موضوع بحث: عید فطر، خداحافظی با رمضان
تاریخ پخش: 07/03/66
بسم الله الرحمن الرحیم
آخرین شب جمعه ماه رمضان مقداری در مورد خداحافظی با ماه رمضان صحبت می‌کنم. بعد هم مقداری در مورد عید فطر و نماز عیدصحبت می‌کنم.
«قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى وَ ذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى»(اعلى/15-14) یکی از مصادیق این آیه برای کسانی است که زکات فطره می‌دهند و بعد هم در نماز عید شرکت می‌کنند. اما قبل از آنکه وارد بحث عید بشویم خداحافظی ماه رمضان می‌گوییم.
1- امام سجاد و وداع با ماه رمضان
صحیفه سجادیه یک دعا دارد که امام چهارم با ماه رمضان خداحافظی می‌کند. من چند فراز از این دعا را می‌گویم. امام سجاد می‌فرماید: «أَنْتَ الَّذِی فَتَحْتَ لِعِبَادِکَ بَاباً إِلَى عَفْوِکَ، وَ سَمَّیْتَهُ التَّوْبَه»(صحیفه سجادیه، دعاى45) خدایا! دری را باز کردی به نام در توبه. بعد هم گفتی: «بفرمایید داخل» «تُوبُوا إِلَى اللَّهِ»(نور/31) حالا اگر کسی وارد نشد مقصر خودش است. ساعات آخر ماه رمضان را آدم باید به ساعات آخر عمر تشبیه کند. دقیقه به دقیقه ماه رمضان از انسان جدا می‌شود. و وقتی دستور به عبادت دادی، فرمودی: «هرکس عبادت کند دو تا ثواب به او می‌دهم. » و فرمودی: «مثل کسانی که در راه خدا انفاق می‌کنند، مثل دانه‌ای است که خوشه می‌شود و در هر خوشه صد تا دانه است. »
خدایا! ماه رمضان آمد و توبه آوردی، به ما هم فرمودی: «بفرمایید داخل» خودت میزبان و ما هم میهمان شدیم. حالا اگر کسی دراین مهمانی شرکت نکرد، مقصر خودش است. شب عید فطر روزه گیرها شاد هستند و آن‌هایی که روزه خورده‌اند شرمنده هستند.
خدایا تو گفتی: «فَاذْکُرُونی أَذْکُرْکُمْ»(بقره/152) یاد من باشید، من هم یادتان هستم. مؤمنین و مؤمنات در این ماه رمضان یاد خدا بودند و خدا هم یاد آن‌ها بود. خدایا! گفتی: «دعا کنید مستجاب می‌کنم» خیلی‌ها دعا کردند و مستجاب شد. دارم از ماه رمضان جدا می‌شوم.
دو سلام داریم، یکی وقتی آدم وارد می‌شود و یکی هم در آخر کار می‌گوید: «سلام علیکم» اینجا سلام خروج است «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَکْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ وَ یَا خَیْرَ شَهْرٍ فِی الْأَیَّامِ وَ السَّاعَاتِ»(صحیفه سجادیه، دعاى45) خداحافظ ای اوقات با کرامت ماه رمضان، ای وقتی که کرامت داشتی «وَ یَا خَیْرَ شَهْرٍ فِی الْأَیَّامِ وَ السَّاعَاتِ» خداحافظ ای ماهی که امید استجابت دعا درتو نزدیک بود «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِیهِ الْآمَالُ، وَ نُشِرَتْ فِیهِ الْأَعْمَالُ»(صحیفه سجادیه، دعاى45) خداحافظ ای ماهی که بسیاری از اعمال خیر در تو پخش شد. «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مُجَاوِرٍ رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ، وَ قَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ. »(صحیفه سجادیه، دعاى45) «رَقَّتْ فِیهِ الْقُلُوبُ» خداحافظ ای ماهی که دل مومنین در تو رقیق شد. اشک‌ها در تو جاری شد «وَ قَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ» خداحافظ ای ماهی که گنا هان در تو کم شد. «السَّلَامُ عَلَیْکَ مَا أَکْثَرَ عُتَقَاءَ اللَّهِ فِیکَ، وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَکَ بِک»(صحیفه سجادیه، دعاى45) خداحافظ‌ای ماهی که خدا به خاطر شرافت تو بندگان را بخشید «وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَکَ بِک» چقدر رستگار و سعادتمند هستند آن‌هایی که قدر تو را داشته‌اند. «السَّلَامُ عَلَیْکَ مَا کَانَ أَطْوَلَکَ عَلَى الْمُجْرِمِینَ، وَ أَهْیَبَکَ فِی صُدُورِ الْمُؤْمِنِینَ»؛ «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ لَا تُنَافِسُهُ الْأَیَّامُ»(صحیفه سجادیه، دعاى 45) خداحافظ ای ماهی که برای مومنین هیبت و عظمت داشتی و برای مجرمین طولانی بودی. خداحافظ ای ماهی که «لَا تُنَافِسُهُ الْأَیَّامُ» که هیچ ماهی به اندازه تو نیست و به تو نمی‌رسد. خداحافظ ای شب قدر! خداحافظ ای برکات! خداحافظ ای ماهی که نیامده، سید سجاد منتظرت بود. خداحافظ ای ماهی که نرفته، سید سجاد دل از تو نمی‌کند. خداحافظ ای برکاتی که از دست من رفت «السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَى فَضْلِکَ الَّذِی حُرِمْنَاهُ، وَ عَلَى مَاضٍ مِنْ بَرَکَاتِکَ سُلِبْنَاهُ»(صحیفه سجادیه، دعاى 45) خداحافظ ای ماه و‌ای کمالاتی که نتوانستم به شما برسم. خداحافظ ای الطافی که دستم به شما نرسید.
و در مجموع حضرت سجاد(ع) خداحافظی عجیبی می‌کند. مثل یک مادری که یک بچه دارد و این بچه می‌خواهد از او جدا شود. بعد می‌گوید: خدایا! «وَ بَارِکْ لَنَا فِی یَوْمِ عِیدِنَا وَ فِطْرِنَا»(صحیفه سجادیه، دعاى 45) ماه رمضان که تمام شد به عید فطر رسیدیم. این عید فطر را برای ما مبارک کن. «اللَّهُمَّ اسْلَخْنَا بِانْسِلَاخِ هَذَا الشَّهْرِ مِنْ خَطَایَانَا»(صحیفه سجادیه، دعاى 45) خدایا! همینطور که ماه رمضان را از من جدا می‌کنی، من را هم از گنا هانم جدا کن. این خداحافظی خیلی ظریف و لطیف و جالب است.
2- عید فطر و آداب و شرایط آن
اما عید فطر! هر چه که بیشترین غذایت در سال است، پول سه کیلویش را پرداخت کن. امام صادق(ع) می‌فرماید: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکَّى»(اعلى/14) رستگار هستند کسانی که «مَنْ أَخْرَجَ الْفِطْرَهَ»(منلایحضرهالفقیه، ج1، ص510) کسانی که این سه کیلو را داده‌اند.
قال الباقر(ع): «إِذَا کَانَ أَوَّلُ یَوْمٍ مِنْ شَوَّالٍ نَادَى مُنَادٍ أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ اغْدُوا إِلَى جَوَائِزِکُمْ ثُمَّ قَالَ یَا جَابِرُ جَوَائِزُ اللَّهِ لَیْسَتْ بِجَوَائِزِ هَؤُلَاءِ الْمُلُوکِ ثُمَّ قَالَ هُوَ یَوْمُ الْجَوَائِزِ»(کافى، ج4، ص168) عید که می‌شود، منادی ندا می‌دهد: «ای کسانی که روزه گرفتید، ای مومنین، از خدا جایزه بگیرید. » بعد امام باقر فرمود: «ای جابر، جوایز خدا مثل جوایز پادشاهان نیست. جایزه خدا عفو و بخشش و لطف و کرامت است. »
امام رضا(ع) فرمود: «إِنَّمَا جُعِلَ یَوْمُ الْفِطْرِ الْعِیدَ لِیَکُونَ لِلْمُسْلِمِینَ مُجْتَمَعاً یَجْتَمِعُونَ فِیهِ وَ یَبْرُزُونَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَیُمَجِّدُونَهُ عَلَى مَا مَنَّ عَلَیْهِمْ»(منلایحضرهالفقیه، ج1، ص522) روز عید فطر روزی است که مسلمین جمع می‌شوند «وَ یَبْرُزُونَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ» به بیابان می‌روند و خودشان را عرضه می‌کنند «فَیُمَجِّدُونَهُ عَلَى مَا مَنَّ عَلَیْهِمْ» چون روایت داریم که برای عید فطر زیر انداز نبرید. و جالب اینکه می‌گوید هم لباس شیک بپوش و هم آنرا خاکی بکن.
حدیث داریم کسانی که لباس قشنگ می‌پوشند، اما وقت نماز لباسشان را در می‌آورند و کنار می‌گذارند، این معلوم می‌شود که زینتش برای غیر خداست، ریاکار است و می‌خواهد خودش را به خلق خدا اراده کند.
حدیث داریم که حضرت فاطمه زهرا(س) قشنگ ترین لباس‌های امام حسن را روز عید فطر به امام حسن می‌پوشاند و پیغمبر دستش را می‌گرفت و به نماز عید می‌برد. پیغمبر می‌گفت: «الله اکبر» امام حسن کوچولو هم می‌گفت: «الله اکبر» امیرالمومنین روز عید فطر فرمود: «أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ یَوْمَکُمْ هَذَا یَوْمٌ یُثَابُ فِیهِ الْمُحْسِنُونَ وَ یَخْسَرُ فِیهِ الْمُسِیئُونَ وَ هُوَ أَشْبَهُ یَوْمٍ بِقِیَامَتِکُمْ فَاذْکُرُوا بِخُرُوجِکُمْ عَنْ مَنَازِلِکُمْ إِلَى مُصَلَّاکُمْ خُرُوجَکُمْ مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّکُمْ وَ اذْکُرُوا بِوُقُوفِکُمْ فِی مُصَلَّاکُمْ وُقُوفَکُمْ بَیْنَ یَدَیْ رَبِّکُمْ وَ اذْکُرُوا بِرُجُوعِکُمْ إِلَى مَنَازِلِکُمْ رُجُوعَکُمْ إِلَى مَنَازِلِکُمْ فِی الْجَنَّهِ وَ النَّارِ»(أمالى صدوق، ص100) می‌دانید روز عید فطر چه روزی است؟ «یَوْمٌ یُثَابُ فِیهِ الْمُحْسِنُونَ» روزی که خدا به نیکو کارها و به کسانی که در ماه رمضان جلوی شکم و شهوتشان را گرفته‌اند، اجر می‌دهد. «وَ یَخْسَرُ فِیهِ الْمُسِیئُونَ» افرادی هم که جلوی شکم و شهوتشان را نگرفته‌اند، خسارت می‌بینند. «وَ هُوَ أَشْبَهُ یَوْمٍ بِقِیَامَتِکُمْ» روز عید فطر بسیار شبیه قیامت است. «فَاذْکُرُوا بِخُرُوجِکُمْ عَنْ مَنَازِلِکُمْ إِلَى مُصَلَّاکُمْ خُرُوجَکُمْ مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّکُمْ» همین که از خانه به مصلای می‌روید، مثل کسی که از قبر بیرون می‌آید و به صحنه قیامت می‌رود. «وَ اذْکُرُوا بِوُقُوفِکُمْ فِی مُصَلَّاکُمْ وُقُوفَکُمْ بَیْنَ یَدَیْ رَبِّکُمْ» همینطور که در مصلا برای نماز عید ایستاده‌اید، انگار در صحنه قیامت ایستاده‌اید. «وَ اذْکُرُوا بِرُجُوعِکُمْ إِلَى مَنَازِلِکُمْ رُجُوعَکُمْ إِلَى مَنَازِلِکُمْ فِی الْجَنَّهِ وَ النَّارِ» همین که برمی گردید، انگار از صحنه قیامت جواب داده‌اید و به بهشت می‌روید. اسلام می‌خواهد در روز عید فطر بین مردم ولوله بیفتد. و لذا گفته‌اند: «وقتی نماز عید می‌روید، از یک خیابان بروید و از یک خیابان دیگر برگردید. »
مرحوم مجلسی از تذکره نقل می‌کند و می‌فرماید: چرا می‌گویند راهت را عوض کن؟ چون هر چه راهت طولانی‌تر باشد، ثوابت بیشتر است. «لیشهد الطریقان أو لیساوی بین الطریقین فی التبرک بمروره و سرورهم برؤیته و ینتفعون بمسألته أو لیتصدق على أهل الطریقین من الضعفاء أو لیتبرک الطریقان بوطئه علیهما»(بحارالأنوار، ج87، ص375) ای نمازگزار! چون سی روز روزه گرفته‌ای و حالا نماز خوانده‌ای، بگذار شهر با کف پای تو متبرک شود «أو لیتصدق على أهل الطریقین من الضعفاء» چون در روایات می‌گوید: «ارزق لکم» اگر در همه شهر غلغله بشود تجارت هم می‌گردد. فقرایی هم که در کوچه و خیابان هستند به یک نوایی می‌رسند. اجمالاً خدا می‌خواهد در روز عید صحنه شهر و روستا عوض شود.
یک روایت در کتاب «من لایحضره الفقیه» داریم که امام می‌فرماید: «این عید برای مردم عید است ولی ما بیشتر دلمان می‌سوزد، برای اینکه می‌بینیم حکومت حق دست اهل حق نیست» مثل خانواه شهدا که وقتی می‌بینند یکی دست بچه‌اش را گرفته، دلشان آتش می‌گیرد. «لِأَنَّهُمْ یَرَوْنَ حَقَّهُمْ فِی یَدِ غَیْرِهِمْ»(کافى، ج4، ص169) شما اگر دیدی در حسینیه جماران به جای امام صادق منصور دوانقی نماز عید می‌خواند، جگرت می‌سوزد. امام صادق می‌گوید: در روزهای عید می‌سوزیم. و لذا به ما سفارش کرده‌اند که در روزهای عید غدیر، فطر، قربان و در همه عیدها دعای ندبه بخوانید. دعای ندبه دعای گریه است. بخاطر اینکه سیمای عید از صاحب عید جداست. پس شیعه باید گریه کند. «کَانَ یَلْبَسُ فِی الْعِیدَیْنِ بُرْداً»(المقنعه، ص202) پیغمبر روز عید لباس برد می‌پوشید.
حدیث داریم که یک سال روز عید فطر و جمعه با هم یکی شد. امیرالمؤمنین نماز عید را خواندند. و بعد فرمودند: «برای نماز جمعه آزاد هستید. » یعنی نماز عید را بر نماز جمعه ترجیح دادند. «مَنْ لَمْ یَشْهَدْ جَمَاعَهَ النَّاسِ فِی الْعِیدَیْنِ فَلْیَغْتَسِلْ وَ لْیَتَطَیَّبْ بِمَا وَجَدَ وَ یُصَلِّی فِی بَیْتِهِ وَحْدَهُ کَمَا یُصَلِّی فِی جَمَاعَهٍ»(منلایحضرهالفقیه، ج1، ص507) امام صادق فرمود: هرکس نمی‌تواند به نماز عید برود «فَلْیَغْتَسِلْ» روز عید غسل بکند و لباس خوب بپوشد و عطر بزند.
3- نماز عید فطر امام رضا(ع)
یک نماز عید فطر امام رضا خواند، که قصه قشنگی دارد. در زمان مأمون یک روز مأمون به امام رضا پیشنهاد کرد که نماز عید را شما بخوانید. امام رضا قبول نکرد. اما با اصرار و فشار به امام رضا گفت که نماز عید را شما باید بخوانی. امام رضا هم در جواب مأمون گفت: «این نماز عید‌هایی که شما می‌خوانید، نماز عید سلطنتی است. من اگر نماز عید بخوانم، می‌خواهم یک نماز عید، شبیه نماز عید رسول لله بخوانم» مامون هم که رسول الله را ندیده بود گفت: «خوب بخوان. » مامون به اداره دربارش گفت که همان مراسم سلطنتی که برای من بوده برای امام رضا تهیه کنید. این‌ها همه آمدند تا امام رضا را ببرند که نماز عید بخوانند. امام رضا(ع) «فَاغْتَسَلَ وَ تَعَمَّمَ بِعِمَامَهٍ بَیْضَاءَ مِنْ قُطْنٍ»(کافى، ج1، ص488) غسل عید کرد. عمامه بست. بعد گوشه عمامه را آویزان کرد و یک عصا گونه‌ای دست گرفت و ساق پایش را بالا زد. بیرون آمد «وَ کَبَّرَ أَرْبَعَ تَکْبِیرَاتٍ»(کافى، ج1، ص488) چهار مرتبه فرمود: «الله اکبر» همه آمدند و دیدند که امام رضا(ع) پابرهنه شده است. گفتند: آقا! کفش بیاوریم؟ گفت: نه! من می‌خواهم پابرهنه به نماز بروم. هر ده متر که می‌رفت «الله اکبر» می‌گفت. از خانه تا صحرا همینطور رفت یک ولوله‌ای شد و همچنان روحانیتی داشت که شهر تکان خورد. به مامون گفتند: «اگر این نماز عید خوانده بشود حکومت تو برچیده می‌شود. » مثل اینکه اگر ده تا از بسیجی‌های ایران بگویند «الله اکبر» همه دنیا می‌ترسند. اما صعودی صبح تا شب می‌گوید «الله اکبر» نه تنها کشورها نمی‌ترسند، حتی یک مگس هم نمی‌ترسد. خلاصه فرق می‌کند. بالاخره آمدند و امام رضا را از وسط راه برگرداندند و امام رضا(ع) کفش هایش را پایش کرد و برگشت. خلاصه از این می‌فهمیم که نماز عیدی نماز عید است که طاغوت را بلرزاند. یعنی تنها نمازعید در روی کره زمین نماز عید ایران است. چون این نماز عید است که ابرقدرت‌ها از آن می‌ترسند. نماز عید اردن هیچ ارزشی ندارد، نماز عید کویت هیچ ارزشی ندارد.
قرآن می‌گوید: «إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ»(عنکبوت/45) یعنی در نماز عید فطر باید بی حجاب‌ها حساب کار خودشان را بکنند. نماز عید شما باید جلوی فحشاء و منکر را بگیرد و بزرگترین منکر طاغوت و بهترین معروف مبارزه با طاغوت است.
4- آداب و شرایط نماز عید
اما امیرالمؤمنین در خطبه‌های نماز عید فطر یک سخنرانی جالب کرد و فرمود: ای مردم! «وَ الْفِرَارِ مِنَ الزَّحْفِ»(منلایحضرهالفقیه، ج1، ص517) بترسید که جبهه نروید و یا از جبهه برگردید. حضرت ابتدا در خطبه‌اش می‌فرماید: هر نفری سه کیلو بدهید و بعد سفارش به امر به معروف و نهی از منکر می‌کند و سپس به خانم‌ها سفارش می‌کند «وَ الْإِحْسَانِ إِلَى نِسَائِکُمْ»(من لایحضره الفقیه، ج1، ص517) به زن هایتان خوشرفتاری کنید. و بعد می‌فرمایند که از کم فروشی و شهادت ناحق دوری کنید «وَ الْفِرَارِ مِنَ الزَّحْفِ» آخرین وصیت و نصیحت امیرالمؤمنین روز عید فطر در خطبه نماز عید فطر سفارش به جبهه بوده است.
یک نفر آمده و سؤال می‌کند که چرا در نماز جمعه خطبه‌ها را قبل از نماز می‌خوانند؟ اما در نماز عید فطر خطبه‌ها را بعد از نماز می‌خوانند؟ امام یک روانشناسی تبلیغی می‌کند و می‌فرماید: «چون نماز جمعه هر هفته هست و مردم اگر نماز جمعه را بخوانند، در می‌روند، فرار می‌کنند و برای خطبه‌ها کسی نمی‌نشیند. اما عید سالی دو روز است و مردم اگر نمازشان را بخوانند، فرار نمی‌کنند. مردم ما خیلی خوب هستند، خطبه‌های دو ساعتی را کنار خیابان می‌نشینند و بانشاط گوش می‌دهند. اما زمان حضرت رسول، پیغمبر داشت خطبه می‌خواند که یک مرتبه طبل زدند و آمدند چیزی بفروشند. همه بلند شدند و رفتند که جنس تعاونی بخرند. پیغمبر فقط با 12 نفر باقی ماند. آیه نازل شد که: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَهً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَیْها»(جمعه/11) یعنی واقعاً نماز جمعه خوان‌های ما در طول تاریخ از همه نماز جمعه خوان‌ها بهتر هستند و الآن هم نماز جمعه و نماز عید ایران از همه کشور‌های دیگر شلوغ‌تر است. شما حساب کن در مسجدالحرام امام جمعه می‌آید از روی کاغذی که حکومت به دستش داده و آنرا هم آمریکا به دست حکومت داده است، خطبه می‌خواند. آخر این هم شد نماز عید؟ مثل فتیله چراغ اگر بخواهند بالا می‌کشند و اگر بخواهند پایین می‌کشند، این که امام جمعه نشد. امام جمعه باید از خودش فکر و تحلیل و تهدید و تشویق داشته باشد.
نشانه این که اسلام آمریکایی است یا اسلام محمدی این است اسلام محمدی اسلامی است که کفار از آن بترسند. قرآن می‌گوید: «تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ»(انفال/60) از اسلام محمد دشمن می‌ترسد و الآن فقط از اسلام ایران دشمنان می‌ترسند. پس از این پیداست که اسلام ایران اسلام محمدی است و اسلام کشور‌های دیگر اسلام آمریکایی است. چون دولت‌ها و طاغوت‌ها از اسلام کشور‌های دیگر نمی‌ترسند و خدا را شکر کنید که در ایران هستیم و امام و رهبر انقلاب داریم.
و اما نماز عید! در نماز عید 5 تا قنوت می‌خوانیم.
«اللَّهُمَّ أَهْلَ الْکِبْرِیَاءِ وَ الْعَظَمَهِ وَ أَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ أَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَهِ وَ أَهْلَ التَّقْوَى وَ الْمَغْفِرَهِ أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً وَ لِمُحَمَّدٍ ص ذُخْراً وَ شَرَ فاً [وَ کَرامَهً] وَ مَزیدَ اً أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُدْخِلَنِی فِی کُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فِیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُخْرِجَنِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خَیْرَ مَا سَأَلَکَ بِهِ عِبَادُکَ الصَّالِحُونَ وَ أَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُکَ الصَّالِحُونَ »(إقبالالأعمال، ص289) اگر یک میلیارد مسلمان در روز عید فطر بریزند در خیابان و در مقابل خدا سجده کنند، دیگر مردم مقابل طاغوت سجده نمی‌کنند. امام باقر می‌فرماید: وقتی می‌خواهی بروی و نماز عید بخوانی، بگو خدایا روز عید است و هر کس پهلوی بزرگی می‌رود که عیدی بگیرد، من هیچ کس را بزرگ نمی‌دانم و نماز عید می‌آیم تا از تو عیدی بگیرم.
نماز عید چند جمله است. یکی می‌گوید: «اللَّهُمَّ أَهْلَ الْکِبْرِیَاءِ وَ الْعَظَمَهِ» کلمه عظمت از «عظم» است. «عظم» یعنی «استخوان». عظمت یعنی کسی که استخوان دار و قوی است. خدایا بزرگی و کبریایی از توست. «وَ أَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ» خدایا هر کس که ندارد تو به او می‌بخشی. «جبروت» یعنی هر کس که کم دارد، تو جبران می‌کنی. «وَ أَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَهِ» هرکس بد است عفو می‌کنی و هر کس که خوب و محسن است به او لطف و رحمت می‌کنی. «وَ أَهْلَ التَّقْوَى وَ الْمَغْفِرَهِ» «مغفره» از «یغفر» است «یغفر» یعنی «کلاه خود». هرکس در جبهه کلاه خود داشته باشد سرش ضربه نمی‌بیند. خدایا یعنی تو با یک پوشش ایمانی ما را از ترکش‌های شیطان حفظ کن. بعد می‌گوید خدایا بحق این روز «أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذَا الْیَوْمِ»
علامه طباطبایی یک بحثی در المیزان دارد به نام «نحوست الایام» یعنی بعضی روز‌ها نحس است. روز‌ها همه مثل هم هستند منتها روز مبارک حوادث خیر است و روز نحس حوادث شر است.
5- جامعیت اذکار نماز عید
در نماز عید ما به سه جهت بند هستیم. رابطه ما با خودمان که غسل و عطر و لباس تمیز است. رابطه با خدا که نماز عید است و رابطه با مردم و خلق محروم که عید فطر به شکم سیر کردن است. «ذُخْراً وَ شَرَ فاً [وَ کَرامَهً] وَ مَزیدَ اً» همانی است که در ماه رمضان هم گفتیم «هذا شهر شرفته و عظمته و کرمته و فضلته على الشهور»(اقبال‌الاعمال، ص24) حالا در عید هم می‌گوییم که خدایا این ماه را هم «شرفاً و کرامهً» برای ما قرار بده. و لذا داریم شب عید فطر مثل شب قدر است و بخشش خدا در شب عید فطر به اندازه بخشش خدا در طول ماه رمضان است. نقل شده که امام سجاد برده می‌خرید و با آن‌ها کار می‌کرد و شب عید فطر همه برده‌ها را یکجا آزاد می‌کرد. بعد می‌گفت: خدایا من برده هایم را آزاد کردم، تو هم سید سجاد را از آتش جهنم آزاد کن.
بعد می‌گوید خدایا عید را برای ما «ذُخْراً» قرار بده. همه شما کلمه ذخیره را می‌دانید. یعنی فعلاً که وضعمان خوب است برای روز مبادا ذخیره می‌کنیم. ای مسلمان‌ها و‌ای کسانیکه در طول ماه رمضان عقب مانده‌اید و نتوانستید که مورد بخشش قرار بگیرید. عید فطر برای شما ذخیره شده است.
خدایا! تو را به آبروی آن عزیزانی که روزه‌شان را قبول کردی، لطف کن و عیدی همه ما را پیروزی زرمندگان اسلام و سقوط صدامیان قرار بده. خدایا دل ما خوش است دل ایران ما را هم با آزادی خوش کن. خدایا آن امامی که نماز عید می‌خواند و تمام کره زمین با او نماز می‌خوانند عیدی ما را ظهور ایشان و رضایت ایشان از ما قرار بده. ما را از زمینه سازان این آقا قرار بده. خدایا این‌هایی که روزه‌شان را خوردند و اشتباه کردند هدایت کن. ایمان و تقوایی به ما بده که وقت گناه ما روسفید بیرون بیاییم. توطئه‌ها علیه نظام اسلامی را خنثی و توطئه گران را نابود بفرما. ما را و نسل ما را فدای دین قرار بده. مریض‌ها را شفا بده و امام عزیز ما و رهبر انقلاب ما را حفظ بفرما و اموات ما را بیامرز.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»
