شرک، آثار

موضوع: شرک، آثار
تاریخ: 14/05/58

بسم الله الرّحمن الرّحيم

الحمدلله رب العالمين و صلی الله على سيدنا و نبينا محمد و على اهل بيته و لعنة الله على اعدائهم اجمعين

1- ايمان به خدا و نبوت و معاد تنها شرط كافي براي موحد شدن نيست
بحث ما درباره توحيد و شرك بود. مسئله خيلى مهم است، چون برخلاف تصور بعضى همينكه ما ايمان به خدا داشته باشيم كافى نيست. بايد بنده او باشيم تا بشويم موحد، ايمان به خدا را شيطان هم دارد، بنابراين من اگر گفتم ايمان به خدا دارم كافى نيست. ابلیس اصول دينش خوب بود، هم ايمان به خدا داشت و هم ايمان به معاد داشت و هم ايمان به قيامت، هم الله را قبول داشت و هم آفريدگارى الله را قبول داشت، چون خود ابليس ايمان به خدا داشت، ايمان به خدا و خالقيت او… خود ابليس به خدا گفت: تو مرا از آتش آفريدى، پس قبول داشت كه خدايى هست و خدا خالق اوست. چون به او مى‏گويد: تو مرا خلق كردى، ابليس ايمان به خدا داشت.
ابليس ايمان به نبوت هم داشت. چون مى‏گويد «فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعينَ» (ص/82) به خدا گفت به عزت تو همه را گمراه مى‏كنم «إِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصينَ» (ص/83) مگر بندگان با اخلاص را و قرآن درباره انبياء مى‏گويد «إِنَّهُ مِنْ عِبادِنَا الْمُخْلَصينَ» (يوسف/24)، قبول داشت بندگان برگزيده‏اى هست كه ابليس نمى‏تواند در آنها نفوذ كند پس نبوت و وجود افراد برگزيده را هم قبول داشت. وجود افراد مخلص، پيامبران.
ابليس معاد را هم قبول داشت. گفت «قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْني‏ إِلى‏ يَوْمِ يُبْعَثُونَ» (ص/79) خدايا عمر به من بده تا روز قيامت تا ميدان باز باشد برايم، «يَوْمِ يُبْعَثُونَ»
2- اعمال با آزادي و اختيار ارزش دارد
حالا اينجا يكوقت بعد آموزى نداشته باشد، بگويى كه پس چرا خدا به ابليس عمر داد كه ما را گمراه كند، اين در ذهنتان نيايد، چون جوابش روشن است. ابليس خودش سالها عبادت مى‏كرد، آبرو داشت، خودش با اراده قطع كرد و خداوند هم فياض است، يعنى اداره برق بايد به همه خانه‏ها برق بدهد حالا چه كسى استفاده بد بكند و چه كسى استفاده خوب بكند. اگر خواسته باشد به خوبها فقط كمك كند و بدها را با قدرت خدايى جلويش را بگيرد اينكه مى‏شود جبر و ما بايد آزاد باشيم، آزادى بهتر است، اگر يك كسى لال، غيبت نكرد و فحش هم نداد وليكن چون لال است. بگويند ايشان خيلى آدم خوبى است، در عمرش تا حالا فحش نداده، ولى خوب چون اين لال است ارزش ندارد، ارزش براى كسى است كه زبان داشته باشد و فحش ندهد و غيبت نكند. انسان آزاد اگر خودش را بسازد ارزش دارد و اگر نه، به قول آن مثل معروف هست كه مى‏گويد: بگير و ببندش، بده دست من پهلوان. خوب اگر گرفتيمش و بستيم شما که پهلوان نيستى.
بايد انسان آزاد باشد و بايد در حكومت و اجتماع وسوسه باشد و اگر وسوسه نباشد و ما آدم خوبى باشيم كه ارزش ندارد. شما اگر از بالاى بلند يك چيزى را هل دادى پايين همه برایت كف نمى‏زنند. اين كى است؟ از لبه هل داد، اين اهميت ندارد اما اگر از پائين پرتاب كردى روبه بالا برايت كف مى‏زنند، چون جاذبه زمين مى‏كشد روبه خودش و شما با جاذبه زمين مبارزه كردى. اگر وسوسه و جاذبه شيطان بود و شما مبارزه كردى، ارزش است.
آيا ايمان به خدا كافى است؟ نه. ايمان به وجود بندگان برگزيده و پيامبران كافى است؟ نه. ايمان به اينكه قيامت هست كافى است؟ نه. پس موحد، اهل توحيد كسى است كه تسليم خدا باشد. ابليس تسليم فرمان خدا نبود. اين درباره افرادى كه…، همینكه اصول دينشان كافى است، آقا من خدا را قبول دارم، پيغمبر را قبول دارم، معاد را قبول دارم. بله شما همه چيزى را قبول دارى اما قانون خدا بر تو حكومت نمى‏كند. تو در حزب خدا نيستى. تو از نظر مشى سياسى تابع وحى نيستى. خوب، بنابراين مى‏خواهيم آثار شرك را يك مقدارى امروز بررسى كنيم، دنباله بحث قبل.
آثار شرك:
1 – شرك يك اثر روانى دارد.
2 – اثر اجتماعى دارد.
3 – اثر فكرى دارد.
4 – اثر عملى دارد.
5 – اثر اخروى دارد.
3- آثار رواني شرك
كسى كه خدا را زد كنار آثار روانی اش چه جورى مى‏شود؟ قرآن مى‏آيد و مى‏گويد سراغ غير از خدا نرو، چطور مى‏شود؟ بعد مى‏شوى غم زده، بعد خودت، خودت را مى‏خورى، از تو پوك مى‏شوى، پوچ مى‏شوى، آيه‏اش اين است، آثار روانى را از اين آيه مى‏توانيم استفاده كنيم. قرآن مى‏فرمايد: «لا تَجْعَلْ» قرار نده «لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولاً»(اسراء/22) با وجود خدا سراغ قدرتى نروى، طاغوتى، دوستى، دشمنى، بگو خدا و بقيه را كنار بزن. با خدا سراغ خداى ديگرى نروى. چطور مى‏شود؟ مى‏گويد «فَتَقْعُدَ» يعنى مى‏نشينى «مَذْمُوماً مَخْذُولاً» مى‏نشينى و خودت را ملامت مى‏كنى و واقعاً همينطور است. يك مثال بزنم،خيلى ساده، بنده براى اينكه شما از من راضى بشوى، من آمدم صحبت كردم. چند سال؟ بيست سال، بيست سال براى شما داد زدم، گفتم، شنيدم، هر چى بلد بودم كمك كردم ولى خدا در نظر نبود، فقط خلق خدا بود، خلق خدا منهاى خدا، اگر فقط به خاطر شما بود، شما چكار مى‏توانى براى من بكنى؟ بعد از بيست سال من مُردم، شما سه دسته مى‏شويد يك دسته كه مى‏گوييد فلانى مرد، عجب! يك چند نفرى مى‏گوييد: اِه! بعضى هايتان هم مى‏گوييد فلانى است؟ اِ، اِ! بعضى هايتان هم چون خيلى با من رفيق هستيد، سفت مى‏گوييد: اِ، اِ، اِ، اِ! خلاصه اينكه بعد از بيست سال خدمت به خلق يا بيست سال مى‏گويى اِ يك عده شان دو بار مى‏گويند اِ و يك عده مى‏گويند اِ، اِ،…. قرآن مى‏گويد اگر به سراغ غير خدا بروى و «فَتَقْعُدَ»، مى‏نشينى «مَذْمُوماً»، خودت را ملامت مى‏كنى، كه من براى كه كار كرده‏ام. اين استاندارها و اين احسنت، احسنت گوهاى مجلس شورا در زمان رژيم قبلى، مى‏گفتند احسنت، صحيح است، دو تا كلمه بلد هستند يكى صحيح است و يكى هم احسنت، اينها براى چه كسى كار مى‏كردند؟ براى اينكه شاه سابق از آنها راضى باشد. پس حالا در خانه نشسته‏اند «مَذْمُوماً مَخْذُولاً». اى خاك بر سرها، بله قربان گوى چه كسى بودى؟ براى كسى زنده باد جاويد مى‏گفتيد كه از ترس پشه مى‏رفت در پشه بند. من صرف چى شده‏ام و واقعاً همينطور است اينكه امام رضا (ع) وقتى دورش را مى‏گيرند در نيشابور، پنجاه هزار جمعيت مى‏ريزند دور حضرت رضا (ع) مى‏گويند يك نصيحت بكن، مى‏فرمايند: «كَلِمَةُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِي» (كشف‌‏الغمة،ج‏2،ص‏308)، يعنى اگر خدا پرست شديد شما در حصن هستيد، حصن يعنى دژ، شما در دژ هستيد. الان اگر يك وسايلى را آوردند در سالن، چون سالن ديوار محكمى است، محفوظ است كسى كه براى خدا كار بكند محفوظ است براى ديگران كار بكنيم حرام مى‏شويم.
«خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلَّا لَكَ» (صحيفه‌‏سجاديه،دعاى 46) باختند آنهایی را که به غیر خدا تکیه کردند، خدا رحمت كند مرحوم مطهرى را، سفارش مى‏كرد اين جمله را زياد تلقين كنيد به خودتان «خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلَّا لَكَ»، مى‏بينى اين زن و مرد با هم زندگى مى‏كنند، مرد از حرام و حلال مى‏آورد، زيلوها را قالى مى‏كند، راديو را تلويزيون مى‏كند، تلفن مى‏كشد، خانه شخصى، ماشين، فلان، بعد سر يك مسئله جزئى يك مرتبه مرد به خانم مى‏گويد من كه از تو خيرى نديدم يا زن به مردش مى‏گويد من كه از تو، عجب! پس سى سال ما براى خاطر رضاى تو از حلال و حرام آورديم و زندگى درست كرديم، عاقبت مى‏گويد ما از تو خيرى نديديم، من از تو راضى نيستم.
4- كار با اخلاص و براي خدا پشيماني ندارد
كسى كه براى غير خدا كار كند «فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولاً» اين يك واقعيتى است و لذا آدم با اخلاص هيچ وقت پشيمان نمى‏شود اين نشانه با اخلاص است. شما الان در زمينه ای هستيد كارهايى كرده‏‌ايد يا نكرده‏‌ايد؟ كار خيرى، كارهاى خيرى كرده‏‌ايد اگر پشيمان شده‏‌ايد معلوم مى‏شود كه با اخلاص نبوده‌‏ايد. خاطره‏اى نقل کنم، خاطره خوبى است، به يكى از علماى بزرگ در حدود سن هشتاد سالگى…، آيت الله شيرازى (ره) به ايشان در پيرى گفتند اگر يك گوينده راستگو به تو بگويد هفته ديگر مى‏ميرى، يك هفته بيشتر مهلت ندارى، چه كار مى‏كنى در يك هفته؟ گفت: كارى كه از اول پانزده سالگيم كرده‌‏ام، من از اول پانزده سالگيم کرده ام، هر كارى كه خدايى بوده است كرده‌‏ام، كارى را اگر فكر مى‏كردم شرك است و براى خدا نيست انجام نمى‏دادم. براى خدا كار كرده‏‌ام، يك هفته ديگر هم زنده باشم همان كارى را مى‏كنم كه در اين شصت، هفتاد ساله كرده‏‌ام.
به هر يك از ما بگويند كه هفته آينده، هفته آخر عمر تو است…، پيداست كار خوبمان معيار الهى ندارد. بسيار خوب، براى خدا كار بكنيم تا بعد پشيمان نشويم. يكى از رفقا مى‏گفت مى‏خواستم برم بيمارستان، مريضى ببينم، ديدم دست خالى زشت است، چون روايت داريم كه هر كس ديدن بيمارى مى‏رود يك چيزى ببرد، حتى دسته گل، البته گلهاى آن زمان اينطورى نبوده است. يكى از رفقا مى‏گفت مى‏خواستم بروم بيمارى را ببينم مقدارى چيزى گرفتم مبلغ تقريباً زيادى شد و گرفتم در پاكت و بردم، تا وارد اتاق بيمار شدم، ديدم دور تخت بيمار خيلى افراد آمده‌‏اند براى عيادت، شلوغ است، ما هم پاكت را زير ميز گذاشتيم و احوالى پرسيديم و آمديم بيرون، بعد گفتيم ما كلى پول خرج كرديم ولى مريض نفهميد كه اين پاكت مال ما است. بله كسى كه براى غير از خدا كارى بكند بايد بداند كه كارش، يك چيزى رفت، چيزى هم جاش نيامد و واقعاً همينطور است.
5- آثار اجتماعي شرك
اثر ديگر اثر اجتماعى است. جامعه اگر دست از خدا بكشد هر كسى آن را مى‏ربايد «لَذَهَبَ كُلُّ إِلهٍ بِما خَلَقَ» (مؤمنون/91) هى كلوپ كلوپ، حزب حزب، گروه گروه، سازمان سازمان، هى گروه گروه مى‏شوند و هر كسى يك اسمى علم مى‏كند و زيرش سينه مى‏زند. جامعه جامعه مى‏شود. «لَذَهَبَ كُلُّ إِلهٍ بِما خَلَقَ» (مؤمنون/91)، البته اين مال آفرينش است اما مى‏شود از آن استفاده كرد، در جامعه هم وقتى خدا را برداريم دسته‏‌ها زياد مى‏شود ديگران مى‏آيند و ما را به سوى خودشان جذب مى‏كنند.
6- آثار فكري شرك
آثار فكرى، از اين آيه شايد بشود استفاده كرد، قرآن مى‏گويد «مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ» (حج/31) كسى كه به خدا شرك بورزد، كسى خدا را كنار بگذارد و به سوى دون الله و غير از خدا برود «فَكَأَنَّما خَرَّ مِنَ السَّماءِ» (حج/31) گويا از آسمان سقوط كرده است. كسى كه خدا را كنار بگذارد و به سوى غير از خدا برود، از آسمان سقوط كرده است.
علامه طباطبايى در تفسير الميزان مى‏فرمايد: از آسمان انسانيت، از علو درجات، سقوط كرده، بعد چى مى‏شود؟ چيزى كه از آسمان رها شود هر لاشخورى و هر پرنده‏اى مى‏آيد يكخورده از آن می خورد، مثل حلواى نذرى هر كسى مى‏خواهد..، «فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ» (حج/31)، پرنده‏ها، لاشخورها سرش مى‏ريزند، هر كسى مى‏خواهد به سوى خودش جذب كند.
7- آثار عملي شرك
اثر عملى «لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ» (زمر/65) خدا به پيامبرش مى‏گويد اگر تو شرك بورزى و فكر غير از من كنى «لَيَحْبَطَنَّ»، حبط مى‏كنيم «لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ» حبط مى‏شود عملت. تمام كارهایت نابود مى‏شود و واقعاً همينطور است، يك مثال براى حبط بزنم، يك كسى يك شاگردى دارد، اين شاگرد خيلى نقاط ضعفى دارد، هى خلاف مى‏كند هر روز دو، سه صفحه خلاف مى‏كند و اين استاد رنج مى‏برد از اين شاگرد ولى يك مرتبه استاد وارد خانه مى‏شود، مى‏بيند بچه اش افتاده در آب و مى‏خواسته غرق شود، اين شاگردى كه عيب‏ها و لغزشى هم داشته است، پريده در حوض و بچه اش را از غرق شدن نجات داده است، اين عمل شاگرد به قدرى لذيذ است كه آن لغزشهاى شاگرد را فراموش مى‏كند.
گاهى انسان يك كارهاى خوبى انجام مى‏دهد كه اين كارهاى خوب باعث مى‏شود كه خداوند، گناهان او را مى‌‏آمرزد، از طرفى ديگر يك وقت مى‏بينى يك كسى يك كارى مى‏كند حذف مى‏شود، مثل چى، يك شاگردى خيلى ديپلماتى و اتو كشيده حرف مى‏زند، خيلى قشنگ اطاعت از استاد مى‏كند اما يك مرتبه مى‏آيد در خانه مى‏بيند كه سر يك مسئله جزئى اين شاگرد بچه‏اش را زده و كشته يا آبروى بچه استاد يا استاد و يا تهمتى به زن و بچه استاد زده است، اين عملش باعث مى‏شود كه تمام حرفهايى كه مى‏زده و اطاعت‌هايى هم كه مى‏كرده از بين ببرد. گاهى وقتها آدم يك سالن رابسيار زينت مى‏كند ولى بعد يك بمب در آن كار مى‏گذارد منفجر مى‏شود، اين انفجار حبط مى‏كند زحمات قبلى را.
اگر به غير خدا تكيه كنى و اگر مشرك باشى عمل تو حذف مى‏شود. شرك آثارش حذف است.
8- آثار اخروي شرك
آثار اخرويش را هم كه قرآن مى‏فرمايند: «مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ» (مائده/72) مشرك وارد بهشت نمى‏شود. تكيه به دون خدا باعث مى‏شود كه انسان غم زده شود، براى چه كسى كار كرده‏‌ام؟ چرا كار كرده‌‏ام؟ آدم بعد غصه مى‏خورد. «إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ» (فجر/14) خدا در كمين است تا اجر تو را به تو بدهد. حالا آدم مشرك كى است، آدم مشرك بعداً، من كار كردم تا شما براى من كف بزنى، شما اين خيابان را به اسم من كنيد، خيابان فلان، يك بيمارستان، يك دانشگاه، يك دبيرستان، من براى خلق كار كردم، خلق هم كارش را كرد، يك دسته گلى آورد و زد، تا زنده بودم، كف براى من زد، رو قبرم هم يك دسته گل آورد، يك خيابان را هم به اسم من كرد، خوب اين لذت‏ها تمام مى‏شود.
دوستان عزيز شما اگر بخواهيد يك چيزى را بفروشيد دو تا مشترى داريد، يك مشترى اجناس كم را هم مى‏خرد ولى يك مشترى نه، اگر جنس خيلى بود مى‏خرد، جنس كم را نمى‏خرد. بالاخره ما اگر دو تا مشترى داشتيم، اين مشترى بهتر است، بنده اگر يك مثقال چايى داشتم، رفتم پهلوى يك تاجر چايى و گفتم حاج آقا اين يك مثقال چايى را از من بخر. مى‏خندد، مى‏گويد من كِشتى كِشتى از هند چايى مى‏آورم، تو يك مثقال چايى، چى مى‏گويى؟ حرف حسابت چيست؟ اما خداوند مى‏گويد يك مثقال كه هيچى، يك صدم مثقال هم اگر كار بكنى من از تو مى‏خرم «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ » (زلزله/7) يك كسى كار كم را هم از ما مى‏خرد، به او بفروشيد، يك كسى اجناس معيوب را هم مى‏خرد. امام نماز كه مى‏خواند مى‏گويد خدايا نماز خواندم «إِنْ كَانَ فِيهَا خَلَلٌ أَوْ نَقْصٌ مِنْ رُكُوعِهَا أَوْ سُجُودِهَا» (بحار الانوار/ج83/ص38) من نماز خواندم اما اگر در نمازم نقصى و خللی هست با عيب هاش بردار.
خدا مشترى است كه هم جنس كم را مى‏خرد و هم جنس معيوب را مى‏خرد و هم گرانتر مى‏خرد، ديگران از من مى‏خرند به يك كف زدن و خدا از من مى‏خرد «لَهُمُ الْجَنَّةَ» (توبه/111)، «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى‏» (توبه/111) قرآن مى‏گويد خدا مشترى است، تو شرك را كنار بگذار و بيا براى من كار بكن، من هم جنسهاى معيوب… و از همه گذشته كسى كه اصلاً سرمايه از اوست، اگر شما يك قطعه زمين بابات به تو داد بعد يك خانه ساختى، 5 تا مشترى دارى، يكى از مشترى‏ها هم بابات است، بابات مى‏گويد آقازاده اين خانه كه تو مى‏خواهى بفروشى به من بفروش هر چه آنها به تو مى‏دهند من به تو بيشتر مى‏دهم، عقل مى‏گويد خوب به بابا بفروش، اين اصلش زمين مال خودش است.
سرمايه ما از خداست، بنابراين اگر براى خدا كار نكنيم… و كسى كه براى خدا كار بكند و يا كار نكند، عاقبت زندگى يك جور هست. هر دو مى‏خورند، مى‏پوشند، زندگى هر دو يكجور است منتهی يكى از آنها غصه مى‏خورد و يكى از آنها غصه نمى‏خورد اين آثار شرك است.
حالا شرك يك مويرگهايى هم دارد كه اين مويرگ‌هايش را هم اشاره كنيم، قرآن مى‏فرمايد در اكثر مردم يك مويرگهايى از شرك در وجودشان هست «وَ ما يُؤْمِنُ أَكْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلاَّ وَ هُمْ مُشْرِكُونَ» (يوسف/106) يعنى اكثر مسلمانها، اكثر مومنين، رگهاى شرك درونشان هست. مثلاً گاهى وقتها مى‏گوييم اگر فلانى نبود وضع من خراب بود، خوب اين غلط است. امام مى‏فرمايد اين درست نيست، بگو خدا، خداوند اگر كار من را توسط فلانى درست نمى‏كرد من هلاك مى‌‏شدم، تكيه به غير خدا نكن. اگر فلانى نبود كار من درست بود، اگر گوش به حرف كسى بدهيم، مشرك هستيم.
9- شرك در اطاعت
در زمان طاغوت رگهاى شرك زياد بود. ببينيد قرآن چه مى‏گويد «وَ إِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ» (انعام/121) اين آيه خيلى آيه عجیبى است، به خدا قسم اگر اطاعت از ديگران بكنيد «إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ» (انعام/121) شما مشرك هستيد. عجب! پس هر چه بله قربان گفتيد، شرك است. خوب بله شرك است، البته نه، شرك به معناى اينكه بت پرستيم و يا نجس هستيم، شرك به معناى اينكه ما مخلص نيستيم،در اطاعت شرك كرديم. حالا اين آيه را، چون دلم مى‏خواهد اين آيه را قشنگ بنويسيد و در خانه هم در اتاقتان بزنيد، بجاى بسيارى از شعارها اين شعار را، البته حالا بعد از انقلاب شعارها همه شعارهاى خوبى شده است اما هنوز هست عكس‌ها و شعارهاى بيخود، اين جمله را در ذهنمان باشد «وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ» (انعام/121)، اگر بله قربان بگوييد به كسى كه در راه خدا حرف نمى‏زند، اطاعت كنى از غير خدا و مشرك هستى، شرك اطاعت، «وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ» (انعام/121) دوست دارم اينرا چند مرتبه باهم بخوانيم، يك، دو، سه، «وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ» (انعام/121) بله قربانگويى و اطاعت از كسى كه در راه خدا نيست، شرك است.
خدا ببين چطور مى‏خواهد ما را عزيز كند، مى‏گويد تو آزاد آفريده شده‌‏اى، بيخود گردن پهلوى ديگرى خم نكن. تو بنده خدا هستى و بله قربان گوى خدا و اطاعت از او کن آقا در اختيار ديگران نباش، حرام مى‏شوي.
ديده‏ايد قديم كه قنات مى‏كندند، چند تا چاه مى‏كندند زير چاه‌ها را به هم وصل مى‏كردند، اسمش مى‏شد چى؟ قنات، بعضى آب قنات را مى‏بردند تا به مزرعه برسد. كشاورزى كه آب قنات را مى‏برد تا به مزرعه برساند يك بيل دست مى‏گرفت از دم آب مى‏دويد كه آب هرز نشود، اگر يك خورده آب از اينطرف و آنطرف حرام بشود، چيزى از اين آب به مزرعه نمى‏رسد. ما هم نيروهايى داريم كه بايد اين نيروها را به هم گره بزنيم، سلامتى، استاد، پدر و مادر، مدرسه، معلم، كتابخانه، يك رهبر به اين خوبى، اين نيروهاى ما است، بايد اين نيروها را به هم گره بزنيم تا خودمان را برسانيم به مقام يك انسان صالح. بايد مواظب باشيم كه اگر از سلامتى و استاد و معلم و رهبر خواستيد استفاده كنيد و برسيم به يك مقام انسان صالح بايد مواظب باشيم حرام نشويم. يك خورده‏اش صرف گوش دادن‏‌هاى بيخود، پاى حرفهاى لغو مى‏نشينيد. يك خورده‏اش صرف فيلم غلط، يكخورده‏اش صرف قمار و اینها می شود.
برويد در يك كتابخانه‏اى كه دويست هزار جلد كتاب است، اگر اين قمار بازها، شطرنج بازها فكرشان باز شده است بايد اين آقايان فكرباز يك كتاب علمى به اين كتابخانه داده باشند، لااقل بايد اين چند صد هزار كتاب، يكى را يك قمارباز نوشته باشد، آخر تا حالا چقدر فكر شطرنج بازها، باز شده تا حالا که يك كتاب ده صفحه‏اى هم ننوشته‌‏اند. اتفاقاً شطرنج فكر را خسته مى‏كند، مثل يك كسى كه لجن‏هاى خيابان را برمى داشت و به ديوار مى‏نوشت نظافت را رعايت كنيد، گفتند آقا بيشتر ديوار را کثیف می کنی. اگر خواستيم از سلامتى و جوانى و نبوغ و استعداد و استاد و كتابخانه استفاده كنيم و يك انسان صالح باشيم بايد سعى كنيم حرام نشويم. اگر حرام بشويم، مشرك هستيم.
امام باقر(ع) مى‏فرمايد: «مَنْ أَصْغَى» يعنى كسى كه گوش دهد، در اختيار بگذارد خودش را «مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ» كسى كه گوش دهد به يك گوينده‏اى «فَقَدْ عَبَدَهُ» (كافى،ج‏6،ص‏434) عبد گوينده هست، مواظب باشيد، آدم با اخلاص گوش به حرف هر كسى نمى‏دهد «مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ» كسى اگر در اختيار هر گوينده‏اى و هر خواننده‏اى، خودش را مى‏گذارد، عبد آن است. من حيف هستم. انسان طلا به گردن حيوان نمى‏كند و انسان استعداد و نبوغش را در اختيار همه كس نبايد بگذارد. «مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ»، عبد ناطق است، چه كسى عبد ناطق است؟ كسى كه خدا را بگذارد كنار و گوش به حرف..، اگر ناطق حق بگويد، حق است و اگر ناطق باطل بگويد عبد باطل است، بنابراين در گوش دادن‌ها هم بايد مواظب باشيم.

«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»