موضوع: عمل، بهترين عمل
تاريخ پخش: 78/09/27
بسم الله الرحمن الرحيم
«الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي»
1- بهترين كار و عمل
بحث امروز ما «بهترين كار و عمل» است كه امام سجاد(ع) مي‌‌فرمايد: من مي‌‌خواهم كارم بهترين وعملم و نيتم بهترين باشد. «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ بَلِّغْ بِإِيمَانِي أَكْمَلَ الْإِيمَانِ، وَ اجْعَلْ يَقِينِي أَفْضَلَ الْيَقِينِ، وَ انْتَهِ بِنِيَّتِي إِلَى أَحْسَنِ النِّيَّاتِ، وَ بِعَمَلِي إِلَى أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ» (صحيفه سجاديه/دعاى 20). «أَحْسَنِ» يعني: بهترين و خداوند هر كاري كرده بهترين را انجام داده و لذا مي‌‌فرمايد: من بهترين را انجام دادم مي‌‌خواهم شما هم بهترين را انجام دهيد.
2- خلقت انسان از مصاديق بهترين عمل
خداوند در خلقت هر چيز، بهترين خلقت را انجام داده: «الَّذي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ خَلَقَهُ» (سجده/7) هر چيز را بهترين آفريده. اگر زن آفريد يا مرد آفريد، بهترين است و اگر ديديم در نهج البلاغه مي‌‌فرمايد فلان گروه عقلشان ناقص است. مي‌‌گوييم اين ضد قرآن است چون در قرآن فرموده هر چيزي را درجه يك آفريده، پس اينكه مي‌‌گويد ناقص است يعني متفاوت است. از «بهترين» در اين آيه فهميده مي‌‌شود نقص در آنجا به معناي عيب نيست بلكه به معناي تفاوت است. مثل اينكه مي‌‌گوييم استكان و نعلبكي متفاوت است نمي‌‌خواهيم بگوييم كدام ناقص است. قرآن و روايات را بايد كنار هم قرار داد و تفسير كرد اگر جدا بخواهي معنا كني نمي‌‌شود دقيقا مثل چشمي كه اگر از حدقه بيرون آورده و در بشقاب بگذاري نمي‌‌بيند چشم بايد بند به مويرگها باشد. رگهاي آيات و روايات بايد به هم وصل باشد و معني كرد.
3- تفسير و توجيه كلام امام علي(ع) درباره زنان
مثلاً مي‌‌گويند علي(ع) فرموده فلان گروه عقلشان ناقص است پس با توجه به آيه بالا که مي‌‌فرمايد همه چيز را به نحو احسن خلق کرديم، اينجا نقص به معناي تفاوت است، اين آيه، آن جمله را معنا ميكند. اين پاسخ يك سؤالي است كه يكي از اساتيد دانشگاه مطرح كرده كه چرا امير المؤمنين(ع) نسبت به يك قشري گفته اينها عقلشان ناقص است و يا گفته با فلان گروه مشورت نكن. بله البته جاي ديگر هم گفته: قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ(ع): «إِيَّاكَ وَ مُشَاوَرَةَ النِّسَاءِ إِلَّا مَنْ جَرَّبْتَ بِكَمَالِ عَقْلٍ» (كنزالفوائد/ج1/ص376) يعني با زنان مشورت مکن، مگر آنجا كه تجربه نشان بدهد بر قوت عقل آنها، در اين صورت با آنها مشورت كن. و براي مردها هم مي‌‌گويد اگر تجربه نشان داد ناقص است مشورت نكن لذا ملاك عقل است نه جنس. با توجه به اين آيه، مار و عقرب هم خوب است. بله، مار براي من بد است و اگر چيزي براي من بد بود معنايش اين نيست كه خلقتش بد است. ممكن است يک چيزي جابجا شود بد بشود. آب دهن هر كسي براي خودش وسيله حيات است ولي اگر پرتاب به بيرون شد جسارت مي‌‌شود شما اگر خواستي به كسي جسارت كني مقابل زميني كه ايستاده آب دهن بينداز. مثلاً اگر من اينجا ايستاده‌‌ام اگر دو متري من آب دهن پرتاب بشود مي‌‌گويند جسارت شد. آب دهن در دهن نعمت است بيرون كه آمد جسارت مي‌‌شود. زهر مار در وجود مار نعمت است براي جان من بد است. در مورد خلقت انسان نيز قرآن مي‌‌فرمايد: «لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ في أَحْسَنِ تَقْويمٍ» (تين/4). انسان در بهترين ساختمان است. شما فكر كن اگر چشم كجا بود بهتر و اگر دستگاه گوارش چه نوعي بود بهتر بود. و همين طور در مورد هنر، قرآن مي‌‌فرمايد: «أَحْسَنَ الْقَصَص» (يوسف/3) بهترين قصه‌‌ها. من تفسير نور سوره يوسف را پريروز مي‌‌خواستم چاپ كنم، نكات آنرا شمردم بالاي 800 نكته من استفاده كرده و تازه من طلبه‌‌اي كه سوادي هم ندارم و چه كسي و چه مخي روي كره زمين مي‌‌تواند يك قصه بگويد 12 صفحه باشد و 800 نكته آن را يك آدم معمولي بفهمد اگر دست بزرگان بدهي شايد هزاران نكته بفهمند. قرآن: «أَحْسَنَ الْحَديثِ» (زمر/23). قرآن: «أَحْسَنُ الْخالِقينَ» (مومنون/14). قرآن: «فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها» (نساء/86) اگر كسي سلام كرد بهتر به او جواب بده. قرآن: «وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ إِلاَّ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ» (اسراء/34). اگر مي‌‌خواهي تصرف در مال يتيم كني و از آن خرج کني بايد بيشتر از آن به يتيم برگردد. قرآن: «يَقُولُوا الَّتي هِيَ أَحْسَنُ» (اسراء/53). وقت حرف زدن بهترين كلمات را به كار ببر. داد و ستد در قرآن: «وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقيمِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً» (اسراء/35). جواب بدگويي در قرآن: «ادْفَعْ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ» (مومنون/96) بديها را با نيكي پاسخ گوييد. از سخنان قرآن: «فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (زمر/18). پس خداوند مي‌‌فرمايد كارهاي من درجه يك است و شما هم كارهايتان درجه يك باشد. حجاب، تحصيل، احترام به استاد، انقلابي بودن، همه درجه يك. و لذا در قرآن مي‌‌فرمايد: «اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقاتِهِ» (آل عمران/102) تقوا داريد درجه يك. (بعد يك قيمت تعاوني هم حساب كرده چون درجه يك بودن مثل بازار آزاد و خيلي گران است. ) لذا بعد مي‌‌فرمايد در حد توان: «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ» (تغابن/16). يعني اگر درجه يك نمي‌‌تواني لااقل درجه دو باش. تا اينجا مربوط به کار خدا بود و حالا کار انسان: «وَ بِعَمَلِي إِلَى أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ». شرايط كار خوب و بهترين كار چيست؟ الآن كار شما، رشته‌‌اي كه انتخاب كرده‌‌اي، انتخاب همسر آن را كه در نظر داري، حرفي كه زدي، پول به فقير، اينها بهترين است كه انجام مي‌‌دهي يا خير؟
4- معيارهاي بهترين اعمال
بهترين کار بايد: 1- براساس آگاهي: تقليد كوركورانه غلط است وانسان بايد بينش داشته باشد. قرآن مي‌‌فرمايد: مست سر نماز نرويد: «حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ» (نساء/43) يعني بفهمي چه مي‌‌گويي. اگر انسان نفهمد چه مي‌‌گويد اردك سيماني است، فواره از اردك درست مي‌‌كنند از شكم آب مي‌‌رود از نوك او بيرون مي‌‌آيد، اين كه نمي‌‌فهمد واردات و صادراتش چيست مثل اردک است. براساس آگاهي باشد تا بتواند استدلال كند. علي(ع) مي‌‌فرمايد: «ما من حركة إلا و أنت محتاج إلى معونة فيها إلى معرفة» (بشارةالمصطفى/ص24) هر حركتي احتياج به شناختي دارد.
2- هدف بايد مقدس باشد: بهترين كار آن است كه هدف عالي داشته باشد. من اين مثال را مكرر زده‌‌ام كه: يك ليوان آب را به سه نفر مي‌‌دهيم نمي‌‌خورند يكي نمي‌‌خورد قهر كرده، ديگر تشنه نيست، سومي مي‌‌گويد ديگري تشنه‌‌تر است، هدف سومي عالي است. چرا دانشگاه و چرا اين شغل؟ بر اساس چه هدفي؟
3- ورود و خروج صادقانه باشد: شفاف باشد، پيچيده نباشد. مي‌‌فرمايد: «وَ قُلْ رَبِّ أَدْخِلْني مُدْخَلَ صِدْقٍ وَ أَخْرِجْني مُخْرَجَ صِدْقٍ وَ اجْعَلْ لي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصيراً» (اسراء/80). انتخاب روي هيجان نباشد، قهر كردن از روي غيظ نباشد، با كشمش گرم و با قاشق ماستي سرد بشود. اعدام بايد گردد، آزادبايد گردد، اگر جزء اين حزب بود دفاع كند و اگر خارج شد ضد آن روزنامه راه بياندازد. بايد صداقت باشد آدم صادق 50 سال كارهايش ثابت است.
4- ناخالصي در آن نباشد: مخلوط نداشته باشد. قرآن مي‌‌گويد بعضي ناخالصي دارند: «خَلَطُوا عَمَلاً صالِحاً وَ آخَرَ سَيِّئاً» (توبه/102). دو تا سلام ميكند و دو تا هم فحش مي‌‌دهد. صدقه مي‌‌دهد منت هم مي‌‌گذارد، كمك به مردم ميكند تحقير هم ميكند، درس مي‌‌خواند ولي غرور دارد. مير حامد حسين هندي، صاحب عبقات بد نيست اين را بگويم كه قبل از الغدير عبقات‌‌الانوار بوده و علامه اميني خيلي ازعبقات استفاده كرده و اين كتابي است كه امام خميني(ره) در كشف الاسرار مي‌‌گويد بر علما لازم است اين كتاب راچاپ كنند و فكر نمي‌‌كنم در جمهوري اسلامي دانشمندي باشد كه بتواند عبقات را يك دور مطالعه كند، و مير حامدحسين 25000جلد كتاب مطالعه كرده وقتي انسان اينها را مي‌‌بيند، خجالت مي‌‌كشد بگويد من دانشمند هستم. واقعاً خجالت دارد مثل قلكي كه كنار بانك مركزي بگذاري چيزي نيست.
5- كارها طبق عقل يا وحي باشد: قرآن: «وَ اصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنا وَ وَحْيِنا» (هود/37) (اي نوح زير نظر و به امر ما كشتي بساز). كارهاي ما بايد طبق دستور باشد نه مثل كسي كه ساختمان مي‌‌سازد ولي پروانه ندارد، دارو مي‌‌خورد ولي زير نظر پزشك نيست، البته عقل غير از سليقه است، عقل چيزي است كه اگر حكمي كرد همه عقلا قبول دارند و نبايد با سليقه كه شخصي باشد و چه بسا كه مورد قبول ديگران نباشد شايد قاطي كرد.
6- بارور باشد: مثلاً انسان گل تربيت كند يا باغبان، كدام بهتر است؟ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): «مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً فَلَهُ أَجْرُهَا وَ أَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مِنْ غَيْرِ أَنْ يُنْقَصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْ‌ءٌ» (كافي/ج5/ص9) گاهي بعضي كارها كليدي است يكي كه درست كردي او توليد دارد. گويند: روزي شيطان با يك حرامزاده قرارداد گذاشتند كه صبح بروند فتنه كنند تا غروب بعد بيايند آمار بدهند. رفتند بعد كه آمدند شيطان به حرامزاده گفت: چه كار كردي؟ گفت: رفتم تحريك كرده چند دروغ گفتم و دزدي كردم و تهمت زدم و مثلاً باعث 74 تا گناه شدم. بعد حرامزاده به شيطان گفت: تو چه كار كردي؟ گفت: من دو نفر را به حرام و زنا به هم رساندم. گفت: خاك تو سرت من اين همه كار كرده‌‌ام تو يك كار و حرام؟ شيطان گفت در عوض اينها يك حرامزاده مثل تو درست مي‌‌كنند و آن اينهمه فساد ميكند. و آن حرامزاده مثل تو چند توليد داشته باشد «مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً»: يعني كار خوب است كليدي باشد، وقتي مي‌‌خواهد كتاب بنويسد چرا مقاله يك بار مصرف؟ كتاب عميق بنويسد. مي‌‌خواهد هديه ببرد چرا گل؟ كتاب ببرد، به جاي گل كتاب كه بماند و الا گل فردا خراب مي‌‌شود يك كتاب تا آخر مي‌‌ماند.
7- سرعت: آيات زيادي درباره قرض دادن در قرآن آمده كه: «مَنْ ذَا الَّذي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً» (بقره/245). «حَسَناً» يعني اينكه زود وام و قرض بده، گاهي براي صد تومان وام 100 بار رفت و آمد بايد بكند و انواع و اقسام مدارك مختلف بياورد. زود انجام بده، و بهترين نماز اين است كه اول وقت باشد. امام رضا(ع): مشغول نوشتن بود صداي اذان بلند شد دست از نوشتن كشيد.
8- عاشقانه باشد: بي ميلي نباشد، اگر تحصيل ميكند از روي عشق باشد و اگر عاشق شدي كار به ترم و واحد نداري. گاهي به من مي‌‌گويند بيا در دانشگاه معارف بگو، من قبول نمي‌‌كنم چون دانشجو به قصد نمره درس مي‌‌خواند و ديني كه براي پول بگويي و براي نمره بخواني اين نتيجه‌‌اي ندارد بايد من براي خدا بگويم و او هم براي خدا بخواند. دانشجوي عاشق كسي است كه اگر يك تفسيري گذاشتند، ترم و واحد هم نداشت، شركت كند. و توي دفترش شماره تلفن اسلام شناسها باشد. درس خواندن از ترس و براي نمره اين عاشقانه نيست مثل بچه‌‌هايي كه براي نمره آخر سال درس مي‌‌خوانند، اين مهم نيست. قرآن مي‌‌فرمايد: آنها كه كاري انجام داده ولي از روي كراهت «وَ هُمْ كارِهُونَ» (توبه/54) فايده‌‌اي ندارد. قرآن مي‌‌فرمايد: نماز مي‌‌خواند از روي كسالت «وَ هُمْ كُسالى» (توبه/54) فايده‌‌اي ندارد. خداوند به بني اسراييل امر فرمود كه گاوي را ذبح كنند آنقدر بهانه بر رنگ و وزن و… كه مي‌‌گويند: ايراد بني اسراييلي. بالاخره كشتند ولي چون زياد بهانه گرفته بودند، قرآن مي‌‌فرمايد: «فَذَبَحُوها وَ ما كادُوا يَفْعَلُونَ» (بقره/71) كشتند ولي انگار نكشته‌‌اند. چرا؟ چون با نق و نق كشتند.
9- ايمان داشته باشد: «مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً وَ لَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ ما كانُوا يَعْمَلُونَ» (نحل/97). گاهي انسان آب را مي‌‌خواهد ولي در ليوان باشد. بهترين کار اين است که بر اساس ايمان باشد.
10- ادامه داشته باشد: علي(ع) مي‌‌فرمايد: «قليل يدوم خير من كثير ينقطع» (غررالحكم/ص481) كاري كه ادامه داشته باشد بهترين کار است.
11- با نظم باشد: امام رضا(ع) فرمود: ساعات شبانه روز را چهار قسمت كنيد، ساعتي براي عبادت و ساعتي براي تفريح وساعتي براي كار و ساعتي براي استراحت. در قرآن دو سوره كه به معناي نظم است يكي «سوره صف» و يكي «صافات» هر دو بيانگر نظم است.
12- آزادانه باشد: به اميرالمؤمنين(ع) گفتند شما رييس حكومت هستي فلان گروه را مجبور كن فلان كار را بكنند، فرمود: من احدي را مجبور به كار نمي‌‌كنم. اگر با اختيار آمدي و در حمام دوش گرفتي و غسل كردي درست است و اگر به زور دستها را بسته در تمام اقيانوسها بردند غسل درست نيست. اختيار شرط كار است.
13- توجه به اهم و مهم داشته باشد: عابدي از بني اسراييل مشغول نماز بود و مي‌‌ديد كه بچه‌‌ها پرنده‌‌اي را گرفته زنده زنده پرهاي آن را مي‌‌كنند ولي برخورد نكرد ومشغول عبادت شد، خداوند دستور داد زمين اين عابد را در خود فرو برد. امام(ع) فرمود: بدليل اينكه اين عابد نماز مي‌‌خواند ولي رحم نداشت. امام(ع) در حال طواف ديد يكي از بيرون طواف (به علامت حاجت و سؤال) يكي را مي‌‌خواهد. حضرت به اوگفت: مي‌‌بيني با شما كار دارند. گفت: بله، فرمود: پس برو ببين چه كار دارند. گفت: در حال طواف هستم. امام فرمود: طواف را بشکن و برو. سلام و صلوات بر امام خميني(ره) كه گفتند: وقتي ايشان ديد فلان كس كتابي بر رد عقايد شيعه و اماميه نوشته، درسش را تعطيل كرده و بر رد عقايد انحرافي او كتاب «كشف الاسرار» را نوشت. گاهي بايد از درس و گاهي از لباس و گاهي از مقام بگذرد. گفتند: يك روحاني در كشتي كنار يك نفر نشست كه از لباس روحاني خوشش نمي‌‌آمد، اين روحاني به او گفت: اين كه نمي‌‌شود ما چند شبانه روز در كشتي هستيم. گفت من از تو و نژاد آخوند بدم مي‌‌آيد. اين روحاني هم عمامه‌‌اش را برداشت انداخت در دريا، به او گفت: راحت شدي؟ گفت: خواهش مي‌‌كنم. بالاخره باب احوالپرسي و گفتگو باز شد، تا اينكه او ديد اين روحاني خيلي دانشمند است و عادي نيست وقتي بندر مصر پياده شد او را برد منزل و مدتها از او پذيرايي كرد و همه راهنمايي‌‌ها را در مصر براي او داشت و زمان بازگشت يك توپ پارچه عمامه‌‌اي خريد و به او داد. ولي يك لوطي مي‌‌خواهد كه وقتي ديد طرف گير است حل كند. مي‌‌گويد: او بايد بيايد ديدن من. من ليسانس و او فوق ديپلم است. قرآن و روايات نمونه‌‌هايي هم براي كار احسن گفته، حال نمونه‌‌ها: مثلاً گفته: هترين كارها اينكه رنگ الهي داشته باشد «وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً» (بقره/138). و بهترين كارها اينكه دعوت به حق باشد: «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلاً مِمَّنْ دَعا إِلَى اللَّهِ» (فصلت/33). دعوت به خدا، همان امر به معروف است. نگو به من مربوط نيست من و او را در يك گور نمي‌‌گذارند. امر به معروف نشانه اين است كه طرف را دوست دارم، مكتب را دوست دارم و متعهد هستم، هشدار مي‌‌دهم. رييس مورچه‌‌ها زمان حضرت سليمان به بقيه مورچه‌‌ها هشدار داد: «يا أَيُّهَا النَّمْلُ ادْخُلُوا مَساكِنَكُمْ لا يَحْطِمَنَّكُمْ سُلَيْمانُ وَ جُنُودُهُ وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ» (نمل/18) اي مورچه‌‌ها برويد داخل خانه هايتان سليمان و… وقتي يك مورچه هشدار مي‌‌دهد من ندهم؟ و زماني كه «هد هد» دلسوزي ميكند كه من منطقه‌‌اي بودم و مردم خورشيد پرست بودند و… حال ما اگر انحراف ديديم گزارش ندهيم؟ بهترين كار دعوت به خير است گرچه گوش ندهند تو ثواب خودت را مي‌‌بري. اذان بگو شما به ثواب مي‌‌رسي حال كسي براي نماز بيايد يا نه. مراجعه به وحي در اختلافات: قرآن: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في شَيْ‌ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً» (نساء/59).
اگر اختلاف شد كه اتفاقاً اين بحث به مناسبت وحدت حوزه و دانشگاه هم پخش مي‌‌شود تناسب هم دارد. بين اين جناح و آن جناح و روزنامه‌‌ها قرآن راه رفع اختلاف را به احسن وجه اين مي‌‌داند كه: «فَإِنْ تَنازَعْتُمْ في شَيْ‌ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً» بهترين كار اين است كه ببينيم خدا و پيامبر چه مي‌‌گويند و ائمه(ع) و مجتهدي كه هوس ندارد چه گفته؟ اين روزنامه و آن روزنامه و اين جناح و آن جناح هوس دارند، من اگر بنا باشد دنبال هوس بروم مگر بيل به كمرم خورده دنبال هوس ديگران بروم، اگر زماني بنا شد دنبال هوس برويم هوس خود مقدم است. اگر هوس را كنار گذارديم ببينم چه كسي سوادش بيشتر و بي هوس‌‌تر است. مي‌‌فرمايد: «يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (زمر/18) نمي‌‌فرمايد: «يَسْتَمِعُونَ القَائِل» يعني اگر حرف منطقي است كار به گوينده نداشته باشيم. و مي‌‌فرمايد «يَسْتَمِعُونَ» يعني دل بده نه «يَسْمَعُونَ» گوش بده، و از «يَتَّبِعُونَ» معلوم مي‌‌شود كه بايد حرفي را گوش داد كه قابل پي گيري باشد. چون بعضي وقتها حرف، قابل پي گيري نيست. اين يا آن؟ من چه كار كنم؟ كوه هيماليا چند متر است؟ هشت هزار متر 100 متر كمتر يا زيادتر، من چه خاكي به سرم كنم؟ دنبال علمي در دانشگاه برويد كه قابل پي گيري و كاربردي باشد. من غصه مي‌‌خورم از دانشگاه كه رساله‌‌هاي ليسانس و دكترا نوشته ولي مثل روسري پير زنها براي چيدن در كمد است. اين رساله را نوشتي براي چي؟ عمر و جواني را صرف يك رساله نوشتن کردي؟ اول يك موضوعي را انتخاب كن كه بتواني چاپ و به جامعه عرضه كني، ديده‌‌ايم صدها رساله بايگاني است مثل روسري پير زنها. اين به درد نمي‌‌خورد. خدايا به آبروي امام سجاد(ع) كه دنبال كار بهتر مي‌‌گشت، بهترين فكر، بهترين بيان و بهترين سليقه را به ما عطا کن. و از چيزهايي كه بهترين است، نماز است «حَيَّ عَلَى خَيْرِ الْعَمَلِ» و قرآن بهترين كتاب «أَحْسَنَ الْقَصَصِ» (يوسف/103) امام رضا(ع) فرمود: به شرق و غرب برويد رهبري مثل ما پيدا نمي‌‌كنيد كه هم علمش بند به بي نهايت و نه در عمرش لغزشي نداشته باشد. خداوند بهترين‌‌ها را به ما داده، الآن در جمهوري اسلامي بهترين رهبر را ما داريم بهترين مردم را و بهترين قانون و آب وخاك و استعدادها را ما داريم. خدايا به ما توفيق بده آنچه بهترين‌‌ها را به ما داده‌‌اي قدرش را دانسته و لحظه‌‌اي در انتخاب احسن غفلت نكنيم.
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
