الهی انطقنی بالهدی والهمنی التقوی
در تفسیر دعای مکارم الاخلاق از امام سجاد(علیه السلام) رسیدیم به جمله: (أَوِ اغْتِیَابِ مُؤْمِنٍ غَائِبٍ أَوْ سَبِّ حَاضِرٍ).
امام سجاد(علیه السلام) لغزش از زبان را که البته بیش از این است لغزشهای مربوط به زبان و لذا فرموده از زبان حدود 30 گناه سر می‌زند که: سخن نشینی و استهزاء و فحش و گواهی باطل، غیبت و مسخره که از آن جمله است.
نکته: خیلی دنیا درباره حقوق بشر حرف می‌زند و جلسات و کمیسیونها، و این مهم است که اسلام فرموده: کسی که نیست باید آبرویش محفوظ بماند. و این ممنوع بودن غیبت در هیچکدام از کتابهای حقوق بشر وجود ندارد، پس زنده باد اسلام. این حقوق بشر است که می‌فرماید کسی که نیست و نمی‌تواند از خودش دفاع کند حق نداری برای او حرفی بزنی تمام مغزهای متفکر در مقابل حرفهای ساده ما دست به هوا هستند. همه چیزی به همین شکل است مثلاً برای حقوق حیوان چقدر قوانین وضع وپولها خرج کرده‌اند. باز زنده باد اسلام که می‌گوید: اگر یک حاجی زودتر از بقیه رسید به مکه شهادتش را قبول نکنید. سؤال می‌کنیم چرا؟ می فرماید: معلوم می‌شود اسب و شترش را در راه دوانده و اذیت کرده، پس عادل نیست تابتواند شهادت بدهد. در این مسایل کسی مطلب تازه‌ای ندارد.
غیبت و گناه آن در قرآن: «وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخیهِ مَیْتاً» الحجرات(12)غیبت نکند بعضی از شما بعض دیگر را آیا دوست دارد از اینکه بخورد گوشت مرده برادرش را… این غیبت نکردن کلی است یعنی هیچ کس از زن و مرد و کوچک و بزرگ و. . . حق غیبت کردن را ندارد و غیبت خوردن است چون گوشت کم کم روییده و یک دفعه انسان می‌خورد، آبرو هم به مدت، 40 سال می‌آید و یک دفعه با غیبت از بین می‌رود.
یک انسان جدای از پوست و استخوان و رگ و پی و دندان و. . . چند کیلو دارد و این چند ساله آمده، تا انسان یک دفعه آن را بخورد.
می فرماید: «اخیه »برادر توست عاطفه تو کجا رفته که آبروی او را می‌ریزی. می فرماید: «میتا»اگر زنده باشد دفاع کند ولی مرده است و توان دفاع ندارد. «میتا»: زنده را اگر گوشت از آن جدا کنی پر و روییده می‌شود ولی اینچنین نیست آبرو هم جای آن پر نمی‌شود.
سایر گناهان دوست داشتن تنها گناه نیست مثل دزدی و. . . ولی غیبت دوست داشتن آن هم گناه است گر چه انجام ندهد.
قرآن: «إِنَّ الَّذینَ یُحِبُّونَ أَنْ تَشیعَ الْفاحِشَهُ فِی الَّذینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ» النور(19) همین که دوست دارد آبروریزی کند برای او عذاب دردناک است. در غیبت (لا فرق بین الحی و المیت و الصغیره و الکبیره) فرقی بین مرده و زنده و بزرگ و کوچک نیست.
مفاسد غیبت
1- مانع قبول عبادات:
غیبت مانع قبول عبادات است برای اینکه اگر یک لیوان آب یک پشه داخل آن باشد کسی قبول نمی‌کند
2- عبادات گذشته محو می‌شود: «تاکل الحسنات »
3- خارج شدن از حمایت الهی
حدیث: کسی که غیبت می‌کند از ولایت خدا بیرون و تحت ولایت شیطان می‌رود
4- از بین رفتن اعتماد
اعتماد مردم به هنگام غیبت از کسی که غیبت او شده سلب می‌شود
5- بروز اختلافات
6- جرأت بر گناه
زمانی که مردم ندانند از تکرار آن حیا می‌کند ولی زمانی که بداند همه می‌دانند بر تکرار جرأت پیدا می‌کند. حال که آبروی او رفته چرا زنگ دوچرخه، دوچرخ را می‌دزدد و نسبت به سایر گناهان هم جرأت می‌کند
چون قامت ما برای غرق است در کم و زیاد او چه فرق است. و آب که از سر گذشت چه یک نی و یا صد نی، و حال که روزه ما باطل شد چرا یک لقمه …
7- آلوده شدن محیط
زمانی که در جمعی یک خطا و غیبتی شد و دیگران هم مشغول و آلوده می‌شوند او یکی می‌گوید دیگری یک مطلب درباره فلانی.
8- ایجاد حس انتقام
حال که او آبرو ریزی کرد من هم آبروی او را می‌ریزم. سال آخر عمر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به مکه رفته و اسمش را گذاشتند«حجه الوداع »حضرت فرمود: ای مردم، خون و مال و آبروی شما حرام است، مثل احترام این ماه.
حدیث: بهشت بر کسی که شراب خوار و دائماً غیبت می‌کند حرام است. غیبت کننده و شرابخوار را در کنار هم قرار داده.
ریشه‌های غیبت:
1- عصبانی بودن
2- حسادت: چون از خوبی گفتن برای دیگران ناراحت می‌شود غیبت کرده بدی می‌گوید که آن خوبی را از بین ببرد
3- سرگرمی
4- بالا بردن خود: با غیبت او را پایین می‌آورد که خود را بالا ببرد، فلانی سوادی ندارد یعنی من باسواد هستم.
5- رحم: دلم به حال فلانی سوخت دختر کچل دارد شغل هم ندارد بیچاره فلانی زن گرفته خل درآمده.
6- هماهنگی با دیگران: می خواهد از قافله عقب نماند، مثل طوماری که همه امضاء می‌کنند او هم می‌خواهد امضاءکند، هل می‌خورد.
7- عاجز است: نمی تواند با منطق حرف بزند غیبت می‌کند، انسان منطقی بد نمی‌گوید.
حدیث: (الْغِیبَهُ جُهْدُ الْعَاجِزِ)
انواع غیبت:
الف: زبانی: که بیشتر از این راه است
ب: نوشتن:
ج: اشاره: کله‌اش کار نمی‌کند
د: تقلید: به زبان و راه و روش او
ه: برخورد منفی: فلانی را می‌گویی حیف که زبانم بسته است.
این جمله شامل هزار غیبت است چون با هر عیب سازگاری دارد که فلانی چه کرده و چه کاره است که
و: با ذکر: می گوید نمی‌دانی فلانی او در جواب می‌گوید سبحان الله، یا فلانی چقدر می‌گوید «الله اکبر»یعنی بقیه‌اش رابگو
البته جاهایی هم غیبت جایز است.
1- شهادت دادن: برای دزدی، جنایت و. . .
2- دفاع از مظلوم و یا دفع از ظلم: بگوید فلانی در حق من چنان کرده. مرگ بر شاه و آمریکا که غیبت ندارد چون جنایت کرده.
3- مشورت: درباره ازدواج و سؤال از طرف مقابل درباره دختر و پسر، و یا برای شریک شدن با فلانی.
4- کسی که حد بر او جاری شده: فلان کار را کرده و شلاق خورده.
5- نسبت به خود می‌دهد که خلاف است: مثلاً می‌گوید من سید هستم و شما می‌دانی که او سید نیست. مجتهد و دکترو راننده نیست و ادعا می‌کند کمالی را که ندارد.
6- برای بقیه: حضرت برای یکی از یارانش پیغام فرستاد که برای اینکه مأموران حکومت بنی عباس تو را تحت تعقیب قرار ندهد در بعضی از جلسات من از تو غیبت می‌کنم، تا صحبتی می‌شود نه فلانی حرفش را نزنید. برای رد گم کردن که ما گاهی در اسلام داریم.
یکی از سیاستهای بنی عباس این بود که بعد از شهادت امام کاظم(علیه السلام) امامت کسی مشخص نشده و بروز نکندیکی از دلیلهایی که با ولایت فقیه هم مخالفت شده و استکبار دوست دارد آن را بشکند چون می‌بیند وقتی میرزای شیرازی فتوا به حرمت تنباکو می‌دهد در دربار ناصرالدین شاه هم اثر خود را می‌گذارد. و لذا می‌گویند نگذاریم کسی برای مردم مشخص شده تا اینچنین صاحب نفوذ گردد.
آیه الله بروجردی رحمت الله علیه که بود شاه از او حساب می‌برد و گاهی ایشان او را امر و نهی می‌کرد و لذا بعد از فوت ایشان شاه پیام تسلیت به علمای نجف داد که یعنی ما در ایران کسی را نداریم که مرجع شود و به این صورت راه را گم کند.
و در زمانی که امام(خمینی) قیام می‌کند آیه الله صدر را در عراق شهید می‌کنند چرا که او دیگر مثل امام(خمینی)قیام نکند و همچنین شهید بهشتی و مطهری، که زمینه امام شدن را دارند تا امام نشده‌اند ما آنها را از بین ببریم.
در زمان امام کاظم(علیه السلام) بعد از آنکه حضرت را شهید کرده و با چهار حمال به بغداد آورده و با آن وضع دفن کردند و بعد حکومت فرزندان امام کاظم(علیه السلام) مثل احمد بن موسی که در شاهچراغ دفن است و امام رضا(علیه السلام) را تحت کنترل قرار داده و رمز امامت آنها را بررسی می‌کردند تا چگونه اینها در میان مردم محسوب شده وبر علیه ظلم می‌شورند.
اطلاعات حکومت خبر داد امام رضا(علیه السلام) مدتی است از خانه بیرن نمی‌آید، بعد یکروز حضرت از خانه بیرون آمد او را تعقیب کرده حضرت به میدان گوسفند فروشها رفته و تعدادی گوسفند و میش و قوچ خرید و به طرف منزل آمد، به دستگاه حکومتی این مسأله را خبر دادند. خلاصه آنها به این نتیجه رسیدند که نه این دیگر امام شدنی نیست. لذاامام(علیه السلام) را رها کردند. زمانی که اینچنین شد حضرت کار و حرکت خود را شروع فرمودند. گاهی هم امامان ما(علیهم السلام) این چنین برخورد می‌کردند.
امام هادی(علیه السلام) برای فردی می‌خواست نامه‌ای بفرستد او طوماری نوشته و داخل عصا قرار داده و عصا را دادبه یک نفر که فلان شهر بده به فلانی او هم در میان راه با فردی دعوا کرده و از عصا به جای چوب استفاده کرد و عصاشکست و نامه افشا شد. به حضرت گفت به من نفرمودی که چیست؟ حضرت فرمود: تو ظرفیت نداشتی که من بگویم.
و از این نمونه: یوسف می‌خواست برادر خود را نگه دارد قبلاً هم به او گفته بود. برادرها آمده بودند در زمان قحطی ازدربار چیزی بگیرند لیوانی را در بار آن برادر گذاشت و بعد گفتند لیوانی گم شده برادرها گفتند ما که دزد نیستیم گفتندما که دزد نیستیم گفتند حال اگر در بار شما پیدا شود. گفتند در بار هر کس پیدا شد او را به گروگان بگیرید و نگه دارید. بااینکه می‌دانست لیوان کجاست برای اینکه رد گم کند شروع کرد از اول بارها را گشتن.
می فرماید: «فَبَدَأَ بِأَوْعِیَتِهِمْ قَبْلَ وِعاءِ أَخیهِ» یوسف(76)از اول شروع کرد.
حدیث:(السامع شریک القائل) از امیر المؤمنین که شنونده غیبت مثل غیبت کننده است. اگر غیبت شنیدی باید آنرامنع کنی. و اگر از کسی ناراحتی داریم نگوییم تهرانی‌ها، یزدی‌ها، کاشانی‌ها و اصفهانی‌ها، اگر بگوییم بعضی از آنهاغیبت نمی‌شود، بعضی بازاریها و روحانی‌ها ولی به صورت کلی غیبت است. گناه غیبت، اگر کسی غیبت کند عباداتش قبول نمی‌شود.
اگر غیبت کسی را کردیم به او گوییم بگو خدایا من غیبت کرده‌ام، لازم نیست بگویی آقای قرائتی من غیبت شما راکرده‌ام، بگو استغفر الله ربی و اتوب الیه، و به فارسی بگو خدایا مرا ببخش، و برای او هم استغفار کن، به او نگو من غیبت شما را کرده‌ام. چون گاهی می‌گویی او ناراحت می‌شود، فتنه اضافه می‌شود و می‌گوید چه حقی داشتی غیبت کردی. توبه و از خدا عذر خواهی کنیم.
سؤال: چطور با یک غیبت چند سال عبادت از بین می‌رود؟
جواب: او هم سالها آبرو جمع کرده و با غیبت از بین رفت.
خدایا: تقوایی به ما عطا فرما که به هنگام گناه ما را حفظ کند.
ضمناً هر کسی غیبت مرا کرده من راضی هستم و چون ما در تلویزیون حرف می‌زنیم یکی اه و به آن زمان که به نفع زن صحبت می‌کنم به همسرش می‌گوید بیا ببین قرائتی چه می‌گوید و زمانی که به ضرر او می‌گوید اه این شیخ چه می‌گویدهر جا به نفع خوب و هر جا به ضرر بد می‌شود اینچنین قضاوت می‌کنند. به هر حال ما با مردم مسأله‌ای نداریم. آنقدر مردم گرفتاری دارند دیگر گرفتار ما نباشند پس از الان صیغه‌اش را می‌خوانیم که: بسم الله الرحمن الرحیم، خدایا هر کس غیبت ما را کرده ما راضی هستیم ببخشید تا خدا هم ببخشد.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته