حجت الاسلام والمسلمین استاد قرائتی، روز چهارشنبه هفدهم مرداد ماه، روز خبرنگار را به خبرنگاران تبریک گفته و توصیه هایی را در این خصوص یادآور شدند.
بسم الله الرحمن الرحیم
روز خبرنگار را به خبرنگاران تبریک می گویم. خداوند روح شهدای ایشان را شاد کند و ما را پاسدار خون آن ها قرار دهد. در خبر نویسی و گزارش خبر اصولی را باید رعایت کرد؛ مثل واقع گویی، حق گویی، مستندگویی، مفیدگویی. در این بین اخباری هست که قبل از پخش باید تحلیل شوند. قرآن به چنین عملی انتقاد می کند و اشاره می کند که برخی افراد هر خبری را نشر می دهند. در حالی که قبل از هرچیز باید اخبار را به علمایی که در این امور استنباط می کنند بدهند تا حق و باطل را تشخیص دهد؛ و اگر صحیح بود پخش کنند. بنابر این نباید هر خبری نشر داده شود. خبر باید با ادبیات مودبانه باشد. گاهی یک کلمه سرنوشت را عوض می کند. مثلا اگر بگوییم؛ “اسرائیل به لبنان حمله کرد.” این یک معنا دارد. اما اگر بگوییم؛ “اسرائیل متقابلا به لبنان حمله کرد!” این یعنی اول حزب الهی ها حمله کردند. تنها با یک کلمه قضاوت ها صد و هشتاد درجه تغییر می کند. در بین اخبار نباید خبرهای فتنه انگیز باشد. یک بار کسی آمد از من پرسید: آقای قرائتی شما کدام یک از فرزندانت را دوست دارید؟ گفتم: این سوال شما غلط است! اولا؛ پدر باید عادل باشد و بین فرزندانش فرق نگذارد. دوما؛ بر فرض اگر پدری بین بچه هایش تبعیض قائل شد، این را نباید رسانه ای کند. اگر رسانه ای شد فتنه می شود. حسادت را تحریک می کند. چرا چنین سوالی می کنید؟ قرآن می فرماید: سوالات فتنه انگیز را نپرسید. لا تسألوا عن أشیاء إن تُبد لکم تسؤکم (آیه ۱۰۱ سوره مائده) از چیزهائی که اگر بر شما ظاهر شود ناراحت می شوید، سئوال نکنید. اگر فاسقی خبری آورد، تحقیق کنید و بلافصل به حرف او گوش ندهید. از خبری که موجب دلهره است دوری کنید.. قرآن از حاملان چنین اخباری به (الْمُرْجِفُونَ) یاد می کند. یعنی کسانی که پخش کننده اخبار دلهره آور هستند. اخباری که ترس را برمی انگیزاند. “رجف” یعنی لرزید. ما در تعابیر، دو زلزله داریم. اول؛ زلزله ای که به زمین لرزه اطلاق می شود. إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا (آیه ۱ سوره زلزله)؛ یک زلزله ای هم داریم که درون دل مردم به لرزه می افتد. وَالْمُرْجِفُونَ فِی الْمَدِینَهِ لَنُغْرِیَنَّکَ بِهِمْ (آیه ۶۰ سوره احزاب) قرآن می گوید این ها را بگیرید بکشید، با بدترین وجه هم بکشید. بنابراین خبرنگاری کاری بسیار مقدس و حساس است و دقت بسیاری لازم دارد. انشالله که خبرنگاران مخاطب را در نظر بگیرند، در خبر امانت دار باشند، منبع علمی خبر را مد نظر داشته باشند. قرآن می فرماید: مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ (آیه ۳۶ سوره اسراء) از آنچه به آن آگاهی نداری، پیروی مکن. همین لب یک تکه گوشت بی استخوان است. بر همین یک مثقال گوشت واجب است؛ قَوْلًا سَدِیدًا (حرفش منطقی باشد)، قَوْلاً کَریماً (حرفش کریمانه باشد)، قَوْلًا لَّیِّنًا (حرفش نرم باشد)، قَوْلًا بَلِیغاً (حرفش رسا باشد). به هر حال امیدوارم خداوند تقصیرات گذشته ما را ببخشاید و توفیق جبران، عنایت فرماید. والسلام علیکم و رحمه الله
