سود و زیان در قرآن

 بحث امروز ما بحث سود و زیان است در قرآن روی این خیلی مایه گذاشته. این واژه‌ها توی قرآن هست، تجارت، خسارت، ثمن، این واژه‌ها توی قرآن هست فروشنده، خریدار، در نهج البلاغه داریم سوق، بازار، در جهان بینی اسلامی كل جهان بازار است كل جهان بازار است انسانها فروشنده هستند جنس جان و مال خریدار خدا و شیطان نرخ پوچی و دوزخ یا بهشت و ابدیت اسلام اینرا را به ما می‌گوید تمام قرآن هم حرفش همین است.
 اگر قرآن از ظالم‌ها می‌گوید یعنی اینكه اینها توی این بازار خودشان را باختند و اگر از اصحاب خوب می‌گوید می‌خواهد بگوید اینها توی این بازار اگر می‌خواهد به سمت خدا بیائید از شیطان دوری كن می‌خواهد بگوید مشتری‌ات را فراموش نكن اگر می‌گوید اخلاص داشته باش و ریا نداشته باش و اگر می‌گوید این كارها را بكن و این كارها را نكن همه اینها حال و هوایش یك كلمه است و آن اینكه‌ای بشر سرمایه‌ای داری كه داری آنرا می‌فروشی مواظب باش ارزان خودت را نفروشی اگر می‌گوید خودت را درست كن تقوا داشته باش حرف بد نزن یعنی حالا كه می‌خواهی این جنس‌ها را به خدا بفروشی صافكاری كن و بفروش چرا به هر كس و ناكسی جنس می‌فروشی رنگ كاری و رفو می‌كنی جنسی را كه می‌خواهی بفروشی خوب تحویل می‌دهی تنها كسی كه جنس آشغال به او می‌دهی خداست بسیار بد نماز می‌خوانیم.
«إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنْ الْمُؤْمِنِینَ» خدا مشتری است، جنس را از مومنین می‌خرد، خدا از غیر مومنین چیزی نمی‌خرد شما آب را از توی لیوان می‌خوری آب را توی چیز بدی بریزند نمی‌خوری خدا از مومنین جنس تحویل می‌گیرد ولذا قرآن می‌فرماید «عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ» النحل/97 اگر در ظرف ایمان باشد از او تحویل می‌گیریم خدا جنس بی استاندارد قبول نمی‌كند اینكه همینطور كنار خیابان یك گوسفند بكشی اینرا نمی‌گیرد باید بهداشتی باشد با استاندارد داشته باشد چند تا آیه داریم كه می‌فرماید «و هو مومن» و إلا اگر بنده چیزی را بدزدم و در راه خدا صدقه بدهم قبول نمی‌شود.
(انفسهم) جان می‌خرد(و اموالهم) مال می‌خرد چند می‌خرد(بان لهم الجنه) به بهشت می‌خرد این وعده‌ای است كه خدا داده است و سند آن در تورات و انجیل و در قرآن هم هست اینها هم سند تجارت است بعد می‌گوید بشارت باد به كسانی كه جنس‌شان را به خدا فروختند بعد می‌گوید اینها به فوز بزرگ رسیدند.
 توی بازار فروشنده می‌تواند جنس را بفروشد و می‌تواند كه نفروشد اما شما نمی‌توانی نفروشی لحظه به لحظه عمرت دارد می‌رود قالی خانه را می‌توانی نفروشی اما عمرت را بخواهی یا نخواهی دارد می‌رود می‌شود در یك جنس خوبها را نگه داشت و آشغالها را رد كرد اما جنس ما از دم همه‌اش دقیقه به دقیقه دارد می‌رود بالاخره شما خودت را می‌فروشی حالا یا برای رضای حق یا برای رضای خلق بالاخره لحظه به لحظه داری می‌فروشی. طاها حسین می‌گوید توی بازار مصر دیدم یك كسی دارد گریه و ناله می‌كند می‌گفت تو را خدا بخرید نعره می‌كشید كه بخرید رفتم دیدم یخ فروش است و آنجا معنای آیه «إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ» العصر/2 را فهمیدم كه یخ فروش اگر جنس را از او نخرند یخ نمی‌ماند بلكه آب می‌شود خسارت معنایش این است كه سرمایه از بین می‌رود.
خدا از بعضی‌ها دو برابر و از بعضی‌ها چند برابر و از بعضی‌ها ده برابر می‌خرد گاهی از بعضی افراد هفتصد برابر می‌خرد می‌گوید در راه خدا پول بدهی مثل دانه‌ای است كه بكاری هفت تا خوشه و در هر خوشه صد تا «فِی كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» البقرة/261 بعد می‌گوید یك دقیقه را در مقابل كل هستی می‌خرم(ضربه علی فی یوم الخندق افضل من عباده الثقلین) بخاطر اخلاص علی و حساسیت شرایط جنگی یك ضربه به اندازه عبادت ثقلین است.
در یك جا می‌گوید این كار را بكن بهشت به تو می‌دهم در جای دیگر می‌گوید این كار را بكن فرودس به تو می‌دهم داریم فرودس عالی ترین درجـــة بهشت است بعضی آیه‌ها می‌گوید جنات و فرودس نمی‌خواهی بیا پیش خودم. گاهی می‌گوید من به تو سلام می‌دهم «وَرِضْوَانٌ مِنْ اللَّهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ» التوبة/72 درجات فرق می‌كند.
«فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَه» الزلزلة/7 خدا جنس كم را هم می‌خرد خدا جنس معیوب را هم می‌خرد اصولاً سرمایه برای خداست امام علی(علیه السلام) می‌فرماید به كمتر از بهشت خودت را بفروشی باخته‌ای دنیا چیزی نیست. خدا ما را برای چی آفرید؟ برای اینكه در خط خدا گام برداریم اگر در خط غیر خدا گام برداریم باخته‌ایم.
«فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِینَ» البقرة/16 بعضی‌ها سود نبردند، «أُوْلَئِكَ هُمْ الْخَاسِرُونَ» البقرة/27 اینها خسارت كردند «الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ» الزمر/15 خیلی خسارت كردند گاهی می‌گوید «بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا» الكهف/103 خیلی خیلی خسارت كردند تعبیرها خیلی درجه بندی دارد.
فروشنده‌ها وقتی بیدارند جنس می‌فروشند شما وقتی هم خواب هستی هر نفسی می‌كشی داری عمرت را می‌فروشی یعنی خوابت هم باید با هدف باشد انسان اگر برای هدف مقدسی بخوابد عبادت است. یعنی انسان فروشنده است ولو در حد خواب دیگران در بیداری می‌فروشند. پیغمبر فرمود افرادی كه روز قیامت خیلی پشیمان هستند كسانی هستند كه آخرت را فروختند برای اینكه وضع دیگران خوب بشود من می‌گویم اگر آدم جهنم هم می‌رود خوب است كه برای خودش جهنم برود ما بعضی جهنم می‌روم كه دیگران وضع‌شان خوب بشود این خیلی رسوایی دارد من دروغ بگویم كه او پولدار بشود.
اگر چیزهایی از تو می‌گیرند بهشت به تو ندهند خیلی باخته‌ای، كی روسیاه‌تر است از كسی كه آخرتش را بدهد برای دنیا، انسانیت ما به معنویات ما است وگرنه شكم همه حیوانات دارند زنبور عسل بدون مهندس خانه می‌سازد، اگر عمرت رفت و روز به روز باسواد نشدی خسارت است در خطرات مادی خانه و ماشین از دست می‌رود در خطرات معنوی انسانیت سقوط می‌كند خسارت‌های دیگر قابل جبران است اما عمر كه رفت قابل جبران نیست پس واقعاً خسران مبین است.
در یكی از آیات قرآن سه مرتبه می‌گوید وای وای وای! «فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِیَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا كَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا یَكْسِبُونَ» البقرة/79 وای به كسانی كه چیزی را می‌نویسند و می‌گویند اسلام این را می‌گوید برای اینكه مردم به او پولی بدهند می‌خواهند به مردم خط بدهند هوی و هوس خودشان را می‌آورند روی روزنامه و سخنرانی و كتاب می‌گویند این خط مستقیم است برای اینكه به دنیا برسد در حالی كه دنیا قلیل است دو مرتبه می‌گوید وای، وای به كسی كه راهزن فكر باشد قرآن به كسی كه فكر شما را بدزدد می‌گوید اظلم «فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا» الأنعام/144.
یكی از اسمهای روز قیامت «یَوْمُ التَّغَابُنِ» التغابن/9 است یعنی كلاه سرش رفته، یعنی روزی است كه انسان می‌فهمد كلاه سرش رفت. حدیث داریم كه وقتی انسان می‌رود بهشت جایش را توی جهنم به او نشان می‌دهند می‌گویند اگر بد بودی آنجا جای تو بود به جهنمی‌ها هم نشان می‌دهند كه اگر آدم خوبی بودی آنجا جای تو بود یعنی بهشت را به او نشان می‌دهند این دلش می‌سوزد حساب می‌كند كه خیلی مغبون است.
«وَبَدَا لَهُمْ مِنْ اللَّهِ مَا لَمْ یَكُونُوا یَحْتَسِبُونَ» الزمر/47 آدم آنجا می‌فهمد كه كلاه سرش رفته است حدیث داریم روز قیامت یك قطره خون می‌ریزند به آدم چی بود؟ می‌گویند تو هم در خون فلانی شریك بودی می‌گوید من چه كردم؟ می‌گوید فلانی قاتل بود یك احسنت به او گفتی به همین مقداری كه راضی بودی در خون فلانی شریك هستی.
كلاهی كه اینجا سر هم گذاشته‌ایم آنجا پرده كنار می‌رود معلوم می‌شود كه چه كرده‌ایم مستكبرین به مستضعفین می‌گویند چه كردید؟ می‌گویند والله ما هیچ كاری نكرده‌ایم شما مسئولین مملكتی بودید هر دو به هم می‌گویند كه كلاه سر من گذاشته‌ای علامه طباطبایی می‌فرماید كه مستكبرین به مستضعفین می‌گویند اگر شما زنده باد نمی‌گفتید ما بالا نمی‌آمدیم آنها هم می‌گویند اگر تو آن بالا كج نمی‌رفتی ما عقب تو كج نمی‌رفتیم. خلاصه عین سوزن و نخ با هم دعوا می‌كنند نخ به سوزن می‌گوید اگر تو نمی‌رفتی من عقب تو نمی‌آمدم سوزن هم می‌گوید اگر تو به من بند نمی‌شدی سوزن خالی را كسی به اینطرف و آنطرف حركت نمی‌داد. مستضعفین می‌گویند خدایا عذاب این مهره‌های درشت را دوبله كند «رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَیْنِ مِنْ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِیرًا» الأحزاب/68 خدا می‌گوید خفه شوید «لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَلَكِنْ» الأعراف/38 شما هم دوبله، چون گداها هم با تعریف و تمجید آنها را بالا بردند. روز قیامت عده‌ای از مستضعفین به عده‌ای از مستكبرین می‌گویند «لَوْلَا أَنْتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِینَ» سبأ/31 اگر شما نمی‌بودید ما مومن می‌شدیم ما حق را پیدا می‌كردیم آنها هم می‌گویند «بَلْ لَمْ تَكُونُوا مُؤْمِنِینَ» الصافات/29 خودتان مایه نداشتید، روز قیامت روز تغابن است یعنی هر چه برای غیر خدا دویده‌ایم آنجا پرده كنار می‌رود می‌زنیم توی سرمان كه چه ضرری كردیم.
آنهایی كه می‌فهمند گناه كرده‌اند به بهشت نزدیك هستند چون می‌گوید من آدم بدی هستم بالاخره یكوقت توبه می‌كنم اما وای به حال كسانی كه جنایت می‌كنند و خیال می‌كنند كه آدم خوبی هستند این خیلی خطرناك است «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا» الكهف/103 می‌دانید آنكه بیشتر از همه توی این بازار باخت كیه؟ «الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعًا» الكهف/104 آن كسی است كه بیشتر از همه باخته است كه نمی‌فهمد باخته است، هر كس بداند كه نداند این خوب است وای به كسی كه نداند كه نداند می‌گوید من دانشمند هستم این بدبختی است.
خوراج امام علی(علیه السلام) را كشتند به قصد اینكه عبادت می‌كنند. زمان شاه طلبه‌ای را برده بودند دربار می‌زدند گفت چرا من را می‌زنید؟ گفت آقا من حقوق می‌گیرم اگر شما را نزنم شرعاً اشكال دارد بخاطر اینكه درآمد ما حلال باشد باید دو سه نفر را بزنیم! وای به كسی كه خلاف می‌كند و شرعی هم می‌گوید. تحت عنوان ایدئولوژی اسلامی محمد منتظری و آیت الله بهشتی و هفتاد و دو تن را تكه تكه می‌كنند تحت عنوان برخورد انقلابی، گروه فرقان مطهری را قربه الی الله می‌كشد. تحت عنوان قاطعیت خشن است اینها را به هم قاطی می‌كند در بازار دنیا اینها از همه اخسرتر هستند خیال می‌كند كه كارهایش درست است.     
«والسلام علیكم و رحمة الله و بركاته»