موضوع بحث: عيد فطر، خداحافظي با رمضان
تاريخ پخش: 07/03/66
بسم الله الرحمن الرحيم
آخرين شب جمعه ماه رمضان مقداري در مورد خداحافظي با ماه رمضان صحبت مي‌كنم. بعد هم مقداري در مورد عيد فطر و نماز عيدصحبت مي‌كنم.
«قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى»(اعلى/15-14) يكي از مصاديق اين آيه براي كساني است كه زكات فطره مي‌دهند و بعد هم در نماز عيد شركت مي‌كنند. اما قبل از آنكه وارد بحث عيد بشويم خداحافظي ماه رمضان مي‌گوييم.
1- امام سجاد و وداع با ماه رمضان
صحيفه سجاديه يك دعا دارد كه امام چهارم با ماه رمضان خداحافظي مي‌كند. من چند فراز از اين دعا را مي‌گويم. امام سجاد مي‌فرمايد: «أَنْتَ الَّذِي فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَى عَفْوِكَ، وَ سَمَّيْتَهُ التَّوْبَة»(صحيفه سجاديه، دعاى45) خدايا! دري را باز كردي به نام در توبه. بعد هم گفتي: «بفرماييد داخل» «تُوبُوا إِلَى اللَّهِ»(نور/31) حالا اگر كسي وارد نشد مقصر خودش است. ساعات آخر ماه رمضان را آدم بايد به ساعات آخر عمر تشبيه كند. دقيقه به دقيقه ماه رمضان از انسان جدا مي‌شود. و وقتي دستور به عبادت دادي، فرمودي: «هركس عبادت كند دو تا ثواب به او مي‌دهم. » و فرمودي: «مثل كساني كه در راه خدا انفاق مي‌كنند، مثل دانه‌اي است كه خوشه مي‌شود و در هر خوشه صد تا دانه است. »
خدايا! ماه رمضان آمد و توبه آوردي، به ما هم فرمودي: «بفرماييد داخل» خودت ميزبان و ما هم ميهمان شديم. حالا اگر كسي دراين مهماني شركت نكرد، مقصر خودش است. شب عيد فطر روزه گيرها شاد هستند و آن‌هايي كه روزه خورده‌اند شرمنده هستند.
خدايا تو گفتي: «فَاذْكُرُوني أَذْكُرْكُمْ»(بقره/152) ياد من باشيد، من هم يادتان هستم. مؤمنين و مؤمنات در اين ماه رمضان ياد خدا بودند و خدا هم ياد آن‌ها بود. خدايا! گفتي: «دعا كنيد مستجاب مي‌كنم» خيلي‌ها دعا كردند و مستجاب شد. دارم از ماه رمضان جدا مي‌شوم.
دو سلام داريم، يكي وقتي آدم وارد مي‌شود و يكي هم در آخر كار مي‌گويد: «سلام عليكم» اينجا سلام خروج است «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا أَكْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ وَ يَا خَيْرَ شَهْرٍ فِي الْأَيَّامِ وَ السَّاعَاتِ»(صحيفه سجاديه، دعاى45) خداحافظ اي اوقات با كرامت ماه رمضان، اي وقتي كه كرامت داشتي «وَ يَا خَيْرَ شَهْرٍ فِي الْأَيَّامِ وَ السَّاعَاتِ» خداحافظ اي ماهي كه اميد استجابت دعا درتو نزديك بود «السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِيهِ الْآمَالُ، وَ نُشِرَتْ فِيهِ الْأَعْمَالُ»(صحيفه سجاديه، دعاى45) خداحافظ اي ماهي كه بسياري از اعمال خير در تو پخش شد. «السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِيهِ الْقُلُوبُ، وَ قَلَّتْ فِيهِ الذُّنُوبُ. »(صحيفه سجاديه، دعاى45) «رَقَّتْ فِيهِ الْقُلُوبُ» خداحافظ اي ماهي كه دل مومنين در تو رقيق شد. اشك‌ها در تو جاري شد «وَ قَلَّتْ فِيهِ الذُّنُوبُ» خداحافظ اي ماهي كه گنا هان در تو كم شد. «السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا أَكْثَرَ عُتَقَاءَ اللَّهِ فِيكَ، وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَكَ بِك»(صحيفه سجاديه، دعاى45) خداحافظ‌اي ماهي كه خدا به خاطر شرافت تو بندگان را بخشيد «وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَكَ بِك» چقدر رستگار و سعادتمند هستند آن‌هايي كه قدر تو را داشته‌اند. «السَّلَامُ عَلَيْكَ مَا كَانَ أَطْوَلَكَ عَلَى الْمُجْرِمِينَ، وَ أَهْيَبَكَ فِي صُدُورِ الْمُؤْمِنِينَ»؛ «السَّلَامُ عَلَيْكَ مِنْ شَهْرٍ لَا تُنَافِسُهُ الْأَيَّامُ»(صحيفه سجاديه، دعاى 45) خداحافظ اي ماهي كه براي مومنين هيبت و عظمت داشتي و براي مجرمين طولاني بودي. خداحافظ اي ماهي كه «لَا تُنَافِسُهُ الْأَيَّامُ» كه هيچ ماهي به اندازه تو نيست و به تو نمي‌رسد. خداحافظ اي شب قدر! خداحافظ اي بركات! خداحافظ اي ماهي كه نيامده، سيد سجاد منتظرت بود. خداحافظ اي ماهي كه نرفته، سيد سجاد دل از تو نمي‌كند. خداحافظ اي بركاتي كه از دست من رفت «السَّلَامُ عَلَيْكَ وَ عَلَى فَضْلِكَ الَّذِي حُرِمْنَاهُ، وَ عَلَى مَاضٍ مِنْ بَرَكَاتِكَ سُلِبْنَاهُ»(صحيفه سجاديه، دعاى 45) خداحافظ اي ماه و‌اي كمالاتي كه نتوانستم به شما برسم. خداحافظ اي الطافي كه دستم به شما نرسيد.
و در مجموع حضرت سجاد(ع) خداحافظي عجيبي مي‌كند. مثل يك مادري كه يك بچه دارد و اين بچه مي‌خواهد از او جدا شود. بعد مي‌گويد: خدايا! «وَ بَارِكْ لَنَا فِي يَوْمِ عِيدِنَا وَ فِطْرِنَا»(صحيفه سجاديه، دعاى 45) ماه رمضان كه تمام شد به عيد فطر رسيديم. اين عيد فطر را براي ما مبارك كن. «اللَّهُمَّ اسْلَخْنَا بِانْسِلَاخِ هَذَا الشَّهْرِ مِنْ خَطَايَانَا»(صحيفه سجاديه، دعاى 45) خدايا! همينطور كه ماه رمضان را از من جدا مي‌كني، من را هم از گنا هانم جدا كن. اين خداحافظي خيلي ظريف و لطيف و جالب است.
2- عيد فطر و آداب و شرايط آن
اما عيد فطر! هر چه كه بيشترين غذايت در سال است، پول سه كيلويش را پرداخت كن. امام صادق(ع) مي‌فرمايد: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى»(اعلى/14) رستگار هستند كساني كه «مَنْ أَخْرَجَ الْفِطْرَةَ»(منلايحضرهالفقيه، ج1، ص510) كساني كه اين سه كيلو را داده‌اند.
قال الباقر(ع): «إِذَا كَانَ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنْ شَوَّالٍ نَادَى مُنَادٍ أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ اغْدُوا إِلَى جَوَائِزِكُمْ ثُمَّ قَالَ يَا جَابِرُ جَوَائِزُ اللَّهِ لَيْسَتْ بِجَوَائِزِ هَؤُلَاءِ الْمُلُوكِ ثُمَّ قَالَ هُوَ يَوْمُ الْجَوَائِزِ»(كافى، ج4، ص168) عيد كه مي‌شود، منادي ندا مي‌دهد: «اي كساني كه روزه گرفتيد، اي مومنين، از خدا جايزه بگيريد. » بعد امام باقر فرمود: «اي جابر، جوايز خدا مثل جوايز پادشاهان نيست. جايزه خدا عفو و بخشش و لطف و كرامت است. »
امام رضا(ع) فرمود: «إِنَّمَا جُعِلَ يَوْمُ الْفِطْرِ الْعِيدَ لِيَكُونَ لِلْمُسْلِمِينَ مُجْتَمَعاً يَجْتَمِعُونَ فِيهِ وَ يَبْرُزُونَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَيُمَجِّدُونَهُ عَلَى مَا مَنَّ عَلَيْهِمْ»(منلايحضرهالفقيه، ج1، ص522) روز عيد فطر روزي است كه مسلمين جمع مي‌شوند «وَ يَبْرُزُونَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» به بيابان مي‌روند و خودشان را عرضه مي‌كنند «فَيُمَجِّدُونَهُ عَلَى مَا مَنَّ عَلَيْهِمْ» چون روايت داريم كه براي عيد فطر زير انداز نبريد. و جالب اينكه مي‌گويد هم لباس شيك بپوش و هم آنرا خاكي بكن.
حديث داريم كساني كه لباس قشنگ مي‌پوشند، اما وقت نماز لباسشان را در مي‌آورند و كنار مي‌گذارند، اين معلوم مي‌شود كه زينتش براي غير خداست، رياكار است و مي‌خواهد خودش را به خلق خدا اراده كند.
حديث داريم كه حضرت فاطمه زهرا(س) قشنگ ترين لباس‌هاي امام حسن را روز عيد فطر به امام حسن مي‌پوشاند و پيغمبر دستش را مي‌گرفت و به نماز عيد مي‌برد. پيغمبر مي‌گفت: «الله اكبر» امام حسن كوچولو هم مي‌گفت: «الله اكبر» اميرالمومنين روز عيد فطر فرمود: «أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ يَوْمَكُمْ هَذَا يَوْمٌ يُثَابُ فِيهِ الْمُحْسِنُونَ وَ يَخْسَرُ فِيهِ الْمُسِيئُونَ وَ هُوَ أَشْبَهُ يَوْمٍ بِقِيَامَتِكُمْ فَاذْكُرُوا بِخُرُوجِكُمْ عَنْ مَنَازِلِكُمْ إِلَى مُصَلَّاكُمْ خُرُوجَكُمْ مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّكُمْ وَ اذْكُرُوا بِوُقُوفِكُمْ فِي مُصَلَّاكُمْ وُقُوفَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ رَبِّكُمْ وَ اذْكُرُوا بِرُجُوعِكُمْ إِلَى مَنَازِلِكُمْ رُجُوعَكُمْ إِلَى مَنَازِلِكُمْ فِي الْجَنَّةِ وَ النَّارِ»(أمالى صدوق، ص100) مي‌دانيد روز عيد فطر چه روزي است؟ «يَوْمٌ يُثَابُ فِيهِ الْمُحْسِنُونَ» روزي كه خدا به نيكو كارها و به كساني كه در ماه رمضان جلوي شكم و شهوتشان را گرفته‌اند، اجر مي‌دهد. «وَ يَخْسَرُ فِيهِ الْمُسِيئُونَ» افرادي هم كه جلوي شكم و شهوتشان را نگرفته‌اند، خسارت مي‌بينند. «وَ هُوَ أَشْبَهُ يَوْمٍ بِقِيَامَتِكُمْ» روز عيد فطر بسيار شبيه قيامت است. «فَاذْكُرُوا بِخُرُوجِكُمْ عَنْ مَنَازِلِكُمْ إِلَى مُصَلَّاكُمْ خُرُوجَكُمْ مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّكُمْ» همين كه از خانه به مصلاي مي‌رويد، مثل كسي كه از قبر بيرون مي‌آيد و به صحنه قيامت مي‌رود. «وَ اذْكُرُوا بِوُقُوفِكُمْ فِي مُصَلَّاكُمْ وُقُوفَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ رَبِّكُمْ» همينطور كه در مصلا براي نماز عيد ايستاده‌ايد، انگار در صحنه قيامت ايستاده‌ايد. «وَ اذْكُرُوا بِرُجُوعِكُمْ إِلَى مَنَازِلِكُمْ رُجُوعَكُمْ إِلَى مَنَازِلِكُمْ فِي الْجَنَّةِ وَ النَّارِ» همين كه برمي گرديد، انگار از صحنه قيامت جواب داده‌ايد و به بهشت مي‌رويد. اسلام مي‌خواهد در روز عيد فطر بين مردم ولوله بيفتد. و لذا گفته‌اند: «وقتي نماز عيد مي‌رويد، از يك خيابان برويد و از يك خيابان ديگر برگرديد. »
مرحوم مجلسي از تذكره نقل مي‌كند و مي‌فرمايد: چرا مي‌گويند راهت را عوض كن؟ چون هر چه راهت طولاني‌تر باشد، ثوابت بيشتر است. «ليشهد الطريقان أو ليساوي بين الطريقين في التبرك بمروره و سرورهم برؤيته و ينتفعون بمسألته أو ليتصدق على أهل الطريقين من الضعفاء أو ليتبرك الطريقان بوطئه عليهما»(بحارالأنوار، ج87، ص375) اي نمازگزار! چون سي روز روزه گرفته‌اي و حالا نماز خوانده‌اي، بگذار شهر با كف پاي تو متبرك شود «أو ليتصدق على أهل الطريقين من الضعفاء» چون در روايات مي‌گويد: «ارزق لكم» اگر در همه شهر غلغله بشود تجارت هم مي‌گردد. فقرايي هم كه در كوچه و خيابان هستند به يك نوايي مي‌رسند. اجمالاً خدا مي‌خواهد در روز عيد صحنه شهر و روستا عوض شود.
يك روايت در كتاب «من لايحضره الفقيه» داريم كه امام مي‌فرمايد: «اين عيد براي مردم عيد است ولي ما بيشتر دلمان مي‌سوزد، براي اينكه مي‌بينيم حكومت حق دست اهل حق نيست» مثل خانواه شهدا كه وقتي مي‌بينند يكي دست بچه‌اش را گرفته، دلشان آتش مي‌گيرد. «لِأَنَّهُمْ يَرَوْنَ حَقَّهُمْ فِي يَدِ غَيْرِهِمْ»(كافى، ج4، ص169) شما اگر ديدي در حسينيه جماران به جاي امام صادق منصور دوانقي نماز عيد مي‌خواند، جگرت مي‌سوزد. امام صادق مي‌گويد: در روزهاي عيد مي‌سوزيم. و لذا به ما سفارش كرده‌اند كه در روزهاي عيد غدير، فطر، قربان و در همه عيدها دعاي ندبه بخوانيد. دعاي ندبه دعاي گريه است. بخاطر اينكه سيماي عيد از صاحب عيد جداست. پس شيعه بايد گريه كند. «كَانَ يَلْبَسُ فِي الْعِيدَيْنِ بُرْداً»(المقنعة، ص202) پيغمبر روز عيد لباس برد مي‌پوشيد.
حديث داريم كه يك سال روز عيد فطر و جمعه با هم يكي شد. اميرالمؤمنين نماز عيد را خواندند. و بعد فرمودند: «براي نماز جمعه آزاد هستيد. » يعني نماز عيد را بر نماز جمعه ترجيح دادند. «مَنْ لَمْ يَشْهَدْ جَمَاعَةَ النَّاسِ فِي الْعِيدَيْنِ فَلْيَغْتَسِلْ وَ لْيَتَطَيَّبْ بِمَا وَجَدَ وَ يُصَلِّي فِي بَيْتِهِ وَحْدَهُ كَمَا يُصَلِّي فِي جَمَاعَةٍ»(منلايحضرهالفقيه، ج1، ص507) امام صادق فرمود: هركس نمي‌تواند به نماز عيد برود «فَلْيَغْتَسِلْ» روز عيد غسل بكند و لباس خوب بپوشد و عطر بزند.
3- نماز عيد فطر امام رضا(ع)
يك نماز عيد فطر امام رضا خواند، كه قصه قشنگي دارد. در زمان مأمون يك روز مأمون به امام رضا پيشنهاد كرد كه نماز عيد را شما بخوانيد. امام رضا قبول نكرد. اما با اصرار و فشار به امام رضا گفت كه نماز عيد را شما بايد بخواني. امام رضا هم در جواب مأمون گفت: «اين نماز عيد‌هايي كه شما مي‌خوانيد، نماز عيد سلطنتي است. من اگر نماز عيد بخوانم، مي‌خواهم يك نماز عيد، شبيه نماز عيد رسول لله بخوانم» مامون هم كه رسول الله را نديده بود گفت: «خوب بخوان. » مامون به اداره دربارش گفت كه همان مراسم سلطنتي كه براي من بوده براي امام رضا تهيه كنيد. اين‌ها همه آمدند تا امام رضا را ببرند كه نماز عيد بخوانند. امام رضا(ع) «فَاغْتَسَلَ وَ تَعَمَّمَ بِعِمَامَةٍ بَيْضَاءَ مِنْ قُطْنٍ»(كافى، ج1، ص488) غسل عيد كرد. عمامه بست. بعد گوشه عمامه را آويزان كرد و يك عصا گونه‌اي دست گرفت و ساق پايش را بالا زد. بيرون آمد «وَ كَبَّرَ أَرْبَعَ تَكْبِيرَاتٍ»(كافى، ج1، ص488) چهار مرتبه فرمود: «الله اكبر» همه آمدند و ديدند كه امام رضا(ع) پابرهنه شده است. گفتند: آقا! كفش بياوريم؟ گفت: نه! من مي‌خواهم پابرهنه به نماز بروم. هر ده متر كه مي‌رفت «الله اكبر» مي‌گفت. از خانه تا صحرا همينطور رفت يك ولوله‌اي شد و همچنان روحانيتي داشت كه شهر تكان خورد. به مامون گفتند: «اگر اين نماز عيد خوانده بشود حكومت تو برچيده مي‌شود. » مثل اينكه اگر ده تا از بسيجي‌هاي ايران بگويند «الله اكبر» همه دنيا مي‌ترسند. اما صعودي صبح تا شب مي‌گويد «الله اكبر» نه تنها كشورها نمي‌ترسند، حتي يك مگس هم نمي‌ترسد. خلاصه فرق مي‌كند. بالاخره آمدند و امام رضا را از وسط راه برگرداندند و امام رضا(ع) كفش هايش را پايش كرد و برگشت. خلاصه از اين مي‌فهميم كه نماز عيدي نماز عيد است كه طاغوت را بلرزاند. يعني تنها نمازعيد در روي كره زمين نماز عيد ايران است. چون اين نماز عيد است كه ابرقدرت‌ها از آن مي‌ترسند. نماز عيد اردن هيچ ارزشي ندارد، نماز عيد كويت هيچ ارزشي ندارد.
قرآن مي‌گويد: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ»(عنكبوت/45) يعني در نماز عيد فطر بايد بي حجاب‌ها حساب كار خودشان را بكنند. نماز عيد شما بايد جلوي فحشاء و منكر را بگيرد و بزرگترين منكر طاغوت و بهترين معروف مبارزه با طاغوت است.
4- آداب و شرايط نماز عيد
اما اميرالمؤمنين در خطبه‌هاي نماز عيد فطر يك سخنراني جالب كرد و فرمود: اي مردم! «وَ الْفِرَارِ مِنَ الزَّحْفِ»(منلايحضرهالفقيه، ج1، ص517) بترسيد كه جبهه نرويد و يا از جبهه برگرديد. حضرت ابتدا در خطبه‌اش مي‌فرمايد: هر نفري سه كيلو بدهيد و بعد سفارش به امر به معروف و نهي از منكر مي‌كند و سپس به خانم‌ها سفارش مي‌كند «وَ الْإِحْسَانِ إِلَى نِسَائِكُمْ»(من لايحضره الفقيه، ج1، ص517) به زن هايتان خوشرفتاري كنيد. و بعد مي‌فرمايند كه از كم فروشي و شهادت ناحق دوري كنيد «وَ الْفِرَارِ مِنَ الزَّحْفِ» آخرين وصيت و نصيحت اميرالمؤمنين روز عيد فطر در خطبه نماز عيد فطر سفارش به جبهه بوده است.
يك نفر آمده و سؤال مي‌كند كه چرا در نماز جمعه خطبه‌ها را قبل از نماز مي‌خوانند؟ اما در نماز عيد فطر خطبه‌ها را بعد از نماز مي‌خوانند؟ امام يك روانشناسي تبليغي مي‌كند و مي‌فرمايد: «چون نماز جمعه هر هفته هست و مردم اگر نماز جمعه را بخوانند، در مي‌روند، فرار مي‌كنند و براي خطبه‌ها كسي نمي‌نشيند. اما عيد سالي دو روز است و مردم اگر نمازشان را بخوانند، فرار نمي‌كنند. مردم ما خيلي خوب هستند، خطبه‌هاي دو ساعتي را كنار خيابان مي‌نشينند و بانشاط گوش مي‌دهند. اما زمان حضرت رسول، پيغمبر داشت خطبه مي‌خواند كه يك مرتبه طبل زدند و آمدند چيزي بفروشند. همه بلند شدند و رفتند كه جنس تعاوني بخرند. پيغمبر فقط با 12 نفر باقي ماند. آيه نازل شد كه: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها»(جمعه/11) يعني واقعاً نماز جمعه خوان‌هاي ما در طول تاريخ از همه نماز جمعه خوان‌ها بهتر هستند و الآن هم نماز جمعه و نماز عيد ايران از همه كشور‌هاي ديگر شلوغ‌تر است. شما حساب كن در مسجدالحرام امام جمعه مي‌آيد از روي كاغذي كه حكومت به دستش داده و آنرا هم آمريكا به دست حكومت داده است، خطبه مي‌خواند. آخر اين هم شد نماز عيد؟ مثل فتيله چراغ اگر بخواهند بالا مي‌كشند و اگر بخواهند پايين مي‌كشند، اين كه امام جمعه نشد. امام جمعه بايد از خودش فكر و تحليل و تهديد و تشويق داشته باشد.
نشانه اين كه اسلام آمريكايي است يا اسلام محمدي اين است اسلام محمدي اسلامي است كه كفار از آن بترسند. قرآن مي‌گويد: «تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ»(انفال/60) از اسلام محمد دشمن مي‌ترسد و الآن فقط از اسلام ايران دشمنان مي‌ترسند. پس از اين پيداست كه اسلام ايران اسلام محمدي است و اسلام كشور‌هاي ديگر اسلام آمريكايي است. چون دولت‌ها و طاغوت‌ها از اسلام كشور‌هاي ديگر نمي‌ترسند و خدا را شكر كنيد كه در ايران هستيم و امام و رهبر انقلاب داريم.
و اما نماز عيد! در نماز عيد 5 تا قنوت مي‌خوانيم.
«اللَّهُمَّ أَهْلَ الْكِبْرِيَاءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ أَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ أَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ أَهْلَ التَّقْوَى وَ الْمَغْفِرَةِ أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الْيَوْمِ الَّذِي جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِينَ عِيداً وَ لِمُحَمَّدٍ ص ذُخْراً وَ شَرَ فاً [وَ كَرامَةً] وَ مَزيدَ اً أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُدْخِلَنِي فِي كُلِّ خَيْرٍ أَدْخَلْتَ فِيهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُخْرِجَنِي مِنْ كُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَيْهِمْ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ خَيْرَ مَا سَأَلَكَ بِهِ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ وَ أَعُوذُ بِكَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ »(إقبالالأعمال، ص289) اگر يك ميليارد مسلمان در روز عيد فطر بريزند در خيابان و در مقابل خدا سجده كنند، ديگر مردم مقابل طاغوت سجده نمي‌كنند. امام باقر مي‌فرمايد: وقتي مي‌خواهي بروي و نماز عيد بخواني، بگو خدايا روز عيد است و هر كس پهلوي بزرگي مي‌رود كه عيدي بگيرد، من هيچ كس را بزرگ نمي‌دانم و نماز عيد مي‌آيم تا از تو عيدي بگيرم.
نماز عيد چند جمله است. يكي مي‌گويد: «اللَّهُمَّ أَهْلَ الْكِبْرِيَاءِ وَ الْعَظَمَةِ» كلمه عظمت از «عظم» است. «عظم» يعني «استخوان». عظمت يعني كسي كه استخوان دار و قوي است. خدايا بزرگي و كبريايي از توست. «وَ أَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ» خدايا هر كس كه ندارد تو به او مي‌بخشي. «جبروت» يعني هر كس كه كم دارد، تو جبران مي‌كني. «وَ أَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ» هركس بد است عفو مي‌كني و هر كس كه خوب و محسن است به او لطف و رحمت مي‌كني. «وَ أَهْلَ التَّقْوَى وَ الْمَغْفِرَةِ» «مغفره» از «يغفر» است «يغفر» يعني «كلاه خود». هركس در جبهه كلاه خود داشته باشد سرش ضربه نمي‌بيند. خدايا يعني تو با يك پوشش ايماني ما را از تركش‌هاي شيطان حفظ كن. بعد مي‌گويد خدايا بحق اين روز «أَسْأَلُكَ بِحَقِّ هَذَا الْيَوْمِ»
علامه طباطبايي يك بحثي در الميزان دارد به نام «نحوست الايام» يعني بعضي روز‌ها نحس است. روز‌ها همه مثل هم هستند منتها روز مبارك حوادث خير است و روز نحس حوادث شر است.
5- جامعيت اذكار نماز عيد
در نماز عيد ما به سه جهت بند هستيم. رابطه ما با خودمان كه غسل و عطر و لباس تميز است. رابطه با خدا كه نماز عيد است و رابطه با مردم و خلق محروم كه عيد فطر به شكم سير كردن است. «ذُخْراً وَ شَرَ فاً [وَ كَرامَةً] وَ مَزيدَ اً» هماني است كه در ماه رمضان هم گفتيم «هذا شهر شرفته و عظمته و كرمته و فضلته على الشهور»(اقبال‌الاعمال، ص24) حالا در عيد هم مي‌گوييم كه خدايا اين ماه را هم «شرفاً و كرامةً» براي ما قرار بده. و لذا داريم شب عيد فطر مثل شب قدر است و بخشش خدا در شب عيد فطر به اندازه بخشش خدا در طول ماه رمضان است. نقل شده كه امام سجاد برده مي‌خريد و با آن‌ها كار مي‌كرد و شب عيد فطر همه برده‌ها را يكجا آزاد مي‌كرد. بعد مي‌گفت: خدايا من برده هايم را آزاد كردم، تو هم سيد سجاد را از آتش جهنم آزاد كن.
بعد مي‌گويد خدايا عيد را براي ما «ذُخْراً» قرار بده. همه شما كلمه ذخيره را مي‌دانيد. يعني فعلاً كه وضعمان خوب است براي روز مبادا ذخيره مي‌كنيم. اي مسلمان‌ها و‌اي كسانيكه در طول ماه رمضان عقب مانده‌ايد و نتوانستيد كه مورد بخشش قرار بگيريد. عيد فطر براي شما ذخيره شده است.
خدايا! تو را به آبروي آن عزيزاني كه روزه‌شان را قبول كردي، لطف كن و عيدي همه ما را پيروزي زرمندگان اسلام و سقوط صداميان قرار بده. خدايا دل ما خوش است دل ايران ما را هم با آزادي خوش كن. خدايا آن امامي كه نماز عيد مي‌خواند و تمام كره زمين با او نماز مي‌خوانند عيدي ما را ظهور ايشان و رضايت ايشان از ما قرار بده. ما را از زمينه سازان اين آقا قرار بده. خدايا اين‌هايي كه روزه‌شان را خوردند و اشتباه كردند هدايت كن. ايمان و تقوايي به ما بده كه وقت گناه ما روسفيد بيرون بياييم. توطئه‌ها عليه نظام اسلامي را خنثي و توطئه گران را نابود بفرما. ما را و نسل ما را فداي دين قرار بده. مريض‌ها را شفا بده و امام عزيز ما و رهبر انقلاب ما را حفظ بفرما و اموات ما را بيامرز.
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
