ایام فراغت – 2
چند روز پیش ائمه جمعه, سمینارى داشتند در تهران که من چند دقیقه اى در آنجا بودم در خدمت بزرگان. عرض کردم که اگر از من بپرسند شب عاشورا و شب بیست ویکم براى تبلیغ مهمتر است یا تابستان. مىگویم تابستان چون در عاشورا و یا بیست ویکم مردم یکى دو روز تعطیل هستند اما تابستان سه ماه تعطیل است براى 13 میلیون.
جلسه بعد در خدمت برادران و خواهران هستیم ,که از کانونهاى تربیتى هستند که حدود چهار صد مرکز دارند. حدود نیم میلیون محصل راهنمائى و دبیرستان را جذب کردهاند که توى این کانونها از خطاطى و نقاشى و هنر و سرود تعلیم قرآن و نهج البلاغه و ایام فراغت اینها را پر مى کنند, اما پانصد هزار کى و 13 میلیون کى؟ تازه تمام این حرکتها در سایه انقلاب است و تمام این عزیزانى بعد از انقلاب بوجود آمدهاند.
خدا رحمت کند شهید باهنر و شهید رجایى را که از طراحان آموزش و پرورش و از یادگاران آن بزرگواران و خدمات بعد از آنها بوده است.
حالا ما مى توانیم 13 میلیون بچه را رها کنیم به امید این کانونها تازه اگر آموزش و پرورش ما ایده ال قوى و مطلوب بود, پدرها و مادرها مسئول بودند حالا که آموزش و پرورش مشکلاتى دارد مدارس دو سه شیفتى معلمهاى چند شغلى نبود فضاى آموزشى. . .
اصولا مسئله عمر ونسل خیلى بهش بهاداده شده است.
قرآن و عمر و تابستان هم مسئله قرآن مهم است و هم مسائل نسل خدا لعنت کند ال سعود را که نمى گذارد ایران بروند مکه ایرانها را اگر مى دیدند چند تا سوال مى کردند یکى مى گفتند با کدام کاروان آمدند.
قران مى گوید: بهشتىها وقتى به هم مى رسند از هم مى پرسند چطور شد آمدى بهشت؟ یکى از سوالهایشان اینست که چه شد شما بهشتى شدى گاهى هم مى پرسند چه شد شما جهنمى شدى.
از جهنمىها مى پرسند(ما سَلَکَکُمْ فی سَقَرَ)المدثر(42)چطور شد شما اهل جهنم شدید؟ مى گویند(قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ)المدثر(43) پا بند نماز نبودیم.
(وَ لَمْ نَکُ نُطْعِمُ الْمِسْکینَ)المدثر(44)پا بند مستضعفان و گرسنگان نبودیم.
ول مى گشتیم نماز نمى خواندیم به فکر گرسنهها نبودیم معتقد به چنین روزى نبودیم.
این آیه مى گوید: کسى که نسبت به نسلش بسوزد بهشتى است و کسى که بى خیال باشد بهشتى نیست. نمى شود گفت که برو توى کوچه بازى کن کجا مى فرستى دخترت را.
در تابستان پدر و مادر باید دلسوز باشد. حداقل مى تواند به مدیر کانون بگوید حداقل به آن مسئول کانونى بگوید من از شما متشکرم نمى خواهم بگویم همه بیایند کمک کندممکن است یک آدمى مثل بنده هیچ هنرى نداشته باشد. یک تعهدى نسبت به این نسل داشته باشد.
قرآن مى فرماید « قُوا» یعنى حفظ کنید(قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلیکُمْ نارا)التحریم(6) مردم خودتان را حفظ کنید از جهنم بسوزید الیب نسل تو. امام صادق فرمود: (لَا تَنْسَ صِحَّتَکَ وَ قُوَّتَکَ وَ فَرَاغَکَ وَ شَبَابَکَ وَ نَشَاطَک) وسائلالشیعهج1ص89از این سرمایهها استفاده کنید این روزها را الان قدرش را نمى دانید آنوقتى که انسان عمرش تمام مى شود دقیقههاى آخر عمرش است. گاهى وقتها آدم حاضر است هستىاش را بدهد اما یکساعت به عمرش اضافه شود. قرآن مى گوید:
(وَ قیلَ مَنْ راقٍ)القیامه(27)(ظَنَّ أَنَّهُ الْفِراقُ)القیامه(28)(الْتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاقِ)القیامه(29)همه جمع مى شوند مى گویند چه کنیم خودش هم مى بیند که دلسرد مى رود دقیقهها آخر عمر و نفسها شماره مى شود یک نفر مى بینى دو تا کلیهاش از کار افتاده است, آنوقت مى بینى توى کل فامیل یک نفر نیست که به او کلیه بدهد.
ما باید حساب کنیم هر دقیقه از عمر عنایت داشته باشیم. شیخ انصاری آمد سر سفره دید سفره طول مىکشد پا شد و دو رکعت نماز خواند. از مجتهدین صد سال پیش منتهى مجتهدى که همه مجتهدها شاگردش هستند ,گفتند نماز خواندی؟ گفت دیدم دو دقیقه از عمرم تلف مى شود حیفم آمد استفاده نکنم.
یک کسى کتابى نوشته اسمش را گذاشته پنج دقیقه اى قبل از غذا یعنى کتاب را توى جیبش مى گذاشت و نکاتش را نقطه میکند و اسمش را گذاشته پنج دقیقه اى قبل از غذا.
امیر المومنین هنگامى که کفشش را وصله مى زد ذکر مى گفت,می فرمود: حیف است زبانم بى کار بماند و عمرم تلف بشود.
اگر کیسه ما سوراخ دارد و باید دوخته شود, امیرالمومنین درباره عمرش میگوید: (الهم السیدین)خدایا عمرش را بدوز که دقیقه هایش حروم نشود.
کار شما چقدر مهم است توى این کانونهاى فرهنگى و تربیتى و خیلى شما کارتان مهم است و زد فرد شما چقدر باید پخته باشید.
باید یک آدمى باشید روانشناس, بچه را آدم بشناسد.
شما نگاه کنید عکسهائى که جدیدا از امام خمینى چاپشده است حرکاتى که امام مى کندبرخورد هایى که با یک بچه مى کند.
شناخت بچه خیلى مهم است. زمان را بشناسد روحیه را بشناسد. گاهى یک مؤعظه در یک حدى اثر مى کند. دوستى مى گفت یک وقتى بچه بود رفتم به او گفتم بچه خوب باید. . . گفت بس است حوصلهاش را ندارم.
گاهى وقتها بچه آمادگى دارد حرف بشنود یا ندارد. حضرت یوسف وارد زندان شد, دید همه بت پرستند. گفت اگر حالا شروع کنم به موعظه آمادگى نیست مدتى هیچى نگفت صبر کرد زندانیها خواب دیدند آمدند پیش او تعبیرش چیست. یوسف گفت الان آمادگى هست که بگه گفت بگو ببینیم این بتها چیست. این حرکت چیست که شما در مقابل بت سجده مى کنید.
در ماه رمضان چون شکم گرسنه است اسلام براى شکم گرسنه دعاى یک سطرى مى گوید:
(اللَّهُمَّ لَکَ صُمْتُ وَ عَلَى رِزْقِکَ أَفْطَرْتُ فَتَقَبَّلْهُ مِنَّا) مستدرکالوسائل ج7ص358 براى سه شنبه یک دعا مى گوید براى چهارشنبه یک دعا مى گوید.
افطار که کردى دعاى افتتاحهم یک ربع طول مى کشد چون شکم پر یک ربع بیشتر نمى کشد. باز سر شکم که خالى مى شود قبل از سحر دعاى ابوحمزه یک ساعت و نیم. براى شکم گرسنه یک سطر براى شکم پر ده دقیقه براى شکم متوسط یکساعت
باید حساب کنیم که الان این بچه برنامهاش چیست. امور تربیتى ممکن است چنان وقت بچه را پر کند که این بچه فرار کند. ما داشتیم مسیحى که مسلمان شد مسلمان بى سلیقه اى گرجى آمد گفت صبح فلان کن ظهر فلان کن چنان برنامه تاز مسلمان را پر کرده بود که طرف گفت آقا ما مى شود برویم همان دین خودمان.
ما متاسفیم یا افراط است یا تفریط.
یک وقت مى گویند: اصلا هیچ دنگ و دونگى توى عروسى نباشد. ما آمدیم توى تلویزیون گفتیم یک قابلمه اى را آدم بزند اشکال ندارد. بعدا سیل نامه که اى آقا این قابلمه تبدیل به چه چیزها نمى شد.
یک جورى باشد که مرزها حفظ شود که آدم جرأت بکند حق اینست باطل اینست.
ما به امید روزى هستیم که این کانونها زیاد شود. من از نیشابور یک خبر خوش دارم و این مردم نیشابور مدیر کل آموزش و پرورش استان خراسان مى گفت: از پارسال تا حالا که در نیشابور 8 نفر که از دنیا رفتهاند وارثین آنها گفتند این چند صد هزار تومان را مى خواهید خرج کنید بیایید یک مدرسه بسازید و این مدرسه را بنویسید شد یان برسد به روحآقاى فلانى و مى گفت پارسال تا حالا 8 تا به مدارس نیشابور یا خراسان اضافه شده است.
به امید روزى که وقتها را پر کنیم به سلامتى قدرت فراقت. ضرر شما هم که در هر شهرى هستند بیائید نگذار حرکت خوبى شدید هم تیپ خودتان را جمع کند بالاخره شما بعد از انقلاب وارد آموزش و پرورش شدید.
شما که تازه نفس هستید بیائید سر هر شهرى یک حرکتى بکنید.
1- جوان 2- باسواد3- خوش سلیقه
اینهارا پیدا کنید روزى چندساعت پهلویش درس بخوانید. عربى اسان جامع المقدمات که خودتان چهار سال دیگر هر کدامتان یک رجائى شدید. همه شما رجائى هستید فقط رجائى وقتى دانشگاه مى رفت شبى نیم ساعت هم درس میخواند.
من از وزیر سابق آموزش و پرورش پرسیدم هم جناب آقاى اکرمى یک آیه قرآن خواندم دیدم همه را فهمید گفتم آخوند بودى؟ گفت زمان شاه چهار سال زندان بودم گاهى پهلوى شهید آیت الله سعیدى نیم ساعت درس خواندیم. همان نیم ساعت نیم ساعت توى زندان اثرى گذارد.
شما در هر شهرى هستید روزى نیم ساعت درس بخوانید خیرات و برکات زیادى دارد.
ما که مى رویم روى منبر پنج نوع آدم روبروى ما هستند. یک نوع آدمهاى مغرورند یک نوع آدمهاى عاشقند یک نوع آدمهاى بى خیالند خلاصه کانون فرهنگى و تربیتى کار ساده اى نیست این بچه گرسنه است یا سیر عجول است یا عقده اى بخیل حریس کمبد دارد رقیب دارد خاطراتى که توى ذهنش است آرزوهایى که دارد کارخیلى سختى است در عوض ارزش زیادى دارد.
اهداف انبیاء همینتر بیست است شما یک نماز فرق درست کنید و شما این نماز خواندن را توى این کانونها احیاء کنید.
(أَقامُوا الصَّلاه)البقره(177) که گفتند قصاب و قبال و نقاش همه بروند سراغ نماز نماز بدون تعقیبات, نماز فشرده. حدیث داریم براى بچهها که نماز مى خوانید نماز را خیلى فشرده کنید.
چون باید اقامه نماز بشود. بعد وقتى اینها هم که نماز فلان شدند مامور شدند توى خانه هایشان هم اقامه نماز کنند.
چون قرآن مى گویند(الَّذینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاه)الحج(41)مومنین کسانى هستند که وقتى در روى زمین قدرت پیدا کردند اقامه نماز مى کنند.
امور تربیتى تا 3چهار سال پیش 50 واحد داشت امروز یکى مسئولین به من فرمود فرمود ما 400 کانون داریم به مقدارى که امکانات شما زیاد شده است باید اقامه نماز کنید. و اگر مى خواهید تربیت به فساد آورده نشود.
قرآن مى گوید(إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر)العنکبوت(45) نماز انسان را فحشا باز مى دارد. منتهى خود نماز گفتن هم هنرى میخواهد که چه جورى بگوئیم با چه بیانى بگوئیم.
گاهى افراد مى آیند مى گویند: براى بچه 10 سال به چه جورى باید نماز بگوئیم.
اینها حساب دارد. تابستان باید کار بکنیم. در تابستان بیش از یک میلیارد و سى و سه میلیون روز جوان داریم.
خدا لعنت کند آدم بى کار را. در یک سفر به امام کاظم گفتند فلانى خیلى خوب بود چه نمازها و چه عبادتها داشت. امام فرمود: توى راه مکه غذایش را چه کسى مى پخت گفتند ما فرمود غذا پختن شما ارزشش از نماز شب او بیشتر است.
در یک ماجرائى که مى خواستند آبگوشت بخورند قرار شد هرکسى یک کارى را انجام دهد رسول اکرم فرمود من هم هیزم جمع مى کنم براى طباخى گفت هرگز فرمود اگر کار نکنم از غذا هم نمى خورم کار دراسلام مقدم است.
-کار در سلامتى نقش دارد.
زنهائى که کار مى کنند سالمترند از زمانى که پلوپزبرقی و دستگاه گوشت چرخ کرده آمده است آمار مریضی زنها هم بیشتر میشود.
-کار براى رفع بى حوصلگى.
بهام السلمه همسر پیغمبر گفتند: چرا کار مى کنى؟ فرمود: زن بیکار فتنه درست
میکند, چون آدم وقتى بیکار است فکرش بیکار نیست و فتنه مى کند.
یک مردى زن بدى داشت گفتند چرا طلاقش را نمى دهی؟ گفت فرصت ندارم گاهى آدم خودش بیکار نیست اما وقتى من بیکارم فکرم بى کار نیست. و فکرش هم شیطنت مى کند.
کار انسان را چرا از گناه باز مى دارد. اکثر جنایتها در ساعاتى است که انسان بیکار است بى کارى عامل جنایت بى کارى عامل سوءظن بى کارى عامل فتنه است.
-کار در تجربه اى اثر دارد تجربه آدم را زیاد مى کند.
-کار نیکو کردن از پرکردن است.
-کار در روان خود انسان اثر دارد.
آدمى که کار مى کند احساس مى کند آزاده است کسى امد گفت پول ندارم تجارت کنم یک پول به ما بده تا خرج بکنم فرمود: سرت را تکان بده گفت پس سرت سالم است گفت برو با سرت حمالى کن اما گدائى نکن.
کسى آمد پهلوى پیغمبر فرمود کار ندارم فرمود برو خانه ویک چیزى بردار و بیاور گفت من هیچى ندارم خلاصه پیغمبر یک تبر جور کرد و گفت این وسیله کار برو هیزم بکش و بیکار نباش. ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند من کار نکنم به همه هستى خیانت کردهام. نسل گذشته کار کرد پس من محصول نسل گذشته هستم نسل آینده هم از من کار مى خواهد آدم بیکار و به نسل گذشته خیانت مى کند به نسل آینده هم خیانت مى کند.
یک آدم بیکار در یک لحظه 3تا خیانت مى کند: خیانت به هستى, خیانت به نسل گذشته ,خیانت به نسل آینده.
-آدمى که کار مى کند احساس شرافت مى کنند.
به امام گفتند شى چرا اینقدر عرق مى ریزى و کار مى کنى؟ بده به دیگران کار بکنند. فرمود: مى خواهم شرافت داشته باشم به کسى نگویم.
ما طلبه داشتیم بچه اطراف کاشان بود ,تابستان قالى مى بافت چون شهریه حوزه قم را نداشت و زمستان با آن پول مى آمد درس مى خواند.
خود ما طلبهها تابستان چقدر از عمرمان تلف مى شود؟ امیدوارم به روحانیون بر نخورد. بعضى کتابها جویدنى است بعضى مکیدنى و بعضى بلعیدنى است.
شماها آموزش و پرورشها کتابها و مخصوص امور تربیتىها یک دوره تفسیر نمونه رامطالعه کنید نمى گویم کتاب گرانى نیست اما مى شود قرض گرفت.
آقاى سبحانى از علماى قم مى گفت امام وقتى مى خواست الغدیر را مطالعه کند پول نداشت بخرد آیت الله زغبانى مى گفت ایشان الغدیر را ارایه کرد وبعد مطالعه کرد و پس داد آدم اگر مى خواهد مطالعه کند بى کتاب هم مى تواند.
شبى بیست دقیقه تفسیر مطالعه کنید سال بعد همین موقعه هر کدام یکى یک دور تفسیر مطالعه کردهاید.
در قرآن 218 تا قصه است و یک امور تربیتى و یک مربى که توى کانونهاى تربیتى و فرهنگى دارد کار مى کند اگر 268 تا قصه باشد و اینها قصه هاى قرآن است.
-کار توى خانه:
امیر المومنین توى خانه کار مى کرد تعمیر وسائل اگر از من بپرسند بدبخترین کشورهاى کره زمین کجاست مى گویم مجاز. مردم سعودى از بى نفتشان را به هر قیمتى مى فروشند وبه هر ذلتى تن در مى دهند تا ماشینشان خراب شد میدهند یک ماشین نو مى خرند. در کل مکه یک مکانیکى نیست.
تنور شکم دم به دم تافتن مشیت بود ز روز نایافتن
آدمى که تا کفشش پاره شد دور مى اندازد و یک کفش نو مى خرد. این زود بدبخت میشود به او مى گویند فردا نابودت مى کنیم مى گوید نه هرچه بخواهى به تو مى دهم.
فهد در مقابل آن خانم لندن خم شده خانم گردن فهد صلیب کرده است(خادم الحرمین) یعنى وقتى نظامش نفت بفروشد و بى کار باشد و قلیان بکشد.
-کار توى خانه ارزش است.
روایت داریم که توى خانه هرکس یک مقدار خیاطى یک مقدارى بنائى بکند. جوانهایمان اگر مى خواهیم استقلال داشته باشیم اگر تمام دنیا با ما قهر کرد خودمان روى پاى خودمان بایستیم.
جشن جمهورى اسلامى آن روزى است که مسئولان بگویند گندم از خارج نخریدین دهها هزار دیپلمه داریم که سر سطر از قرآن نمى تواند بخواند.
چه مانعى دارد که در تابستان قرآن بخواند. دهها هزار آدم داریم که نمازشان غلط است حالا خارجىها مى گویند ما داریم آپولو مى فرستیم به فضا اینها بعد از ده سال مى گویند قرآن را یک سطرش را بى غلط بخوان نمازت را درست کن دکمه پیراهنت را بدوز اینها نوشت ترین حرفهائى است که من مى زنم.
در زمانی که ژاپن و کشورهاى عقب مانده خودشان را جلو انداختند و با ابر قدرتها رقابت علمى و هنرى و صنعتى مى کنند. آنوقت رواست حزب الله جوان 84 کیلو. . .
باید به برسد به زمانى که نه تنها دست کاگر را ببوسیم بلکه تیشه و چکش را هم ببوسیم. امیدوارم یک غیرت کارى هم داشته باشیم و کار براى ما عیب نباشد و مقدس باشد.
حدیث داریم که دعاى بیکار مستجاب نمى شود و شریفترین زن زنى است که کار بکند. خدالعنت کند آدمهاى بى کار را.
اقامه نماز ,تعلیم نماز ,خیاطى, آشپزى ,شعر سرود, نقاشى ,فیلمع هر کارى که ما را از گرسنگى در مقابل تهدیدات باز دارد.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»