر پولي را كه براي عطر مي‌‌داد بيش از پولي بود كه براي غذا مي‌‌داد و لباس سرخ مكروه است براي اينكه رنگ قرمز براي چشم مضر است به ما گفته‌‌اند كه رابطه‌‌تان با گياهان زياد باشد و حديث داريم كه امام رضا(ع) در سر سفره‌‌اي كه سبزي نبود نمي‌‌نشست داريم كاهو بخوريد كه خون بدنتان را صاف مي‌‌كند ما بيش از سه هزار حديث داريم راجع به اينكه چه بخوريم و چگونه بخوريم داريم.
2- كنز از گناهان كبيره است
موضوع بحث ما مال است، البته حالا نگو كه ما پول نداريم اين چه بحثي است شما كه پول نداري اين بحث را گوش بده كه لااقل براي آنهايي كه پولدار دارند آه نكشي «وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ» (توبه/34) كساني كه طلا و نقره را پنهان مي‌‌كنند و در راه خدا انفاق نمي‌‌كنند به آنها بشارت بده عذاب دردناك را، اصولاً كنز از گناهان كبيره است «يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَى بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ هَذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ» (توبه/35) ما روز قيامت آهن داغ روي پيشاني و پهلوي او مي‌‌گذاريم و مي‌‌گوئيم كه اين پولي است كه جمع كرده‌‌اي خلاصه آنهايي كه پس انداز دارند بايد مواظب باشند.
چرا چهارده تا استان ما سيل مي‌‌آيد؟ اين پولي كه خرج سيل شد اگر خرج آموزش و پرورش مي‌‌كردند شايد دو سوم معلمين ما خانه دار مي‌‌شدند، آقايان كشاورز ما گندم را مي‌‌آورند و مي‌‌فروشند و اصلاً كسي به فكر زكات نيست قرآن قول داده است كه اگر مردم زكات ندهند مال ايشان را دود مي‌‌كنيم.
3- بهترين اموال در زبان روايات
امام علي(ع) مي‌‌فرمايد: «أَفْضَلَ الْمَالِ مَا وُقِيَ بِهِ الْعِرْضُ» (بحارالأنوار/ ج 75/ ص7) بهترين مال اينست كه آدم آبرويش را حفظ كند اگر كسي مال دارد ولي چون بخل مي‌‌كند بي آبرو است بايد گفت مرگ بر مال چون تو با اينكه پول داري اما توي جامعه محبوبيت نداري، آبرويش حفظ بشود معنايش اين نيست كه توي هر عروسي يك پيراهن بپوشد كه من آبرو دارم! آبرو داري اين نيست كه آدم ريخت و پاش كند.
«أفضل المال ما قضيت به الحقوق» (غررالحكم/ص 367) بهترين مال اين است كه آدم حقوقش را بدهد شب عيد تقريباً نود و نه درصد خانه‌‌ها خانه تكاني كرده‌‌اند چند نفر هستند كه بگويند ما شب عيد حساب كارمان را هم كرديم حقوق سادات را داديم حقوق محرومين را داديم «وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ» (ذاريات/19) مؤمنين كساني هستند كه در اموالشان حقي براي سائل و محروم مي‌‌گذارند «أفضل المال ما استرق به الأحرار»(غررالحكم/ص367) بهترين مال اين است كه آدم بتواند افراد را جذب خودش كند دل بدست بياورد مي‌‌شود با هزار تومان و دو هزار تومان يك سور درست كند و چهار نفر كه قهر هستند آشتي بدهد اين بهترين پول است حديث داريم كه اگر دو نفر را آشتي دادي از تمام نماز شب‌‌ها و تمام روزه‌‌هاي مستحبي ثواب آن بيشتر است بهترين مال اين است كه دلي را بدست بياوري دلي را نرم كني. بهترين مال آنست كه آثار خوبي در تو بگذارد «خير مال المرء ذخائر الصدقة» بهترين مال آنست كه در راه خدا بدهي. بعضي‌‌ها مي‌‌گويند اگر ما خمس بدهيم از مال ما كم مي‌‌شود نه اينطور نيست.
«إن خير المال ما كسب [أكسب] ثناء و شكرا و أوجب ثوابا و أجرا»(غررالحكم/ص 367) بهترين مال آنست كه با خرج كردن آن مردم را وادار كنيم به اينكه تشكر كنند از خداوند و از شما «خير اموالك ما كفاك» بهترين مال آن مالي است كه تو را كفاف بدهد حديث داريم كه حضرت رسيد به كسي كه شيري خواست غذايي خواست ندادند گفت خدا خيلي به تو بدهد به ديگري كه به او شير داده بود گفت خدا باندازه كفاف به تو بدهد گفتند يا رسول الله چرا همچين كردي؟ فرمود آن كسي را گفتم خدا خيلي به تو بدهد آنرا نفرين كردم «إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ بِهَا» (توبه/55) گاهي به افرادي پول مي‌‌دهيم كه آنها را بسوزانيم چون اگر پول نداشته باشد زندگي او راحت است پولش مي‌‌دهيم تا بسوزانيمش بنابراين هر مالي ارزش ندارد كما اينكه هر علمي ارزش ندارد.
4- بدترين اموال در زبان روايات
«شر الاموال ما لم يخرج منه حق الله»(غررالحكم/ص 367) بدترين مال اين است كه حق خدا توي آن باشد و داده نشود خدا به شما چهل تا گوسفند داده است و گفته يكي از آنها را بده فرق ما و فقرا يك گوگرد و كبريت است كه خانه ما آتش بگيرد همه چيزي مي‌‌سوزد ما با افراد قطع نخاعي دو ثانيه فرق مي‌‌كنيم پايمان برود روي پوست خيار مي‌‌افتيم و قطع نخاعي مي‌‌شويم زمان دو ثانيه است حالا كه خدا داده گفت تو هم يك مقداري از آن را بده.
«شر المال ما لم ينفق في سبيل الله منه و لم تؤد زكاته» (غررالحكم/ص369) پيغمبر يك روز آمد توي مسجد كه نماز بخواند نه نفر را از مسجد بيرون كرد بعد رفت سر نماز گفتند چرا اين كار را كردي؟ فرمود اينها نماز مي‌‌خوانند اما زكات نمي‌‌دهند. «الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوْا الزَّكَاةَ» (حج/41) مؤمنين همينكه به حكومت رسيدند نماز و زكات را به جا مي‌‌آورند. دامداران ما راحت گوسفندشان را به كشتارگاه مي‌‌دهند و اصلاً توي ذهنشان نيست كه اين گوسفندها زكات هم دارند به ذهن‌‌اش نيست مثل اينكه بنده تا حالا فكر نكرده‌‌ام كه كراوات بزنم.
گاهي وقتها به قدري پرت هستيم كه اصلاً توي ذهنمان هم نيست آنوقت ما گندم بي زكات مي‌‌خوريم چهارده استان سيل مي‌‌آيد حالا التماس مي‌‌كنيم به كشورهايي كه هيچ ارادتي به آنها نداريم كه اگر كمك كنيد ما مي‌‌گوئيم خدا سايه‌‌ات را از سر ما كم نكند اين جزاي زكات ندادن است حديث داريم امتي كه زكات ندهند مالشان دود مي‌‌شود. از نيم كيلو نمك آشپزخانه تا پانصد كيلو گندم همه خمس و زكات دارد حق حق است امام جمعه شهر كرد مي‌‌گفت در يك سالني نشسته بوديم منتظر امام بوديم كه بيايد و نماز بخواند وقتي امام آمد ديد پشت سالن مقداري كفش است آمد و يك خورده نگاه كرد و برگشت گفتيم آقا بيا تو گفت اينجا كفش زياد است من نه مي‌‌توانم بپرم آنطرف و نه مي‌‌توانم پايم را روي كفش‌‌ها بگذارم گفتيم آقا كفش‌‌ها را كنار مي‌‌زنيم گفت آخر وقتي اينها را كنار بزنيم آنها بر مي‌‌گردند بايد دنبال كفش هايشان بگردند لنگه به لنگه مي‌‌شود باز يك رقم آزار مسلمانهاست خيلي ما راحت دوبله پارك مي‌‌كنيم خيلي راحت بازار و خيابان را سد معبر مي‌‌كنند. امام علي(ع) به يك خرما فروش فرمود اينجا چادر مي‌‌زني براي خرما فروشي راه مسلمانها تنگ مي‌‌شود سه بار دستور داد او عمل نكرد روز چهارم فرمود خيمه‌‌اش را آتش بزنيد.
اسلام خوب ديني است حيف كه به اسلام عمل نشد ما گاهي وقتها يك خودباختگي‌‌ها عجيب و غريبي داريم، بدترين مال مالي است كه حق خدا از آن خارج نشود.
5- مال در قيامت در آيات قرآن
مال در قيامت، آيات زيادي داريم كه مال در قيامت به درد نمي‌‌خورد «يَوْمَ لَا يَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ» (شعراء/88) «يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُبَدًا» (بلد/6) افرادي مي‌‌گويند مالهاي زيادي داشتم تاراج رفت و به دردم نمي‌‌خورد اگر كسي يك اتاق خالي داشت و به كسي كه خانه نداشت اجاره نداد خدا به فرشته‌‌ها مي‌‌گويد كه اين يك اتاق خالي داشت و به كسي كه آنرا اجاره مي‌‌خواست نداد شاهد باشيد كه روز قيامت به او مكان نمي‌‌دهم حتي ديگ و نردبان و سماور اينها اسمش در قرآن ماعون است «وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ» (ماعون/7) و كساني كه از دادن اين چيزها منع مي‌‌ورزند من يكوقت رسيدم به دو تا ماشين كه گير يك زنجير بودند گفتم من يك عمامه دارم حاضرم آنرا زنجير كنم اگر مي‌‌شود كه بدهم ولي جان ندارد يك كسي گفت آقاي قرائتي خواهش مي‌‌كنم گفتم مي‌‌ترسم كه روز قيامت همين عمامه من كه كار طناب مي‌‌كند و مشكل مسلمان را حل مي‌‌كند شايد همين يك ساعت ثواب داشته باشد شايد باقي وقتها كه عمامه سرم است دكان من است چه مي‌‌دانيم يكوقت مي‌‌بيني همان قبول شد ما مراعات همديگر را نمي‌‌كنيم.
6- در محيط خانه نبايد ترس از يكديگر حاكم باشد
ما هنوز محيط خانه‌‌مان اسلامي نيست بسياري از زنها از مردها مي‌‌ترسند بسياري از مردها از زنها مي‌‌ترسند ما فضاي سالم نداريم يك حالت دغدغه دارند. شخصي وارد خانه امام صادق(ع) شد ديد حضرت ناراحت است گفت چي شده؟ فرمود من بارها به زنم گفته بودم كه روي پشت بام نرويد تا وارد خانه شدم ديدم دارد از پله‌‌ها با بچه بالا مي‌‌رود چون من چند بار گفته بودم زنم ترسيد و لرزيد بچه هم از دستش افتاد و مرد من براي بچه ناراحت نيستم براي اين ناراحتم كه چرا زنم را ترساندم.
مي‌‌گويند مرد توي خانه بايد يك هيبتي داشته باشد پس گرگ خيلي مرد است، ما خيال مي‌‌كنيم مدير خوب مديري است كه تا وارد شد بچه‌‌ها از او بترسند قرآن مي‌‌فرمايد «لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ» (آل عمران/159) پيغمبر اگر تو آدم خشني بودي از تو فرار مي‌‌كردند. عشق به امام حسين(ع) براي چي است؟ سرباز بايد به بالاتر از خودش از روي ادب احترام بگيرد نه اينكه چون جريمه‌‌ام مي‌‌كند ادب بدهم.
7- آموزش و پرورش بايد اسلامي شود
سيستم آموزش و پرورش ما اسلامي است يا غير اسلامي؟ ادب دبستاني‌‌ها از راهنمايي‌‌ها بيشتر است راهنمايي‌‌ها از دبيرستانها ادبشان نسبت به معلم بيشتر است هر چه بچه‌‌هاي ما باسوادتر بشوند ادبشان هم كمتر بشود معلوم مي‌‌شود كه سيستم اسلامي نيست سيستم مطهري اسلامي بود وقتي اسم امام(ره) را كه مي‌‌برد مي‌‌گفت امام(ره) خدا جان من را قربانش كند ولي بنده چون سوادم كم است نمي‌‌گويم روحي له الفداء شاگردان امام صادق(ع) به امام صادق مي‌‌گفتند: «بنفسي انت» خدا جان من را قربانت كند. الآن توي پادگان سرباز نمي‌‌گويد خدا جان من را قربان افسر كند آن سيستم‌‌هايي كه بايد باشد نيست فضاي ترس و وحشت همديگر را دوست نداريم.
8- خرج تربيت كنيم تا محيط سالم شود
جاهايي كه ما به حساب زرنگي است خرابش مي‌‌كنيم الآن پدرهاي ما خرج تربيت نمي‌‌كنند مثلاً چند نفر را سراغ داريد كه بگويد آقا من اين ده هزار تومان را مي‌‌دهم براي تربيت بچه‌‌ام البته پول براي كفش و شلوار مي‌‌دهد چون پول براي فكر و مخ بچه‌‌مان كم مي‌‌دهيم آنوقت بعداً بچه‌‌مان كه فاسد شد براي زندانش پول مي‌‌دهيم بعد آنوقت بايد پول بدهيم به افسري كه زندانبان است به اميد روزي كه فكر اسلامي باشد فكر بد توي سرم نباشد دل اسلامي باشد كينه كسي توي دلم نباشد تازه اگر محيط سالم شد با دل چه مي‌‌كني؟ آدمهايي هستند كه سي سال است كينه دارند دامادي را من سراغ دارم كه مي‌‌گفت بيست و يك سال است كه با پدر زنم حرف نزده‌‌ام اينرا بايد گفت موزه لرد فرانسه چون كهنه ترين چيزها… باغ وحش اينجاست محيط زيست اول تو است فكر آزاد زبان سالم حرف بد نمي‌‌زنم چشم سالم نگاه بد نمي‌‌كنم بازار سالم به اميد روزي كه سالم سازي فقط مال بهداشت نباشد مال دل هم باشد علت اينكه خدا به بعضي‌‌ها الهام مي‌‌كند چون دلشان پاك است ظرف شسته را خدا شير توي آن مي‌‌ريزد. محيط بايد سالم باشد.
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
