مسجد و منبر

بمناسبت سومين سالگرد امور مساجد كه به دستور مقام معظم رهبري تشكيل شد اين جلسه را خدمت علما و روحانيوني هستيم كه امام جماعت و اهل مسجد و منبر هستند و وظيفه تبليغ دارند البته خيال نكنيد كه بحث ما مال همكاران است به درد عموم مي‌خورد موضوع بحث‌مان مسجد و منبر است.

خادم مسجدهاي ما يا پير هستند يا از كار افتاده ولي خادم مسجد پيغمبر بوده است حضرت زكريا پيغمبر بود و خادم مسجد بود مادر مريم نذر كرد «إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّرًا فَتَقَبَّلْ مِنِّي» (آل عمران/35) من نذر مي‌كنم كه بچه‌ام بعد از تولد خادم مسجد بشود منتهي وقتي بچه متولد شد گفت خدايا اين دختر است و مثل پسر نيست به هر حال او را قنداق كرد و برد مسجد بيت المقدس، نذر مي‌كردند كه خادم مسجد باشند براي اهل ركوع و سجود ابراهيم توي مسجد خدمت مي‌كرد. قرآن يك آيه دارد مي‌گويد مسلمانها شهيد بشوند براي حفظ مسجد يهوديها «لَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِيَعٌ» (حج/40) اگر خون ندهيد ساختمان و عبادتخانه يهوديها خراب مي‌شود اين مركز عبادت قداست دارد.

«الْمَسَاجِدُ مَجَالِسُ الْأَنْبِيَاءِ» (مستدرك‌الوسائل، ج 3، ص 362) مسجد مجلس انبياست. مومن در مسجد مثل ماهي در آب است، باني مسجد كي مي‌تواند باشد «إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ فَعَسَى أُوْلَئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنْ الْمُهْتَدِينَ» (توبه/18) هيئت امنا بايد از نظر اعتقادي و عملي و مردمي و انقلابي باشند، الان هيئت امناء يك مشت پولدار هستند كه مسجد را ساخته‌اند چون فرهنگي نيستند بچه مدرسه اي‌ها كم توي آن مي‌آيند.

قرآن مي‌فرمايد مسجد بايد جوري باشد كه «أَنْ يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ» (بقره/114) يعني بايد جوري باشد كه كفار نتوانند توي آن بيايند مگر با ترس و لرز، چطور وقتي يك عامل نفوذي مي‌خواهد برود توي سنگر فرمانده دشمن مي‌ترسد كفار هم بايد بترسند داخل مسجد بشوند. مسجد بايد يك عظمتي داشته باشد مكان مقدس است حضرت موسي هم بايد كفشش را در بياورد.

مسجد بايد كلاس درس باشد، مسجد بايد مشكل گشا باشد در كنار مسجد الحرام عده‌اي مجروحين جنگي را پانسمان مي‌كردند. بچه‌ها دوست دارند بروند جلسه عروسي چون همه شيك پوشيده‌اند و همه مي‌خندند اگر مسجد ما مثل جلسه عروسي باشد بچه‌ها دوست دارند بيايند مسجد، «خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ» (الأعراف/31) اين آيه چهار تا اثر دارد هم احترام به مسلمانها است هم احترام به نماز است هم احترام به وقف است و هم احترام به واقف. ما از همه دنيا تميز‌تر هستيم تاريخ حمام در اروپا از دويست سال تجاوز نمي‌كند ولي بحث حمام در وسائل از هزار و چهارصد سال پيش هست. مساجد ما نبايد بو بدهند. دكتري مي‌گفت من خيلي ارادت دارم به امام گفتم چرا؟ گفت روز عاشورا آقاي كوثري روضه مي‌خواند و گريه مي‌كرد دستمال سفيدي داشت امام براي اشكهايش وسط گريه ترشحي شد از بيني امام، امام با دستمال اشكش آن ترشح را پاك نكرد يك دستمال ديگري برداشت مي‌گفت حالا من مريد امام شدم دو تا دستمال همراهش بود.

امام علي(ع) به استاندار مي‌گفت نكند كه مسائل مهم تو را از مسائل جزئي باز دارد اثر مسائل جزئي از مسائل كلي بيشتر است. اگر عصر عاشوار جنگ مي‌شد حر جهنمي بود بايد يك مقداري طول بكشد كه حر برسد يعني بعضي وقتها بايد حوادثي اتفاق بيفتد كه يك نفر از جهنم نجات پيدا كند ما مي‌توانيم با يك برنامه‌هايي افرادي را برسانيم.

خدا رحمت كند مرحوم گوهري را پيش نماز مسجد جعفري بود در قيطريه تهران مسجد ايشان پر از جوان بود مسجدهاي ديگر جوان نداشت خود آقاي گوهري هم از نظر قيافه و بيان سوپردولوكس نبود يك روحاني معمولي بود من رفتم گفتم چرا مسجد آقاي گوهري پر از جوان است ديدم ايشان مي‌رود توي دبيرستان بغل مدرسه شاگرد اولها را انتخاب مي‌كند مي‌گويد من از شما تشكر مي‌كنم يك خودنويس هم مي‌هد بعد مي‌گويد اگر عكس‌ات را بزرگ كني من در مسجد مي‌زنم بعنوان اينكه تو مايه افتخار محله ما هستي دم مسجد چهار تا عكس مي‌زد و مسجدش پر از جوان بود و ما توي مسجد يك ميليون كاشي كاري خرج مي‌كنيم و پنج تا جوان هم جذب نمي‌شود ريشه كارها جاي ديگري است مسجد جاي مقدسي است.

متولي مسجد كي باشد؟ «إِنْ أَوْلِيَاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ» (الأنفال/34) متولي مسجدالحرام كسي حق ندارد باشد مگر متقين، كتابخانه اگر كتابدار آن آدم با محبتي باشد خيلي بچه‌ها مي‌آيند كتاب مي‌خرند اما اگر يك آدم باشد ديگر. . . تلفن چي بايد با محبت ترين افراد باشد و خوش برخوردترين افراد باشد اينها اثرات قشنگي دارد اينكه مي‌گويند اگر دو نفر عالم از همه نظر مساوي هستند بايد ديد شكل كدامها بهتر است آن امام جماعت باشد موذن بايد(احسنهم صوته) صوت او قشنگ باشد گفتند امام زين العابدين(ع) كجا نماز مي‌خواند؟ گفتند هر جا كه بوي عطر مي‌هد امام آنجا نماز مي‌خواند.

رسيدن به زيبائي مسجد متاسفانه زياد شده است من نامه از امام(ره) ديدم كه خطاب به مقام معظم رهبري كه آن زمان رئيس جمهور بودند خطاب كرده بودند كه مصلي تهران را جوري بسازيد كه هر كس وارد آن شد ياد مسجد رسول اكرم بيفتد تزئينات مسجد براي من فلسفه‌اش روشن نشده است، در نهج البلاغه داريم كه حضرت آمد نماز بخواند ديد گل به پرده است فرمود فاطمه جان! اين گل را تغيير بده حواس من را پرت مي‌كند حالا ما با سنگ مرمر گل درست مي‌كنيم يا نهج البلاغه دروغ است يا كاشي كاري ما دروغ است و اگر بنا باشد بين روش مسلمين و نهج البلاغه امر داير بشود ما بايد نهج البلاغه را حفظ كنيم.

ساختن مسجد: وضع نماز در جمهوري اسلامي بسوي اين مي‌رود كه جايگاه خودش را باز كند ما نماز خانه نداريم و بودجه هم نداريم مساجدي كه كنار مساجد هست بايد ما با آنها پيوند بخوريم. ما با قهرمانان چند جلسه صحبت كرديم بحمدلله رسيد به جايي كه در استاديوم صد هزار نفري هر وقت بازي داريم نماز در آنجا خوانده بشود. قرآن نازل مي‌شود اگر نازل نمي‌شد ما نمي‌فهميديم ما يك خورده بايد پائين بيائيم تا آنها بالا بروند هر كس بچه دارد بايد بچه شود يعني تو بيا پائين تا او برود بالا تا ما نيائيم پائين آنها بالا نمي‌آيند كارهاي بسيار ساده مي‌تواند آنها را جذب كند و بچه‌ها آمادگي دارند. نكند كه ما عمري براي بزرگ سالها نماز بخوانيم اما براي كوچكترها. . .

من يك خاطره دارم مي‌خواهم بگويم، مقام معظم رهبري فرمود من رفته بودم خدمت امام ديدم ناراحت است گفتم آقا چيه؟ فرمود بله خيلي ناراحتم بعد هم بلند شد و رفت مي‌گفت ما از حاج احمدآقا پرسيديم مشكلي پيش آمده است مي‌گفت يكي از اوتاد خيلي خوب چند روزي است كه از دنيا رفته و امام خيلي در فراق او مي‌سوزد گفتم كي؟ گفت فلاني، بعد مقام معظم رهبري فرمود آن كسي كه امام در فراق او مي‌سوخت يك روز آمد پيش من گفت من سالهاست كه پيش نماز بزرگها بوده‌ام الان فكر كرده‌ام كه چرا پيش نماز بچه‌ها نيستم، مي‌گفت فكر كرده‌ام كه اگر روز قيامت از من بپرسند چرا پيش نماز بچه‌ها نشده‌اي جوابي ندارم بدهم من دوست دارم چند روزي پيش نماز بچه‌ها بشوم چون پيش نماز بچه‌ها هيچ بويي ندارد نه پول دارد نه زور دارد نه رأي دارند اصلاً هيچي ندارند و سرش هم دعوا نيست هر چه هست سر مسائل بالاي عنوان دار است.

پيغمبر در نامه‌اي به معاذ بن جبل كه مسئول يمن بود نوشت «أَكْثَرُ هَمِّكَ الصَّلَاةَ» (بحارالانوار،ج74،ص128) بيشترين هم تو روي نماز باشد، ما اگر به نماز اهيمت بدهيم مسئله امر به معروف و نهي از منكر هم حل مي‌شود چون خدا قول داده است «إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنْ الْفَحْشَاءِ» (عنكبوت/45) نماز آدم را از منكر باز مي‌دارد. يكروز شواري امنيت از ما دعوت كرد گفت آقا بي حجابي غوغا مي‌كند گفتم نه، نواب صفوي اذان كه مي‌گفت بي حجابها در مي‌رفتند خوب من خفه شدم آن هم فكل‌اش را گذاشته بيرون گير ما است يك مقداري بايد فرهنگ اذان راه بيفتد.

گروه‌هاي سرود را بايد تبديل كنيم به گروههاي اذان، روايت ديدم دوره آخر الزمان آدمهاي معروف عارشان مي‌شود كه اذان بگويند مي‌گويند اذان را مش عباس بگويد عمو حيدر بگويد در روايت داريم امام علي(ع) چنان اذان مي‌گفت كه مردم كوفه صداي او را مي‌شنيدند كوفه زمان اميرالمومنين(ع) چهارصد هزار خانوار توي آن بود يك شهر دو ميليوني بوده است مرحوم ميرزا خليل كمره‌اي اينرا گفته است و در تاريخ مجتهد بود اذان بايد راه بيفتد متاسفانه توي بازار هم راديو روشن مي‌كنند.

تبليغ عمومي خيلي فايده‌اي ندارد من يكوقت رفتم توي تلويزيون خوشحال بودم كه هر چه حديث است به مردم مي‌گوئيم ديگر لازم نيست شهر به شهر برويم اصلاً گفتن خصوصي يك خاصيتي دارد كه گفتن عمومي ندارد من اينرا از يك ديوانه ياد گرفتم يك ديوانه آمد توي مسجد كاشان فحش داد همه خنديدند مسجد پر بود به همه فحش داد اينها هي مي‌خنديدند رفت صف اول گفت به تو بودم به تو بودم به تو بودم تا گفت به تو بودم مردم اين ديوانه را بغل كردند و از مسجد بيرون انداختند من فهميدم آدم گاهي بايد بگويد به تو بودم يك جواني است شما صدايش بزن بگو شما بيا اين مسجد مي‌خواهم بچه‌هاي محله‌ها را هم بياور، اگر بچه‌ها احساس كنند دوست‌شان داريم آنها هم به مسجدها مي‌آيند. مقدمات نماز مهم است بايد يك دبيرستان برويم از شاگرد اولها تشكر كنيم همه حرم امام رضا(ع) را مي‌خواستند غباروبي كنند شخصيت‌هاي درجه يك مي‌رفتند چطور است كه هميشه يكسري افراد مشهور بايد بروند ما خودمان با هم افطاري مي‌دهيم و صبحكم الله بعد هم مي‌گوئيم بچه‌ها مسجد نمي‌آيند كدام يك از ما به يك فوتباليست افطار داده‌ايم؟ يك خورده نقص از ما است يك خورده اهم نقص از دشمن ما است.

ما داريم روحانيوني كه بچه‌ها قربان او مي‌روند، وقت آن است كه ما تمام امكانات را براي استقبال از نماز بگذاريم و بچه‌هاي ما بچه‌هاي خوبي هستند و آنهايي هم كه بد هستند اگر تك تك با آنها حرف بزنيم. . . ما بايد يك مسابقه كتاب نماز راه بيندازيم. اگر مي‌خواهيم مسجدها شلوغ بشود بايد مسئله نماز را بگوئيم. دادن جوايز حركت قشنگي است، اگر خواستيد مساجد رونق پيدا كند هر امام جماعتي بايد يك معاون از دانشگاه يا دبيرستان داشته باشد و بايد پيش نماز اگر بچه مريض شد برود عيادت آنها، ما بايد روحانيونمان وارد بشوند و با آموزش و پرورش گره بخورند احياء مساجد با امور مساجد نيست چند تا عالم نشسته‌اند چه مي‌توانند بكنند؟ بايد امام جماعت خودش با دبيرستان و راهنمايي گره بخورد اين نقش مهمي است. ما بايد خودمان را با بچه‌ها تطبيق بدهيم وگرنه ما هستيم و نسلي كه دارد منقرض مي‌شود.