سود و زیان در قرآن

 بحث امروز ما بحث سود و زیان است در قرآن روی این خیلی مایه گذاشته. این واژه‌ها توی قرآن هست، تجارت، خسارت، ثمن، این واژه‌ها توی قرآن هست فروشنده، خریدار، در نهج البلاغه داریم سوق، بازار، در جهان بینی اسلامی کل جهان بازار است کل جهان بازار است انسانها فروشنده هستند جنس جان و مال خریدار خدا و شیطان نرخ پوچی و دوزخ یا بهشت و ابدیت اسلام اینرا را به ما می‌گوید تمام قرآن هم حرفش همین است.
 اگر قرآن از ظالم‌ها می‌گوید یعنی اینکه اینها توی این بازار خودشان را باختند و اگر از اصحاب خوب می‌گوید می‌خواهد بگوید اینها توی این بازار اگر می‌خواهد به سمت خدا بیائید از شیطان دوری کن می‌خواهد بگوید مشتری‌ات را فراموش نکن اگر می‌گوید اخلاص داشته باش و ریا نداشته باش و اگر می‌گوید این کارها را بکن و این کارها را نکن همه اینها حال و هوایش یک کلمه است و آن اینکه‌ای بشر سرمایه‌ای داری که داری آنرا می‌فروشی مواظب باش ارزان خودت را نفروشی اگر می‌گوید خودت را درست کن تقوا داشته باش حرف بد نزن یعنی حالا که می‌خواهی این جنس‌ها را به خدا بفروشی صافکاری کن و بفروش چرا به هر کس و ناکسی جنس می‌فروشی رنگ کاری و رفو می‌کنی جنسی را که می‌خواهی بفروشی خوب تحویل می‌دهی تنها کسی که جنس آشغال به او می‌دهی خداست بسیار بد نماز می‌خوانیم.
«إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنْ الْمُؤْمِنِینَ» خدا مشتری است، جنس را از مومنین می‌خرد، خدا از غیر مومنین چیزی نمی‌خرد شما آب را از توی لیوان می‌خوری آب را توی چیز بدی بریزند نمی‌خوری خدا از مومنین جنس تحویل می‌گیرد ولذا قرآن می‌فرماید «عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ» النحل/97 اگر در ظرف ایمان باشد از او تحویل می‌گیریم خدا جنس بی استاندارد قبول نمی‌کند اینکه همینطور کنار خیابان یک گوسفند بکشی اینرا نمی‌گیرد باید بهداشتی باشد با استاندارد داشته باشد چند تا آیه داریم که می‌فرماید «و هو مومن» و إلا اگر بنده چیزی را بدزدم و در راه خدا صدقه بدهم قبول نمی‌شود.
(انفسهم) جان می‌خرد(و اموالهم) مال می‌خرد چند می‌خرد(بان لهم الجنه) به بهشت می‌خرد این وعده‌ای است که خدا داده است و سند آن در تورات و انجیل و در قرآن هم هست اینها هم سند تجارت است بعد می‌گوید بشارت باد به کسانی که جنس‌شان را به خدا فروختند بعد می‌گوید اینها به فوز بزرگ رسیدند.
 توی بازار فروشنده می‌تواند جنس را بفروشد و می‌تواند که نفروشد اما شما نمی‌توانی نفروشی لحظه به لحظه عمرت دارد می‌رود قالی خانه را می‌توانی نفروشی اما عمرت را بخواهی یا نخواهی دارد می‌رود می‌شود در یک جنس خوبها را نگه داشت و آشغالها را رد کرد اما جنس ما از دم همه‌اش دقیقه به دقیقه دارد می‌رود بالاخره شما خودت را می‌فروشی حالا یا برای رضای حق یا برای رضای خلق بالاخره لحظه به لحظه داری می‌فروشی. طاها حسین می‌گوید توی بازار مصر دیدم یک کسی دارد گریه و ناله می‌کند می‌گفت تو را خدا بخرید نعره می‌کشید که بخرید رفتم دیدم یخ فروش است و آنجا معنای آیه «إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ» العصر/2 را فهمیدم که یخ فروش اگر جنس را از او نخرند یخ نمی‌ماند بلکه آب می‌شود خسارت معنایش این است که سرمایه از بین می‌رود.
خدا از بعضی‌ها دو برابر و از بعضی‌ها چند برابر و از بعضی‌ها ده برابر می‌خرد گاهی از بعضی افراد هفتصد برابر می‌خرد می‌گوید در راه خدا پول بدهی مثل دانه‌ای است که بکاری هفت تا خوشه و در هر خوشه صد تا «فِی کُلِّ سُنْبُلَهٍ مِائَهُ حَبَّهٍ وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» البقره/261 بعد می‌گوید یک دقیقه را در مقابل کل هستی می‌خرم(ضربه علی فی یوم الخندق افضل من عباده الثقلین) بخاطر اخلاص علی و حساسیت شرایط جنگی یک ضربه به اندازه عبادت ثقلین است.
در یک جا می‌گوید این کار را بکن بهشت به تو می‌دهم در جای دیگر می‌گوید این کار را بکن فرودس به تو می‌دهم داریم فرودس عالی ترین درجـــه بهشت است بعضی آیه‌ها می‌گوید جنات و فرودس نمی‌خواهی بیا پیش خودم. گاهی می‌گوید من به تو سلام می‌دهم «وَرِضْوَانٌ مِنْ اللَّهِ أَکْبَرُ ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ» التوبه/72 درجات فرق می‌کند.
«فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْرًا یَرَه» الزلزله/7 خدا جنس کم را هم می‌خرد خدا جنس معیوب را هم می‌خرد اصولاً سرمایه برای خداست امام علی(علیه السلام) می‌فرماید به کمتر از بهشت خودت را بفروشی باخته‌ای دنیا چیزی نیست. خدا ما را برای چی آفرید؟ برای اینکه در خط خدا گام برداریم اگر در خط غیر خدا گام برداریم باخته‌ایم.
«فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا کَانُوا مُهْتَدِینَ» البقره/16 بعضی‌ها سود نبردند، «أُوْلَئِکَ هُمْ الْخَاسِرُونَ» البقره/27 اینها خسارت کردند «الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ» الزمر/15 خیلی خسارت کردند گاهی می‌گوید «بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا» الکهف/103 خیلی خیلی خسارت کردند تعبیرها خیلی درجه بندی دارد.
فروشنده‌ها وقتی بیدارند جنس می‌فروشند شما وقتی هم خواب هستی هر نفسی می‌کشی داری عمرت را می‌فروشی یعنی خوابت هم باید با هدف باشد انسان اگر برای هدف مقدسی بخوابد عبادت است. یعنی انسان فروشنده است ولو در حد خواب دیگران در بیداری می‌فروشند. پیغمبر فرمود افرادی که روز قیامت خیلی پشیمان هستند کسانی هستند که آخرت را فروختند برای اینکه وضع دیگران خوب بشود من می‌گویم اگر آدم جهنم هم می‌رود خوب است که برای خودش جهنم برود ما بعضی جهنم می‌روم که دیگران وضع‌شان خوب بشود این خیلی رسوایی دارد من دروغ بگویم که او پولدار بشود.
اگر چیزهایی از تو می‌گیرند بهشت به تو ندهند خیلی باخته‌ای، کی روسیاه‌تر است از کسی که آخرتش را بدهد برای دنیا، انسانیت ما به معنویات ما است وگرنه شکم همه حیوانات دارند زنبور عسل بدون مهندس خانه می‌سازد، اگر عمرت رفت و روز به روز باسواد نشدی خسارت است در خطرات مادی خانه و ماشین از دست می‌رود در خطرات معنوی انسانیت سقوط می‌کند خسارت‌های دیگر قابل جبران است اما عمر که رفت قابل جبران نیست پس واقعاً خسران مبین است.
در یکی از آیات قرآن سه مرتبه می‌گوید وای وای وای! «فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتَابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِیَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَوَیْلٌ لَهُمْ مِمَّا یَکْسِبُونَ» البقره/79 وای به کسانی که چیزی را می‌نویسند و می‌گویند اسلام این را می‌گوید برای اینکه مردم به او پولی بدهند می‌خواهند به مردم خط بدهند هوی و هوس خودشان را می‌آورند روی روزنامه و سخنرانی و کتاب می‌گویند این خط مستقیم است برای اینکه به دنیا برسد در حالی که دنیا قلیل است دو مرتبه می‌گوید وای، وای به کسی که راهزن فکر باشد قرآن به کسی که فکر شما را بدزدد می‌گوید اظلم «فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ کَذِبًا» الأنعام/144.
یکی از اسمهای روز قیامت «یَوْمُ التَّغَابُنِ» التغابن/9 است یعنی کلاه سرش رفته، یعنی روزی است که انسان می‌فهمد کلاه سرش رفت. حدیث داریم که وقتی انسان می‌رود بهشت جایش را توی جهنم به او نشان می‌دهند می‌گویند اگر بد بودی آنجا جای تو بود به جهنمی‌ها هم نشان می‌دهند که اگر آدم خوبی بودی آنجا جای تو بود یعنی بهشت را به او نشان می‌دهند این دلش می‌سوزد حساب می‌کند که خیلی مغبون است.
«وَبَدَا لَهُمْ مِنْ اللَّهِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَحْتَسِبُونَ» الزمر/47 آدم آنجا می‌فهمد که کلاه سرش رفته است حدیث داریم روز قیامت یک قطره خون می‌ریزند به آدم چی بود؟ می‌گویند تو هم در خون فلانی شریک بودی می‌گوید من چه کردم؟ می‌گوید فلانی قاتل بود یک احسنت به او گفتی به همین مقداری که راضی بودی در خون فلانی شریک هستی.
کلاهی که اینجا سر هم گذاشته‌ایم آنجا پرده کنار می‌رود معلوم می‌شود که چه کرده‌ایم مستکبرین به مستضعفین می‌گویند چه کردید؟ می‌گویند والله ما هیچ کاری نکرده‌ایم شما مسئولین مملکتی بودید هر دو به هم می‌گویند که کلاه سر من گذاشته‌ای علامه طباطبایی می‌فرماید که مستکبرین به مستضعفین می‌گویند اگر شما زنده باد نمی‌گفتید ما بالا نمی‌آمدیم آنها هم می‌گویند اگر تو آن بالا کج نمی‌رفتی ما عقب تو کج نمی‌رفتیم. خلاصه عین سوزن و نخ با هم دعوا می‌کنند نخ به سوزن می‌گوید اگر تو نمی‌رفتی من عقب تو نمی‌آمدم سوزن هم می‌گوید اگر تو به من بند نمی‌شدی سوزن خالی را کسی به اینطرف و آنطرف حرکت نمی‌داد. مستضعفین می‌گویند خدایا عذاب این مهره‌های درشت را دوبله کند «رَبَّنَا آتِهِمْ ضِعْفَیْنِ مِنْ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا کَبِیرًا» الأحزاب/68 خدا می‌گوید خفه شوید «لِکُلٍّ ضِعْفٌ وَلَکِنْ» الأعراف/38 شما هم دوبله، چون گداها هم با تعریف و تمجید آنها را بالا بردند. روز قیامت عده‌ای از مستضعفین به عده‌ای از مستکبرین می‌گویند «لَوْلَا أَنْتُمْ لَکُنَّا مُؤْمِنِینَ» سبأ/31 اگر شما نمی‌بودید ما مومن می‌شدیم ما حق را پیدا می‌کردیم آنها هم می‌گویند «بَلْ لَمْ تَکُونُوا مُؤْمِنِینَ» الصافات/29 خودتان مایه نداشتید، روز قیامت روز تغابن است یعنی هر چه برای غیر خدا دویده‌ایم آنجا پرده کنار می‌رود می‌زنیم توی سرمان که چه ضرری کردیم.
آنهایی که می‌فهمند گناه کرده‌اند به بهشت نزدیک هستند چون می‌گوید من آدم بدی هستم بالاخره یکوقت توبه می‌کنم اما وای به حال کسانی که جنایت می‌کنند و خیال می‌کنند که آدم خوبی هستند این خیلی خطرناک است «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمَالًا» الکهف/103 می‌دانید آنکه بیشتر از همه توی این بازار باخت کیه؟ «الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاهِ الدُّنْیَا وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعًا» الکهف/104 آن کسی است که بیشتر از همه باخته است که نمی‌فهمد باخته است، هر کس بداند که نداند این خوب است وای به کسی که نداند که نداند می‌گوید من دانشمند هستم این بدبختی است.
خوراج امام علی(علیه السلام) را کشتند به قصد اینکه عبادت می‌کنند. زمان شاه طلبه‌ای را برده بودند دربار می‌زدند گفت چرا من را می‌زنید؟ گفت آقا من حقوق می‌گیرم اگر شما را نزنم شرعاً اشکال دارد بخاطر اینکه درآمد ما حلال باشد باید دو سه نفر را بزنیم! وای به کسی که خلاف می‌کند و شرعی هم می‌گوید. تحت عنوان ایدئولوژی اسلامی محمد منتظری و آیت الله بهشتی و هفتاد و دو تن را تکه تکه می‌کنند تحت عنوان برخورد انقلابی، گروه فرقان مطهری را قربه الی الله می‌کشد. تحت عنوان قاطعیت خشن است اینها را به هم قاطی می‌کند در بازار دنیا اینها از همه اخسرتر هستند خیال می‌کند که کارهایش درست است.     
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»