موضوع: زلزله(حوادث طبیعی)
تاریخ پخش: 8/4/69
بسم الله الرّحمن الرّحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
بحث این هفته را با یادآوری چند مناسبت شروع می‌کنیم یکی ماجرای هفتاد و دو تن است یکی ماجرای ششم ذی الحجه که چهار صد شهید در آنجا شهید شدند و مسئله دیگر زلزله زنجان وگیلان است. اما بحث زلزله اول اینکه قانون کلی در زمین این است زلزله باشد یعنی باید همیشه زلزله باشد اما وقتی که زلزله نیست باید بگوئیم الحمدلله رب العالمین.
1- زلزله و عوامل طبیعی و عمل انسان‌ها
قرآن می‌فرماید «وَأَلْقَى فِی الْأَرْضِ رَوَاسِیَ أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلًا لَّعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ» (نحل/15) ما در زمین کوههایی قرار دادیم تا شما را نلرزاند مثل اینکه اصل در آبجوش این است که بخار داشته باشد منتهی در جایی که بخار ندارد معلوم می‌شود که خدا لطف خاصی کرده است قانون وضع زمین و کروی بودن آن این است که هر لحظه ما در حال زلزله باشیم. منتهی لطف خداست که زمین را نگه داشت آنوقت زلزله برای ما یک حادثه می‌شود.
قانون گداختگی گاز انفجار و زلزله است هر لحظه شما باید تکان بخورید ولی خدا نگه داشته است و ما هم غافلِ غافل هستیم.
گاهی پشم سیاه است و گاهی هم رنگ می‌کنند که سیاه بشود، گاهی میوه می‌رسد و گاهی هم به آن حرارت می‌دهند که می‌رسد. زلزله هم گاهی طبیعی است و گاهی قهر خداست که زلزله می‌آید و این غیر طبیعی است. البته همه‌اش دست خداست و از مدار خدا خارج نشده است مثل کانال یک و کانال دو که هر دو دست صدا و سیما است.
روایت داریم که فلان گناه عامل زلزله است البته نگویید اگر فلان گناه عامل زلزله است. فلان جا که این گناه زیاد است چرا زلزله نمی‌آید، ممکن است یک دلیل دیگر آن دلیل را خنثی می‌کند مثل اینکه من می‌گویم میکروب عامل بیماری است شما نگو فلانی در خانه غیر بهداشتی زندگی می‌کند و آن کسی که بهداشت را مراعات می‌کند را به زمین می‌زند ممکن است این غیر بهداشتی از یک نوع هوا و یک نوع غذایی. . . یعنی ممکن است عامل دیگری بیاید و جبران آن کمبود را بکند.
2- انواع زلزله
گاهی زلزله قهر خداست و گاهی زلزله آزمایش است آنجایی که آزمایش است قرآن می‌فرماید «وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنْ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنْ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرْ الصَّابِرِینَ» (بقره/155) ما شما را با ترس و گرسنگی و از بین رفتن مال و از بین رفتن جان شما را امتحان می‌کنیم. مردم در مقابل امتحان چند گروه هستند. اول گروه جیغ، «إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا» (معارج/20) دوم گروه صبر «وَبَشِّرْ الصَّابِرِینَ» (بقره/155) سوم گروه شکر و تسلیم.
در مقابل پیاز مردم چند گروه هستند بچه می‌خورد جیغ می‌زند یک خرده که بزرگ می‌شود صبر می‌کند بزرگتر که می‌شود پول می‌دهد و پیاز می‌خرد. حوادث تلخ را آدم زرنگ از آن درس می‌گیرد و استفاده شیرین می‌کند. رشد مردم اینجا پیدا می‌شود اصولاً اگر زندگی یکنواخت باشد معلوم نمی‌شود که کی کمال دارد. من رفته بودم رودبار خانمی آمد و گفت من هجده نفر از خانواده‌ام را دفن کرده‌ام آیا غسل مس میت دارم؟ من تعجب کردم خدایا این زن با این مصیبت حجاب خودش را حفظ کرده است صبر کرده است، حالا هم آمده مسائل دینی می‌پرسد. مردم چقدر کمال دارند، آدم هم هست که واقعاً به قدری پست است که از سگ فرانسوی هم پست‌تر است چون سگهای پاریس خدمت کردند و این آدم هیچ تکان نخورد البته اینها در ایران خیلی خیلی کم هستند. این شناسایی‌ها در حوادث تلخ و شیرین معلوم می‌شود.
3- سلسله مراتب و صابران و پاداش براساس درجات
در پیامهایی که بیت رهبری می‌دهد اگر شخص مهم باشد خود رهبری پیام می‌دهد اما اگر درجه دو باشد دفتر رهبری پیام می‌دهد قرآن درباره آنهایی که در حوادث تلخ صبر می‌کنند می‌گوید «أُوْلَئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ» (بقره/157) خود خدا صلوات می‌فرستد، در خانه‌شان زلزله می‌شود اما در فکرشان زلزله نمی‌شود تزلزل توی فکر نیست. گاهی کفش گم می‌شود آدم خودش هم گم می‌شود اما گاهی همه چیز آدم گم بشود خود آدم گم نمی‌شود باید مواظب باشیم زلزله بیرونی زلزله درونی بوجود نیاورد مؤمن موج پذیر نیست موج شکن است.
نمونه‌ای را بگویم، هیچ حادثه‌ای تلخ‌تر از عاشورا نیست یک روز و نصفی هفتاد و دو شهید را حضرت زینب دید، یزید می‌پرسد حالت چطور است؟ می‌گوید: «مَا رَأَیْتُ إِلَّا جَمِیلًا» (بحارالأنوار/ ج 45/ ص115) من جز زیبائی ندیدم! یعنی یزید اگر هر رقم زلزله در زندگی من باشد در اعتقاد من زلزله نیست آدم هم داریم هشتاد و چهار کیلو است سیگار گیرش نیاید به هم می‌ریزد اینها مهم است. آدم داریم که اگر یک پتو بدهد برای زلزله زده‌ها می‌گوید مردم ما پتو دادیم شما هم بدهید، اما زینب کبری(س) عصر عاشورا آمد بدن امام حسین(ع) را بلند کرد و گفت: «ربنا تقبل منا هذا القلیل» خدایا این حسین کم را از من قبول کن. یعنی حسین پیش خدا قلیل است!
بعضی‌ها را خدا صلوات نمی‌فرستد به پیغمبر می‌گوید «خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَیْهِمْ» (توبه/103) زکات را بگیر و خودت بر آنها صلوات بفرست یعنی به پیغمبر می‌گوید به آنها صلوات بفرست. پس افرادی که در سختی مسلمان هستند و ایمانشان را حفظ می‌کنند صلوات از طرف خداست. افرادی که در رفاه آدم خوبی هستند، به پیغمبر می‌گوید شما بر آنها صلوات بفرست.
4- زلزله و بیداری و هوشیاری
قرآن می‌فرماید: «أَفَأَمِنتُمْ أَنْ یَخْسِفَ بِکُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ یُرْسِلَ عَلَیْکُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَکُمْ وَکِیلًا» (اسراء/68) شما خیلی خیالت تخت است که می‌خوابی یک لحظه احتمال بده که در حال گناه خدا جان تو را بگیرد زلزله سخت است اما شیرینی‌اش این است که یک جا زلزله می‌شود همه مردم وقتی می‌خواهند بخوابند می‌گویند خدایا ما را بیامرز.
می گوید با قطار برو مسافرت، می‌گویی چرا؟ می‌گوید توی ماشین یا هواپیما راننده می‌گوید انشاءالله ده دقیقه کم و زیاد می‌رسیم، اما قطار چه خدا بخواهد و چه نخواهد شما می‌رسی! یک قطار که از ریل می‌رود بیرون درست است که خسارت می‌زند اما به همه قطار سوارها می‌گوید اگر خدا بخواهد قطار هم ممکن است برایش مشکل پیش بیاید.
مادرانی که از زیر آوار بیرون می‌آمدند سؤال می‌کردند بچه هایم کجایند؟ اما قیامت چی؟ قیامت چنان زلزله می‌شود که «وَلَا یَسْأَلُ حَمِیمٌ حَمِیمًا» (معارج/10) حمیم از حمام است، آنجایی که آب داغ است، حمیم یعنی وسط‌های داغ داغی، در قیامت زلزله که می‌شود دوست داغ از دوست داغ احوال نمی‌فرستد، نه اینکه احوال نمی‌فرستند بلکه «یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ» (عبس/34) اصلاً از برادرش فرار می‌کند. بیخود نیست که می‌گویند وقتی زلزله شد نماز آیات بخوان. بخاطر اینکه آدم وقتی زلزله دید یاد آن زلزله می‌افتد. زمان قدیم که خورشید می‌گرفت. خورشید پرستها گریه می‌کردند می‌گفتند خدا قهر کرده است. ماه می‌گرفت ماه پرستها گریه می‌کردند که خدا قهر کرده است. آیه نازل شد خورشید و ماه که خدا نیستند قهر کنند شما بروید سراغ نماز آیات.
در این زلزله سنگ‌های کوه لرزید و افتادند اما قرآن می‌فرماید در زلزله قیامت چنان زمین تکان می‌خورد که کوه از دل زمین کنده می‌شود بعد کوهها را می‌افتد و به هم می‌خورند «دکت» وقتی به هم خورد متلاشی می‌شود چنان که مثل شن می‌شود بعد شن‌ها چنان به هم فشار می‌آورد که قرآن می‌فرماید «وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ» (قارعه/5)
امام علی(ع) در خطبه 157 می‌فرماید: روز قیامت زلزله‌ها پی در پی است. اصلاً زلزله برای تقوا است زنگ بیدار باش است «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ إِنَّ زَلْزَلَهَ السَّاعَهِ شَیْءٌ عَظِیمٌ» (حج/1) تقوا داشته باشید زلزله قیامت سنگین است یعنی رابطه پیدا کرده بین زلزله و تقوا.
5- تأثیر دعا در رفع زلزله و ضرورت کمک‌رسانی
دعا می‌تواند نقش داشته باشد علی بن مهزیار از چهره‌های درخشان شیعه نماینده امام جواد(ع) در اهواز به امام نامه می‌نویسد که در اهواز زیاد زلزله می‌شود اجازه می‌فرمائید من به شهر دیگری بروم؟ می‌فرماید نه، شما چهارشنبه و پنج شنبه و جمعه روز بگیر بعد روز جمعه غسل جمعه کن و برو نماز جمعه با امت حزب الله با هم دعا کنید خدا به شما لطف می‌کند.
بعد از زلزله باید نماز جمعه‌ها زیاد باشد. هر چی هم دارید کمک کنید چون معلوم نیست خدا یک ریال را قبول می‌کند یا یک میلیون برگ زرد نگو ارزش ندارد اگر توی حوض بیفتد کشتی صد تا مورچه است. هرچه داری کمک کن «مَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ» (طلاق/7) هر کس ندارد انفاق کند اصولاً انسانیت ما ثابت می‌شود نکند که سگ پاریس بیاید و کمک کند ولی توی ایران آدمش بی خیال باشد.
من یکبار نشستم فکر کردم سگ آبرویش بیشتر است یا من، نفهمیدم دیدم اگر خدا سگ را روز قیامت زنده کند می‌گوید خدایا من سگ بودم در حفاظت گله کوتاهی نکردم اما من نمی‌توانم بگویم خدایا من آخوند بودم، در حفاظت از اسلام کوتاهی نکردم! از اینها عبرت بگیریم.
شخصی سه تا خرما آورد که برای جبهه کمک کند مردم زدند زیر خنده که این سه تا خرما آورده است آیه نازل شد: «الَّذِینَ یَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِینَ مِنْ الْمُؤْمِنِینَ فِی الصَّدَقَاتِ» (توبه/79) شما چه می‌دانید شاید خدا همین سه تا خرما را قبول کند و همه کارهای شما را قبول نکند. برای امام رضا(ع) پولها آوردند امام فرمود یک پیرزنی نبود که پول خردش را برای من بیاورید گفتند آقا این همه پول حسابی به شما داده‌اند حالا شما آن دو فلس پیر زن را می‌خواهید. فرمود: آن با اخلاص داده است.
یادی هم بکنیم از هفتاد و دو تن. ما سه تا هفتاد و دو تن داشتیم که سه تا سید الشهدای داشتند یک هفتاد و دو تن در جنگ احد داشتیم که سید الشهدای آن حضرت حمزه بود. دو در کربلا هفتاد و دو تن شهید شدند که سید الشهدای آن امام حسین(ع) بود و سوم هفتاد و دو تن در حزب جمهوری بود که سید الشهدای آن شهید بهشتی بود. این خیلی جالب است.
مناسبت دیگر شهادت چهار صد شهید در مکه است. حدیث داریم کسی که رو به کعبه نماز می‌خواند، حق ندارد بغل دستش شمشیر باشد، چون کعبه جای امنی است، رو به کعبه امن است تا چه رسد به خود کعبه، ما چهار صد شهید دادیم به جرم اینکه می‌گوییم مرگ بر آمریکا، امام خمینی(ره) فرمود ما دو تا اسلام داریم یکی اسلام آمریکایی و یکی هم اسلام ناب.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»