موضوع: نماز، رکوع و سجود(2)
تاریخ پخش: 73/11/30
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی
امسال ماه رمضان بحثمان بحث عبادات بود. از مقدمات نماز شروع کردیم و الان سجود را بحث میکنیم. من اول از خدا معذرت میخواهم که بحث سجده را میکنم آنچه که میگویم از قرآن و حدیث است. دعا کنید که عمل آن را هم خدا به ما بدهد. من هم عاجز و ضعیف هستم. در کنار بزرگان از حدیث خواندن من اینطور برداشت نشود که اهل این حرفها هستم مثل کفاشی که کفشهایی در مغازه دارد اینها را همه پا نمیکند نه ممکن است که کوزه گر از کوزه شکسته آب بخورد.
بحث خیلی بحث بالایی است که خود امام باید این بحث را بکند. میرزا جواد آقای تبریزی باید این بحث را بکند. بحثی است که باید یک فقیه عارف یک آدمی که در راه خدا فانی شدهاند باید این بحث را آنها بکنند. بنابراین مُرادم از بحث اینست که خدا و پیغمبر اینطور گفتهاند اما من اینطور هستم یا نیستم کاری نداشته باشید. فقط دعا کنید.
1- سجود نماز
سجده از ارکان است، آداب سجده یکیاش این است که کف دستها باید به زمین برسد حالا اگر کسی دستش را قطع کرده باشند چطور سجده کند؟ بحث شد بین علمای دربارِ عباسی، هر کسی یک چیزی گفت گفتند برویم از امام جواد(ع) بپرسیم، آمدند از امام پرسیدند که دست دزد را از کجا باید قطع کنند؟ فرمود انگشت هایش را، گفتند چرا؟ فرمود برای اینکه قرآن میگوید «وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ»(جن/18) سجده مال خداست و ما باید در سجده کف دستمان به زمین برسد.
در حدیث داریم که کلید نماز، دست است، در سجده دستها مقابل گوش باشد مهر بزرگ باشد همه پیشانی را بگیرد اما آن مقداری که واجب است باندازه یک بند انگشت است گفتهاند که به محل سجده فوت نکنید امام میفرماید: برای اینکه وقتی فوت میکنی گرد و خاک آن میرود توی حلق بغل دستیات. وقتی میگویند: بغل دستیات را اذیت نکن یعنی اگر میآیی توی مسجد حق نداری که سیگار بکشی برای اینکه دود سیگار بغل دستیات را اذیت میکند. بوی جوراب بغل دستی را اذیت میکند. بلند گوی مسجد بغل دستی را اذیت میکند، هر کاری که باعث اذیت میشود ممنوع است. بینی را بر مهر بگذارید.
در سجده تا میتوانید دعا بخوانید وقتی از سجده بلند میشوید دستها را بالا ببرید و الله اکبر بگویید، روی پای چپ بنشینید این نکته سیاسی توی آن هست امام علی(ع) فرمود میدانید که رمز آن چیه؟ چون راست حق است و چپ باطل است و هیکل خودت را بینداز روی پای چپ یعنی مرگ بر باطل مثل پرچم آمریکا که روی زمین میگذارند و روی آن رژه میروند و وقتی هم میرسند به پرچم پاهایشان را سفت میزنند، این یعنی مرگ بر آمریکا.
حاجیها وقتی میروند مکه سفارش شده که از در بنی شیبه بروند، مسجد الحرام خیلی در دارد در بنی شیبه مسئلهاش این است که بت بزرگی بود پیغمبر آن را خراب کرد و در آنجا دفن کرد. بعد حضرت فرمود هر کس میآید از این در بیاید که پایش را روی بت بگذارد مسجد ضرار را در مدینه خراب کرد فرمود: جای آن را زباله دانی کنید اینها یک چیزهایی است که. . .
حدیث داریم بدترین دزد دزدی است که از رکوع و سجودش بدزدد. این دیگر باید آدم خیلی کم فروش باشد. بین دو سجده باید استغفار کرد، سجده را با خضوع انجام بدهد، میخواستند بدانند که امام صادق(ع) کجا نماز میخواند. گفتند بروید مسجد پیغمبر آنجایی که بوی عطر میآید آنجا جایی است که امام صادق نماز میخواند. حتی توی بعضی از کوچهها وقتی بوی عطر میآمد میگفتند امام زین العابدین(ع) از این کوچه عبور کرده است.
2- نزدیکترین حالت انسان به خدا
امام صادق(ع) فرمود میدانید انسان کی اوج میگیرد؟ اگر کسی بتواند در سجده یک قطره اشک بریزد نزدیکترین حالات انسان به خدا اینست. یک روایت داریم که اگر مردم تو را نمیبینند صورتت را هم روی خاک بگذار، به ما گفتهاند تملق از طاغوت نکنید اما در خانه خدا هر چه میخواهید تذلل بکنید که ارزش دارد.
پیغمبر(ص) سوار شتر بود داشت میرفت یک مرتبه پیاده شد و پنج مرتبه سجده کرد. گفتند: یا رسول الله چی شد؟ فرمود جبرئیل پنج خبر خوب به من داد من هم پنج دفعه سجده کردم.
امام کاظم(ع) اطراف مدینه داشت میرفت از مرکب پیاده شد یک سجدهی طولانی کرد. گفتند: چه خبره؟ فرمود یاد نعمتی افتادم گفتم همین الان سجده کنم یعنی لازم نیست که سجده در یک شرایطی باشد.
در سجده افرادی را به اسم دعا کنیم فارسی هم بگوییم٬ لازم نیست عربی باشد، عمده آن حالت است. امام باقر(ع) فرمود پدرم یاد هر نعمتی میافتاد سجده میکرد. هر وقت آیهای میخواند که در آن سجده بود سجده میکرد. هر وقت حساب میکرد که یک توطئهای خنثی شد و یک بلایی از او برطرف شد سجده میکرد. اینکه به امام سجاد(ع) میگویند سجاد چون خیلی سجده میکرد و خوشا بحال پدرانی که اسم پسرشان را سجاد میگذارند. هر وقت امام سجاد(ع) موفق میشد دو نفر که قهر کردهاند اینها را با هم آشتی بدهد بعد که آشتی میکردند، سجده میکرد.
دو نفر از مهمین در اصفهان گره کوری داشتند مدتها بود گیری توی زندگیشان بود یکی از روحانیون عزیز اصفهان میآید آشتی کنان. مدتی وقت میگذارد بین این دو نفر و آنها را آشتی میدهد این دو نفر هم یک چک پانصد هزار تومانی میدهند به این روحانی که شما ما را آشتی دادید. ایشان میگوید من نمیخواهم. شما با این پول یک کاری بکنید برای نماز بچهها، بچههایمان اهل نماز بشوند.
3- انواع سجده
سجده سهو چیه؟ شیطان میآید سر نماز حواس آدم را پرت میکند یعنی باید بلند شویم یادمان میافتد مینشینیم هر جایی که اشتباه کردیم چون شیطان ما را گول زده است ولذا حدیث داریم حالا که شیطان شما را گول زد شما به کوری چشم شیطان دو مرتبه در برابر خدا سجده کن چون شیطان از سجده بدش میآید حالا که او به تو تک زد شما هم به او پاتک بزن.
بین اذان و اقامه یک کاری باید بشود یا سجده بجا بیاورید یا یک قدم بردارید. حدیث داریم کسی که اذان بگوید و بعد از اذان سجده کند خداوند گناهانش را میبخشد. معصوم فرموده است کسی که بعد از نماز سجده کند دعایش مستجاب میشود. شخصی به امام صادق(ع) گفت یک همسایه دارم که من را زجر کش کرد پدرم را در آورد من را اذیت کرد امام فرمود نماز شب بخوان وقتی سجده میکنی او را نفرین کن که بلا دور شود البته زود به زود به کسی نفرین نکنید حضرت نوح نهصد و پنجاه سال غصه خورد بعد نفرین کرد.
روایت داریم که امام صادق(ع) فرمود هر وقت گیر کردی سجده بجا بیاور و در سجده هفت مرتبه بگو: «یا ارحم الراحمین» دعا کن خدا گیر تو را حل میکند دیگر نیازی به نماز هم نیست.
میگوید که وارد مسجد پیغمبر شدم دیدم که پیغمبر یک سجده طولانی کرد گفتم یا رسول الله خیلی سجده را طول دادی فرمود جبرئیل آمد و فرمود هر کسی یک مرتبه به تو صلوات بفرستد خداوند ده بار بر او صلوات میفرستد من شکرکردم که خدا یک همچین مقامی به من داده است و من دیدم یک همچین آبرویی پیش خدا دارم. سجده کردم.
4- سجده امام علی(ع)
خبر مرگ ابوجهل که آمد پیغمبر سجده کرد در شب لیله المبیه که پیغمبر از مکه به مدینه هجرت کرد. حضرت به امام علی(ع) فرمود یا علی جان من میخوابی؟ فرمود اگر من جای تو بخوابم جان تو سالم است؟ گفت بله، اگر تو جای من بخوابی جای من سالم است، فوری حضرت علی یک خندهای کرد و گفت خدا را شکر که جان من قربان تو بعد فوری حضرت علی سجده کرد و داریم اول کسی که در تاریخ اسلام سجده شکر کرد امام علی بود و این هم بخاطر این بود که جانش قربان جان پیغمبر میشد.
سجدههای طولانیای بوده که اینها الان برای ما قصه است. اما چون ما حالش را نداریم مثل پیرزنی که حال ندارد دو متر راه برود میگوید چرا این فوتبالیستها اینقدر میدوند خوب آن عشقی که توی کله فوتبالیست است توی بدن این پیرزن نیست. حالت ما هم حالت این پیرزن است، ولی بشنویم که یک مشت در عبادت اینطور بودهاند.
5- سجده امامان
به امام سجاد(ع) گفتند خیلی عبادت میکنی؟ فرمود من کجا علی کجا! گفتند علی داری خودکشی میکنی؟ گفت من کجا پیغمبر کجا! یعنی در این حرکتها مسابقه میگذاشتند. حدیث داریم امام کاظم فرمود علت اینکه ابراهیم شد خلیل الله علتش این است که زیاد سجده میکرد.
به امام گفت: میشود تو ضمانت کنی من بروم بهشت. فرمود: تو ضامن شو که سجده کنی من ضامن میشوم برای تو بهشت را.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»