موضــوع: نعمتهای خدا-9- فکر
تاریخ پخش: 71/12/19
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله رب العالمین الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی.
1- مرز بین انسان و حیوان فکر است
یکی از نعمت‌هایی که خدا به ما داده است و می‌شود گفت که از نعمتهای ویژه است. . . آخر بعضی نعمت‌ها را همه دارند شکم را همه دارند حیوانات هم دارند بعضی نعمت‌ها بین انسان و حیوان مشترک است همینطور که خود قرآن هم می‌فرماید «مَتَاعًا لَکُمْ وَلِأَنْعَامِکُمْ» (نازعات/33) هم مال خودتان است و هم مال حیوانات شما، اما یکی از نعمت‌هایی که مخصوص انسان است نعمت فکر است.
قرآن خیلی سفارش کرده است به فکر، اصولاً دین می‌گوید باید براساس فکر باشد «الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ» (آل عمران/191) اول در آفرینش فکر می‌کنند بعد می‌گویند خدایا اینها را بیهوده نیافریده‌ای. اصولاً اگر انسان بی فکر کار بکند مساوی است با حیوان مرز انسان و حیوان فکر است.
2- مطالعه برای بالا بردن فکر
برای اینکه فکر را بالا ببریم سفارش شده است که مطالعه کنیم امام علی(ع) می‌فرماید عمر من زیاد نیست اما چون تاریخ دیگران را می‌دانم پس عمرم زیاد است یعنی آدم بیست و پنج ساله که تاریخ صد سال را مطالعه کرده باشد عمرش صد سال است اگر تاریخ سیصد سال را مطالعه کرده باشد عمرش سیصد سال است به مقداری که شما از حوادث اطلاع دارید عمر شما هم همان مقدار است حدیث داریم اگر کسی می‌خواهد بداند نرخ‌اش چقدر است ببیند کجا دروغ می‌گوید اگر با یک بستنی دروغ گفت نرخ او یک بستنی است. امام علی(ع) نرخ‌اش چقدر است؟ می‌فرماید به والله اگر هستی را به علی بدهند که به مقدار پوست جو از دهان مورچه گرفتن ظلم کنم، والله قسم این کار را نمی‌کنم، یعنی نرخ من از هستی بیشتر است.
3- ارزش فکر کردن
اینهایی که بی فکر دارند کار می‌کنند قرآن می‌فرماید «فَأَیْنَ تَذْهَبُونَ» (تکویر/26) کجا دارید می‌روید؟ می‌گویند یک ساعت فکر از سالها عبادت بهتر است چرا؟ بخاطر اینکه آدم با یک فکر صد و هشتاد درجه فرق می‌کند حرّ طرفدار بنی امیه بود چند دقیقه قبل ازظهر عاشورا فکر کرد و یکمرتبه عوض شد می‌خواهیم پای فیلم بنشینیم فکر کنیم چه می‌دهیم و چه می‌گیریم، آنچه می‌دهم یک ساعت جوانی است. شما که یکسال تجدید شده‌ای نه تنها خودت را مفت از دست داده‌ای بلکه تمام آنچه در اختیار تو بوده است را هدر داده‌ای همه را تو الاف کرده‌ای. عروسی بگوید من نمی‌خواهم بیایم توی جلسه عروسی خوب همه بخاطر تو آمده‌اند کسی که نیم ساعت عمرش را هدر می‌دهد هستی را به باطل گرفته است نه خودش را، ابر و باد و خورشید برای تو هستند تو که پوچ هستی پس اینها را الاف کرده‌ای، فکر کنیم و چیزهایی را ساده نگاه نکنیم.
4- باید به آثار کار فکر کرد
«وَنَکْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ» (یس/12) یعنی کارهایشان را می‌نویسیم و آثار کار را هم باید دید، می‌دانی بخاطر این اختراع هروئین چقدر جوان را نابود کردی؟ ضرر تریاک از ضرر صدام بیشتر است شکست خوردگان به دست صدام شهید هستند اما شکست خوردگان به دست تریاک آبرو ندارند. هستی برای من و شماست فکر کنیم. اگر کسی برق را خاموش کرد و فرار کرد نباید او را بگیریم و توی گوشش بزنیم تمام، باید او را نگه داشت باید ببینیم آثار این خاموشی چیه؟ دو نفر از پله افتادند، قالی آتش گرفت، شانزده جفت کفش گم شد، تمام جنایتی که توی تاریکی می‌شود باید بنویسند. یک گناه یک گناه نیست می‌گوید حالا ما غیبت او را کردیم، شما غیبت کردی یعنی من چهل و هفت سال است که آبرو جمع کرده‌ام شما با یک غیبت آبروی چهل ساله من را می‌ریزی غیبت ساده نیست.
فکر کن نماز چیه؟ نماز یعنی بی نهایت کوچک عاشق بی نهایت بزرگ، نماز یعنی فانی بند به باقی می‌شود، نماز یعنی تشکر از ولی نعمت، تمام ایران بجز چند شهر همه سنی بودند اینکه شیعه شدند چون علامه حلّی یکی از علمای بزرگوار بود نیم ساعت با شاه بحث کرد در قرن خودش بعد شاه شیعه شد وزیر و دربار هم شیعه شدند ایشان گفت حالا که فهمیدید شیعه چی می‌گوید شما اجازه بدهید ما مکتب خودمان را ترویج کنیم اجازه داشتند تبلیغ کنند و الان هر کسی شیعه شد به برکت آن نیم ساعت عمر علامه حلّی است این را می‌گویند عمر. از خدا بخواهید که به عمر شما برکت بدهد. کما اینکه ممکن است نیم ساعت گناه صدها میلیون جنایت بوجود بیاورد.
5- توبه نتیجه فکر در گناهان است
فکر در گناهان نتیجه‌اش توبه است حدیث داریم بنشین گناهانت را به زبان بیاور نگو خدایا شتر دیدی ندیدی بلند نگو اگر کسی گناه کرد و به رفیقش گفت گناه گفتنش از خود گناه بیشتر است دسته گل آب دادی هیچی نگو، خدا راضی نیست احدی به گناهانش اقرار کند. فکر گناهان اشک را در می‌آورد اشک خیلی ارزش دارد روایت داریم اشک خیلی جالب است بخصوص اگر بر صورت جوان باشد حدیث داریم چشمی که بر خوف خدا بگرید روز قیامت خندان است.
6- زهد نتیجه تفکر در دنیاست
فکر در دنیا نتیجه‌اش زهد است، اگر فقیر باشیم روی زیلو می‌نشینم پولدار که شدیم روی قالی می‌نشینیم فکر کنیم این دنیا چیه، جاوید شاه با مرگ بر شاه کلی درآمد از حرام و حلال. . . امام علی(ع) می‌فرماید روز آخر که آدم جان می‌دهد نفس بالا نمی‌آید بدن شل می‌شود همه دور و بری‌ها می‌گویند دارد می‌رود «وَقِیلَ مَنْ رَاقٍ» (قیامت/27) می‌گویند کی او را نجات می‌دهد به کی بگوئیم بیاید «وَظَنَّ أَنَّهُ الْفِرَاقُ» (قیامت/28) خودش می‌فهمد که دارد می‌رود «فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّى» (قیامت/31) نه من را تصدیق کرد، و نه سجده‌ای کرد «وَلَکِنْ کَذَّبَ وَتَوَلَّى» (قیامت/32) کفران من را کرد «وَالْتَفَّتْ السَّاقُ بِالسَّاقِ» ساق پاهایش را به هم می‌چسپانند کارد به استخوان می‌رسد امام علی(ع) می‌فرماید «یَنْظُرُ بِبَصَرِهِ وَ یَسْمَعُ بِأُذُنِهِ» (بحارلانوار،ج6،ص164) اینهایی که بالای سر او هستند را می‌بیند و حرفهایشان را می‌شنود اما دیگر طاقت اینکه جواب بدهد را ندارد کم کم دیگر زبان بسته می‌شود دقیقه آخر «وَ یُفَکِّرُ فِیمَ أَفْنَى عُمُرَهُ»(بحارلانوار،ج6،ص164) فکر می‌کند که عمرش را چه کرد؟ تا جوان هستیم فکر کنیم.
برای چی درس می‌خوانی؟ مدرک بگیرم بعد استخدام بشوم زندگی کنم اگر فکر مادی باشد اینجا بن بست است اینهایی که ایمان ندارند توی یک دایره کار می‌کنند که کار کن بخور بخور تا جان داشته باشی کار بکنی کار کنی بخوری بخور برای کار کردن هفتاد سال اینطوری توی یک دایره می‌چرخد آنوقت می‌گوید بعدش مردن بعد از مردن هم هیچی پس همه‌اش هیچی اگر ما همه کاری می‌کنیم هیچی از الآن خودمان را به سیم برق وصل می‌کنیم می‌شویم هیچی یک کسی گفت برویم طبقه هفتم بزنم توی گوشت گفت اگر می‌خواهی همین جا بزن دیگر این هن و هن‌ها برای چی است؟ ! اگر بناست کسی بعد از زحمت بشود هیچی خوب از قبل هیچی بشود.
7- عشق نتیجه تفکر در نعمت و تواضع نتیجه تفکر در حوادث است
فکر کنیم دنیا چیست؟ فکر در نعمت‌ها نتیجه‌اش عشق به خداست، بچه‌ای به باباش گفت بابا پول بده گفت ندارم رو کرد به مادرش و گفت توی کاشان گداتر از این نبود که زنش شدی؟ گاهی بچه‌ها حرفهای بزرگی می‌گویند یک بچه بود پیغمبر آمد برود گفت سلام علیکم پیغمبر فرمود بچه جان تو من را دوست داری گفت بله شما رسول خدا هستی فرمود من را بیشتر دوست داری یا خدا را؟ گفت تو را هم که دوست دارم بخاطر خدا دوست دارم.
بیائیم دوستی هایمان بخاطر خدا باشد چرا اینرا دوست داریم؟ برای اینکه خوشگل است؟ این برای خدا نیست، پول دارد؟ برای خدا نیست کسی را دوست داشته باشیم چون خدا اینرا دوست دارد چون کمالات خدا پسندی دارد ما هم او را دوست داشته باشیم این اَجر است.
فکر در نعمت‌ها عامل عشق است، فکر در حوادث عامل تواضع است، می‌گویند یک کسی به یک جایی رسیده بود خیلی بزرگ شده بود ولی یک لباس کهنه داشت مال زمانهای دور و می‌گفت فلانی تو آن هستی اگر امروز لباست عوض شده است باد تو را نگیرد.
8- فکر و یاد مرگ
فکر در مرگ، گاهی آدم بحث مرگ می‌کند می‌گوید آقا حرف مرگ نزن، می‌گوید اگر ما از راه مستقیم کج شدیم طوری نیست چون جوانی است عروسی است دامادی است بگذار کیف کنیم می‌گوید می‌دانم راه کج است اما برمی گردم توبه می‌کنم این آخر عمری خوب می‌شوم این مثلث دو سه اشکال هندسی دارد یکی اینکه شما هیچوقت بالا نمی‌روی پائین می‌آیی، یکی اینکه آخر خط معلوم است می‌شود سه سانت مانده به آخر عمر برگردی اما آخر عمر معلوم نیست شما بنویس که عمرت شصت سال است من هم می‌نویسم که پنجاه و پنج سال آزاد باش آدم نمی‌داند که عمرش شصت سال است که بگوید پنجاه و پنج سال گناه می‌کنیم پنج سال آخر توبه می‌کنیم ممکن هفته آینده شب اول قبرمان بود شما قبرستان که می‌روی عکس جوانها از عکس پیرها بیشتر است سوم اینکه خط را می‌شود عوض کرد و برگشت اما خصلت‌ها را نمی‌شود برگرداند یک آدمی که عمری کج رفته است یکمرتبه نمی‌تواند عوض شود قرآن می‌فرماید مشرکین روز قیامت دروغ می‌گویند که «وَاللَّهِ رَبِّنَا مَا کُنَّا مُشْرِکِینَ» (انعام/23) به خدا مشرک نبودم می‌گوید اِه اِه روز قیامت هم پهلوی خدا دروغ می‌گویی؟ علامه می‌گوید از بس اینها دروغ می‌گویند نمی‌توانند آنجا دروغ نگویند. می‌گویند یک کسی فحش داد به کسی که مادر فلان رفت شکایت کرد که این جناب به من فحش داده است آمد گفت شما فحش دادی؟ گفت من به کی گفته‌ام مادر فلان؟ من مادر فلانم اگر به کسی بگویم مادر فلان این از بس که فحش ور زبانش شده توی دادگاه هم فحش می‌دهد. وقتی پرده‌ها کنار می‌رود «وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ» (تکویر/10) آنجا دیگر نمی‌شود کتمان کرد، آدم وقتی معتاد به گناه شد دست کشیدن مشکل است فکر از نعمت‌هایی است که خدا به ما داده است.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»
