موضوع بحث: گناهشناسی، زمینه‌های روانی اعتقادی، رمضان 62
تاریخ پخش: 11/4/62
بسم الله الرّحمن الرّحیم
«الحمد لله رب العالمین وصل الله علی سیدنا و نبینا محمد و علی اهل بیته و لغته الله علی اعدائهم اجمعین من الان الی قیام یوم الدین»
الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی
1- تفاوت انسان موحد و مشرک
در مورد مسائل گناه شناسی، اهمیت گناه، تظاهر به گناه، اصرار به گناه، زمینه‌های گناه، گناهان کبیره، یکی از زمینه‌های گناه عقده‌های روانی گناه است زمینه‌های گناه اقتصادی و سیاسی و عقیده‌ای و روانی. . . بود.
موضوع بحث امروز: زمینه‌های روانی گناه.
گاهی ریشه عقده است اما اگر انسان موحد و مخلص باشد اصلاً عقده ندارد. اما در مدار شرک عقده وجوددارد. عقده در مدار توحید نیست چون آدم خداپرست هیچ وقت عقده‌ای نمی‌شود. چون خدا پرست بااستقبال مردم و با عدم استقبال مردم برای خداکار می‌کند و توقعی از مردم ندارد که اگر به توقعش عمل نشد قهر کند. اما در مدار شرک خدا مطرح نیست ما مطرحیم.
ما از زمان قدیم گفتیم گاهی فشارهای اقتصادی باعث انفجار طرف می‌شود. انسان مثل فنر است که اگر بیشتر فشار بدهی بیشتر به بالا می‌پرد. در انسان سرکوفتگی‌ها باعث جهش‌هایی می‌شود. لذا آدم‌هایی که غذا ندیدند وقتی غذا دیدند پرخوری می‌کنند. وقتی آدم‌هایی که استخرندیدند به استخر می‌رسند طبیعی نیستند.
امام فرمودند: اگر من خواستم پولی قرض بکنم، حاضرم دستم را در دهان افعی بکنم، ولی دستم را به طرف کسانی که تازه به پول رسیدند دراز نکنم چون انسانی که تازه به پول رسیده است مدتها بی پولی کشیده و حالا پولدار شده این پول به بند دلش بسته است و اگر بخواهی پول بگیری انگار می‌خواهی جانش را بگیری. شاید نظر امام از این حدیث این است که اگر از کسی که تازه به پول رسیده بگیری اعتدالش به هم می‌خورد، پس باید زندگی ما خیلی طبیعی باشد و اسلام سفارش کرده که به خودتان خیلی فشار وارد نکنید.
آقای محمدی گیلانی حاکم شهر تهران مرد عالم محترمی بودند و نقل می‌کردند رهبر انقلاب در قم ما را نصیحت می‌کرد وقتی طلبه ایشان بودیم می‌گویند امام فرمودند طلبه‌ها شما به خودشان فشار نیاورید راحت زندگی کنید. اگر دارید فشار نیاورید. چون این فشار در جوانی برایتان خطر دارد خطرش این است که ممکن است باعث توقع شما از مردم شود که سالها چراغ دود خوردید و سختی کشیدید و حالا مردم باید قدر تو را بدانند. پس طوری باشید که اگر مردم به شما بی محلی کردند طلبی ازمردم نداشته باشید اگر درس خوانده‌ای اجرش برای خودت است و نباید از مردم طلب داشته باشی.
الآن رهبر انقلاب شهریه طلبه‌ها را خیلی کردند تا از آن فشار نجات پیدا کنند اسلام می‌گوید قاضی شهر باید زندگی راحتی داشته باشد چون اگر در فشار و فقر باشد ممکن است به نفع طرفی که اسکناس هزاری نشان می‌دهد حکم کند تا رشوه او را گول نزند البته قاضی شهر اگر قرار است نماینده فقیهی شود پول گولش نمی‌زند اما به هر حال دنیا گول می‌زند یکی را از ابتدا وسوسه می‌کند ویکی را هل می‌دهد، گول شیطان را نمی‌خورند اما شیطان کلکش را می‌زند شیطان با آنها تماسی می‌گیرد اما آنها فوراً عقب می‌کشند آنها ممکن است نیفتد ولی تیر می‌خورند. اگر انسان به زن و بچه‌اش گول می‌خورد باید یک مقداری از انحراف‌ها دست بردارد.
چرا دخترها و پسرهای ما جذب مجاهدین خلق شدند؟ دختر می‌خواست حرف بزند به او توهین می‌کردند و می‌گفتند زن حرف نمی‌زند یا بچه حرف نمی‌زند یا دهاتی حرف نمی‌زند این سه گروه را پس زدند. ولی سازمان مجاهدین خلق به پسر سیزده ساله می‌گفتند تو مسئول ادبی یا با تو مسئول رابطه گوجه و کاهو یا تو مال این چهار راه و. . . پست‌های کاذبی می‌دانند و چون به این فرد در خانه و مسجد پست‌های کم می‌دادند جذب می‌شد دلی امام عزیز خوب شخصیت می‌دادند. می‌گفتند ای کاش من یک پاسدار بودم. پاسدار می‌رود در عالم ملکوت. می‌گفتند من بازوی زرمنده را می‌بوسم و رزمنده شخصیت پیدا می‌کرد. به زنها به بچه سیزده ساله فرمود من خدمتگزار شما هستم اگر همه اینطوری بودند دخترها وپسرها جذب منافقین نمی‌شدند.
2- رفتار معیشتی با خانواده و جامعه
روش پول خرج کردن قرآن «عَلَى الْمُوسِعِ قَدَرُهُ وَ عَلَى الْمُقْتِرِ قَدَرُهُ مَتاعاً بِالْمَعْرُوفِ حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنینَ» (بقره/236) هرکس پول دارد خوش بگذراند. بعضی‌ها دارند ولی به زن و بچه نمی‌دهند.
قال رسول الله: «لَیْسَ مِنَّا مِنْ وُسِّعَ عَلَیْهِ ثُمَّ قَتَّرَ عَلَى عِیَالِهِ»(مستدرکالوسائل، ج15، ص256)
از ما نیست کسی که خدا به او وسعت داده(کار بار خوبی دارد) کوتاهی کرده به زن و بچه‌اش نمی‌دهد.
قَالَ أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا (ع): «یَنْبَغِی لِلرَّجُلِ أَنْ یُوَسِّعَ عَلَى عِیَالِهِ لِئَلَّا یَتَمَنَّوْا مَوْتَهُ»(منلایحضرهالفقیه، ج2، ص68) مردم یک کم با زن و بچه مدارا کنید تا نگویند که خدا مرگت دهد.
«قُلْ مَنْ حَرَّمَ زینَهَ اللَّهِ الَّتی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ» (اعراف/32)
به مردم بگو چه کسی حرام کرده زینت خدا را که خارج کرد زینت را برای بندگانش.
«تَسْتَخْرِجُونَ حِلْیَهً» (فاطر/12)
یکی از زینت‌های دریا چیزهای زیبای درون آن است شنا کنید و آنها را خارج کنید از زینت‌ها استفاده کنید. «إِنَّا زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا» (صافات/6) زینت دادم آسمان دنیا را.
طبیعیات مردم بخصوص دختر و پسر جوان را باید رعایت کرد آنها دلشان می‌خواهد شیک بپوشند پدر و مادرها می‌گویند اینها قرتی بازی است اینها سوسول بازی است تو مگر حزب اللهی نیستی، این تعبیرها درست نیست.
گاهی برخی از یهودیان بنی اسرائیل بعضی غذاها را بر خودشان حرام می‌کردند. آیه آمد که چرا غذایی را که خدا بر تو حلال کرده بر خود حرام می‌کنی.
یک روز پیغمبر به خاطر یک مسئله داخلی تصمیم گرفتند که عسل نخورند بعد آیه نازل شد «لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَک» (تحریم/1) برای چه آنچه را خدا بر تو حلال کرده بر خود حرام می‌کنی؟
ما داریم که مراعات محرومان را بکنید این یک اصل قوی است به امام صادق(ع) گفتند در شهر گندم کم است فرمودند وضع مردم خراب شد، ما هم سهمیه‌مان را کم می‌کنیم و امام صادق زندگی خودش را هماهنگ با مردم می‌کند این یک کار اسلامی و درست است.
رفته بودم در یک پادگان برای سربازها سخنرانی کنم قرار بود دراستانداری باشیم. غذای استانداری بخوریم غذای استانداری درست کردیم و چیز تمیزتری بود نه اینکه طاغوتی باشد ما در ارتش سخنرانی کردیم و آقای استاندار با ما بود ما غذا برای شما تهیه کردیم و برایتان اینجا بیاوریم سربازان می‌گویند که غذای اینها با غذای ما فرق می‌کند پس قرار شد غذای سربازها را بخوریم که بعد شبهه کردند که احتمال نمی‌دهید این ریا باشد. نباید این سربازها می‌فهمیدند که مهمان هستم که اگر مهمان آمد غذایش بهتر بود اشکالی ندارد پس غذای ما هم باید مثل غذای سربازها باشد و هم اینکه چون مهمان هستم اگر بهتر باشد اشکالی ندارد پس دو حدیث است.
ما گاهی می‌بینیم که اگر مثل مردم باشیم معیارهای اسلامی را از بین می‌بریم باید مواظب باشیم گاهی می‌گویند آقا خلقی و خاکی باشید اما این مهمان شما است و آیا باید غذایی که به همه می‌دهید به مهمان هم بدهید حدیث است که اگر مهمان دعوت کردی باید به زحمت بیفتی و داریم که اگر مهمان سر زده آمد هر چند خود می‌خوری به او بده دقت‌های اسلامی خیلی مهم است.
«وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمیزانَ» (الرحمن/7) در آسمان توازن ایجاد کردیم «أَلاَّ تَطْغَوْا فِی الْمیزانِ» (الرحمن/8) و توازن در مثقال نمک هم برقرار شده «أَ فَلا یَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ کَیْفَ خُلِقَتْ وَ إِلَى السَّماءِ کَیْفَ رُفِعَتْ» (غاشیه/18-17) اگر می‌خواهی خدارا بشناسی به آسمان‌ها و به شتر نگاه کن شتر پیش آسمان گذاشته شده است.
یک نفر از من پرسید چرا در تلویزیون گفتید هرکس جایی رفت سوغاتی بیاورد. گفتم حدیث داریم گفت شمامردم را به تجمل پرستی دعوت می‌کنید. گفتم اگر حدیثی بود که مردم را به تحمل پرستی دعوت کن به آن عمل می‌کردم. ولی سوغاتی آوردن محبت است و مانعی ندارد. و باید در خرید سوغاتی طوری عمل کرد که آبروی جمهوری اسلامی نرود و عزت کشور حفظ شود این اصل درستی است و بعضی اوقات ما از خود اسلام جلوتر می‌رویم و این جوهای حاکم که پیغمبر خدا مجبور می‌شود در خانه خودش عسل نخورد و به یهودی می‌گوید بخور چه کسی گفته است که انسان از زینت‌های دنیا استفاده نکند.
وطلبه‌هایی که بد اخلاق هستند و با کسی حرف نمی‌زنید پنج شنبه و جمعه ندارند و به تفریح نمی‌روند، شوخ نیستند در رفتن از آخوندی در آنها بیشتر از شوخ‌ها و آسان گیرترها است زیرا روح یک سری نیازهایی دارد که اگر برطرف شود انسان فرار می‌کند برای خدا کار کردن به اندازه ظرفیت است یک ماه دو ماه یعنی مثلاً شما هشت ساعت کار کن حقوق شش ساعت را بگیر شش ساعت خرج زن و بچه و دو ساعت قربه الی الله نمی‌شود در نهادی مفت و مجانی انتظار کار از کسی را داشت. یک نفر اگر جوان سرکوچه‌اش شهید شد دلش می‌سوزد و گریه می‌کند، ولی یک و دو روز اگر چهل روز برایش نواربگذاری خسته می‌شود چون طبیعت اقتضا می‌کند.
یکی از عوامل و زمینه‌های گناه این است که ما فطرت و طبیعت و خواسته‌‌ی خدادادی را در نظر نمی‌گیریم درخرجی به خود یا به خانواده سخت گیری می‌کنیم یا درتفریح و. . .
3- نقش دوست در انجام گناه
یکی از زمینه‌ای گناه دوستان هستند
تا توانی بگریز از یار بد *** یار بد بدتر بود از مار بد
مار بد تنها تو را بر جان زند *** یار بد بر جان و برایمان زند.
دوست خیلی مهم است
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «الْمَرْءُ عَلَى دِینِ خَلِیلِهِ وَ قَرِینِهِ»(کافى، ج2، ص375) انسان بر دین دوستش می‌باشد.
قال امیر المومنین(ع) : «لا تصحب الشریر فإن طبعک یسرق من طبعه شرا و أنت لا تعلم»(شرح نهجالبلاغه ابن ابى الحدید، ج20، ص272) دوستی نکن با آدم شریر پس همانا طبع تو از طبع او می‌دزدد و در حالی که تو نمی‌دانی.
وقتی من در تلویزیون حرف می‌زنم هفته بعد تماس می‌گیرند که چت شده بود زیرا حالت من در شنونده اثر می‌گذارد. یا در خیابان دو نفر باهم دعوا می‌کنند یک نفر دعوا می‌کند شما حرکت او را می‌دزدید و آنکه عذرخواهی می‌کند شما حرکتش را می‌دزدید. بعضی آدمها ذاتشان شر است راه می‌روند با پاشنه کفش دیوارها را سوراخ می‌کند یا الاغ را اذیت می‌کند و آرام ندارد. آدم شری که سادیسم دارد و از اذیت دیگران لذت می‌برد با اینها مصاحبت نکنید.
«لا تصحب المائق فیزین لک فعله و یود أنک مثله»(غررالحکم، ص432)
با آدم چاپلوس رفیق نشو که کارهای غلط تو را زیبا نشان می‌دهد ما دوست دارد تو مثل او باشی. سه فایده برای تریاک و منقل البته زمانی که تریاک ارزان بود.
قال علی(ع): «من مدحک بما لیس فیک فهو خلیق أن یذمک بما لیس فیک»(غررالحکم، ص467)
کسی که تعریف تو را کرد به چیزهایی که در تو نیست سزاوار است که تعریف آن چیزهایی را بکند که در تونیست پس معلوم است فردا هم مذمت کند تو را بخاطر چیزی که در تو نیست.
امام جواد(ع) : دوست بد مثل شمشیر می‌ماند زرق و برق آن نهان است اما اگر دست بزنی دستت می‌برد.
امام جواد(ع) فرمود:«إِیَّاکَ وَ مُصَاحَبَهَ الشَّرِیرِ فَإِنَّهُ کَالسَّیْفِ الْمَسْلُولِ یَحْسُنُ مَنْظَرُهُ وَ یَقْبُحُ أَثَرُهُ»(أعلامالدین، ص309)
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع): «مُجَالَسَهُ الْأَشْرَارِ تُورِثُ سُوءَ الظَّنِّ بِالْأَخْیَارِ»(صفاتالشیعه، ص6) با آدمهای بد ننشین چون اگر بنشینی به آدمهای خوب سوءظن پیدا می‌کنی. چرا بهشتی عزیز را بد گفتند زیرا با آدمهای بد نشستند وآدمهای بد این قدر بد می‌گویند تا در روح آدمها اثر کند.
یک نفر به یکی از شهدای 72 تن بد گفت گفتیم شما این آقا را می‌شناسی گفت نه پس چرا این حرف را می‌زنی و دلیل ندارد مثل یک افرادی که انقلاب و مردم آنها را بایکوت کردند و به آنها رأی ندادند و آنها مثل مگس منتظر عیب و ایرادی پیدا کرده آن را نشان دهند وقتی گروهی بودند که بیشتر مهره‌هایشان(قطب زاده نظام زاده) از بین رفتند در سخنرانی‌هایشان غر می‌زنند ولی شما باید مراقب باشید. آدمهای بد دور بهشتی‌ها و بنی صدرها بودند. امام باقر(ع) فرمود: «مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ»(کافى، ج6، ص434) هرکس پای سخنرانی کسی بنشیند بنده او است اگر سخنران از خدا و پیغمبر و حق بگوید بنده خدا و اگر از ناحق و عیب و ایراد و ضد حزب الله گفت غر بزند بنده شیطان است اگر برق کش هستی به هر سیمی دست بزن و اگر کتاب شناسی هر کتابی را می‌خواهی بخوان ولی تو که هنوز معده‌ات غذای خوب را جذب و غذای بد را دفع نمی‌کند و هنوز جاذبه ودافعه را تشخیص نمی‌دهی نباید گوش بدهی اسلام شناس می‌تواند کتاب مارکیست‌ها را بخواند ولی فردی که ضعیف است خواندن چنین کتابی برای او حرام می‌باشد. مثل مرحوم مدرس که اطلاعاتش ازمارکسیسم‌ها بیشتر بود.
نشستن در جلساتی که از انقلاب بد گفته می‌شود حرام است اگر چه ساکت باشید.
خداوند یک شهر صد هزار نفری را عذاب کرد چهل نفر خوب و شصت تا بد بودند و یا برعکس فرمودند چرا آدمهای خوب را عذاب کرد برای اینکه آدمهای خوبش ساکت بودند.
«إِنَّ اللَّهَ یُدافِعُ عَنِ الَّذینَ آمَنُوا» (حج/38) خداوند از کسانی که ایمان آوردند دفاع می‌کند چه کسانی را در حزب جمهوری می‌خواستند نابود کنند ولی افراد خوبی بعد آن پیوستند و چه محبوبیتی پیدا کردند البته ممکن است درحزب چهار نفر نقص‌هایی داشته باشند ولی ما روی کلیات حساب می‌کنیم مثلاً دین فلانی دارای خط خوبی است ولی ممکن است نقطه ضعفهای هم داشته باشد.
شما اگر خواستید سوار ماشین شوید می‌بینید که راننده عاقل است و وارد اگر مسافر پوست تخمه و میوه ریخت این ایرادی ندارد مؤسس‌های حزب جمهوری بهشتی و باهنر عاقل و بالغ و وارد بودند و نیزخامنه‌ای و رفسنجانی و اردبیلی‌ها بودند خود آن هم خوب است واقعاً آنها آدمهای خوبی هستند پس با بدان نیستند.
«مَنِ اشْتَبَهَ عَلَیْکُمْ أَمْرُهُ وَ لَمْ تَعْرِفُوا دِینَهُ فَانْظُرُوا إِلَى خُلَطَائِهِ فَإِنْ کَانُوا أَهْلَ دِینِ اللَّهِ فَهُوَ عَلَى دِینِ اللَّهِ وَ إِنْ لَمْ یَکُونُوا عَلَى دِینِ اللَّهِ فَلَا حَظَّ لَهُ فِی دِینِ اللَّهِ»(صفاتالشیعه، ص6) اگر کسی را نمی‌دانید چه جور آدمی است و نمی‌دانید در چه خطی است پس به دوستانش نگاه کنید اگردین دارند او هم دین دار است
خدایا به حق محمد و آل محمد از خیرات و برکات ماه رمضان همه ما را بهرمند گردان.
خدایا تو را به حقیقت محمد و آل محمد قسمت می‌دهیم همانطور که رزمندگان ما با خون هایشان زمینه‌های گناه را از بین بردند به ما توفیق بده قدم به قدم با اسلام آشنا شویم در همه جهان بتوانیم بازویی برای حضرت مهدی(عج) باشیم.
رهبر انقلاب را به سلامت و ظهور امام زمان را نزدیک بفرما و ما را از یارانش مقرر و توطئه‌ها را خنثی کن و توطئه گران را نابود و جانبازان را شفاء بازماندگان شهداء را اجر و صبر و صدامیان را سقوط و بچه‌های شهداء را بهترین یاران بفرما.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»
