موضوع: پرسش و پاسخ(8)
تاریخ پخش: 77/10/09
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»
در این جلسه هم دوست دارم بگویم چند سؤال را و سؤالهای این جلسه مربوط به ازدواج است.
به خاطر اینکه حضرت خدیجه (ص) زنی بود با پیامبر(ص) ازدواج کرد. ومسائلی درباره با این ازدواج و هر ازدواجی هست. البته شنونده‌ها نگویند آقای قرائتی نسل نو را نشانیده و این حرفها را می‌زند ما شوخی نداریم، دختران و پسران بالغ هستند و باید با متن وحی آشنا بشوند و پدران و مادرانی که فکرمی کنند آیه و حدیث چشم و گوش اینها را باز می‌کند خیلی ساده هستند ما باید به مقداری که قرآن گفته با شنونده‌ها وازدواج نکرده‌ها مطالب را بگوییم.
1- سن ازدواج
سؤال اول: چطور پیامبر 25 ساله با خدیجه 40 ساله ازدواج کرده و اصولاً سنّ ازدواج برای دختر و پسر چه سنّی می‌باشد؟
جواب: حضرت خدیجه قبلاً ازدواج و با پیامبر(ص) ازدواج دومش بوده. طبق مشهور و اخیراً دانشمندی به نام علّامه جعفر مرتضی کتاب تحقیقی نوشته و ثابت کرده که حضرت خدیجه باکره بوده و ازدواجش با حضرت اولین ازدواج بوده است. بسیار بانوی متشخص بوده و از نظر فکری و خانوادگی و مورد احترام. و لازم هم نیست که ما از این جهت در این موردبحث داشته باشیم.
سنّ ازدواج:
در اینباره روانشناسان و جامعه شناسان در این رابطه حرفها و سخنانی دارند ولی من آخوند هستم می‌گویم: هرچه زودتر بهتر.قرآن می‌فرماید: «إِلاَّ تَفْعَلُوهُ تَکُنْ فِتْنَهٌ فِی الْأَرْضِ وَ فَسادٌ کَبیرٌ» (انفال/73) اگر آن را انجام ندهید در زمین فتنه و فساد کبیر و بزرگ می‌شود. این آیه البته مربوط به یک موضوع دیگری است.
امام(ع) فرمود: اگر دامادی برای شما آمد که از نظر ایمان و اخلاق خوب است باز بهانه گیری کردید حال درس می‌خواند، جهازیه آماده نیست، پدربزرگش مرده یکسال باید صبر کنیم. با این بهانه‌ها دختر و پسر فاسد می‌شود. پس از این آیه فوق را در این رابطه قرائت فرمودند.
فتنه و فساد زیاد و آمادگی آن هم برای دختران و پسران زیاد است. همانگونه که در فضای سرد زمینه سرماخوردگی زیاد است.
بهانه گیری نشود و بسیاری پدر و مادرهای دانشجوها وضعشان خوب است به چه دلیل تاخیر ازدواج کند بعد لیسانس بگیرد، مدرک بت شده ازدواج پنجاه درصد جوانان را حفظ می‌کند.
حدیث: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): «مَنْ تَزَوَّجَ أَحْرَزَ نِصْفَ دِینِهِ» (کافی/ج5/ص328) کسی که ازدواج می‌کند نصف دین خود را حفظ کرده و پنجاه درصدآسیب پذیری‌اش کم می‌شود.
2- توجه به روزنه‌های آسیب پذیری و پرهیز از خرافات
الف) غفلت
ب) شهوت
البته جهل و بی سوادی هم آسیب پذیری دارد ولی الحمدلله الآن همه دختران و پسران باسواد هستند. داروی غفلت نماز است. چون خداوند در قرآن می‌فرماید:
«وَ أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکْری» (طه/14) نماز را بپا دارید برای یاد من. داروی شهوت ازدواج است: قبلاً گفتیم در ازدواج نصف دین را بیمه می‌کند. اگر نماز بپا و ازدواج آسان شود جوانهای ما بیمه می‌شوند. چشم و هم چشمی فساد آور است.
شخصی را که می‌شناسم برایش خواستگار آمد، گفت همشاگردیها و خانم معلم من هنوز ازدواج نکرده است. چیزهایی در جامعه ما خرافه و بت شد که ما جوانهایی را می‌خواهیم ابراهیم وار این بت‌ها را بشکنند البته ممکن است در بعضی خانواده‌ها شرائط خاصی باشد که زود ازدواج کردن ممکن نباشد ولی اینکه می‌گویند خواهر و برادر جلوترهست این درست نیست.
دختر به من نامه نوشته که خواهر جلوتر من هرچه خواستگار می‌آید رد می‌کند و برای من و سن من ازدواج حق طبیعی است من از نظر اسلام چقدر باید صبر کنم و حال آنکه پدر و مادر هم می‌گویند تا او ازدواج نکند تو هم نه. قانونی بوددر آموزش و پرورش که الحمدللّه یا همه ایران یا بعضی از جاها برداشته شد که:
هر دختری ازدواج می‌کرد او را به دبیرستان راه نمی‌دادند و اگر بود او را اخراج می‌کردند، و حال آنکه ازدواج حق است و تحصیل هم حق، و مانع همدیگر نباید باشد.
مثال: پیراهن و کت حق است بگویند یکی از آنها یا پیراهن یا کت یکی می‌خواهد هم کت و هم پیراهن بپوشد. برای پدران و مادرانی که امکان دارد برای ازدواج فرزندان بهانه گیری و سخت گیری نکنند.
یکی از کارهای خوب مقام معظم رهبری که همه کارهای ایشان خوب است اینکه فرمودند: سربازانی که نامزد دارند و ازدواج کرده‌اند نزدیک محل خود اعزام شوند که رفت و آمد برای آنها مشکل نباشد و فاصله زیاد نباشد.
اجمالاً مدرک و مرگ کسی و سربازی و خواهر برادر بزرگ و همشاگردی و… نباید مانع ازدواج زود و آسان شود. و اگرفساد شود بدتر می‌ود. چنانچه امام(ع) از آن آیه استفاده فرمودند.
من مسئولیتی ندارم ولی به عنوان یک معلم می‌گویم که: تمام بودجه تهاجم فرهنگی باید خرج نماز و ازدواج جوانها شود.
گاهی ما صد میلیون تومان می‌دهیم تا تحقیق کنیم مشکل جوانها چیست. هیچی صد میلیون را وام ازدواج بدهیدمشکل آنها حق می‌شود.
برای تشییع جنازه یک نفر چند میلیون خرج کردند یکی گفت می‌دانید چرا او مرد نسخه داشت نتوانست پول آن راتامین کند اگر مقداری از این پول را خرج او می‌کردید نمی‌مرد.
ما پای کامپیوتر نشسته و تحقیق می‌کنیم و جوان برای، 300 تومان وام ازدواج گرفتار است. پس تمام پول تهاجم فرهنگی باید خرج نماز و ازدواج شود.
3- همسان و هم فکر بودن در ازدواج
سؤال دوم: چرا برای ازدواج «کفو» و همتایی لازم است؟
جواب: «کفو» همین است که می‌گوییم «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ» (اخلاص/4) نیست برای خداوند همتایی.
حدیث: عروس و داماد باید «کفو» باشند.
«کفواً» یعنی: لیسانس به لیسانس و دکتر به دکتر. اگر این چنین باشد باید زن مرجع تقلید هم مرجع باشد و مراجع تقلید بنابراین باید بدون زن بمانند چون چنین همتایی نیست.
و یا مثالاً خانم خلبان باشد. این درست نیست و عملی هم نیست.
بلکه «کفو» همفکری است و در بینش و ایمان و تقوا همتایی باشد. به معنای پول نیست. شش نفر از ائمه(ع) همسرانشان کنیز بوده. آیا کنیز همتای امام است با معیارهای مادی؟ چرا فلان دختر روستایی، برای اینکه تحقیق کردم دیدم کمالات او زیادتر است.
ماشین و زرق و برق دلیل ارزش نیست. اگر کسی لباس شیکی دارد معنایش این نیست که آدم خوبی هم هست.
حدیث: همسر بد هرچه هم بهره دنیایی و مادی داشته باشد مثل گُلی است که در مزبله دان روئیده ریشه در جای بدی است، این دختر چه لقمه‌ای خورده و شغل پدرش چیست و مهم نیست مقدار درآمد مهم این است که از کجاست.
نمونه‌هایی داریم که پیامبر(ص) جوانهای فقیر را می‌فرستاد خانه‌های تجّار و می‌فرمود: او جوان خوبی است و آنها هم قبول می‌کردند.
4- مهریه و محدوده شرایط آن
سؤال سوم: بفرمایید مهریه در ازدواج چه لزومی دارد و آیا مقدار آن نشانه شخصیت افراد است؟
جواب: به مهریه، کابین، و صداق هم می‌گویند. و لذا علما هم در خطبه عقد کلمه «صدق» را به کار می‌برند.
ریشه لغوی «صداق»، «صدق»، یعنی راستگویی است، ممکن است مردی در اظهار دوستی با یک زن و خواستارازدواج دروغ و حیله باشد، لذا می‌گوید مهریه تا ثابت شود او راست می‌گوید: که بده چند سکه ببینم واین نشانه صداقت مرد است، نه خرج زن که الآن متاسفانه اینچنین شده است. برای نشانه راستگویی اوست. مردی را خدمت امام خمینی(ره) آوردند که او علم غیب می‌داند، ایشان فرمود: من چهل سال قبل یک دفتر شعر گم کرده‌ام بگویید کجاست.
پیامبر هم بند به معجزه است که اگر قدرت وصل به غیبت است اراده کنید این گنبد تکان بخورد باید کاری بکنی که ثابت کند که وصل به قدرت غیبی هست.
و این هم نشانه شخصیت افراد نیست چون مهریه حضرت زهرا(س) خیلی کم بود.
یکی از مشکلاتی که برای ازدواج‌ها به دست خود ما درست شده مهریه‌های زیاد است.
شنیدم که مقام معظم رهبری برای آنها که مهریه‌شان زیاد است خطبه عقد نمی‌خواند.
و یکی از برکات انقلاب این بود که از اول مهریه‌ها کم شد دوباره متاسفانه زیاد شده است و همه چنین از قیمت دلار ومنزل و بنّایی و قالی راکد و کنترل شد به جز مهریه با کمال تاسف (صلوات حضار)
5- استخاره در ازدواج است
سؤال چهارم: جایگاه ازدواج در اسلام چیست و در امر ازدواج آیا استخاره لازم است؟
جواب: «استخاره » عربی است و یعنی: طلب خیر کردن، مثل «استحلال» یعنی: حلالیت خواستن، حلالم کن و«استهلال »: طلب دیدن ماه مثلاً برای عید فطر و… «استخراج»: تلاش برای خارج کردن.
پس استخاره تلاش برای خواستن طلب خیر از خداوند. روایات مربوط به استخاره چند رقم است:
الف) استخاره: یعنی دعا برای خیر، از خدا بخواهد که برای او خیر مقدر کرده و کمک کند. مثل در نماز «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ» (فاتحه/6) خدایا مرا به راه راست هدایت کن. این استخاره است. خدایا منحرف نشده و کج نبینم و فکر کنم و بروم.
ب) استخاره: از طریق مشورت با مردم و عقلا.
ج) استخاره: از طریق قرعه. گاهی به سر چند راهی متحیّر است و با فکر و مشورت هم به جایی نرسیده، با قرعه خیر را از خدا می‌خواهد.
و معنای «استخاره » این نیست که هرکس به خواست خود و تاجر به بهره زیاد می‌رسد. ممکن است حتی ضرر هم بکند ولی «استخاره » او را از بن بست بیرون می‌آورد. چون بیرون آمد از بن بست و تحیّر خود خیری است.
استخاره با قرآن هم هست البته به بد و خوب بالای صفحات قرآنها توجه نداشته باشید صحیح نیست باید یک مفسّراستخاره کند. خوب آمدن استخاره معنایش واجب بودن انجام کار نیست. ولی اگر استخاره بد آمد مخالفت نکنیدلااقل تا مدتی که این توهین به قرآن می‌شود گرچه حرام نیست. گرچه بعضی‌ها استخاره‌ای هستند ما نباید زندگی را براساس استخاره بنا کنیم.
اینطور نبود که پیامبر و اهل بیت(ع) برای هر کاری استخاره می‌کرده‌اند.
حدیث: به امام سجاد(ع) خبر دادند که پسر دار شده‌ای حضرت قرآن را باز کرده آیه آمد: عده‌ای در راه خداوند شهید می‌شوند.
حضرت فرمود: نام او را زید بگذارید، علت پرسیدند، حضرت فرمود: پدرانم به من خبر داده‌اند که فرزندی پیدا خواهی کرد که در راه خدا شهید خواهد شد و نام او هم زید است و این آیه هم که می‌گوید شهید، و آنها هم که فرموده‌اند نامش زید. این یک مورد را من دیده‌ام ولی زندگی بر اساس «استخاره» نباید باشد.
خدایا: دهم رمضان وفات خدیجه و خدیجه در نزد خدا عزیز بود به آبروی او، که هرچه داشت در راه خدا و پیامبر(ص) فرمود: من زنی مثل او ندیده‌ام و هر سال به عنوان یادبود گوسفندی ذبح و گوشتش را بین دوستان حضرت خدیجه تقسیم می‌فرمود و کثیر داد (مال زیاد) «کوثر» گرفت. فاطمه زهرا(س)چنین معامله‌ای کرد. رحلتش را گرامی می‌داریم. خدایا دختران و پسران ما را حفظ و مشکلات ازدواج را بین مسلمین حلّ و آن را آسان قرار بده.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»