امر به معروف و نهی از منکر – 1، غفلت از منکرات
الحمدلله رب العالمین و صل الله علی سیدنا و نبینا محمد و علی اهل بیته
در این جلسه بحثی داریم راجع به کلمه امر به معروف و نهی از منکر را زیاد شنیدهاید منتها من هم در این زمینه کتابی نوشتهام دیشب فکر کردم یک بحثی را مطرح کنم که عنوانش بشود منکراتی که بیشتر باید نهی بشود و معروفهایی که بیشتر باید مورد توجه قرار بگیرد چون گاهی وقتها مردم تا میگوییم منکر میگوید همین منکراتیه، منکر را 3 یا 4 قلم میدانند خیلی مردم اینطور هستند. مثلاً میگوید که من چه گناهی کردهام؟ از دیوار کسی رفتم بالا؟ کسی را کشتم؟ اصلاً فکر میکند گناه یعنی دزدی یا آدم کشی ممکن است 500 رقم دیگر گناه کرده ولی وقتی میخواهد بگوید من گناه نکردم میگوید از دیوار کسی بالا نرفتم آدم نکشتم. یعنی گناه برایش دو تا چیز است دزدی و آدم کشی، بعضی گناه پهلویشان مثلاً گناه شهوتی است. بعضی گناه پهلویشان ربا است. بعضی بی حجابی است. هر کسی روی سن و سابقه و شرایطی که دارد وقتی میگویی گناه، ذهنش میرود یک چیزی وقتی ذهن آدم رفت روی یک چیزی، از باقی گناهها غافل میشود.
یک خورده دید را باز کنیم ببینیم واقعاً گناه چی است جانم به فدای امام حسین میگوید خدایا نگرانم از این که عبادتهای من گناه باشد(إِلَهِی مَنْ کَانَتْ مَحَاسِنُهُ مَسَاوِیَ) بحارالأنوار ج95 ص225- محاسن یعنی(حسن)٬ من میترسم خوبی هایم فوتش کنم بعد معلوم شود گناه باشد من این را گفتم حالا یک بار هم تکرار کنم طوری نیست از حرم امام رضا آمدم بیرون درهای طلایی را بوسیدم آمدم توی صحن درهای چوبی را حال نداشتم ببوسم گفتم عجب عشق من به امام رضا عشق نیست عشق به طلاست و گرنه امام رضا اگر به خاطر امام رضا باشد آن در حرم است این هم در صحن چرا آن که طلاست میبوسی پس پیداست که امام رضا را نمیبوسی چی را میبوسی؟ طلا را، یعنی گاهی اوقات آدم عبادت هایش را فوت میکند میبیند توی عبادت هاش منکرات است یک آدم بد صدا که اذان میگوید این اصلاً اذانش منکر است٬ یکی می گفت تو را خدا این پول را بگیر اذان نگو٬ یک دوستی داشتم میگفت که بچه شیرخواره داشتم بچه از خواب بیدارم کرد برای شیر٬ می گوید پدر بزرگم هم بلند شد زار زار گریه میکرد و نماز شب میخواند گفتم بابا تو دیگر بگیر بخواب هم این نمیگذارد ما بخوابیم هم تو٬ گفت آخر از جهنم میترسم٬ گفتم بگیر بخواب من شفاعتت را میکنم!
آقا پاشو نماز شب بخوان تق و توق چراغ روشن میکند سرفه میکند عطسه میکند بابا مردم خوابند شما حق نداری که فقط یک جمله حق داد داری که آن هم اذان٬ این هم خوش صدا٬ این هم سه دقیقه٬ سه دقیقه آدم خوش صدا اذان حق دارد داد بزند٬ حالا بیدار شدند شدند و الا قرآن خواندن پیش خوانی مناجات اینها هیچ کدامش اجازه نیست که شما کسی را از خواب بیدار کنی. من یک خورده روی معروفهایی که منکر است منکرهایی که معروف است یک خورده میخواهم روی این دقت کنم.
نمونههایی از منکرات امر به معروف و نهی از منکر را برایتان بگویم:
1ـ دون الله٬ حالا این دون الله یعنی غیر خدا چه طاغوت٬ چه دوست٬ چه همسر٬ چه مقام دنیا٬ مدال مدرک و. . . . هر چیزی که شما را جذب کند دل شما را قلاب کند آن میشود(اله).
ببینید فرق است بین(اله) و(الله) اله چیست و الله چیست؟ (اله) یعنی معشوق٬ یعنی دل من را غصب کرده(لا اله) یعنی هیچ چیز دل من را غصب نمیکند(الا الله) مگر الله(لا اله الا الله) یعنی هیچ چیز جاذبه برای من ندارد. حالا یک کسی برایش مدرک جاذبه دارد مقام جاذبه دارد زنگی میزند میگوید ببین اگر میخواهی مدیرعامل بمانیها کار نداشته باش نه انتقاد کن نه هیچی این فکر میکند که حالا مدیر کل شده این مدیر کلی برایش خدا شده٬ بت شده٬ همسرش برایش بت شده٬ بچهاش برایش بت شده٬ این منکر اصلی این است که آدم بسیاری از وقتها حکم خدا را زمین بگذارد برای غیر خدا. میگوید بچهام غصه میخورد٬ بچهام ضعیف است٬ بابا حکم خدا این است که روزه بگیرد خوب ضعیف هم میشود٬ حالا ضعیف بشود٬ اصلاً خدا گفته روزه بگیر که یک کیلو سبک بشوی که یک کیلو سنگین شوی٬ رنگ بچهام زرد میشود٬ حالا مریض که نمیشود. بله اگر روزه ضرر طبی دارد بخورد اما صرف این که آدم بی حال میشود٬ اصلاً خدا خواسته که شما نروید حمام بچهامتر میشود٬ إه! حمام این است کهتر شوی٬ اگر بنا باشد آدم روزه بگیرد بی حال هم نشود ضعیف هم نشود این حرفها نیست. رضای خدا بیش از هر چیزی است.
اسراف از گناهان کبیره است چقدر ما اسراف میکنیم٬ در بنزین در آب در نان که نانواها بد میپزند قلم و دفتر و کاغذ و کتاب در لباس کدام خانه است که یک ساک لباس اضافه در آن نباشد یعنی ما الان 50 میلیون جمعیت هستیم 50 میلیون لباس اضافه داریم 50 میلیون ساک البته من تعاونی حساب کردمها بعضیها چندتا چمدان لباس زیادی دارند دیگر حالا خانوادههای متوسط با یک لباس اضافه است حالا یا رنگش را نمیپسندد یا تنگ شده یا گشاد شده یا دوختش یا فرمش یا مدش٬ 50 میلیون ساک لباس در وقتی که عدهای از سرما میلرزند اینها گناه نیست؟ یک حاجیه خانم رفته مکه گفت آقای قرائتی تو توی تلویزیون بگو که این خانمها فکلشان بیرون است گفتم چشم میگویم فکلتان بیرون نباشد گناه است اما حاجیه خانم مگر امام نگفت وقت نماز توی بازارهای مکه پرسه نزن تو هم که گوش به حرف امام ندادی منتها تو حاجیه خانمی گناه کاری آن هم فکلی است و گناه کاره.
سفره میدهند مثلاً افطاری، روز عاشورا آقا با جوراب هایش تو سفره راه میرود بعد نان را جای پا میاندازد. رفتم حرم امام رضا(علیه السلام) دیدم کفشدار گقت آقای قرائتی یک مقدار نبات برداشت گفت بخور گفتم آقا صبح تا حالا دستت را به سیصد کفش زدی، گفت خاک کفش زوار امام رضاست، گفتم همان زهر امام رضا را کشت ما فکر میکنیم میکروب به امام رضا کاری ندارد٬ همان خنجر امام حسین را کشت٬ شما مسائل طبیعی را قاطی نکنید.
بعد هم مثلاً غذا را اول به بزرگترها میدهند. یک پسر یازده ساله به من نوشت که تا آخر عمر دیگر به مسجد نمیروم. چون در مسجد هرچه منتظر نشستیم به ما غذا ندادند. تو را به خدا این افطاری دادن منکر است یا معروف؟ این منکراتی که ما یک چیزهایی را میبینیم و یک چیزهایی را نمیبینیم.
حضرت حجهالاسلام و المسلمین وارد مسجد میشود مردم را بلند میکند، پا از سر و دوش مردم برداشتن گناه خوب اینجا بنشین مردم آزاری گناه است چه حجه الاسلام٬ چه خادم٬ چه آیت الله٬ ولی ما فکر میکنیم برای سلسله جلیله روحانیت اگر مردم خودشان پا شدند یک چیز دیگر است.
اما یک وقت یک کسی مردم احترام میگیرند بخاطر علم و تقوا، اما یک وقت یک روحانی وارد شده که مردم نمیشناسند این خود روحانی از دوش مردم میرود٬ یا یک نفر هی با قلاب مردم را بلند میکند. بلند کردن مردم خلافِ اما اگر مردم به خاطر علم و تقوا پا شدند آن ادب یک چیز دیگری است.
اسراف، حدیث داریم هر کس با سه کیلو آب غسل به دلش نچسبد معلوم میشود از مرز بیرون است. هرکس با ده سیر آب نتواند وضو بگیرد معلوم میشود از مرز بیرون است، اسراف گناه صغیره است یا کبیره؟ امام میفرمایند گناه کبیره است.
آبروریزی، الله اکبر چه راحت آبروی همدیگر را میریزیم. البته وقتی اسراف میکنند یک اسمی رویش میگذارند مثلاً مسجد منار نمیخواهد البته گنبد غیر از منار است محکم ترین سقفها سقفهای گنبدی است. اما منار بالایش اذان میگفتند. الال منار میسازند برای شعائر مذهبی. میگوییم این پول منار را بگذار در صندوق چهار تا جوان داماد بشوند جهیزیه بخرند. از آن منکراتی که منار می سازیم یک نفر بالایش نمیروند.
بیت المال، تعصب، این جناح آن جناح حدیث داریم هرکس تعصب به خرج دهد برای فکرش یا برای مرید و مرادش و هر کس خوشش بیاید از این تعصب، از مرز بیرون است.
تکاثر، افرادی هستند که چند رقم پست دارند و همه اینها که چند رقم پست دارند معمولاً خراب میکنند جز افراد نادر. عضو شورای فلان، جزو ستاد فلان، از این کمیسیون به آن کمیسیون. . بابا »أَلْهاکُمُ التَّکاثُرُ« التکاثر(1) یکی این است که انسان پول جمع کند یکی این است که انسان پست جمع کند البته حالا خود بنده هم هستم خودم چند تا پست دارم، هم رئیس بی سوادها هم رئیس بی نمازها. تکاثر عنوان جمع کردن و پول جمع کردن است.
تبرج، یکی از آن گناهان است، تبرج از برج است. آدم یک لباس بپوشد که همه نگاهش کنند، بنده عمامهام را یک جوری بگذارم که همه نگاهم کنند. این آقا در عروسی کفشی به پا کند٬ پیراهنی تن کند، آن یک جوری سوت بکشد، هرکسی که چشمها را به خود جلب کند، تبرج این کارهایی که مثل برج چشمها را به خودش خیره کند.
حضرت در مدینه در مسجد یک جوری مینشست که وقتی یک غریبه میآمد نمیفهمید کدامیک پیغمبر است. (ایکم رسول الله) ما میگوییم این مدیر کل حتماً باید بالای سرش لوستر باشد. حتما باید ساختمان طبقه فلان باشد. ذره ذره داریم شاه میشویم بعضی از ما.
یک کسی یک قالی آورد و گفت میخوام امام روی این نماز بخوانند، امام یک نگاهی کردند و فرمودند بردارید. به صاحبش بگویید تشکر. چون هر کسی یک چیزی میآورد ذره ذره آدم متضاد میشود.
پیراهنی نپوشید که همه نگاه کنند. ساختمانی نسازیم، ماشینی، اصلاً بعضیها هیچی ندارند، یک جوری عطسه میکنند که همه نگاهشان کنند، آمین توی مسجد یک جوری میگوید همه میگویند الله اکبر الله اکبر فرق میکند. اینها همهاش تبرج است. جلب نظر مردم با کفش و کلاه، با فکل و. .
تظاهر، متأسفانه خیلی گناه عجیب و غریبی است، خیلی ادارهها یک قیافهای دارند که آدک فکر میکند خیلی حزب اللهی است، بعد آدم میبیندش با خانمش میبیندش اوه! معلوم میشود آنجا در گزینش. . . دخترها سال اول دانشگاه همه با چادر مشکی میآیند یواش یواش معلوم میشود این چادر مشکی برای فرار از گزینش بوده. روزهای اول تظاهر خیلی خطرناک است ریاکاری.
خدایا، به آبروی همه کسانی که پیش تو آبرو دارند، یاریمان بده معروف را بشناسیم و عمل کنیم.
ما را در فهم دین دچار انحراف نشویم. همه دعاها را مستجاب بفرما همه اموات بیامرز همه مریضها را شفا بده.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته