استفاده از فرصتها

بینندگان بحث را در آستانه ماه رمضان می‌بینند موضوع بحث بهره‌گیری از فرصت است.

الف: عنصر مکان، مکانهای خاص مانند مسجد

ب: زمان، زمانهای خاص

ج: قرآن و نزول آن

د: روزه

ه: دعا

خواهش دارم بحث را روحانیون عزیز، هیات امناء و خادمین مساجد، و مسئولین امور فرهنگی، دینی، به بحث عنایت داشته باشید.

اول: عنصر مکان مسجد:

خداوند در قرآن درباره‌ی مسجد می‌فرماید بروید که: «لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‌» (توبه/108).

منافقین مسجدی در مدینه ساختند خواستند پیامبر(ص) را برای افتتاح ببرند، آیه نازل شد که شرکت نکن زیرا که منافقین این مسجد را برای قتنه ساختند و خانه تیمی است.

می فرماید: «إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ» (توبه/107) این مسجد رصدخانه برای دشمنان خارجی است کجا برویم:

«لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‌»: مسجدی که اساسش بر تقوا است. و هر چیز که براساس تقوا باشد ارزش دارد، (تحصیل علم: یک وقت می‌خواهد لیسانس بگیرد برای اینکه دختر عمویش لیسانس دارد، حال که هیات آنها 30 تا گوسفند می‌دهد هیات ما 40 تا بدهد، چشم و هم چشمی است، حال که او سه طبقه ساخته من از همه بانکها وام می‌گیرم تا 4 طبقه می‌سازم، ماشین او فلان مدل ماشین است من فلان مدل را می‌گیرم.

یکی از قبیله‌ها شتری را نحر کرده و آبگوشتی درست کرد و ظرف، ظرف، درب خانه فقرا داد به یک نفر هم داد که رئیس قبیله بود ناراحت شد و لگد زد به ظرف، غذاها را ریخت و دستور داد هیاتش 2 شتر کشت دیگری گفت پس ما 3 شتر چشم و هم چشمی رفت تا صد شتر، علی(ع) فرمود این شترها براساس تقوا ذبح نشده‌اند گوشت آنرا بریزید در بیابان شغالها بخورند.

مسجد برای همه است قرآن درباره کعبه دارد: «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ» (آل‌عمران/96) برای همه مردم است.

یعنی مسجد برای همه است که متاسفانه بعضی مساجد برای گروه خاصی است و اگر یک غریبه وارد شود به هم دیگر نگاه می‌کنند، مثلاً صف اول مخصوص افراد خاص است، حتی بعضی جاها دیده‌ام که افراد را بلند کرده و دیگران را می‌نشانند.

و حال آنکه در رساله مراجع است که اگر یک دختر 9 ساله در مسجد جایی دارد بزرگترین شخصیت مملکتی به جای او بنشیند نمازش باطل است و جایش دزدی است. مسجد بانک نیست که هر کس پولدار‌تر است چایی پررنگ بخورد، درب مسجد باید بر همه باز باشد.

منع و کم رونقی مساجد: اگر بچه می‌خواهد مسجد برود پدرش نمی‌گذارد برود، قرآن می‌گوید این پدر بدترین آدمهای کره زمین است می‌فرماید: «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ یُذْکَرَ فیهَا اسْمُهُ وَ سَعى‌ فی‌ خَرابِها» (بقره/114).

بدترین پدر و مادر آن است که به بچه‌اش بگوید مسجد نرو. بچه‌های مسجد فاسد نیستند ولی جای دیگر فاسد پیدا می‌شود. یا منع کنیم و کم رونق کنیم. مثل طول دادن نماز، و تبعیض قائل شدن.

بچه 12 ساله‌ای به من نامه‌ای نوشت که تا آخر عمرم دیگر مسجد نمی‌روم به دلیل اینکه در ایام عاشورا رفتم مسجد غذا می‌دادند، همه غذا خوردند به ما که رسید غذا تمام شد به ما گفتند بچه‌ها شما برگردید منزل، ما دو ساعت معطل شدیم و به ما غذا ندادند و لذا من تا آخر عمر مسجد نمی‌روم

حرف بی محتوا زدن روی منبر: چون می‌بینند حرف تازه‌ای ندارد، حدیث داریم: هر روز امام جماعت باید حرف تازه و جدید برای مردم داشته باشد.

می فرماید: شما مسجد که می‌روید فوائدی دارد یکی از آنها: «أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً» (من‌لایحضره‌الفقیه/ج‌1/ص‌237) «مستطرف»: یعنی یک نکته جدید. الان که الحمدالله تفسیرهای فارسی و عربی زیاد است و کتابهای مفید مثل الحیاه، و میزان الحکمه، کافی و بحار موجود است. یک حدیث را انتخاب کرده و می‌گوید. و سخنرانی لازم نیست 40 دقیقه طول بکشد، سخنرانیهای 2 دقیقه‌ای و 3 دقیقه‌ای کافی است.

هیات امناء دو شرط دارد:

الف: شجاع باشند.

قرآن می‌فرماید: «إِنَّما یَعْمُرُ مَساجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ وَ أَقامَ الصَّلاهَ وَ آتَى الزَّکاهَ وَ لَمْ یَخْشَ إِلاَّ اللَّهَ فَعَسى‌ أُولئِکَ أَنْ یَکُونُوا مِنَ الْمُهْتَدینَ» (توبه/18).

باید از هیچ کس ترسی نداشته باشند و انقلابی باشد، بعضی محترم هستند ولی وارفته و شل. قرآن می‌فرماید: آدم شل بدرد حکومت نمی‌خورد. «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ» (انبیاء/105).

نمی فرماید: «عِبادِیَ المجْتَهِدُون» نمی فرماید به نماز شب خوان می‌دهم، چون گاهی نماز شب می‌خواند ولی شل است برای خریدن دو کیلو پنیر کلاه سرش می‌رود، باید صلاحیت داشته باشد و این معنای «صالحون» است ممکن است خانواده شهید هم باشد، چون خانواده شهید است خوب است ولی آدمهای شلی هستند، و ممکن است آیت الله باشد ولی آیت الله شل است. پس غیر از علم و تقوا و انقلاب باید عرضه هم داشته باشد، باید غیر از عرضه متقی هم باشد.

قرآن درباره تولیت مسجدالحرام می‌فرماید: «إِنْ أَوْلِیاؤُهُ إِلاَّ الْمُتَّقُونَ» (انفال/34) اولیاء مسجد الحرام باید متقین باشند.

مسجدالحرام ‌اُم القری است «ام» که این صفت را داشت بچه‌های آن (سایر مساجد) در سراسر کره زمین باید این صفت را داشته باشند.

خادم مسجد:

خادمین مسجد 4 نفر هستند، 1- ابراهیم 2- اسماعیل 3- زکریا 4- فرزند مریم

برای ابراهیم و اسماعیل می‌فرماید: «أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ» (بقره/125).

و فرزند حضرت مریم: «إِنِّی نَذَرْتُ لَکَ ما فی‌ بَطْنی‌ مُحَرَّراً» (آل عمران/35).

 (الان خادم مسجدها چه کسانی هستند، از کارهایی که جمهوری اسلامی باید انجام دهد اینکه خادمهای پیر را واگذار کند به تامین اجتماعی و کمیته امداد که زندگی آنها تامین شود،

هر مسجد یک آدم زرنگ و متقی می‌خواهد، چون شما یک مغازه سه میلیونی را به یک آدم شل نمی‌دهی چطور یک مسجد صد میلیونی را به یک آدم بی حال داده‌ای؟ در یک مغازه 5 میلیونی برای شرکت می‌گویی آدم زرنگ ولی مساجد 5، 10، 20، 50، 100 میلیونی را توجه نداریم، نمی‌گویم بی حالها محترم نیستند محترم هستند، پیری و بی حالی گناه نیست ولی دادن این پست به این آدم درست نیست.

بهداشت مسجد:

در مسجد سیگار نباشد، تجاوز به حریم هوایی دو رقم است:

الف: توسط هواپیماهای متجاوز

ب: سیگار کشیدن، اگر دود سیگار ریه دیگران را اذیت کند این هم به حریم دیگران تجاوز است چون باید هوای سالم استفاده کنند و نه تنها در مسجد که در تاکسی و اتوبوس هم ممنوع است.

مسجد باید زینت داشته باشد و کسانی که می‌آیند بهترین لباس را بپوشند می‌فرماید: «یا بَنی‌ آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ» (اعراف/31).

حدیث: هر کسی مسجد می‌رود درب مسجد نگاه به ته کفشش کند

حدیث: مستراح مسجد داخل مسجد نباشد، فاصله زیاد داشته باشد

صوت بلند حرام است.

حاج حسن آقا خمینی فرزند مرحوم حاج احمد آقا، نوه حضرت امام خمینی(ره) در اجلاس نهم نماز امسال خاطراتی را از امام خمینی(ره) نقل می‌کرد می‌گفت امام کسی را برای نماز بیدار نمی‌کرد می‌فرمود خواب است وظیفه ندارد چرا من او را بیدار کنم، برای نماز واجب بیدار نمی‌کرد ما برای سحر خوانی بیدار می‌کنیم، و برای زیارت عاشورا و دعای کمیل و ندبه، بخوان دو لیتر هم گریه کن ولی همسایه چه گناهی کرده نمی‌خواهد دعا بخواند بلندگو را بلند می‌کنی؟

من این حرفها را گفته‌ام باز هم برای ماه رمضان امسال می‌گویم.

مردم آزاری حرام است گرچه به اسم دین باشد، و به اسم دین حرامش دوبل است و دو برابر می‌شود. به دلیل اینکه: قرآن به زنان پیامبر(ص) می‌گوید: «یا نِساءَ النَّبِیِّ مَنْ یَأْتِ مِنْکُنَّ بِفاحِشَهٍ مُبَیِّنَهٍ یُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ ضِعْفَیْنِ وَ کانَ ذلِکَ عَلَى اللَّهِ یَسیراً» (احزاب/30). زن پیامبر(ص) خلاف می‌کند گناهش دو برابر است چون عنوان دینی دارد مردم آزاری به اسم دین گناهش بیشتر است، به همین دلیل گفته‌اند خداوند گناه هفتاد جاهل را می‌آمرزد قبل از آنکه یک گناه از عالم ببخشد، چون عالم رنگ دینی دارد، معلم هم همینطور پدر و مادر اگر می‌خواهند به همدیگر جسارت کنند روبروی فرزند گناهش دو برابر است، دختر شما وقتی دید که شما حرف زشت زدی او هم خانه شوهر همینطور برخورد خواهد کرد.

زینت برای نماز و مسجد:

سوال: زن برود مسجد؟ جواب: بله.

چون قرآن دارد که هم زن و هم مرد مسجد بروند چون:

الف: یک جا دارد «وَ ارْکَعُوا مَعَ الرَّاکِعینَ» (بقره/43). نماز جماعت مردان.

ب: یک جا دارد «وَ ارْکَعی‌ مَعَ الرَّاکِعینَ» (آل عمران/43). نماز جماعت زنان این آیه مربوط به حضرت مریم است یعنی اگر زن خصلت حضرت مریم را دارد برود مسجد، بله گاهی زن شل است و محیط فاسد است حسابش جداست ولی اگر رگ و غیرت دینی چون حضرت مریم داشت در جماعت شرکت کند.

از آفات مسجد خط بازی است. مسجد نباید در اختیار خط خاصی باشد. از آفات مسجد وراثت است. گاهی فکر می‌کنند چون مرحوم آقا اینجا نماز خوانده پسرش هم باید نماز بخواند، ممکن است مردم آقا را قبول ولی پسرش را قبول نداشته باشد و اگر آقازاده بداند که الآن 30 نفر به جماعت می‌آیند ولی اگر مسجد را رها و جای دیگر برود 200 نفر خواهند آمد بداند که مانع 170 نفر به جماعت شده وراثت، هیات و خط بازی ممنوع است.

توجه به وقف:

خداوند مرحوم میرزا جواد تهرانی رحمت کند. وصیت کرده بود ختم مرا در مسجد نگیرید چون همان موقع ممکن است یکی بخواهد در مسجد نماز بخواند و نتواند. و این ختم باعث شود که یک نفر در مسجد نماز نخواند.

مساجدی که ختم است باید یک درب جداگانه داشته باشد که مانع از نماز گذاردن دیگران نشویم که خداوند می‌فرماید:«مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ» (بقره/114).

حذف اولویتهای کاذب:

برنامه‌های مسجد شروطی دارد، چون این بحث در آستانه ماه رمضان است من این مطالب را از قرآن و احادیث تهیه کرده‌ام خواهش می‌کنم عنایت داشته باشید.

اول: علم مفید

350 بار کلمه «أَعُوذُ» در کامپیوتر آمده است. یعنی: پناه می‌برم یکی از آنها این است که: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عِلْمٍ لَا یَنْفَعُ» (کنزالفوائد/ج‌1/ص‌385) پناه می‌برم از سخنان بی فایده.

تفسیر قرآن می‌گوید، چاه کنعان، شمال بود یا جنوب؟ چه فایده‌ای دارد که مردم ایران این مطلب را بفهمند، یوسف را در چاه انداختند حال اینطرف یا آن طرف شهر، اولین پرده کعبه را در یمن یا شام بافتند چه اثری دارد؟

بسیاری از تحقیقات مزخرف است و بعضی از علوم مزخرف است، مزخرف است یعنی مفید نیست و اگر مفید نباشد شیطان است.

حدیث داریم: پیامبر اکرم(ص) می‌فرمود: هر روز «اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ عِلْمٍ لَا یَنْفَعُ» پناه می‌برم به تو‌ای خدا از علمی که نفع نداشته باشد حرف خوب تبعیت می‌خواهد چون می‌فرماید: «الَّذینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (زمر/18).

پس حرفی را گوش بده که از خوبی آن می‌خواهی، آن را عمل و تبعیت کنی، پرده مکه را شام بافتند یا یمن نمی‌شود تبعیت کرد، سخنی باید گفت که مردم آن را عمل کنند. اطلاعاتی که مثلاً کوه هیمالیا چند متر است. «یَتَّبِعُونَ کوه هیمالیا» یعنی علمی است که پی گیری ندارد.

دوم: ضروری باشد

بعضی از مساجد ما از قدیمی‌ها یک سنتی دارند که سنت غلط است. واعظ ده شب در رابطه با یک موضوع سخنرانی می‌کند، ده شب درباره هجرت، مردم چیز دیگری نمی‌خواهند؟ همه مشکلات آنها هجرت بود؟ روحانی و طلبه‌ای که می‌رود در روستا از حمد و سوره گرفته تا کتک زدن به الاغ، تا بهداشت آب، و کمک به فقراء مهریه سنگین خانمها، ظلم شوهرها به زنها، همه چیز حرفهای ضروری باشد و لازم نیست از اول تا آخر منبر در رابطه با یک چیز صحبت کند.

مختصر باشد:

خواهش می‌کنم توجه کنید مردم 20 دقیقه بیشتر گوش نمی‌دهند، 20 دقیقه دوم دل نمی‌دهند گوش می‌دهند، 20 دقیقه سوم نه دل و نه گوش می‌دهند، نگاه می‌کنند. هر چه صحبت داریم در همان 20 دقیقه اول مگر اینکه خنده داشته باشد.

خداوند رحمت کند مرحوم فلسفی را که می‌فرمود: هر واعظی می‌تواند مردم را بخنداند و می‌تواند بیشتر از 20 دقیقه سخنرانی کند والا بیشتر نباشد خنده مثل چایی قهوه خانه است چند کیلومتر می‌رود یک چایی و آبی به صورت می‌ریزد و دوباره چند کیلومتر، ولی اگر یکدفعه بخواهد صد کیلومتر برود خسته می‌شود.

متنوع باشد:

مسئله، تاریخ، قصه، تازه باشد بعضی مطالب یکبار دانستن آن کافی است مثل سوراخ کردن گوش دختران برای گوشواره، ولی بعضی حرفها دائمی باید باشد مثل تنفس و لذا گفته‌اند امام جمعه در همه خطبه‌ها درباره تقوا بگوید: می‌فرماید: «وَ اذْکُرُوا اللَّهَ کَثیراً» (جمعه/10) «خدا را زیاد یاد کنید». هر روز باید نماز بخوانیم، معاد را هر روز «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» (فاتحه/4) راه راست، «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ» (فاتحه/6).

کمک به فقرا:

من چند سالی است در دانشگاه تهران ماه رمضان ظهرها هستم روز آخر گفتم دانشگاه شما دو تا عیب بزرگ دارد. مسجد دانشگاه هم از اساتید و دانشجوها پر بود یکی را می‌گویم دیگری را نه. شما یکماه نماز خواندید ولی به فقیر کمک نکردید، اگر هم پول ندارید یک تومان و ده تومان که می‌توانید در مساجد باید پول جمع شود، اینکه مساجد دولتی است، از دولت کمک بگیریم، مسجد را باید مردم بسازند، نگویید پول من چیزی نیست چرا یک برگ زرد است که اگر در حوض افتاد کشتی 50 مورچه می‌شود، و لذا این پولهای کم برکاتی دارد، گفتم بنابراین امروز همه دانشجوها پول بدهند اتفاقا دانشجویی مشکلی داشت 200 هزار تومان می‌خواست به او دادم.

علی(ع) اجازه نمی‌دهد کمک به فقرا بعد از نماز باشد و در رکوع در راه خدا انگشتر به فقیر داد در مسجد پول جمع شود برای کارهای خیر و اسم هم برده نشود.

پس اطلاعات برای مردم در مسجد خوب است مفید و ضروری باشد مثلاً بداند استادش چند کیلو است و یا 70 و یا 80 کیلو، این که می‌گویم نخندید الآن توی روزنامه‌ها پر است از این حرفها، مثلاً سؤال می‌کنند که این آیه در کدام سوره است حال سوره نحل باشد یا یوسف چه خاصیتی دارد؟ (یک وزیر آمد توی تلویزیون گفت کدام «الله» در آیه قرآن است که بین دو «ابل» است بعد هم یک سکه داد این کار چه خاصیتی دارد، این حدیث از امام صادق(ع) یا «امام کاظم (ع) چه فرقی می‌کند؟

از امام(ع) پرسید که من یک مطلبی شنیده‌ام یادم نیست کدام یک از شما فرموده‌اید، فرمود عیبی ندارد اگر از امام صادق(ع) باشد بگویی امام باقر(ع)، بسیاری از اطلاعات مسابقات که امور تربیتی، آموزش و پرورش، در روزنامه‌ها و انجمن اسلامی هست. مثلاً سؤال می‌کند این مطلب در نهج البلاغه است یا کافی هر کجا می‌خواهد باشد.باید دقت کنیم.

 این مسائل در مساجد نباشد می‌گوید یک لوستر برای مسجد و یک سماور برای هیات و یک علامت جلو هیات که مشابه نداشته و از همه بزرگتر باشد اینها خودنمایی است می‌خواهم منار اینجا از همه منارها بزرگتر باشد، اینها تقواست یا خودنمایی؟

عنصر زمان:

در آستانه ماه رمضان بیننده‌ها بحث را گوش می‌دهند. هر کس می‌خواهد ببیند ماه رمضان چه ماهی است دعا وداع ماه رمضان از امام زین العابدین(ع) را امسال قبل از پایان رمضان بخواند چون آخر که می‌خواند می‌گوید از دستم رفت.

حضرت می‌فرماید: خداحافظ‌ ای ماهی که عید اولیاء و امام زین العابدین منتظر تو بود و زود گذشتی، و نرفته دلتنگ تو شدم، و خداحافظ‌ای شب قدر، و چقدر چشمها از تو‌تر و اشک ریزان شد و چقدر مجرمین در تو بخشیده شد، نفس کشیدن ثواب «سبحان الله» و عبادتها قبول و تلاوت یک آیه آن ثواب ختم قرآن را دارد، روزها بهترین روزها و شبها بهترین شبها است، مهمان خدا هستیم.

برای روزه چهار برکت است

1- تقویت تقوا: قرآن «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» (بقره/183).

2- بر شما روزه واجب شد تا تقوا پیشه کنید.

اکثر گناهان ما یا از غضب و یا از شهوت، حال گرسنگی و تشنگی غضب و شهوت را متعادل می‌کند وقتی ریشه کنترل شد آثار آن هم کنترل می‌شود یعنی آب که به ریشه نرسید شاخه‌ها هم خشک می‌شود. و لذا در طول تاریخ حتی زمان شاه در ماه رمضان آمار گناه کم بوده است.

3- تقویت عاطفه

گرسنگی را تحمل کن تا بتوانی بفهمی گرسنه‌ها چکار می‌کنند.

4- تقویت اراده

نان و آب خود را نخور تا به نان و آب مردم که رسیدی بتوانی خود را کنترل کنی به خانم خود دست درازی نکن تا در برخورد با دیگرا ن بتوانی خود را کنترل کنی.

5- تقویت جسم

گرسنگی موادزائدبدن رامی سوزاند و معده استراحت می‌کند کتابی را فردی نوشته که مسلمان هم نیست می‌گوید 19 رقم مریضی با روزه خوب می‌شود البته او می‌گوید «امساک» یعنی پرهیز.

نزول قرآن:

من یک متنی نوشته و خدمت علماء شهرستانها فرستاده‌ام، هر کس به دستش نرسیده من از تلویزیون می‌خوانم چون عظمت ماه رمضان به قرآن است نه به روزه چون می‌فرماید: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى‌ وَ الْفُرْقانِ» (بقره/185).

عزت رمضان به قرآن است نه به روزه، رمضان از «رمض» می‌آید یعنی ماه گناه سوزی مثل اینکه می‌گوید زباله سوزی

و از دوازده ماه فقط ماه رمضان اسمش در قرآن آمده و الا ماه رجب و شعبان و … در قرآن نیامده.

من این نامه را می‌خوانم برای اینکه همه برای توجه به قرآن بسیج شویم و اینجا هم که دارالقرآن است و در محضر علما هستیم و می‌ارزد که عنایت کنید.

قرآن لقبهایی دارد حدود چهل، پنجاه، لقب در قرآن است، من چند تا از آنرا می‌خوانم قرآن بینه است یعنی: دلیل روشن و «عبرت» است یعنی: عبور بخوان و رد شو ببین بعد از آن چیست؟ «نور» «تذکر و ذکر» و «بیان» و «رشد» و «برهان» و «فرقان»: وسیله شناخت حق و باطل.

حتی گفته‌اند اگر حدیثی صحتش را نمی‌دانی با قرآن متر کن، طبق قرآن صحیح و ضد قرآن بود بزن به دیوا. ر

 (برخورد ما با قرآن برخورد خوبی نیست، تشریفات است و یا قسم می‌خوریم به آن، و یا روی کیف عروس، و یا «بک یا الله» و یا با هنر معماری کاشیکاری کرده که هیچ جنی هم نمی‌تواند آن را بخواند، و یا «وَ إِنْ یَکادُ الَّذینَ کَفَرُوا لَیُزْلِقُونَکَ بِأَبْصارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّکْرَ وَ یَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ» (قلم/51) آن را می‌نویسیم به شاخ گاو می‌بندیم تا شیرش زیاد شود و یا چهار «قُلْ» آویزان می‌کنیم تا ماشین سرنگون نشود، و یا «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ» (حجرات/13) روغن نباتی و کاشی فلان و گاز و چراغ گاز فلان و آیات آن را دستاویز کالاهای کارخانه‌ها می‌کنیم و بالای سر مسافر، خانه نو، و برای استخاره استفاده می‌کنیم.

قرآن می‌گوید: من مجید هستم ولی ما تمجید نکردیم. کریم هستم ولی ما تکریم نکردیم. عظیم هستم ولی ما تعظیم نکردیم.

یکی از علما در حرم پیغمبر گریه و زاری و حالی کرد بعد به پیامبر گفت: از ما راضی هستی یا نه توسلی پیدا کرده و عرض کرد یا رسول الله حالت چطور است من به قرآن تفال می‌زنم قرآن را باز کرد این آیه آمد: «وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً» (فرقان/30). در قیامت می‌گوید و گفت پیامبر که‌ ای پروردگار قوم من این قرآن را رها کرده و غریب گذاشته اند.

در قرآن داریم: «فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا» (فاطر/6).

 قرآن جلو شما باشد. ما گفتیم «وَراءَ ظُهُورِهِمْ» (بقره/101) پشت سر باشد. چی بود چی شد؟ باید جلو باشد انداختیم عقب.

حالا هر درسی را نخوانیم نمی‌گویند بدبخت، فق و اصول و فلسفه، و … ولی درباره تدبر در قرآن اگر نباشد می‌گوید بدبختی، می‌فرماید: «أَ فَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ‌ام عَلى‌ قُلُوبٍ أَقْفالُها» (محمد/24). در قرآن تدبر نمی‌کنید، آیا قلبها قفل شده است.

قانونی داریم که اگر وظیفه‌ای به دوش شما آمد باید آنقدر عمل کنی، تا مطمئن شوی که به وظیفه عمل کرده‌ای مثلاً:

لباس نجس شده باید آنقدر آب بریزی تا مطمئن شوی که پاک شده. یا در مکه می‌گویندسنگ به فلان ستوان (رمی جمرات) بزنید، اگر شک داریم 6 یا 7 سنگ ریزه زده‌ام باید آنقدر بزنیم تا خاطرمان جمع شود.

ما مدیون قرآن هستیم، و باید آنقدر کار کنیم تا دینمان اداء شود و با این تلاوتها و ترتیل و تواشیح از دین قرآن بیرون نمی‌آییم.

علما شهرستانها و طلاب ما مدیون بوده و با این درسهای رسائل و مکاسب و آیا از دین بیرون می‌آییم. قرآن چقدر در جامعه ما مطرح است و در شهرها چند جلسه تفسیر برگزار می‌شود؟ و چه جلسه‌ای است که دانشجوها چیزی یاد بگیرند.

در آستانه ماه قرآن، چهار اقرار برای شما بخوانم:

1- ملاصدرا 2- فیض کاشانی 3- امام خمینی 4- مراجع فعلی قم

ملاصدرا: در مقدمه تفسیر سوره واقعه

کنگره ملاصدرا هم که گرفتند همه رفتند تجلیل کردند کسی این مطلب را نخواند البته ما از یک طریقی خواندیم نشد که همه بگویند و ما نگوییم که ببینیم ملاصدرا چه می‌گوید.

بسیار به مطالعه کتب حکما پرداختم «إِنِّی ظَنَنْتُ عَلَی شَیْءٍ» تا آنجا که گمان کردم کسی هستم. ولی همینکه کمی بصیرتم باز شد خودم را از علوم واقعی خالی دیدم، و در آخر عمر به فکر فرو رفتم که به سراغ تدبر در قرآن و روایات محمد وآل محمد(ص) بروم.

من یقین کردم که کارم بی اساس بوده زیرا در تمام عمرم به جای نور در سایه ایستاده بودم و خیال می‌کردم در نور هستم از غصه جانم آتش گرفت قلبم شعله کشید تا رحمت الهی دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا و شروع به تدبر در قرآن کردم درب خانه وحی را کوبیده دربها باز شد و پرده‌ها کنار رفت و دیدم که فرشتگان به من می‌گویند: «ملاصدرا سَلامٌ عَلَیْکُمْ فَادْخُلُوها خالِدینَ» ولی افسوس، که در پیری فهمید، و اکنون که دست به نوشتن تفسیر قرآن زده‌ام اقرار می‌کنم که قرآن دریای عمیقی است که جز با لطف الهی امکان ورود در آن نیست چه کنم؟ عمرم رفت بدنم ناتوان شد قلبم شکست سرمایه‌ام کم و ابزار کارم ناقص و روحم کوچک شده.

ملاصدرا خیلی شخصیت علمی مهم است و مریدانی دارد مثل علامه طباطبایی و شهید مطهری، اینها سر سفره ملاصدرا تغذیه می‌شوند. (درباره فیض کاشانی) استاد ما نقل می‌کرد که امام فرمود: فیض کاشانی آنقدر کتاب نوشته که از ورق زدن آن خسته می‌شویم.

فیض کاشانی می‌گوید: من مدتها در مطالعه مجادله متکلمین فرو رفتم (متکلمین علمایی هستند که درباره خدا بحثهایی می‌کنند از قرآن و نهج البلاغه و …) کوششها کردم ولی همان تحقیقات ابزار جهل من بود، مدتها در راه فلسفه به تعلم و تفهم پرداختم بلند پروازیهای این و آن را دیدم مدتها در گفتگوی این و آن بودم، کتابها نوشتم (ایشان حدود 200 کتاب دارند) و گاهی میان کلام فلسفه و متصوفه و متکلمین جمع بندی می‌کردم، و حرفها را به هم پیوند می‌دادم ولی در هیچ یک از این علوم دوایی برای دردم و آبی برای عطشم نیافتم بر خود ترسیدم بسوی خدا فرار و انابه کردم تا خداوند دست مرا گرفت و وارد تفسیر قرآن کرد

امام خمینی که ما او را با تمام وجود نائب امام زمان(ع) می‌دانیم جملاتی گفته که من نمی‌خوانم چون خیلی به خودش تشر زده است و بعد نوشته از عمرم به شدت غصه می‌خورم ایکاش از اول جوانی تمام وقت خود را صرف تفسیر کرده بودم.

آیت اله وحید خراسانی (از مراجع هفتگانه قم) ایشان در مسجد اعظم قم نکته‌ای فرمود بعد هم نوارش را به من داد هم شفاهی به من گفت و هم نوارش را داد گوش دادم.

آیا ما در نکات فقه و اصول مغز را به کار بردیم یا تدبر در قرآن؟

به هر حال ماه رمضان ماه قرآن، اوقاف یک کار قشنگی را دو سال است انجام می‌دهد مدیران کل اوقاف در هر شهری خدمت علما می‌رسند و تقاضای تشکیل جلسه تفسیر در آن مسجد را دارند.

سازمان تبلیغات، دفتر تبلیغات، حوزه‌های علمیه، منبرهای ما قرآنی شود (دیروز پای منبر یکی بودم خیلی منبرش خوب بود، گفت چطور بود؟ گفتم آبش زیاد بود، شما حرف که می‌زنید می‌توانید قدم به قدم از قرآن استفاده کنید)

مثلاً می‌خواهید بگویید مسجد با آیه، نیت با آیه، هیات امناء با آیه، و بهداشت و …. وقتی محمدحسین طباطبایی با قرآن حرف می‌زند زشت است حجه الاسلام 30 دقیقه بالای منبر دو آیه قرآن معنی نمی‌کند.

آقا قرآن را بالای منبر ببریم دو آیه بخوانیم بگوییم این دو آیه این را می‌گوید. خیلی هم باز نکنیم بعضی وقتها خیلی باز می‌کنیم، خیلی بازش نکنیم، 5 دقیقه، ده دقیقه، یک ربع می‌شود صحبت کرد تحصیل کرده‌ها به خصوص فرهنگی‌ها، در هر جلسه‌ای از عالمی که سه شرط داشته باشد استفاده کنیم.

1- متخصص تفسیر و عالم باشد.

تفسیر قرآن بداند. ما خیلی عمامه پرست نیستیم پدر دکتر شریعتی محمدتقی شریعتی یک تفسیری دارد به نام تفسیر نوین کت و شلواری هم بود انصافاً تفسیر خوبی است ما لباس پرست نیستیم، مقدمات علمی است و گاهی یک الف و و لام پایین و بالا شود معنی فرق می‌کند کلمات جابجا شود همینطور مثل اینکه آمپول بزنی در رگ خوب می‌شود بزنی توی گوشت، باید آمپول زن باشد، گاهی در قرآن لطیفه‌هایی است. فرهنگی‌ها، دانشجوها و در خوابگاههای دانشجویی، آنها را از طلاب فاضل بخواهید، تفسیر نمونه هست المیزان عربی، فارسی را آقایان و عربی را آقایان روحانی، 20 دقیقه بیشتر نکشد یک مسأله یا یک حدیث بخوانیم با متن وحی آشنا شویم.

ماه رمضان ماه قرآن است به امید روزی که در همه کوچه‌های ما تفسیر راه بیافتد و منبری‌های ما به جای سخنرانی تفسیر بگویند، ساده و نرم!

خدایا آنچه را در ماه رمضان به همه اولیائت می‌دهی به همه ما رحمت کن

کسانی که ماههای رمضان‌ قبل بودند الآن اسیر خاک هستند همه را بیامرز.

قیامت را روز حسرت و خسارت ما قرار نده.

آنچه نسبت به قرآن بی اعتنایی کردیم، قرآن ذکر است و: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَه ضَنْکاً» (طه/124).

و آنچه نسبت به قرآن اعتراض کردیم و دچار زندگی پیچ در پیچ شدیم.

نفت ارزان است تا نفت گران می‌شود زلزله می‌شود، بعد سیل تا بعد چه می‌شود، می‌فرماید: «أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکْری» (طه/14) اگر خدا قرآن و نماز را کنار گذاشتیم زندگی تاب برمی دارد مرتب کمیسیون، کنگره، می‌گذاریم قصه حل نمی‌شود.

خدایا ما را از غافلین نسبت به قرآن و نماز و اهل بیت(ع) قرار نده.

امیدوارم در تبلیغات و مساجد و جلسات قرآن، یک تحولی پیدا شود.