موضوع بحث: نماز، بهره وری در نماز – 1
تاریخ پخش: 73/12/10
بسم الله الرحمن الرحیم
الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی
ماه رمضان بحثی را دنبال کردیم تحت عنوان نماز. خوب این بحث تمام نشد. رسیده بودیم به جای خوبی حیف است قطع کنیم، آن جای خوب این است که یک برادری که رساله دکترای اقتصادش را نوشته و حدود بیست سال پیش دکتر اقتصاد بود از دوستان شهید مفتح بود. ایشان این دکتر اقتصاد را آوردند قم منزل ما و معرفیش کردند. من هم خانه‌ام را در اختیار این آقای دکتر گذاشتم شروع کرد اقتصاد گفتن برای طلبه‌ها، منزل ما شد کلاس و عده‌ای از طلبه‌ها جمع می‌شدیم اصول اقتصادی را ایشان برای ما می‌گفت: استاد دانشگاه بود و هست مدتی قبل آمد در ستاد اقامه نماز در تهران ما، دیگر بیست سالی بود این آقای دکتر را ندیده بودیم چون پنج شش سال قبل از پیروزی انقلاب ایشان در خانه ما درس اقتصاد می‌گفت اصول اقتصادی که در تولید و بهره وری اصولیست در علم اقتصاد و می‌توانست بعضی کلماتش اصول باشد یا اصول هست من اینها را دیدم، در نماز هست. حالا من می‌خواهم نماز را با توجه به اصول اقتصادی بررسی کنم وقتی برای ما گفت دیدم حرف حرف خوبی است. چیزهایی را از او گفتم و یک چیزهایی را که خدا به ذهنم بیندازد جمع می‌کنم با آن.
موضوع بحثمان ادامه بحث جلسه قبل است، موضوع نماز است منتها از زاویه جدید یعنی چه؟ گفتم گاهی فیلمبردار می‌آید از یک زاویه عکس بر می‌دارد بعد می‌رود کنار از یک زاویه دیگر. نماز را از زاویه اصول اقتصادی می‌خواهیم بررسی کنیم یک اصولی است در علم اقتصاد حالا عنوان اینکه اصولی که در تولید یا بهره وری موثرند در نماز به چشم می‌خورند.
1- نماز و بهره‌وری
یک اصولی در علم اقتصاد است این اصول را می‌گویم بعد می‌بینی این اصول در نماز هم هست مثل اینکه شما یک غذائی را بهت می‌دهند بعد می‌گویی این غذا در ایران هم در فلان منطقه مشابهش را داریم. اصول، اصول علمی است و در بحث اقتصاد مطرح است اما در نماز هم اینها هست. نمی‌خواهیم بگوییم نماز مال این است، نماز برای رابطه بی نهایت کوچک با بی نهایت بزرگ است. نماز برای شکر در برابر خداست. نماز یعنی انس با او عشق با او اظهار عبادت و بندگی و عبودت و تشکر از او. این است نماز، منتها در این تشکر آن اصولی هم نهفته هست. مثلاً نماز برای بندگی است منتها در این بندگی خم شدن کمر و ورزش کمر هست نه اینکه نماز برای ورزش است نماز برای کار دیگر است. منتها در این نماز یک کسی که لباس می‌شوید هدف شستن لباس است. منتها در شستن لباس عرق بدنش هم در می‌آید یعنی این لباس یک حمام سونا هم برایش هست. یعنی این لباس برایش یک ورزش هم هست. لباس برای ورزش نیست. لباس شستن برای لباس شستن است. منتها در لباس شستن عرق بدن هم بیرون می‌آید. یک ورزش برای هضم غدا هم هست.
2- اهمیت جماعت
شما که می‌روید نماز جمعه هدف نماز جمعه است منتها در راه که می‌روی راه رفتن یک ورزش هست. اصول اقتصادی هم هست حالا نکاتی گفتیم هشت تا را گفتیم در جلسه قبل نه: از چیزهایی که در تولید اثر مسی کند یا در بهره وری مسأله دسته جمعی بودن است. کار دسته جمعی، کار دسته جمعی در تولید نشاط بیشتر است در او در کار دسته جمعی مشورت است در کار دسته جمعی مواظب هم دیگر هستند مثلاً وقتی دسته جمعی یک کاری میکنند. یکی دارد خوابش می‌برد میگوید خوابت نبرد. آه برق رفت به همدیگر هشدار می‌دهند. ماشین ایستاده. این صدای چیست، بوی لاستیک می‌آید یعنی جمعی که با هم کار میکنند نقاط ضعف را به هم دیگر تذکر می‌دهند. با هم مشورت میکنند. کار دسته جمعی نشاط دارد شما ماه رمضان که روزه می‌گیرید برایت راحت است چون همه روزه میگیرند اما اگر بخوری غیر ماه رمضان که می‌خواهی تنهایی سحر بیدار شوی سخت است کار دسته جمعی نشاط دارد، شد، حالا در نماز هم این اصل هست. در نماز نماز دسته جمعی اگر در نماز جماعت آقا اشتباه کرد باید بنشیند «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» بگوید گفت بحول الله همه ایستادند می‌گویند «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ» یعنی آقا بگیر بنشین یعنی آقا اشتباه کرد مأمورم یقه‌اش را می‌گیرد مأموم اشتباه کرد آقا یقه‌اش را می‌گیرد اینها هوای همدیگر را دارند خوابت نبرد آهای بوی لاستیک می‌آید این هوای همدیگر را داشتن نقص همدیگر را جبران کردن و ثوابش ثواب نماز جماعت خیلی مهم است اگر نفراتش از ده تا بیشتر شد فرشته‌ها هم نمی‌توانند حسابش را بدهند.
یک خانمی از هنرستان در تهران با هفتاد تا دختر هنرستانی اینها چند ماه، زحمت کشیدند روایات و آیات نماز را عروسکی مجسمه کردند، ما رفتیم دیدیم خیلی جالب بود. شش نفر از این خانمها راگفتیم بروند که جایزه شش نفرش راگفتیم سوریه، دوازده تا را گفتیم بروند مشهد دو میلیون هم جایزه دادیم چون خیلی شیرین کاری کرده بودند. البته خیلی زحمت کشیده بودند آخوند چیزی به کسی نمی‌دهد. اگر یک وقت یک آخوندی چیزی به کسی داد این معلوم می‌شود خیلی طرفش را می‌خواهیم قبول دارد. و لذا ما همه مسئولین نماز را از سراسر ایران دعوت کردیم گفتیم بروند ببینند. خیلی‌ها رفتند دیدند هنرمندها را دعوت کردیم گفتیم بروند ببینند. مثلاً چطوری عروسکی کرده حال چون عده‌ای پای تلویزیون هستند. از آموزش و پرورش امور تربیتی هنرمند یک نمونه برایتان بگویم مثلاً حدیث داریم که اگر نماز جماعت این حدیث را همه در رساله هایشان گفته‌اند حضرت امام هم در رساله‌اش آمده که اگر نماز جماعت. یکی به یکی اقتدا کند یعنی نماز جماعت دو نفره باشد. امام یکی مأموم یکی، یک رکعت می‌شود. هفتاد و پنج برابر اگر دو تا باشند. سه تا چی چهار تا چی ده تا. همینکه نماز جماعت از ده تا رفت بالا اگر همه جنگلها قلم شد. حدیث است و دریاها مرکب شود و آسمانها صفحه بشود. لایه لوحه بشود. ثواب را نمی‌توانند بنویسند این خانم چه کرده یک نماز جماعت ده نفر یازده نفره درست کرده با عروسک پیش نماز اینها مجسمه‌ای بعد یک جنگل درست کرده منتها جنگلها همه مجسمه عوض شاخه قلم رفته بالا جنگلها قلم بشود این را برداشته، از جنگل عوض برگ قلم زده بیرون بعد پای جنگل دریا کشیده است داخلش را مرکب ریخته، بعد آسمان را به صورت لوحه آبی درست کرده، یعنی آن حدیث را بهش شکل تجسمی داده یا مثلاً سوال میکنند آیا حدیث آیا نماز تکرار نیست همین نمازی که دیروز خواندی امروز خواندی. یعنی نماز تکرار نیت ما گفتیم نماز تکرار نیست تعمیق مثل کسی که چاه می‌کند کلنگ می‌زند. این کلنگ را هرکس نگاه بکند فکر می‌کند تکراری است اما تکراری نیست. کلنگ شانزدهم غیر کلنگ پانزدهم است یعنی هر کلنگی عمق چاه بیشتر می‌شود کسی که از نرده بان می‌رود بالا ظاهرش تکراری است ولی هر قدمی یک قدم می‌رود بالا. این را برداشته چاه کنده است و یک کسی هم داخل چاه دارد کلنگ می‌زند و این حدیث یعنی این بیان را بهش شکل داده نماززلزله شماره آیات آنجا که نماز بالا نمی‌رود آنجا که نماز قبول می‌شود. «صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ»(فاتحه/7) «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» (فاتحه/4) و یک معارف را برداشته به تجسم کشیده و برای آموزش بخصوص آموزش نونهالان بچه‌ها خیلی مفید است که اگر بصورت کتاب بشود یا پوستر شود خیلی مفیداست. خوب مسأله کار دسته جمعی در نماز کار دسته جمعی در نماز کار دسته جمعی، در تولید کار دسته جمعی مثبت است مفیداست. نماز هم کار دسته جمعی است.
3- ضربه زدن به دیگری ممنوع
دهم اصل دیگر از چیزهایی که مفید است ضررسانی در تولید ممنوع است محل کارخانه نباید دودش منطقه را آلوده کند و لذا کارخانه‌ها را از نظر محیط زیست می‌برند بیرون شهر، آب آلوده کارخانه‌ها باید جوری باشد که با آب آشامیدنی مخلوط شود. قانون کار اجازه نمی‌دهد که کارگر جوری کار بکند که ضرر به او بخورد تمام اصولی و قوانینی که در قانون کار جوری است که کارگر به خودش و به دیگران ضرر نزند، ضرر زدن به جامعه به محیط زیست به خود کارگر ضرر دارد. در نماز هم این اصول است. پیش نماز حق ندارد نماز را طول بدهد که طرف اذیت بشود کسی پیشنماز بود گفت «غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ»، «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ» به جای قل هوالله سوره بقره را شروع کرد بنده خدا کارگر خوابش می‌آمد خسته شد. آخرش دیگر دید پایش دارد می‌افتد قصد فرادا کرد و رفت. پیش نماز یقه‌اش را گرفت گفت تو منافقی اول نماز می‌آیی اقتدا می‌کنی وسط کار جیم می‌شوی؟ گفت نه آقا من منافق نیستم تو سوادت نمی‌رسد که آیا برای آدم کم حوصله سوره بقره را بریاش می‌خواند. من خسته‌ام کارگرم آخرمراعات من را هم بکن. رفتند پیش پیغمبر گفتند آقا حق با چه کسی است. فرمود: پیشنماز مقصر است پیشنماز باید مراعات مردم ضعیف را بکند ضرر به دیگران، داخل زمین دیگران کار کردن، زباله را داخل زمین کسی ریختن، تفالهای کارخانه‌ها را.
الان بسیاری از ابرقدرتها کارخانه‌های اسلحه‌سازی آنجا‌هایی که خطرناک است کارخانه را داخل کشور خودشان درست نمی‌کنند می‌آیند یک کشور را از جهان سوم پیدا میکنند آزمایشی، حتی بعضی از داروها را حاضر نیستند روی خودشان پیاده کنند روی دیگران پیاده میکنند. یعنی مردم دیگر را موش آزمایشگاهی و تفاله‌های بعضی از انرژی‌ها و کارخانه مهماتشان را که احتمال خطر می‌دهند داخل کشور خودشان آن کارخانه را احتیاط میکنند. حالا ضرر زدن در تولید، ممنوع در نماز هم این هست، کسی صدای بد دارد حق ندارد اذان بگوید حدیث داریم باید مؤذن خوش صدا باشد یک مؤذنی که بد صدا است بگویم آقا شما اذان نگو.
4- داشتن طرح و برنامه
اصل یازدهم: داشتن طرح و برنامه یک کارگر وقتی می‌تواند کار خوب تولید بکند که طرح دستش باشد بالاخره امروز باید اینجا چه کنیم آخر گاهی وقتها یک کسی کارگر و عمله‌ای می‌آید لبه چهارراه می‌ایستد اصلاً طرح ندارد. تا کجا ببرنش چه کاری به او بدهند. این کارگر نمی‌داند چه می‌شود میگوید حالا برویم ببینیم چه می‌شود راننده تاکسی طرح ندارد. برویم ببینیم چه کسی سوار می‌شود و کجا می‌رود طرح ندارد واعظ شما که می‌روید مسجد هیچ طرح نداری که این آقا چند دقیقه بالای منبر چه چیزی می‌خواهد بگوید یعنی منبری و راننده تاکسی و بسیاری از کارگرها طرح ندارند آدم اگر طرح نداشته باشد موفق نیست.
یک تولید خوب باید قبلاً طرح داشته باشد. داشتن طرح و برنامه یکی از اصول موفقیت است. نماز طرح دارد اول: الله اکبر آخرش، «السلام علیکم» چند رکعت است سه رکعت چند دقیقه طول می‌کشد. چهار دقیقه ولی شما نمی‌دانید واعظ چند دقیقه روی منبر است و چه چیزی میگوید. طرح و برنامه یکی از چیزهایی که در نماز هست. نماز طرح و برنامه دارد. صبح دو رکعت است، ظهر چهار رکعت است مغرب سه رکعت است، نماز ظهر یواش است. نماز صبح بلند است. تشهدش کجا است یعنی در نماز طرح و برنامه داریم اینطور نیست که حالا بریم ببینیم، بالاخره برویم داخل مسجد یک چیزی می‌شود ببینیم آقا چه چیزی میگوید. طرح و برنامه از کجا شروع کنیم. الله اکبر کجا پایان است «السلام علیکم» در کجا قیام می‌کنیم بعد از تشهد، کجا می‌نشینیم بعد از دو سجده یعنی همه‌اش کد دارد فرمول دارد اختیار با خود شما نیست.
5- علم و آگاهی داشتن
اصل دوازدهم: یکی از اصولی که در کار مهم است این است که کار همراه با علم باشد کار عالمانه نه یعنی کارگر بداند چه می‌کند بلد باشد قرآن می‌فرماید که چون بدون دانش فنی هم تولید کم می‌شود هم بهره وری ناقص است بلد باشیم نان را چطور بپزیم که خمیر نداشته باشد کناره نداشته باشد. قرآن یک آیه دارد می‌فرماید: «لا تَقْرَبُوا الصَّلاهَ وَ أَنْتُمْ سُکارى حَتَّى تَعْلَمُوا ما تَقُولُونَ» (نساء/43) وقتی گیج و مست هستید سر نماز نروید، تا بدانید چه چیزی می‌گویید.
حدیث داریم وقتی خواب و گیج و پکر و سنگینید سر نماز نرو چون لبت به هم می‌خوره اما حالیت نمی‌شود. عالمانه آگاهانه.
6- به کارهای اصلی توجه کنیم
اصل سیزدهم کار فرعی مزاحم کاره اصلی نشود در تولید باز همیشه اصول را فکر کنید. این شهر خیابان می‌خواهد حالا ممکن است داخل خیابان چهار تا خانه هم خراب شد حتی چهار تا مسجد هم خراب شد باید شهرداری پول خانه‌ها را بدهد. مسجد را هم جابجا بکند. اما مصلحت امت مراد است، نه خانه فقیر خانه فقیر را یک خانه بهش می‌دهیم، مسجد خداست بله مسجد خدا خراب می‌شود یک جای دیگر مسجد می‌سازیم اما نباید به خاطر یک مسجد و یک خانه فقیر مصلحت یک شهر چند میلیونی را نادیده بگیریم.
در نهج البلاغه امیرالمومنین به استاندار می‌گویند‌ای استاندار اگر تضادی شد بین مصلحت و فرد یا مصلحت و جامعه. همیشه مصلحت فرد را فدای مصلحت جامعه کن آقا سیر و پیاز خوردن برای این آقا خوب است چون سیر ویتامین دارد پیاز هم ویتامین دارد. اما با دهن پیازی و سیری سر کلاس می‌رود بچه‌ها ناراحت هستند. داخل مسجد می‌آید مردم ناراحت هستند. ایشان حق ندارد به خاطر ویتامینی که گیره شخصش می‌آید فضای عمومی را بد کند. این اصول حکومت داری است که بالاخره هیچ وقت مملکت همه مردم یکجا راضی نیستند. همیشه هر قانونی تصویب بشود به نفع یکی است و به ضرر یکی. منتها امیرالمومنین میگوید حکومت داری باید جوری باشد که همیشه مصلحت عمومی باشد یعنی شرکت واحدیها که فقیرها هستند و ماشین ندارند آنها زودتر به کارشان برسند. تا اینها که ماشین شخصی دارند اگر قرار است داخل ترافیک بمانند ماشین شخصیها بمانند. اتوبوسها معلوم می‌شود آدمهای بی بضاعت هستند بی پولها زودتر برسند اینکه پول دار است یک کمی بایستد همیشه عموم مقدم است به خصوص مصلحت عام مقتضی است،
کار فرعی نباید مزاحم کار اصلی شود و در نماز هم هست نماز مستحبی اگر ضرر به واجب بزند ممنوع،
7- انگیزه و عشق
اصل چهاردهم: عشق و انگیزه از چیزهایی که در تولید موثر است این است که کارگر به کارش عشق بورزد دوست داشته باشد اگر دوست داشته باشد، موفق است، داروین باباش پزشک بود، می‌خواست پسرش هم پزشک بشود. فرستاد به دانشگاه پزشکی شکست خورد. جنگ و دعوا حیف نانی که تو می‌خوری. رفت آخوند شد آخوند مسیحیها کشیش در هشت رشته علوم دینی مسیحیها هم شکست خورد. رفت در رشته علوم طبیعی شد. داروئی صاحب نظریه حالا نظریه‌اش رد شده کار نداریم اما بالاخره از خودش یک خودی نشان داد داروینی که شما میگوید نابغه است نابغه نیست در دو تا دانشکده شکست خورد.
ناپلئون میگوید چهارده بار شکست خوردم تا در جنگ پیروز شدم به هر حال ایشان به درس آخوندی عشق نداشت و لذا گاهی از جوانها می‌پرسند چه کنیم؟ می‌گویند: به چه کاری عشق داری خیلی از جوانها می‌گویند آقا ما در طلبگی موفق هستیم و در دانشگاه هم قبول شده‌ایم، حالا بروم کنکور را ادامه بدهم یا درس طلبگی را می‌گویند آقا عقربه روحت به کدام سمت است. عشق به کدام سمت، آن راهی را که عشق داری کارگر و طلبه و دانشجو، اصولاً هر کاری آدم عاشق باشد خوب انجام می‌دهد.
یکی از اصولی که در تولید موثر است عشق است و در نماز هم به ما گفته‌اند عشق و انگیزه، نماز «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذینَ هُمْ فی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ» (مومنون/2-1) مثل نماز با حال، نماز با عشق حتی داریم. «إِنَّ لِلْقُلُوبِ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً فَإِذَا أَقْبَلَتْ فَتَنَفَّلُوا وَ إِذَا أَدْبَرَتْ فَعَلَیْکُمْ بِالْفَرِیضَهِ»(کافی، ج3، ص454) گاهی دل میگیره رو می‌کنی، گاهی دل پس می‌زند. آن وقتی که دلت پس می‌زند. با زور دعا نخوان و لذا بعضیها که دعا می‌خوانند می‌گویند که چند تا دیگه مانده است میگوید بایست تا به تو بگویم دو صفحه دیگر زود باش بخوان می‌خواهد مثل اینکه زمین شخم بزند حال نداریم دعای میل است یک صفحه‌اش را خواندی، حال نداری بگذار کنار، هر وقت حال داری تحمیل نکن برخودت یک چیزی را به زور.
8- شتاب و نشاط داشته باشید
اصل پانزدهم: شتاب و نشاط، یکی از چیزهایی که در تولید و بهره وری اصل است، حالت را ببینیم، آخر سال برای امتحانات مطالعه خواهیم کرد. حالا پیر شوید توبه خواهیم کرد. حالا دخترمان را بگذاریم بزرگ بشود جهیزیه‌اش را جور خواهیم کرد. حالا مدرکمان را بگیریم بعد ازدواج خواهیم کرد. حالا بگذار دیپلم و لیسانسمان را بگیریم بعضیها هر چه بهشان می‌گویی پشت گوش می‌اندازد کار به شرطی موفق است که کارگر هم شتاب داشته باشد هم نشاط همراه با دقت و لذا در نماز شتاب و نشاط است.
در نماز کلماتی که هست میگوید «عَجِّلُوا بِالصَّلَاهِ» یعنی عجله کن «فَاسْعَوْا» (جمعه/9) نماز جمعه که می‌رود نمی‌گوید برو، یعنی میگوید بدو «حَیَّ عَلَى الصَّلَاهِ»، «حَیَّ» یعنی بشتاب، «حَیَّ»، «عَجِّل»، «فَاسْعَوْا»، کلماتی که راجع به نماز هست همه‌اش شتاب در آن است، بحث من این است اصولی در تولید مطرح است، اصولی در بهره وری مطرح است که این اصولی که در علم تولید و بهره وری است آن اصول در نماز هم هست. اصل کار دسته جمعی در تولید مؤثر است در نماز هم در نماز جماعت ضرر رسانی ممنوع در تولید دودکش‌ها محل کارخانه زیاله‌ها تولید باید در آن ضرری نباشد. نماز هم باید مردم آزاری نباشد. داشتن طرح و برنامه، وقتی تولید خوب است که در آن طرح و برنامه باشد در نماز طرح و برنامه است اول نماز (الله اکبر) و آخرش(سلام) است کجا بنشینیم همه‌اش طرح دارد کار عالمانه مفید است. کارگر ناشی و بی سواد خراب می‌کند. کارگر باید عالی نباشد در نماز کار باید عالمانه باشد. کار فرعی مزاحم کار اصلی نشود. عشق و انگیزه کارگر عشق و انگیزه آدمهاست. می‌خواهیم بگویم اصولی که در تولید و بهره وری است آن اصول در نماز هم به چشم می‌خورد.
9- ابتکار پذیرفته می‌شود
اصل شانزدهم: ابتکار، باید ضمن اینکه به کارگر طرح می‌دهیم به کارگر بگویم اگر به عقلت چیزی رسید حق داری انجام بدهی. یعنی آن را مجبور نکنیم که فقط پیچ سفت کند دیگه هیچی سرش نشود فقط پیچ سفت کند. نه خوب بگذار خودش هم فکر کند و لذا نماز یک طرح دارد. «لَا صَلَاهَ إِلَّا بِفَاتِحَهِ الْکِتَابِ»(عوالی‌اللآلی، ج1، ص196) این طرحی است که حتماً حمد را بخوانید و به جای قل هوالله میگوید ابتکار به خودت انتخاب با خودت صد و چهارده سوره است چهار تا سوره‌اش را حق نداری بخوانی که سجده دارد آن صد و ده سوره‌اش را هر موقع خواستی بخوان. در دعاهای لابه لای نماز ابتکار کن هر چه می‌خواهی بخوان. در قنوت از خودت دعا خلق کن ضمن اینکه قدم به قدم طرح دارد. کجا پاشو کجا بنشین یک کمی هم میدان برای خود طرف گذاشته است. بگذار خودم فکر کنم.
10- اضافه‌کاری باشد
اصل هفدهم: اضافه کار یکی از چیزهایی که کارگر را دل گرم می‌کند. این است که اگر کارگر بداند اگر کار اضافه بکند. اضافه کار است. نماز مستحبی، اضافه کار است. اضافه خواندی بهت ثواب بدهد. اگر یک مرتبه گفتی: سبحان الله، ثواب دارد اما اگر سه بار گفتی ثوابش بیشتر است. اگر صلوات فرستادی ثوابش بیشتر است اگر اذان و اقامه گفتی ثوابش بیشتر است یعنی اگر نماز طول کشید، اگر با آب سر وضو گرفتی ولو زمستان است. آب داغ داخل لوله‌ها است اگر با آب سرد وضو گرفتی ثوابش سی برابر است. مسجد دور بود هر قدمی که بر می‌داری ثوابش بیشتر است یعنی اضافه کار داری ما حدود سیصد رقم نماز مستحبی داریم. اخیراً ستاد اقامه نماز کتابی چاپ کرده نویسنده‌اش آقای عباس عزیزی از طلبه‌های فاضل قم. نمازهای مستحبی ما سیصد و پنجاه رقم نماز مستحبی داریم شما عسل سه رقم دارید یا سفید است یا زرد است یا قرمز، فاستونی چند رقم داریم غذا چند رقم داریم. سیصد و پنجاه رقم نماز یعنی نمازهای نافله یک رقم نماز غفیله یک رقم است، آن وقت امامان ما، پیغمبر یک نماز داشته، امیرالمومنین یک نماز داشته حضرت زهرا(س) یک نماز دیگه داشته. امام حسن، امام حسین، امام سجاد و تا امام زمان هر کدام یک نماز دیگه داشتن نماز جمکران یکی از نمازهای امام زمان است نمازهایی که برای معصومین هدیه می‌کنیم نماز جعفر طیار، جعفر طیار برادر حضرت علی(ع) بود که در جنگ موته دو تا دستهایش را از دست داد بنیانگذار اسلام در آفریقا جزء مهاجرینی که در حبشه حضرت جعفر، قبرش در اردن، نماز جعفر طیار یک نماز دیگه است نماز سلمان فارسی یک نماز دیگه است نماز عید قدیر، ایام هفته هر کدام یک نمازی دارد بعد ماه شعبان یک نمازی دارد ماه رمضان و ماه‌های دیگر هر کدام یک نمازی دارند. برای رفع بیماری یک نماز دارد هر بیماری یک نماز دارد. نماز باران یک نماز است. نماز شب اول قبر، مرده را خاکش کردیم یک نماز هست. لباس تازه‌ای که می‌خریم یک نماز دارد. شب عروسی که داماد و عروس هر دو رفتند حجله یک نمازی دارد. انتخاب همسر نماز دارد. خلاصه‌اش، برای پرداخت دین، نماز وصیت، تحیت مسجد، وارد مسجد شدیم چه کنیم به احترام مسجد دو رکعت نماز مسجد داریم، نماز عید نوروز، نماز استغفار، نماز توبه، نماز استغاثه، نماز حاجت، نمازی که برای بچه دار شدن است. نمازی که آدم برای پدر و مادرش که از دنیا رفتند می‌خواهد بخواند، نماز فرار از مظلوم. به هر حال، سیصد و پنجاه رقم نماز مستحبی تا به حال کشف شده،
البته به شما بگویم نگویید آقای قرائتی گوش به حرف شما بدهیم باید شب تا صبح نماز بخوانیم یک کسی مفاتیح را باز کرد و دید نوشته بود دعای ساعت اول روز و تا آخر روز گفت پس حاج شیخ عباس قمی در مفاتیح می‌خواسته مردم دست از کار بکشند و فقط مفاتیح بخوانند. این مثل آنی که شما بروید ترمینال بگوید اتوبوس به تهران ساعت هفت، اتوبوس ساعت هشت می‌گویند نه اینکه صبح تا شب سوار شو برو. یعنی اینکه هر کس هر وقت می‌خواهد برود ما اتوبوس داریم یعنی شما می‌خواهید برای ساعت پنجم دعا بخوانید برای ساعت پنجم هم دعا داریم یعنی اسلام جوری درست کرده یعنی که هر وقت شما دست به هر جایش بگذاری زمان عبادت است.
مثل کلمه ورامین، این کلمه ورامین در کلمه‌های دیگر یک استثناء دارد حالا آنهایی که ورامینی هستند خوشحال باشند ببینید ورامین اگر همه‌اش باشد معنا دارد ورامین اسم یک شهری است اگر واوش را برداریم باز می‌شود رامین باز معنا دارد اگر(ر) را برداریم باز می‌شود امین معنا دارد اگر(ا) را برداریم باز می‌شود مین باز هم معنا دارد. اگر میم را برداریم می‌شود ین معنا دارد واحد پول است. اگر‌ی را برداریم می‌شود نون همانی که مردم دنبالش هستند.
اسلام یک همچنین دینی است اسلام میگوید صبح از خواب بیدار شدی می‌خواهی دعا بخوانی دعا می‌دهم به شما. عصر هم برات دعا دارم، شب هم برات دعا دارم اصلاً کار اسلام اینطوری است یعنی هر که هر طوری بخواهد نسخه براش هست. آخه فردا بعضیها دست می‌اندازند می‌گویند شنیدی قرائتی چی می‌گفت. می‌گویند که دیشب می‌گفت سیصد و پنجاه تا نماز داریم یعنی اینکه مردم عوض اینکه مشکلات مملکت را حل کنند بنشیند، نماز بخوانند. نه آقا ما انواع نمازها را داریم. برای انواع آدمها. مثل اینکه همه رقم آدمی داریم. همه رقم آخوندی داریم، ما آخوندی می‌خواهیم قصه بگوید دویست و شصت و هست قصه در قرآن داریم کسی بتواند قصه‌های قرآن را خوب بگوید. همه بچه‌ها را جمع می‌کند تحت عنوان قصه گو و بچه‌ها را با قصه‌های قرآن آشنا می‌کند آن وقت هم قصه‌های قرآن قصه‌های واقعی هستند قصه‌های خیالی نیستند. «نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ» (کهف/13) قصه‌های قرآن حق است و هم نیست.
11- توجه به اطراف
اصل هجدهم: یکی از مسائلی که در کار مهم است توجه به مسائل بیرونی است یعنی هیچ کارگاهی و هیچ کارخانه‌ای و هیچ اداره‌ای نباید نسبت به مسائل مهم بیرونی غافل باشد. سرش را پایین می‌اندازد تولید کند. هی تولید، بیرون چه خبر است نمی‌دانم. کی به کی هست نمی‌دانم و زیرکی هست نمی‌دانم. خبر از گرانی تورم داری یا نه. کارگر نباید یه جوری باشد که هیچی حالیش نشود. یک ماشین اقتصادی باشد. مثل یک چرخ توجه به مسائل بیرونی ولی ضمن اینکه به مسائل داخلی توجه می‌کند. به مسائل کلان هم توجه داشته باشد و لذا گفته‌اند که یکی از اصول توجه به مسائل بیرونی و کلان. و بعضیها از صبح تا شب فقط دور خودشان طواف میکنند. اسلام که میگوید طواف کنید. هفت بار که دورکعبه چرخیدی بعد بیا بیرون دو رکعت نماز هم بخوان، بعضیها همه‌اش دور خودشان طواف میکنند هیچ وقت بیرون نمی‌آیند که دو رکعت نماز هم بخوانند یعنی وضعشان این است که فقط خودشان را می‌بینند یک نظام اقتصادی کامل این هست که ضمن اینکه تولیدش بالا است. توجه به مسائل بیرونی و جهانی هم داشته باشد و لذا در نماز هم هست. نماز غیره این است که فقط میگوید هواست را جمع کن «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ» (فاتحه/5) خوب که حواست را جمع می‌کنی، با حضور قلب می‌گویند که برو مسجد محله ببین چه خبر است بعد هم همه مردم شهر روز جمعه می‌روند نماز جمعه ببینند که در شهر چه خبر است و سالی یک بار هم مکه جمع می‌شوند ببینند در دنیا چه خبر است. این طور نباشد که در یک اتاق بمانی و بگویی «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» (فاتحه/4) این طور نیست که تورا ببرد قبل از قیامت برو مسجد ببین چه خبر است برو مسجد جامع ببین احوال شهر چه خبر است. برو مکه ببین احوال دنیا چه خبر است یعنی علاوه بر تولید توجه به مسائل بیرونی و سیاسی و اجتماعی این هم یک مسئله است دیگه چی کم کاری ممنوع، جلوگیری از کم کاری در تولید و بهره وری کم شد یعنی بد استفاده کردیم باید جلویش را بگیریم.
امام رضا(ع) دید شخصی سیب خورد. درست نخورد. کلی سیب ماند دور انداخت. حضرت فرمود: مگر بهت نگفتم سیب را تا آخرش بخور؟ چرا نیمه خور کردی؟ مگر نمی‌دانی این سیبی که نیمه خور کردی هزاران آدم هست که به این سیب نیمه خور احتیاج دارند. به همین خاطر گفته‌اند که ریزه‌های نانی که داخل سفره ریخته است به قصد شفا بخورید یعنی اسلام می‌خواسته آدم که غذا می‌خورده حتی یک خورده نان نماند و برای اینکه این خورده‌ها را بخورد حتی گفته‌اند برای اینکه خوب غذا را بجوی، چون بعضیها اگر بتوانند لقمه را درشت بگیرند و آن را با آبی، چایی، پیسی پائینش می‌دهند اسلام میگوید هر چی سر سفره بنشینی جزء عمرت نیست. یعنی اینکه احساس نکنی عمرت تلف می‌شود. نه عمرت تلف نمی‌شود ما حدیث داریم آن مقدار از عمرت که سر سفره هستی غذا را بجوی جزء عمرت نیست، چون ده دقیقه کم می‌جوی فشار به معده می‌آید بعد فشار که به معده می‌آید نیاز به پزشک و پزشکی و طب وابسته به آمریکا. ما چیزهای ریز را ریز نبینیم. شما امروز با دندانت بادام می‌شکنی، دندان مال بادام شکستن نیست، فشار می‌آید به دندان. دندان ترک بر می‌دارد بعدش غذا می‌رود داخلش و سیاه می‌شود و می‌گویند کرم خوردگی و بعد هم می‌روی می‌تراشی و آن موادی که باید آن گودی دندان را پر کند باید از غرب بیاید غرب هم دلار می‌گیرید. یعنی شما امروز در این شهر بادام می‌شکنید، هفت سال دیگر وابسته به آمریکا می‌شوید ساده نگیرید این چیزها را خیلی وقتها کم کاری می‌شود کم کاری امروز نحس فردا. بهترین تولید این است که تعطیلی نشود.
12- تعطیلی نداریم
اصل نوزدهم: تعطیل نشود و لذا کارخانه‌های خوب کارخانه‌های دو شیفت و سه شیفت و هیچ وقت نباید کار تعطیل شود و در نماز هم هیچ وقت نماز تعطیل نمی‌شود. تخفیف بر می‌دارد. آقا مسافرم دو رکعت بخوان اما تعطیل نمی‌شود آقا پام شکست نشسته بخوان نمی‌توانم بلند شوم خوابیده بخوان، داخل دریا هستم با چشم و ابرو بخوان، یکجا گفته‌اند که زنهایی که در ماه چند روز نماز ندارند تازه آنجا هم گفته مشابه قانون نباید حذف بشود گفته‌اند خانمها آن ایامی که نماز ندارند مستحب است سجاده بیندازند سی مرتبه بگویند «سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ» یعنی اگر بشود سجاده‌ها رو به قبله حذف نشود.
آقا در مکه می‌گویند حاجیها سال اول در مکه موهایشان را تیغ بزنند حالا اگر کسی اصلاً سرش مو ندارد حالا باید چه کار کند؟ اسلام میگوید یک تیغ بردار و به سر بی مو هم بکش که قانون حذف نشود. قانون باید حفظ شود ولو سرش مو نداشته باشد. بچه می‌آید به دنیا ختنه شده باید چه کرد. اسلام میگوید یک تیغ بردار به محل ختنه شده بکش که قانون حفظ بشود. حفظ قانون یک ارزش است به سر کچل هم تیغ می‌کشی بکش و قانون حذف نشود. کار نباید تعطیل شود البته نوعش عوض می‌شود. بگو آقای قرائتی پس شما که می‌گویید کار نباید تعطیل شود پس روز عاشورا، روز عاشورا هم کار است توجه به تاریخ کربلا کار است یعنی حسین سرداد که تن به ذلت ندهد. وقتی می‌روی گریه می‌کنی برای امام حسین(ع) این خودش یک کاری است.
خداحفظ کند یکی از علما را که می‌گفت هر وقت حوزه تعطیل است. ما جمع می‌شویم و عزاداری می‌کنیم. این عزاداری هم خودش یک کار است.
به یکی از دانشمندان گفتند چه می‌کنی؟ گفت: دارم فکر می‌کنم. شما فکر می‌کنید همین فکر کردن هم خودش یک کار نیست؟ چرا فکر هم کار است کار که فقط کار بازویی نیست که موضوع بحث ما این بود که اصولی در تولید اصل است. نه تای آن را در آن جلسه گفتیم، کار دسته جمعی، مواظب باشیم ضرر نکنیم کارمان طرح و برنامه داشته باشد.
آگاهانه کار بکنیم، کارهای فرعی مزاحم کارهای اصلی نشود. عشق و انگیزه کارگر و شتاب و نشاط به سمت کار، ابتکار کارگر، اضافه کار کارگر، توجه به مسائل پیروزی، جلوگیری از کم کاری، تعطیل نشدن کار، تمام اصولی که در تولید و بهره وری است همه به نحوی در نماز می‌باشد و خلاصه‌اش که نماز را با هر دیدی نگاه کنی پر از اسرار است. ما هنوز نماز را نشناخته‌ایم، اگر می‌شناختیم عاشقانه می‌خواندیم.
«السلام علیکم و رحمه الله و برکاته»