نماز، اذان و اقامه

موضوع بحث: نماز، اذان و اقامه
تاریخ پخش: 23/11/73

بسم الله الرحمن الرحیم

الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي

بحث امسال عبادات است. یکی از مقدمات عبادات اذان و اقامه است.
1- اذان، شعار و شعور است
اذان چیست؟ شعار الهی است. آرم اسلام است. اذان معرفی مکتب است.
اذان شکستن سکوت است. اذان معرفی مکتب است. اذان هشدار به غافلان است. اذان نشانه فضای باز تبلیغات است. اذان یک دوره ایدئولوژی اسلامی است. اذان نشانه فضای باز تبلیغات است. اذان یک دوره ایدئولوژی اسلامی است. اذان سرود اسلام است. اذان شعاری است که در اول می گوییم الله اکبر و در آخر می گوییم لا اله الا الله و بین این دو الله یک دوره تفکرات اسلامی است.
2- مقام مؤذن
اذان گو چیست؟ اذان گو بهترین آدمها است. «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّهوَ عَمِلَ صالِحاوَ قالَ إِنَّني‌ مِنَ الْمُسْلِمينَ» (فصلت/33) اذان دعوت به خداست. چیست بهتر از آدمی که دعوت کند به سوی خدا مردم را. « وَ عَمِلَ صالِحا». و خودش هم اهل عمل صالح باشد «وَ قالَ إِنَّني‌ مِنَ الْمُسْلِمينَ».
کفار روی اذان خیلی حساس بودند. قرآن می فرماید «وَ إِذا نادَيْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ»(مائده/58) وقتی شما اذان می گویید. «اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِبا» دندانها و لبهایشان را می جوند. امام صادق فرمود: اذان وسیله رغبت مردم به نماز است. اذان اقرار به یکتا پرستی است.
عَنْ أَنَسٍ عَنْهُ (ص) قَالَ: «مَنْ أَذَّنَ لِوَجْهِ اللَّهِ عَنْ نِيَّةٍ صَادِقَةٍ سَنَةً أَوْقَفُوهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى بَابِ الْجَنَّةِ وَ قَالُوا لَهُ اشْفَعْ لِمَنْ شِئْت»(مستدرك‌الوسائل، ج‌4، ص‌21) به موذن می گویند. «اشْفَعْ لِمَنْ شِئْت» ای کسی که اذان می گویی تو در روز قیامت مقام شفاعت داری. خدا به موذن افتخار می کنید. روزی که هستی به هم می ریزد و همه رنگ می بازند در آن روز موذن آرامش دارد.
َقَالَ رَسُولُ اللَّه ‌(ص): «يُحْشَرُ الْمُؤَذِّنُونَ مِنْ أُمَّتِي مَعَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقِينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِين»(خصال‌صدوق، ج‌2، ص‌355) اشاره دارد که روز قیامت موذن با انبیاء محشور می‌شود. در جوار شهدا جایگاه خواهد داشت. اذان به قدری ثواب دارد که یک روز گفتند یا رسول الله بس است بس است. اینقدر که برای اذان ثواب گفتی مردم سر اذان چاقو کشی خواهند کرد.
متأسفانه اذان حلقومی در میان ما فضایش کمرنگ است. حتی بچه حزب اللهی اذان نمی‌گویند. من چند وقت پیش در خدمت جناب آقای ابوترابی بودم. گفتم شما یک سفارشی کن به آزاده‌ها لااقل آزاده‌ها اذان بگویند. شما زیر شلاق الله اکبر گفته اید. اینجا که فضای جمهوری اسلامی است. آزاده‌ها باید اذان بگویند خانواده های شهدا باید اذان بگویند. چطور بی حجاب فکُلش را نشان می‌دهد اما حزب اللهی اذانش را نشان نمی‌دهد. خجالت ندارد. کسی که از الله اکبر خجالت بکشد که خیلی خیت است. برادرمان آقای رجائی آمده‌اند تا اذان بگویند.
3- بركات اذان
الله اکبر، الله اکبر، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «ثَلَاثَةٌ لَوْ تَعْلَمُ أُمَّتِي مَا فِيهَا لَضَرَبَتْ عَلَيْهَا بِالسِّهَامِ الْأَذَانُ»(دعائم‌الإسلام، ج‌1، ص‌144) اگر می دانستند اذان چقدر اجر دارد. قرعه می‌کشیدند. در نوبت می‌ایستادند. اذان «يَزِيدُ فِي الرِّزْقِ»(علل‌الشرائع، ج‌1، ص‌284). «أَذِّنْ فِي بَيْتِكَ فَإِنَّهُ يَطْرُدُ الشَّيْطَانَ وَ يُسْتَحَبُّ مِنْ أَجْلِ الصِّبْيَانِ»(كافي، ج‌3، ص‌308)
اذان در گوش نوزاد باعث می شود که نوزاد از انحراف بیمه شود.
اذان برای شفای مریض موثر است. اذان برای سوء خلق موثر است. اذان کفاره گناه است و پیغمبر فرمود: ضمن اینکه موذن اجازه شفاعت دارد. من هم روز قیامت کمک موذن خواهم کرد.
الله اکبر: خدایا تو بزگتری. بزرگتر از چه؟ ما بزرگی نداریم که بگوییم خدا از آن بزرگتر است. خدا بزرگتر از آن است که به ذهن بیاید و وصف شود. خدا بزرگتر از آن است که ما آن را درک کنیم.
حدیث داریم وقتی اذان را شنیدید شما هم زیر لب الله اکبر را بگویید.
موذن وقتی اذان می‌گوید رو به قبله باشد و داریم کسی که اذان می‌گوید مثل این است که شمشیرش را درآورده تا دفاع کند. امام سجاد می گوید به موذنین احترام بگذارید او خدا را یاد تو می‌اندازد.
4- خصوصيات مؤذن
مؤذن باید امین و وقت شناس باشد. مؤذن باید با صدای زیبا اذان نگوید. مؤذن باید برروی بام اذان بگوید حضرت فرمود: زمانی می‌آید که آدمهای پولدار و عنوان دارد عارشان می شود که اذان بگویند. مثلاً تیمسار خجالت می‌کشد اذان بگوید به سرباز می‌گوید. آیت الله خجالت می کشد اذان بگوید به طلبه می‌گوید.
علی ابن ابیطالت فرمود: هرچه خواستم پیغمبر به من داد. یک چیزی را هر چه خواستم و چانه زدم به من نداد گفت: رفتم گفتم اجازه بده حسن و حسین موذن باشند. فرمود: نه مؤذن باید بلال باشد.
کسی که اذان بگوید کسانی که صدایش را می‌شنوند و به مسجد می‌روند آقای مؤذن در تمام این ثوابها شریک است.
روز قیامت که مجرم سرش پایین است موذن سرفراز است و یک سر و گردن بلند‌تر است، هر کس با اذان و اقامه وارد نماز شود و صف از فرشته‌ها در طول مشرق و مغرب پشت سرش می‌ایستند و در ثوابش شریک هستند.
اگر اذان می گویید با وضو اذان بگویید. مستحب است اذان گو عادل باشد و وقت شناس باشد صالح باشد.
و داریم قائماً، مؤذن بایستد و اذان بگوید.
اشهد ان لا اله الی الله. شهادت می‌دهم هیچ کسی لیاقت ندارد که من دل به او بسپارم. کسی دل ربای من نیست کسی معبود من نیست جز او. یعنی هیچ ابرقدرتی دل ربای من نیست. پول بدهند جذب نمی‌شوم. مقام. نه! جذب نمی شوم.
اشهد ان لا اله الی الله. همه را یک جوری می‌برند. با پول با زور با وعده و وعید هرکسی را برایش یک معبودی درست می کنند و جذبش می‌کنند. اما آدم روزی سه مرتبه برود بالای پشت بام و بگوید: توجه، توجه من جذب شدنی نیستم. من فروختنی نیستم. من خریدنی نیستم کسی نمی‌تواند فکر و دل من را برباید. من فقط بنده او هستم.
از امام سوال کردند چرا اول اذان الله اکبر است. لا اله الی الله نیست. فرمود: چون شعار اسلامی است. شعار اسلامی خوب نیست. با «لا» که کلمه منفی است شروع شود. خوب است که از مثبت شروع شود.
سوال کردند چرا عبادتها همه دوتا دوتا است. امام می‌فرماید که این یک روانشناسی تبلیغاتی دارد. چون شروع کار باید تکرار زیاد داشته باشد (الله اکبر 4 بار) بقیه دوبار کافی است. «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ». گواهی می دهم که من تابع هیچ قانونی نیستم جز قانونی که از طرف پیغمبر آمده است. پیغمبر من محمد بن عبدالله است و معصوم است و خاتم النبیین است قانونهای دیگر برای من ارزشی ندارد. قانونگذارهای دیگر من را دوست نداشته‌اند. قانونها را به نفع ابرقدرتها درست کرده‌اند. نمونه‌اش را در سازمان ملل و در حق وتو می بینید همه ما را برای خودشان می‌خواهند. احترامی که از ما می‌گیرند مثل احترامی است که ما از انار می‌گیرم تا وقتی آب دارد و سپس می مالیم، آب نداشته باشد پرت می کنیم تا نفت داریم با ما هستند. بدانند که دیگر نفت نداریم.
در هشت سال جنگ معلوم شد که هیچ کس به ما کمک نکرد نه قانون کسی و نه عشق به کسی کسی که من را آفرید قانون را هم همان باید بدهد.
«أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ». معنای این تکرار این است که با توجه و قصد می‌گویم به خودم و جامعه تلقین می‌کنم.
ظهر عاشورا شد. امام حسین به ابوسمامه گفت: یک اذان بگو.
اذان را با حلقوم بگویید. حیف است که حلقوم مطهر به اذان نشود.
«أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً وَلِيُّ اللَّه» در تربیت آدم الگو می‌خواهد. مثل چه کسی باشیم. قهرمان پرستی یک غریزه‌ای در انسان. الگوی من باید علی باشد هم اشک داشت و هم شمشیر داشت کمالی در قرآن نیست که علی ابن ابیطالب در رأس آن کمال قرار نگرفته باشد.
«أَشْهَدُ أَنَّ عَلِيّاً وَلِيُّ اللَّه» علی ابن ابیطالب وارد مسجد کوفه شد. چراغها را روشن کرد. دو رکعت نماز خواند، رفت بالای پشت بام. انگشتهایش را گذاشت توی گوشش و اذان گفت. «وَ كَانَ ع إِذَا أَذَّنَ لَمْ يَبْقَ فِي بَلْدَةِ الْكُوفَةِ بَيْتٌ إِلَّا اخْتَرَقَهُ صَوْتُه»(بحارالأنوار، ج42، ص278). خانه ای در کوفه نبود مگر اینکه صدای علی را می شنید. آنقدر صدای علی رسا بود. اما این صدا در روز نوزدهم قطع شد.
«حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ» بشتابید. نماز دویدنی است. نماز هیجان دارد. «عَجِّلُوا»، «حَيَّ». عجله کن بشتاب. نماز هیجان می خواهد. حدیث داریم. کسی که صدای اذان را شنید و بعد بلند شد و وضو گرفت معلوم می شود که عاشق نماز نیست. عاشق نماز کسی است که قبل از اذان وضو بگیرد.
«حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ» داریم حتی مریضی که نمی‌تواند اذان بگوید در دل خودش اذان بگوید. «حَيَّ عَلَى الْفَلَاح». بشنابید به سوی رستگاری. تمام حرکتها به سوی رستگاری است همه عبادتها برای تقوی و تقوی برای فلاح. «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ» (مومنون/1) برادرها و خواهران. اخیراً ارشاد مجمعی درست کرده 30 جلد، من کلمه قره العین را دیدم. پیغمبر دو جا فرموده نور چشم من است. یکی همسر. یکی نماز چه رابطه ای بین همسر و نماز است، بعد دیدم. در برابر تهاجم فرهنگی دو تا چیز جوانها را بیمه می کند. 1- ازدواج 2- نماز. 50% گناهها برای شهوت است. ازدواج را آسان کنید 50% گناه‌ها کم می شود. پس 50% کتاب‌ها برای ازدواج است. 50% دیگر هم اگر نماز بخوانیم. «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‌ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ»(عنكبوت/45) بچه مسجدی هروئینی نیست. دزد نیست. آدم وقتی رنگ خدا گرفت. رنگ شیطان نمی‌گیرد. شما اگر لباس سفید بپوشید خودت بر روی زمین آلوده نمی‌نشینی. یا اگر گناه کردی زود برو به مسجد سریع خودت را پاک کن.
«حَيَّ عَلَى الْفَلَاح». بشتابید به سوی رستگاری.
«حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ». نماز بهترین عمل است. اگر بیشترین اعمال را انجام داد فقط نماز نمی‌خواند مثل این است که بگویی چمدان همه چیز هست فقط کلیدش گم شده این آقا خیلی دانشمند است. اما لال است. مگر می شود.
یکی از علما آمده بود پیش من گفت من تحقیق کرده‌ام که پیغمبر ما 43 تا قبیله بیعت کرد و به هر 43 تا هم گفت که اگر می‌خواهید مسلمان شوید مسلمانی بدون نماز فایده ندارد.
«حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ». الله اکبر، الله اکبر، لا اله الی الله، لا اله الی الله، امور تربیتی آموزش و پرورش بچه‌های خوش صدا را به مساجد معرفی کند. پیش نماز از بچه‌های خوش صدا به عنوان مؤذن استفاده کند. رابطه بین مدرسه و مسجد و پیرمرد‌ها هم که یک عمر اذان گفته‌اند. این کار را به نسل نو واگذار کنند.
یکی از معروف‌هایی که باید احیاء شود مسأله اذان است.

«والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته»