موضوع بحث: اهل بیت(ع) – 1
تاریخ پخش: 73/10/15
بسم الله الرحمن الرحیم
الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی
بیننده‌ها بحث این جلسه را در آستانه‌ی تولد امام حسین(ع)، حضرت ابوالفضل(ع) و امام سجاد(ع) می‌بینند. یک حدیثی هست که همه ما آن را می‌دانیم. این حدیث اولین حدیثی که امام(ره) در اول وصیت نامه‌اش نوشته است. حق هر مسلمانی است که این حدیث را حفظ کند. حدیث به نام حدیث ثقلین است. تمام شیعه‌ها و تمام سنی‌ها این حدیث را قبول دارند.
1- حدیث ثقلین
حضرت رسول(ص) فرمود: «إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثِّقْلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ»(أمالی طوسی، ص547) من می‌روم اما دو چیز گرانبها، کتاب و اهل بیت را برای شما گذاشته‌ام. بعد فرمود: قرآن و اهل بیت من، هرگز از هم جدا نمی‌شوند و در قیامت تا حوض کوثر با هم هستند. «إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثِّقْلَیْنِ کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ» از این حدیث می‌توان نکاتی را فهمید:
2- قرآن و اهل بیت
1- باسوادترین افراد اهل بیت هستند. چرا؟ چون در قرآن همه چیز هست. اگر اهل بیت همه چیز را ندانند، معلوم می‌شود که قرآن از اهل بیت جدا می‌شوند. 2- اهل بیت همه چیز را می‌دانند. 3- باید افضل باشند. مقدس‌ترین چیزها وحی و قرآن است. اگر مقدس‌ترین آنها اهل بیت نباشند از هم جدا می‌شوند. پس همینطور که قرآن مقدس ترین است، اهل بیت هم باید مقدس‌ترین باشند. 4- هردو دارای عصمت هستند. قرآن معصوم است. معصوم به معنی محفوظ و حفاظت شده است. یعنی هیچ گناهی در آن رخنه نکرده است. قرآن معصوم است چون داریم: «لا یَأْتیهِ الْباطِلُ»(فصلت/42) یعنی باطل در قرآن نفوذ نکرده است. پس معلوم می‌شود که در اهل بیت هم نباید باطل رخنه کند. اگر باطل در قرآن نفوذ نکند، اما در اهل بیت نفوذ کند، معلوم می‌شود که اینها از هم جدا می‌شوند. وقتی می‌گوید: «لَنْ یَفْتَرِقَا». یعنی همانطور که باطل در قرآن رخنه نمی‌کند در اهل بیت هم رخنه نمی‌کند. پس اهل بیت هم معصوم هستند. 5- اهل بیت امام هستند. قرآن هم امام است. امام به معنی الگو است. لازم نیست که امام آدم باشد. کتاب آسمانی هم می‌تواند امام باشد. تورات هم امام بود. پس همانطور که قرآن امام است، اهل بیت هم باید امام باشند.
«مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِى»(أمالی طوسی، ص547). اگر شما به قرآن و اهل بیت تمسک بجویید، هیچ وقت گمراه نمی‌شوید. پیامبر می‌گوید: اینها از هم جدا نمی‌شوند. تا چه زمانی این دو با هم هستند؟ «حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ». اینها تا ابد از هم جدا نمی‌شوند.
3- قرآن و اهل بیت عامل وحدت‌اند
عامل وحدت چیست؟ آن چیزی که مسلمانها را نگه داشته است، قرآن است. «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا»(آل عمران/103) «حبل الله» به معنی قرآن است. اگر قرآن وسیله‌ی وحدت است پس اهل بیت هم باید وسیله‌ی وحدت باشند.
نباید به جای قرآن سراغ کتاب دیگری رفت. پس به جای اهل بیت هم نباید به سراغ رهبر و امام دیگری رفت.
ما شیعه‌ها یک مشکلی داریم. بعضی از ما اهل بیت را خوب فهمیده‌ایم اما هنوز با قرآن انس نگرفته‌ایم. یک عده هم هستند که قرآن را دارند اما با اهل بیت انس نگرفه‌اند. ماه رجب است. الحمدالله در انقلاب ما توجه خوبی نسبت به قرآن، تلاوت قرآن، تجوید و حفظ قرآن شده است. ماه رجب ماه خوبی است. در میان دوازده ماه، نه ماه مثل هم هستند. اما رجب، شعبان و رمضان مهم هستند. در این شبها که بسیار مقدس هستند، تصمیم بگیرید که شبی چند صفحه از قرآن را تلاوت کنید. چقدر خوب است اگر مسجد‌ها کلاسهایی را بگذارند و در این شبها خواندن قرآن را به مردم یاد بدهند. با این کار هم اهل بیت را داریم و هم از قرآن دور نمی‌شویم. نباید بگذاریم که این دو از هم جدا شوند. در کتاب میر حامد حسین افندی اسم 187 نفر از علمای درجه یک برده شده است. او می‌گوید: این تعداد از علمای سنی این حدیث را گفته‌اند که اهل بیت را فراموش نکنید. قرآن از اهل بیت جدا نمی‌شوند.
4- اهل بیت چه کسانی‌اند؟
اگر این دو از هم جدا شوند، دین ما دین طرفدارهای یزید می‌شود. شب عاشورا لشگر یزید، قرآن می‌خواندند اما امام حسین را هم کشتند. در مکه قدم به قدم قرآن می‌خوانند ولی 400 نفر از حجاج ما را کشتند. پس قرآن بدون اهل بیت معاویه می‌شود.
این حدیث در مهم ترین مکانها گفته شده است. در غدیر خم و عرفات گفته شده است. پیغمبر در آخرین خطبه، این حدیث را فرمود. داریم وقتی که پیامبر می‌خواست بگوید: اهل بیتی، دست علی ابن ابیطالب را بلند کرد و فرمود: اهل بیت این است و دیگران نیستند.
یک روز پیغمبر به خانه آمد. عبایی مشکی داشت که جنس آن از پشم بود. به خانه‌ی ام سلمه همسرش آمد. پیغمبر زیر عبا رفت. علی ابن ابیطالب آمد. پیغمبر فرمود: علی تو هم بیا. فاطمه زهرا را هم صدا کرد. حسن و حسین هم زیر عبا آمدند. پنج نفری زیر عبا رفتند. یعنی پنجمین نفر امام حسین بود. عایشه گفت: من هم بیایم. فرمود: نه! ام سلمه گفت: من بیایم. فرمود: نه! بعد فرمود: خدایا اینها اهل بیت من هستند. پیغمبر می‌خواست کاری کند که در ذهنها بماند.
پیغمبر ما 40 سالگی به پیغمبری رسید. 13 سال هم در مکه بود که مجموعا 53 سال می‌شود. در این 13 سال به طرف بیت المقدس بود. از مکه که هجرت کرد و به مدینه آمد. در آنجا هم به طرف بیت المقدس بود. وقتی یهودی‌ها گفتند: که تو به طرف قبله‌ی ما هستی. فوری آیه آمد که قبله را عوض کن. پیغمبر وسط نماز بود. رکعت اول و دوم را به طرف بیت المقدس خواند و در رکعت بعد قبله را عوض کرد. در ذهن من سوالی پیش آمد. گفتم: خدایا تو که حلیم هستی و صبرت زیاد است. پیغمبر هم که صبر زیادی دارد. صبر می‌کردید رکعت 3 و 4 را هم بخوانیم بعد نماز عصر را به آن طرف می‌خواندیم. در واقع خدا می‌خواهد که صفها را به هم بریزد که خاطره در ذهنها بماند. چند روز دیگر تولد حضرت مهدی است. علامه عسگری از 39 کتاب اهل سنت و 49 کتاب اهل شیعه قصه را نقل کرده است.
5- در قیامت از اهل بیت سؤال می‌شود
می خواهم راجع به اهل بیت صحبت کنم. حدود 12 هزار حدیث در مورد اهل بیت است. روز قیامت از اول چیزی که سوال می‌کنند، این است که آیا در خط اهل بیت بودی؟ یک روز امام صادق مهمان داشت. برای مهمان خرما آورد. مهمان چهره‌ی خود را یک طوری کرد. در قرآن آیه داریم: «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعیمِ»(تکاثر/8) یعنی روز قیامت از نعمتها می‌پرسیم. ای امام صادق به خاطر این خرمای خوبی که می‌خوری، روز قیامت باید جواب بدهی. امام صادق فرمود: نعمتی که روز قیامت درباره‌ی آن سوال می‌کنند خرما و کشک بادمجان نیست. سوال می‌کنند رهبر تو چه کسی بود؟ حب ما نعمتی است که روز قیامت از آن سوال می‌کنند. محبت به اهل بیت را از نامگذاری شروع کنیم.
امام باقر(ع) می‌فرماید: «اقْتِرَافُ الْحَسَنَهِ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ»(تفسیرفرات‌الکوفی، ص395). در قرآن داریم «وَ مَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَهً نَزِدْ لَهُ فیها حُسْناً»(شورى/23) امام فرمود: می‌دانی کار خوب چیست؟ کار خوب عشق به اهل بیت است. البته عشقی که دنبال آن عمل هم باشد.
پیامبر(ص) فرمود: «أَسَاسُ الْإِسْلَامِ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ»(کافی، ج2، ص46) اساس اسلام علاقه به اهل بیت است. پیامبر(ص) فرمود: «لَا یَتِمُّ الْإِیمَانُ إِلَّا بِمَحَبَّتِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ»(کفایهالأثر، ص109) ایمان کسی کامل نیست جز اینکه ما را هم دوست داشته باشد.
دیروز یک خانمی آمد و گفت: برای ازدواج استخاره کنید. گفتم: نمی‌خواهد استخاره کنید. اگر تصمیم خود را گرفته‌اید، دختر خود را به او بدهید. یک وقت می‌بینید که استخاره بد می‌آید و شما ناراحت می‌شوید. اگر استخاره بد آمد، آیا حاضر هستی به هم بخورد؟ گفت: بله. استخاره کرد و اتفاقاً بد آمد. عروس گفت: راستش را بخواهی یک چیزی در دلم بود. این داماد همه خوبی دارد فقط نماز نمی‌خواند. به او گفتند: با این داماد صحبت کن. اگر لجباز است و می‌گوید: دوست ندارم نماز بخواندم، با او ازدواج نکن. اما اگر با حرف راضی شد، خوب است.
امام حسین(ع) می‌فرماید: «رِضَى اللَّهِ رِضَانَا أَهْلَ الْبَیْتِ»(اللهوف، ص60). رضای خدا رضای اهل بیت است. «عَنْ أَبِی ذَرٍّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ فِی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیانِ قَالَ عَلِیٌّ وَ فَاطِمَهُ ع یَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ قَالَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ ع فَمَنْ رَأَى مِثْلَ هَؤُلَاءِ الْأَرْبَعَهِ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَهَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ لَا یُحِبُّهُمْ إِلَّا مُؤْمِنٌ وَ لَا یُبْغِضُهُمُ إِلَّا کَافِرٌ فَکُونُوا مُؤْمِنِینَ بِحُبِّ أَهْلِ الْبَیْتِ وَ لَا تَکُونُوا کُفَّاراً بِبُغْضِ أَهْلِ الْبَیْتِ فَتُلْقَوْا فِی النَّارِ»(تأویل‌الآیات‌الظاهره، ص615). «وَ لَا تَکُونُوا کُفَّاراً» اگر بغض اهل بیت را داشته باشید، کفر است.
6- علاقه گرایش می‌آورد
پیامبر(ص) فرمود: «اعْلَمُوا أَنَّ الْقُرْآنَ أَرْبَعَهُ أَرْبَاعٍ رُبُعٌ فِینَا أَهْلَ الْبَیْتِ»(الفضائل، ص124). اگر قرآن را تقسیم بر4 بکنیم، یک چهارم قرآن راجع به فضایل اهل بیت است. پیامبر(ص) فرمود: «مَنْ أَحَبَّنَا أَهْلَ الْبَیْتِ فَلْیَحْمَدِ اللَّهَ عَلَى أَوَّلِ النِّعَم»(علل‌الشرائع، ج1، ص141) هرکس اهل بیت را دوست دارد، خدا راشکر کند و بر پدر و مادرش درود بفرستد که او را با اهل بیت آشنا کرده‌اند. اگر کسی به اهل بیت علاقه داشته باشد گناهانش پاک می‌شود. علاقه به اهل بیت مزد رسالت است. پیغمبر فرمود: 23 سال زحمت کشیده‌ام. اکنون دارم از میان شما می‌روم. مزد زحمتهای من این است که بچه هایم را دوست داشته باشید.
علاقه به اهل بیت فقط این نیست که آدم آنها را دوست داشته باشد. علاقه که باشد، کشش هم می‌آید. آدم وقتی به یک کسی علاقه مند می‌شود، دوست دارد که خودش هم شکل او بشود. از کسی که عکس شاه را جمع می‌کند معلوم می‌شود که به شاه گرایش دارد. اما از کسی که عکس بوعلی سینا را جمع می‌کند معلوم می‌شود که به بوعلی سینا گرایش دارد. پس علاقه‌ها موجب گرایش می‌شود.
بحث امروز ما را 200 نفر از علمای سنی هم گفته‌اند و در چهار کتاب شیعه هم آمده است. گفتیم: پیغمبر بارها فرمود من کتاب و اهل بیت خود را بین شما می‌گذارم. این دو نباید از هم جدا شوند. یعنی اهل بیت اعلم هستند. قرآن افضل است. در قرآن هیچ انحرافی نیست. قرآن محفوظ است. پس اهل بیت هم معصوم هستند. قرآن الگو و برنامه است. زندگی اهل بیت هم باید الگو و برنامه‌ی ما باشد.
قرآن عامل نجات ما است. اهل بیت هم عامل نجات ما هستند. این دو تا روز قیامت با هم هستند.
خدایا به آبروی قرآن و اهل بیت، یک لحظه دست ما را از قرآن و اهل بیت کوتاه نفرما.
خدایا عشق اهل بیت را در دل کسانی که با قرآن مأنوس هستند ولی از اهل بیت دور شده‌اند زنده کن.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»