کودک و فرزند 1
تاریخ پخش: 01/09/69
بسم الله الرحمن الرحیم
بحث ما در مورد طفل است. من قبل از آنکه بحث را شروع کنم چون در خدمت پرستاران بخش مامایی هستیم ارزش پرستاری و مامایی را برای شما بگویم.
1- ارزش و اهمیت پرستاری
یکی از واجبات نهی از منکر است و یکی از منکرات تماس نامشروع زن و مرد با همدیگر است. اگر بخواهیم بدون شمار جمهوری اسلامی نهی از منکر کند یکی از راههایش این است که برادرها زیاد بیایند در این رشته چون مریض مرد که کم نداریم ولی وقتی پرستار مرد کم داشتیم مجبور هستیم که خواهرها با بیمار مرد تماس داشته باشند. و برای نهی از منکر قرب الی الله باید به این رشته آمد. منتهی یک چیزی هم هست. بعضی کارها مشکل است اما ارزش دارد. اصولاً تمام کارهای مقدس مشکل است.
گروهی رفتند در مدینه. یکی از افراد مسافر مریض شد این مریض را گذاشتند و بقیه رفتند حرم پیغمبر، زیارت رسول الله (ص) یک نفر دلش برای این بیمار سوخت گفت همه که رفتند حرم. حالا پس من بمانم و پرستاری کنم. ماجرا را که امام(ع) شنید امام(ع) فرمود: ثواب پرستاری آن شخص از ثواب زیارت حرم پیغمبر (ص) بیشتر است.
ارزش کار زیاد است. کار کار مقدسی است. حضرت امام رضوان الله تعالی علیه با جمعی به مشهد می‌روند. وقتی زوار به حرم می‌رفتند دو سه ساعت در حرم بودند. ایشان سریع زیارت می‌کردند و می‌آمدند خانه. بعد می‌پرسند آقا، ما که حرم می‌رویم تا چند ساعت در حرم نباشیم به دلمان نمی‌چسبد. اما شما یک سلام می‌دهی و زود بیرون می‌آیی. گفت: من فکر کردم اگر بیایم بیرون و به خانه و برای شما چای و غذا درست بکنم ثواب پذیرایی از زوار امام رضا(ع) کمتر از زیارت امام رضا(ع) نیست. این تذکر امام صادق(ع) و بینش دینی ما است.
اگر شما با بی خوابی با سختی، با مشکلات یک نفر را مثلاً من را از مرگ نجات دادی. من تا آخر عمرم هر حدیث و آیه‌ای برای هرکس بخوانم آن کسی که من را از مرگ نجات داد، شریک در ثواب کارهای من است. شغل شما پرستاری نیست شرکتی است با عمر مردم و با تمام اعمال خیر. بنابراین قداست کار را فراموش نکنید.
و اما موضوع بحث ما عناوین بحث: 1- فرزند خواهی 2- عوامل فرزنددار شدن 3- کنترل نسل 4- هدف از فرزند 5- حاملگی 6- تغذیه 7- زایمان 8- اذان و اقامه 9- عقیقه 10- نامگذاری 11- شیر مادر
2- فرزند خواهی و عوامل فرزند دار شدن
اما فرزند خواهی: روایت داریم زن و شوهری بودند که خانم بچه نمی‌خواست. می‌گفت چون فقیر هستیم بچه دار نمی‌شویم. نامه نوشتند حضرت ابوالحسن(ع) جواب داد فرمود: «اطْلُبِ الْوَلَدَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَرْزُقُهُمْ»(کافى/ ج6/ ص3). نکند به خاطر نان و آب بچه دار نشوید. چون خداوند به کسانی که بچه هایشان به خاطر بی پولی و فقر می‌کشتند می‌فرمود: «نَحْنُ نَرْزُقُکُمْ وَ إِیَّاهُمْ»(انعام/151) می‌گوید ما به بچه‌ها روزی می‌دهیم و به پدر و مادرهایشان هم می‌دهیم.
پدرم می‌گفت: من یک دفعه مادر پیرم را بردم کربلا. در تمام اداره‌های گذرنامه و تمام مراحل اول گذرنامه مادرم را می‌دادند، بعد گذرنامه من را. با خودم گفتم: امام حسین (ع) می‌خواهد به من بگوید من مادر تو را به کربلا دعوت کردم منتهی تو هم برای اینکه عصاکش او باشی آمدی.
اصل بچه دار شدن: آمد گفت: بچه دار نمی‌شوم فرمود: در خانه با صدای بلند اذان بگو. حالا من نمی‌دانم ربطش چه چیز است؟ یک روابط خاصی است.
رابطه بین غذا و بچه دار شدن: از امام پرسید: من بچه دار نمی‌شوم فرمود: فلان غذا را بخور.
قرآن می‌گوید: «اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ» (هود/3) شما از لغزش هایتان استغفار کنید خدا به شما بچه می‌دهد. معلوم می‌شود که بین بچه دار نشدن و گناه یک رابطه‌ای است.
بین عبادت و تعهد و بچه دار شدن رابطه است. با خدا قرارداد کرد که خدایا اگر به من بچه بدهی من اسم پیغمبر(ص) را روی آن می‌گذارم. دعا، استغفار، غذا، تعهد، اذان عواملی است که در روایات است.
حقش این است که در جمهوری اسلامی یک ریش سفیدی باشد در هر شهری که عروس و دامادها بروند پهلوی آن و دوره ببیند که آقا نوع آمیزش جنسی، نوع غذا، حالات، حرکات، یک چیزهایی است که مو به مو حدیث است که نه در نماز جمعه می‌توان گفت و نه در تلویزیون. از طرفی هم اگر عروس و داماد رعایت نکنند عوارض دارد.
3- کنترل نسل و هدف از بچه‌داری
بحث مهم کنترل نسل است. من نمی‌گویم کنترل نسل باشد یا نباشد. من فقط یک مساله اگر می‌گویم وقتی می‌گویند نسل زیاد است دو حرف است. یک وقت می‌گوییم اضافه شدن شکمها چگونه است؟ می‌گوییم نه. یک وقت می‌گویند اضافه شدن قانون؟ یا می‌گوییم نه. بچه اگر زیاد یعنی شکم زیاد. بچه بی عار، بی کار، بی حال و بی سواد. کنترل نسل با این خصوصیات بله. نباید بچه دار شد.
اما قرآن وقتی می‌گوید بچه دار شوید. می‌گوید: «وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنینَ» (نوح/12). یعنی بچه‌ها امداد می‌کنند شما را. یعنی وقتی کسی شش تا بچه دارد یعنی شش مغز یعنی شش بازو. شش دانشمند. شش مهاجر.
خلاصه بستگی به سوال دارد. اگر منظور از سؤال، بچه‌های بی کار، بی عار، بی سواد. بله کنترل اما یک وقت می‌گویند بچه دار شوید تا بچه‌ها شما را مدد کنند. یا با بازو و یا مغزشان کمک می‌کنند. الآن ما عوض اینکه روی مغز کار بکنیم، روی شکم کار می‌کنیم. ما بچه کیلویی داریم. کنترل نسل به معنای کیلویی جایز. کنترل نسل به معنای کنترل مغز جایز نیست. خدا رحمت کند آیت الله حائری را کاسبی از ایشان که سؤال می‌کردی سؤال را شاخه شاخه می‌کرد.
هدف از بچه: قرآن می‌فرماید: «نِساؤُکُمْ حَرْثٌ لَکُمْ فَأْتُوا حَرْثَکُمْ أَنَّى شِئْتُم وَ قَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ» (بقره/223). بعد از آنکه عروس و داماد را گفت بعد از آن می‌فرماید: «وَ قَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ». عروس و داماد با هم باشند و یک چیزی برای قیامت ذخیره کنید. یعنی بچه کیلویی نیست. بچه براساس یک هدف و بینش مقدسی باید متولد شود. داریم «وَ أَعِنِّی عَلَى تَرْبِیَتِهِمْ وَ تَأْدِیبِهِمْ، وَ بِرِّهِمْ»(صحیفه سجادیه/ دعاى 25). امام در صفیحه سجادیه می‌گوید: خدایا تربیت بچه کار من نیست تو باید مدد غیبی برسانی.
امیرالمومنین (ع) فرمود: «مَا سَأَلْتُ رَبِّی أَوْلَاداً نَضِرَ الْوَجْهِ وَ لَا سَأَلْتُهُ وَلَداً حَسَنَ الْقَامَهِ وَ لَکِنْ سَأَلْتُ رَبِّی أَوْلَاداً مُطِیعِینَ لِلَّهِ وَجِلِینَ مِنْهُ حَتَّى إِذَا نَظَرْتُ إِلَیْهِ وَ هُوَ مُطِیعٌ لِلَّهِ قَرَّتْ عَیْنِی»(بحارالأنوار/ ج101/ص98) من هیچوقت بچه خوشگل از خدا نخواستم. خوش پیکر نخواستم. خدایا من وقتی از تو بچه می‌خواهم هم بچه خوش فکر می‌خواهم بچه‌ای که خط فکری و عملی‌اش درست باشد. می‌خواهم وقتی بچه‌ام را دیدم نور چشم باشند. «طلب الولد للجهاد». بچه را آدم بخواهد برای اینکه با دشمنان خدا بجنگد.
قرآن از مادر مریم نقل می‌کند: «رَبِّ إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ ما فی بَطْنی مُحَرَّرا» (آل عمران/35) خدایا من نذر کردم آن بچه‌ای که در شکم من است آزاد باشد تا خدمت الهی بکند.
امام باقر (ع) می‌فرماید: «إِذَا أَرَدْتَ الْوَلَدَ فَقُلْ عِنْدَ الْجِمَاعِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی وَلَداً وَ اجْعَلْهُ تَقِیّاً لَیْسَ فِی خَلْقِهِ زِیَادَهٌ وَ لَا نُقْصَانٌ وَ اجْعَلْ عَاقِبَتَهُ إِلَى خَیْرٍ»(کافی/ ج6/ ص10) وقتی پدر و مادر می‌خواهند بچه دار شوند دعایی می‌کند و می‌گوید «وَ اجْعَلْ عَاقِبَتَهُ إِلَى خَیْرٍ».
امیرالمؤمنین (ع) وقتی می‌خواهد داماد بشود می‌گوید زنی شجاع بگیرید که نسلم شجاع باشد. زن ترسو نگیرید. چون زن ترسو بچه‌اش هم ترسو می‌شود.
4- دوران حاملگی و شیردهی و آداب تولد
درباره حاملگی روایاتی داریم. پیغمبر(ص) فرمود: زنی که حامله می‌شود در سایه لطف خداست. و به عدد هر سختی که می‌کشد پاداش آزاد کردن یک برده را دارد. و زن بچه دار وقتی بچه‌اش را شیر می‌دهد خداوند ثواب یک انسان روزه دار را برایش می‌نویسد. و همین که بچه‌اش را از شیر گرفت بعد از دو سال. خداوند می‌فرماید: تمام گناهان تو را بخشیدم. حاملگی و شیردادن قداست دارد.
شب عاشورا اصحاب امام حسین (ع) متوجه شدند که فردا شهید می‌شوند یک عده نماز شب می‌خواندند یک عده هم با هم شوخی می‌کردند. سوال من این است؟ شوخی با نماز شب چه ربطی دارد؟ کسی که راهش روشن شد که راه حسین (ع) است. شوخی و نماز شبش فرقی نمی‌کند.
ما افرادی را سراغ داشتیم. پیرمردی بود مرحوم شد. ایشان ایام ماه رمضان افطاری می‌داد. محرم هم عزاداری داشت. تمام نیازهایش را هم همان موقع می‌خرید. مثلا وقتی می‌خواست افطاری یک کیسه برنج بدهد دو سه تا کیسه برنج می‌خرید و می‌گفت: اینها مهر افطاری یا مهر امام حسین (ع) به آن بخورد.
پیغمبر(ص) فرمود: زنی که بچه دار می‌شود از وقتی که بچه دار می‌شود تا موقعی که بچه‌اش را از شیر باز می‌دارد. در این دو سال پاداش زن نظیر پاداش مردی است که لب مرز برای حفظ مملکت اسلامی پست می‌دهد. و اگر خدا نخواسته زنی وقت زایمان از دنیا برود ثواب شهید را دارد.
در چند کیلومتری تهران رفتم در یک روستایی دیدم مردم سالی چند هزار تومان در عاشورا خرج می‌کنند، اما چون جاده ندارند و ماشین ندارند زن زائویی در راه مرد. من رفتم گفتم همه پلوهایی که برای امام حسین (ع) می‌دهید کاری هست. اما گناه آن زنی که مرد گناهش گردن همه شما است. همه شما جمع شوید جاده‌ای ماشینی راننده‌ای درست کنید و استفاده کنند.
زن حامله باید در آرامش باشد. و اگر کسی زن حامله را طلاق داد باید تا پایان حاملگی خرجی‌اش را بدهد تا امنیت اقتصادی داشته باشد.
اسلام گفته به زن زائو تا می‌توانید ترب و خرمای تازه بدهید و عوض گل بردن رطب ببرید. دعاهایی برای زایمان آمده است.
زن زائو خیلی احترام دارد. فاطمه زهرا(س) بچه دار شد. امام حسین (ع) کوچولو. البته بچه را باید در پارچه سفید پیچید. امام حسین (ع) را در پارچه زرد پیچیدند و دادند دست پیغمبر صلی الله علیه و آله. پیغمبر(ص) عصبانی شد گفت چند دفعه بگویم بچه نوزاد را در پارچه زرد نپیچید. امام حسین (ع) را در پارچه سفید پیچیدند.
پیغمبر(ص) امام حسین را در بغل گرفت و شروع کرد به گریه کردن. آن خانمی که آورده بود گفت چی شد. پیغمبر(ص) فرمود: من از آینده این بچه خبر دارم که این بچه در کربلا شهید می‌کنند. بعد گفت: چون زهرا علیها السلام زن زائو است و در استراحت زایمان است. زن زائو باید هیچ غصه‌ای نخورد. در گوش راست اذان، در گوش چپ اقامه، بچه تا اینکه متولد می‌شود و می‌گویند اذان بگو از این اذان چه می‌فهمد. ما معتقدیم که نوار مغز بچه با کلمه توحید پر می‌شود. این دستور از وحی است. وحی معتقد است. بچه قبل از هرچی از راه گوش می‌تواند آموزش ببیند.
کام برداشتن: اولین چیزی که به دهان بچه می‌گذاریم چه چیز باشد؟ سفارش شده و از شیرینی‌ها عسل. از آبها آب فرات. از جمادات تربت امام حسین علیه السلام. این پیوند نسل با شهادت است.
در نامگذاری: یک خرافاتی در بعضی مناطق ایران است. زهرا چرا نه؟ زهرا یعنی درخشنده و حسن یعنی نیکو. چرا اسمهای خوب نمی‌گذاری. می‌گوید پسرخاله ما محمود بود. در شهرما در ده ما اینگونه است می‌گویند او حسود است، اسم ما را گذاشته یا می‌گویند هنوز بچه ما نمرده اسم بچه ما را گذاشته‌اند.
خرافات را کنار بگذارید. خدا رحمت کند شهید مظلوم بهشتی را گفتم برای جوانهای آلمان چی گفتی من هم می‌خواهم برای جوانهای کاشان بگویم. همه خندیدند جز خودش. شهید بهشتی فرمود: اتفاقا جوانهای آلمان و آمریکا و کاشان و هرجا از نظر نیازهای انسانی فطری فرقی ندارند. بعد گفت: آقای قرائتی گیر ما این است که دین ما با خرافات قاطی شده شما اگر بتوانی در تبلیغات این را از خرافات جدا کنی. اسلام پیش می‌رود.
جوان می‌خواهد بیاید مسجد نماز طول می‌کشد نمی‌آید.
درباره شیر دادن گفتیم اگر دایه می‌گیرید شکل دایه زیبا باشد عقل دایه قوی باشد هم شکل و هم شعور شیردهنده در بچه اثر می‌کند.
خوشا به حال آنهایی که متن اسلام را فهمیدند و به آن عمل کردند.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»
