موضوع بحث: معادشناسي -12، توبه -1
تاريخ: 71/01/03
بسم الله الرّحمن الرّحيم
السلام عليك يا ابا الحسن يا علي ابن ابيطالب يا وصي رسول الله.
بحث ما معاد بود. ولي بحث ادامه خواهد داشت با چيزهايي كه براي معاد لازم است. راجع به توبه حرف زياد است.
1- سيماي توبه
پشيماني قلبي توبه است. ندامت زباني توبه است. و كارهايي كه مي‌كند بايد تصميم بگيرد كه رها كند و در آينده هم انجام ندهد. اين سيماي توبه است.
«التَّوْبَةُ تَجُبُّ مَا قَبْلَهَا» (مستدرك‌الوسائل، ج12، ص129) رسول اكرم فرمود: اگر كسي واقعاً توبه كند گذشته هاي خودش را پاك مي كند. توبه رحمت خدا را پائين مي‌كشد رحمت خدا را جلب مي كند.
«تطهّر القلوب» (مستدرك،ج12،ص129) درباره توبه 88 بار در قرآن بحث شده. «التّوبه الشفيع» بهترين شفيع توبه است. «التوبه حبل الله»(بحارالانوار،ج6،ص31) امام صادق(ع) فرمود: توبه ريسمان الهي است.
2- توبه واجب است
علاّمه در شرح تجليل مي فرمايد: «هي واجبة في الاجماع» تمام علما گفته‌اند توبه واجب است. يعني يك مسأله اي اخلاقي نيست مثلاً مثل غسل جمعه. توبه واجب است.
كسي كه به مسجد مي‌آيد و با قلب خاشع مي‌آيد كه واقعاً توبه كند خدا چنان شاد مي شود که امام باقر(ع) فرمود: مثل تشنه اي كه به آب برسد. اينكه مي گوييم توبه واجب است چون آيه ي قرآن است كه مي فرمايد »توبوا الي الله جميعاً« دستور مي دهد.
3- دستور توبه شيطان را خيلي ناراحت مي‌كند
توبه پاتكي است كه همه ي تكهاي شيطان را از بين مي‌برد. توبه انقلابي است عليه خود و عليه نفسانيات، عليه هوسها.
داريم كسي كه توبه مي كند به قدري خدا شاد مي شود بلا تشبيه مثل عقيمي كه بچه دار شده است. اين تشبيه‌ها براي فهم ما آمده است.
وقتي دستور توبه آمد شيطان خيلي ناراحت شد گفت همه ي زحمتهاي ما هدر مي رود، برويم فكر كنيم كه چكار كنيم. يك نفر يك طرحي داد، شيطان پسنديد. گفت: هر كس خواست توبه كند مي گوييم حالا جوان هستي، حالا برو كيفت را بكن پير كه شدي توبه خواهي كرد.
4- توبه درگاه الهي است
«ادْفَعُوا أَبْوَابَ الْبَلَايَا بِالِاسْتِغْفَارِ» (مستدرک الوسائل، ج5، ص318) توبه رفع بلا مي كند. «خَيْرُ الْعِبَادَةِ الِاسْتِغْفَارُ» (کافي، ج،2 ص517) بهترين عبادت توبه است. توبه درگاه الهي است. «فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَي عَفْوِكَ سَمَّيْتَهُ التَّوْبَةَ» (بحار الانوار، ج91، ص142) دري را باز كرده اي و بعد هم گفته اي اين در توبه است. «فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ الْبَابِ بَعْدَ فَتْحِهِ» (بحار الانوار، ج91، ص142) تو در را باز كردي و گفتي من مي بخشمت، ديگر عذرتان چيست؟
خداوند از بني اسرائيل انتقاد مي كند. مي گويد بد آدمهايي هستند، چون گفتيم »قُولُوا حِطَّةٌ نَغْفِرْ لَكُمْ خَطاياكُمْ« (بقره/58) به بني اسرائيل گفتيم: حطه، يعني خدايا لطفت را بر ما سرازير كن. يعني بگو (العفو) به بني اسرائيل گفتيم بگو خدايا (العفو) تا ما هم شما را ببخشيم. آنها به مسخره گرفتند. عوض اينكه بگويند حطه گفتند: (حنطه) يعني دندان، به بازي گرفتند. قرآن انتقاد مي كند از اينها.
حديث داريم «دواء الذنوب الاستغفار» (كافي،ج2،ص439) اين سيماي توبه در قرآن است. توبه دل را پاك مي كند. بهترين شفيع انسان در قيامت توبه است.
5- خدا توبه گنندگان را دوست دارد
درباره ي اينكه خداوند توبه را مي پذيرد يا نه چند روايت داريم: «هو التواب» (بحارالانوار،ج6،ص11) «أنا التواب» (بحارالانوار،ج6،ص11) «أنت التواب» (بحارالانوار،ج6،ص11) كلمه‌ي تواب اينجا مهم است. تواب يعني خيلي توبه پذير. بعضي‌ها فقط توبه را مي پذيرند مثلاً مي گويند: بخشيدمت اما ديگر دوستمان ندارند، اما خدا توبه هر كسي را بپذيرد دوستش هم دارد. «يُحِبُّ التَّوَّابين» (بقره/222) كساني كه توبه مي كنند را دوست داريم.
خداوند همه ي گناهان را مي بخشد. هيچ گناهي نيست كه قابل توبه نباشد. جدي توبه كن. داريم كه(وحشي) همان كسي كه در جنگ اُحد عموي پيغمبر را كشت، بعداً به پيغمبر نامه نوشت كه من مي خواهم توبه بكنم راه توبه هم براي او باز بود. قاتل حمزه راه برايش بسته نيست. اصلاً از امتيازات اسلام اين است كه بن بست ندارد.
6- در توبه علاوه بر پشيماني بايد جبران مافات كرد
گاهي وقتها فقط پشيماني كافي است. پشيماني مساوي است با توبه. مثل يك پيرمردي كه نابينا شده، حالا در عالم نابينايي و در عالم پيري مي گويد: كاش آن زماني كه جوان بودم نگاه بد به ناموس مردم نمي كردم، براي او پشيماني مساوي است با توبه. چون ديگر چشم ندارد كه جبران كند. اما براي جوان فقط پشيماني كافي نيست. پشيماني بايد بشود و يك تصميم جدي هم بگيرد كه ديگر انجام ندهد. اين مي شود توبه.
بعضي وقتها پشيماني فايده ندارد. مي گويد ديگر نمي كنم، نه باز هم فايده ندارد. بايد پول خرج كني تا با توبه مساوي شود. مثلاً پول كسي را خورده اي حالا هم پشيماني. بايد پول را پس بدهي و ديگر هم پول كسي را نخوري ولو در بچگي باشد. پول مردم شوخي ندارد.
به يك نفر ناحق كتك زده اي. پشيمان هستي مي گويي ديگر نمي زنم، نه فايده ندارد. همان كه زدي همان مقدار هم بايد بخوري. بايد به شخص بگويي يا من را ببخش يا يك سيلي بزن. مثلاً نماز نخوانده، فكر مي كند چرا نماز نخوانده‌ام. يعني اين همه نعمتهاي خدا به يك نماز خواندن نمي ارزيد؟ به سگ هم يك لقمه نان بدهي دمي تكان مي دهد. يك دقيقه يك حرفي مي زنم براي بچه هاي اهل حق، چرا نماز نمي خوانيد؟ اگر يك دقيقه رهبر شما توانست حرف منطقي براي كارش بزند من قول مي دهم ديگر در تلويزيون حرف نزنم. فقط براي يك دقيقه بگوييد چرا ما نماز نمي خوانيم. آخر مگر مي شود آدم بگويد من اهل حق هستم تابع شيعه ي دوازده امامي هستم اما نماز نمي خوانم! مي گويند ما از اين مراحل گذشته‌ايم. گفتم: تو از چي گذشته اي كه علي نگذشته؟ اين چه تفكري است؟ مگر مي شود با نماز شوخي كرد، علي ابن ابيطالب سر نماز شهيد شد. پس در مسأله‌ي نماز آدم تصميم بگيرد اگر نماز نخوانده از اين به بعد بخواند و بقيه را قضا كند.
7- ماه رمضان ماه توبه و بازگشت است
ماه رمضان ماه بازگشت است. پيغمبر(ص) فرمود: اگر ماه رمضان تمام شود و انسان بخشيده نشود اين آدم محرومي است. چطور شب عيد خانه‌تان را نظافت مي كنيد، شستشوي دروني مهم نيست! يعني پشم و آجر و شيشه از روح آدم مهمتر است؟
همينطور كه انسان دست مي كشد روي تلويزيون و گرد و خاكش را مي گيرد بايد دست روي سر بچه ي يتيم هم بكشد.
به هر حال اتصالات در اين شب بايد اتصالات پخته و واقعيت دار باشد.
خدا انشاالله همه ي ما را از بركات و خيرات شب قدر برخوردار بفرمايد.
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
