گناه چیست؟

سوال – گناه چیست؟ گناهان کبیره و صغیره کدامند؟

پاسخ – در عربی برای گناه واژه ی اثم و ذنب را بکار می برند. می گویند: در نمایشگاه کتاب بیشترین کتابی که به فروش می رود کتاب گناه شناسی است. سر فصل های این کتاب عبارت است از :گناهان سیاسی ،اقتصادی ،گناهانی که پای انسان نمی نویسند ،اصرار برگناه، گناهان شخصیت های مهم(خداوند به زنان پیامبر فرمود که اگر شما گناه کنید، عذاب تان دوبرابر است. اگر زن و شوهر جلوی فرزند گناه کنند این گناه دوبرابر می شود زیرا باعث می شود که بچه هم آنرا یاد بگیرد. اگر یک پیش نماز در محراب سیگار بکشد با اینکه این کار گناه نیست ،برای او گناه می نویسند زیرا این یک گناه شخصیتی است) ،عواملی که انسان را به طرف گناه می کشاند و …

در قرآن گناه کبیره و صغیره داریم. در قرآن داریم: اگر گناهان کبیره را ترک کنید من گناهان صغیره را می بخشم. گاهی گناهان صغیره با شرایطی تبدیل به گناهان کبیره می شود. مثلا فردی سنگ ریزه ای را به سمت شما پرت می کند و بعد می خندد. این خندیدن گناه پرت کردن سنگ ریزه(صغیره) را تبدیل به کبیره می کند. اگر انسان سنگ بزرگی را به طرف کسی پرت کند (گناه کبیره) و بعد معذرت خواهی کند، گناه کبیره ی او بخاطر معذرت خواهی به گناه صغیره تبدیل می شود.

به گناهی کبیره می گویند که به آن وعده ی عذاب داده شده است. علاقه به گناه هم گناه کبیره است. مثلا من دوست دارم که از شما یک سوژه پیدا کنم و آن را در اینترنت پخش کنم. حتی اگر در مورد شما سوژه هم پیدا نکنم چون دوست دارم ،این برای من گناه کبیره بحساب می آید. پس آبرو ریختن مردم گناه است و علاقه به این کار هم گناه کبیره است.

امیرالمومنین می فرماید: اگر کسی گناه کند و آنرا کوچک بشمارد، این بدترین گناه است. گناهان کبیره عبارتند از :آدم کشی، زنا ،شراب خواری، عاق والدین، فرار از جبهه، خوردن مال یتیم، خوردن گوشت خوک، ربا، رشوه خواری، قمار، کم فروشی، تهمت به زنان پاک، لواط ،یأس از زحمت خدا، کمک به ظالم، قسم دروغ، ندادن حق دیگران، اسراف، کوتاهی درعمل حج ،اسرار برگناه و …

امشب تولد امام حسن (ع)است. ما باید قدر امام حسن(ع) را داشته باشیم. امام حسن(ع) امام امام حسین(ع) هم بوده است ولی امام حسین(ع) امام امام حسن(ع) نبوده است. در شب عاشورا که امام حسین(ع) اشعار خداحافظی می خواند، حضرت زینب به امام فرمود که مگر تو فردا شب زنده نیستی؟ امام فرمود: مگر پدرو مادرم از دنیا نرفتند؟ برادرم امام حسن(ع) از من بهتر بود ولی رفت. مظلومیت امام حسین(ع) نصف روز بود ولی مظلومیت امام حسن(ع) در حدی بود که زنش در خانه خائن بود. و به دست زنش شهید شد. به امام حسین(ع) تیر اندازی کردند ولی به جنازه ی امام حسن(ع) تیراندازی کردند.

فقیری نزد امام حسین(ع) آمد و درخواست کمک کرد. امام از او پرسید که آیا نزد برادرم رفته ای؟ او گفت: بله، ایشان صد درهم به من کمک کردند. امام به او نود و نه درهم کمک کرد و فرمودند: من از برادرم کمتر کمک می کنم تا احترام برادر بزرگترم را داشته باشم. روایت داریم که برادر بزرگ در خانه مثل پدر است. بزرگان فامیل مسئولیت دارند. هر فردی که وجه ای دارد، ببیند که چه کسانی در فامیل با هم قهر هستند، آنها را آَشتی بدهد. قدمی بردارید و ثواب آن را به امام حسن(ع) هدیه کنید. روایت داریم که اگر دو نفر را که باهم قهر هستند آشتی بدهید، ثواب آن از نمازهای مستحبی بیشتر است. در قرآن داریم: بین برادرانتان آشتی بدهید.

آیت الله شهید دستغیب می فرمود که روزی به منبری رفتم و آقایی خواست که مرا معرفی کند و گفت که آقای دستغیب، صاحب گناهان کبیره تشریف آوردند و من هم گفتم: من کتابی بنام قلب سلیم هم دارم، شما بگویید: صاحب قلب سلیم تشریف آوردند.

سوال – در مورد اثرات گناه توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – خداوند می فرماید که همه ی باسوادها علم شان اندکی بیش نیست. یکی از اثرات گناه این است که ما را سنگدل، بی تفاوت و بی غیرت می کند. یعنی انسان گناهی را در خیابان می بیند، آن را نگاه می کند و نسبت به آن بی تفاوت است. اثر دیگر گناه این است که نعمت ها را می گیرد. خداوند می فرماید که ما نعمت دادیم و شما کفران کردید و ما آن را گرفتیم.

در دعای کمیل داریم: گناهانی که باعث می شود نعمت ها تغییر کنند. قرآن می فرماید: ما آنها را هلاک کردیم به خاطر طغیان. خدا می فرماید که دل بعضی از انسان ها مثل سنگ است، نه از سنگ بدتر هستند. ولی در کنار سنگ چشمه ای بیرون می آید ولی از کنار قلب آنها قطره ای بیرون نمی آید. انسان باید چقدر بدبخت باشد که خالق به او بگوید که از سنگ بدتر است. گاهی انسان تا کجا سقوط می کند که خدا می فرماید: تو از حیوان هم پست تر هستی. مثلا کسانی که روزه گرفتند و کسانی که روزه نگرفتند، چه فرقی با هم دارند؟ کسانی که روزه گرفتند دستور خدا را انجام داده اند و احساس می کنند که خدا آنها را دوست دارد. کسی که نمی تواند جلوی شکمش را بگیرد و روزه نمی گیرید، شکم ذلیل است.

روزی حضرت علی(ع) به قصابی رفتند تا گوشت بخرند ولی دیدند که در جیب شان پول نیست. قصاب گفت که فردا پول گوشت را بیاورید. حضرت فرمود:من به شکم خودم می گویم که فردا گوشت بخور. یعنی ما نباید اسیر شکم مان باشیم. پس در قساوت نعمت ها گرفته می شود.

یکی دیگر از اثرات گناه ،بلاهای ناگهانی و قحطی است. بعضی می گویند که دین می گوید اگر زکات ندهید باران نمی آید، پس چرا درکشورهایی که دین ندارند و زکات هم نمی دهند ولی همیشه باران می آید؟

مثلا شما چای می خورید و عطسه می کنید، ممکن است که مقداری چای به عینک یا لباس بریزد، اگر قطره چای به عینک بریزد آنرا سریع با دستمال کاغذی پاک می کنید زیرا شیشه ظریف است ولی اگر به لباس چای بریزد آنرا نمی توان پاک کرد و باید آنرا شست و اگر به فرش بریزد ،همان موقع فرض را نمی شویید بلکه در عید همان سال با آب و پارو می شویید.

خداوند هم چند دسته بنده دارد. بنده ای که خوب و مومن است اگر زکات ندهد همان سال گوسفندهایش می میرند، قرآن می فرماید: اگر گرفتار مصیبت شدید ،بخاطر خلافی است که کرده اید. یک دانش آموز که همیشه نمره ی بیست می آورد، اگر روزی نمره ی پانزده بیاورد استاد او را تنبیه می کند. پس خداوند حال مومن را زود می گیرد.

عده ای می گفتند که با اینکه شاه بد است همه می گویند: جاوید شاه ولی در سال 57 همه گفتند: مرگ بر شاه ، قرآن می فرماید: برای هدایت شان موعد قرار دادیم. این افراد هم دسته ی دیگری از بنده های خدا هستند.

ممکن است که عده ای اصلا در دنیا جزای کارهای خلاف شان را نبینند. در قرآن داریم که ما در دنیا به آنها کاری نداریم و جزای شان را برای قیامت می گذاریم. اینافرادهم دسته ی دیگر از بنده های خدا هستند.

پس اگر در کشوری گناه می کنند و باران هم می آید، خداوند جزای آنها را برای آخر کار گذاشته است. پس گناهان نعمت ها را از بین می برد. خداوند حال افراد مومن را زود می گیرد.

جوانی به دنبال دختر زیبایی راه افتاد و همان طور که داشت می رود صورتش به دیوار خورد و زخمی شد. امام به او فرمود که صورت چه شده است. او داستان را تعریف کرد و امام فرمود: خدا تو را دوست داشته است که این بلا را به سرت آورده است واِلا تو به سمت گناه می رفتی و آنرا ادامه می دادی. اگر عذاب به عقب و قیامت بیفتد خطرش بیشتر است. اگر جریمه بانک را دیر بپردازیم، عقوبت آن سخت تر است. کسانی که از خمس دادن طفره می روند، مالشان را از دست می دهند. امام جواد(ع)فرمود: من ضمانت می کنم که اگر خمس بدهید مال تان کم نشود. گاهی ما قول امام را قبول نداریم. بعد حادثه ای بوجود می آید و همه مال مان از بین می رود.

پزشک ها به بیمارانی که قابل علاج هستند دارو و درمان می دهند ولی به بیمارانی که قابل علاج نیستند، دارو نمی دهند و می گویند که می تواند همه چیز بخورد زیرا بیمار رفتنی است.

سوال – صفحه 397 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – در این صفحه داریم که خداوند گناهان بنده را می بخشد. خداوند در کنار آمنوا، عمل صالح را آورده است. بعضی ها می گویند که فلانی درست است که نماز نمی خواند ولی قلبش پاک است که قرآن این را قبول ندارد. ما هم باید ظرف مان پاک باشد و هم آب پاک باشد. ما آب کثیف در فنجان تمیز را نمی خوریم. روایت داریم: خداوند انسان را دوست دارد ولی عمل بد او را دوست ندارد. انسان هم باید ایمان داشته باشد و هم عمل. خوب است که ما هم قرآن را خوب بخوانیم و هم خوب تدبر کنیم. داریم که در نماز اگر عطر بزنید، لباس سفید بپوشید، با آب سرد وضو بگیرید، شانه و مسواک بزنید و به مسجد بروید ثوابش چندین برابر می شود. علاوه بر آن داریم که نمازگزار باید خشوع داشته باشد. اسلام می خواهد که باطن و ظاهر عبادت خوب باشد. بعضی افراد خوش باطن هستند ولی نقص ظاهری دارند. باید نقص ظاهری را هم برطرف کرد. همان طور که می خواهیم در زندگی مادی در رفاه باشیم خوب است که برای قیامت هم رفاه فراهم کنیم. خانم هایی که بدحجاب بیرون می آیند در واقع خودشان را حراج می کنند. زیرا اسلام فرموده که هر کس که می خواهد به خانم نگاه کند باید تمام مخارج آنرا بدهد. خوب است که همان طور که در ماه رمضان اعمال زشت را ترک می کنیم، بعد از ماه رمضان هم به این کار ادامه بدهیم.

درماه رمضان افطاری باید ساده باشد تا ما بتوانیم میهمانی بدهیم. تجملات خوشی نمی آورد و موجب دردسر است. قرآن از حضرت آدم گِله می کند که آدم نتوانست تصمیم بگیرد. ما هم باید در این ماه اعمال بد را کنار بگذاریم و تمرین عزم و اراده بکنیم.

خدایا آنچه در شب قدر به خوبان تاریخ داده ای، برای همه ی ما مقدر بفرما و ما را از محرومین ماه رمضان قرار نده ،خدایا کسانی که در این ماه دچار گناه شده اند را ببخش و بیامرز.