موضوع بحث: نعمتهای خدا -10، قرآن – 1
تاریخ پخش: 71/12/20
بسم الله الرحمن الرحیم
روزها و شبهای متبرک ماه رمضان و تولد امام حسن مجتبی(ع) است. بینندهها بحثی را زمانی میبینند و بحث را زمانی میشنوند که نصف ماه رمضان را پشت سر گذاشتهاند. در یک چنین وقتی، بحث را پای تلویزیون تماشا خواهند کرد.
موضوع بحثمان نعمتهای قرآن است. نعمتها را هم نمیتوانیم بشماریم خداوند در قرآن میفرماید: «وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَهَ اللَّهِ لا تُحْصُوها» )نحل/18) نمیتوانید بشمارید. ما هم نمیخواهیم بشماریم. بعد گفته: «وَ اذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیْکُمْ» (بقره/231) نعمتها مادی هست و معنوی. نعمتهای مادی را بعضی هایش را گفتیم.
امام رضا(ع) فرمود: کسی خواسته باشد خدا بشناسد، باید علم تشریح بداند اسراری که خداوند در آفرینش انسان قرار داده. نعمتهای مادی، نعمتهای معنوی.
1- راز گریه کودک و شکل گوش
ما ساده میگیریم گریه بچه را. حالا بچه دارد گریه میکند. امام صادق(ع)می فرماید: اگر بچه گریه نکند ممکن است بچه دیوانه شود. چون یک رطوبتهایی در مغز بچه است که در اثر گریه این رطوبتها میآید بیرون. که اگر با اشک این رطوبتهای مغز بیرون نیاید، بچه ممکن است دیوانه شود. ولی ما میگوییم بچه شیرخواره، نوزاد زیاد گریه میکند. علاوه بر این که گریه یک ورزشی است علاوه بر اینکه گریه، تحریک عاطفه مادر است یعنی همینطور ساده میگوییم بچه گریه کرد. یا آب از دهان بچه بیرون میآید. خیلی ساده برخورد میکنیم. امام میفرماید: رطوبتهای بدنش از لب بیرون میآید و رطوبتهای مغزش از چشم بیرون میآید.
ساده میگوییم گوش. اما حالا این گوش، شما الآن در دنیای امروز وقتی میخواهید موج را بگیرید میبینید برای گرفتن امواج، قیافه ماهوارهایی که روی پشت بامها و در قلهها و در مناطق بلند میبینند، شبیه گوش است. گوش ما شبیه بشقاب است و تازه این چین و چروکها چه نقشی دارد.
ساده از نعمتها رد میشویم، یک مقدار فکر کنیم هم نعمتهای مادی هم نعمتهای معنوی.
مقداری درباره نعمتهای مادی در جلسات قبل گفتیم. حالا مقداری از نعمتهای معنوی را میخواهیم بگوییم مهمترین نعمت معنوی، نعمت معرفت است (شناخت خداوند متعال) قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ(ع): «بِکَ عَرَفْتُک»(المصباح کفعمی، ص588) خود خدا کمک کرده که ما او را شناختهایم. معرفت خدا یکی از نعمتهای بسیار مهم است.
2- قرآن کتابی است که عباراتش تحریف نشده است
یکی از نعمتهای معنوی، نعمت قرآن است. من در این جلسه میخواهم یک مقدار درباره نعمت قرآن صحبت کنم. کلمه قرآن که حدوداً 70 مرتبه در قرآن اسمش آمده. با القاب و صفات زیاد، تنها کتابی است در میان کتابهای آسمانی که تحریف نشده. کتابهای آسمانی همه تحریف شده، تنها کتابی که تحریف نشده، قرآن است حتی یک حرف پس و پیش نشده. البته تحریف معنوی میشود گاهی تفسیر به رای شود اما تحریفی که عبارتش کم و زیاد شود، تا حالا یک چنین تحریفی رخ نداده است، مصون است قرآن فرموده: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ» (حجر/9)
هیچ کتابی به اندازه قرآن خوانده نشده درهیچ کتابی به اندازه قرآن اسرار نیست. هیچ کتابی به اندازه قرآن مصونیت ندارد.
3- اخبار قرآن درباره گذشتگان و آیندگان
قرآن چه کتابی است؟ امیرالمومنین(ع) میفرماید: خبرهای قبلی در قرآن هست. امتهای قبلی چه کردند که سقوط کردند. جامعه شناسی در قرآن هست. مردم شناسی در قرآن هست عوامل عزت و سقوط جامعهها در قرآن هست. قَالَ الصَّادِقُ(ع): «وَ الْقُرْآنُ کَلَامُ اللَّهِ غَیْرُ مَخْلُوقٍ فِیهِ خَبَرُ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ وَ خَبَرُ مَا یَکُونُ بَعْدَکُمْ أُنْزِلَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَلَى مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله»(توحید صدوق، ص226). در آینده چه خبر میشود از عالم برزخ تا عالم قیامت. آینده جهان از لحاظ مسائل حکومتی و سیاسی «وَ الْعاقِبَهُ لِلْمُتَّقینَ» (اعراف/128)
حکومت جهان در آینده به دست کیست؟ «وَ نُریدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّهً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثینَ» (قصص/5).
بالاخره حکومت این جهان با چه کسی خواهد بود؟ عزت برای که خواهد بود؟ بعد از این جهان آینده چه خواهد شد؟ الآن وظیفه چیست؟
4- تفسیر قرآن دو سال به دو سال باید عوض شود
تاریخ انبیاء در قرآن است اخلاق در قرآن هست. شیوه زندگی در قرآن است خرجی دادن به زن و بچه در قرآن است. تربیت بچه در قرآن است ازدواج در قرآن است تجارت در قرآن است کشاورزی در قرآن است. قرآن هنوز کشف نشده. هر کلمه قرآن یک حرفی دارد. علامه طباطبائی در تفسیر آیه 100 از سوره بقره میفرماید: این آیه یک میلیون و دویست هزار رقم معنا دارد. علامه طباطبائی فرمود: دو سال به دو سال باید تفسیر قرآن عوض شود. به خاطر اینکه به مرور زمان علومی کشف میشود که باید پرده برداری شود گاهی یک آیاتی است که علمای قدیم یک جور دیگر میفهمیدند حالا جور دیگر میفهمند. در روایت داریم در دروه آخر زمان خانمهایشان «کَاشِفَاتٌ عَارِیَاتٌ»(منلایحضرهالفقیه، ج3، ص390) هم میپوشانند هم پیداست.
زمانی که هم میپوشند هم پیداست میگفتند یعنی چه هم میپوشند هم پیداست تا این لباسهای بدن نما از کارخانه بیرون نیاید، آدم نمیفهمد که میشود هم لباس آدم بپوشد هم بدنش پیدا باشد. یعنی گاهی وقتها روایاتی است که آدم نمیفهمد. مثلا در قرآن آمده: بر آسمانها عبور میکنید در حال غفلت.
قبل از پیدا شدن هواپیما معنای آیه معلوم نبود. «کَأَیِّنْ مِنْ آیَهٍ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ یَمُرُّونَ عَلَیْها وَ هُمْ عَنْها مُعْرِضُونَ» (یوسف/105).
آیاتی در آسمانهاست که بشر از آن آیات عبور میکند «وَ الَّذینَ هُمْ عَنْ آیاتِنا غافِلُونَ» (یونس/7).
می گفتند: یعنی چه بشر از آسمانها عبور میکند در حال غفلت. قبل از اینکه هواپیما باشد، آدم نمیفهمید معنای این آیه یعنی چه.
علامه طباطبایی میفرماید: دو سال به دو سال تفسیر قرآن باید عوض شود.
نه یعنی آنهایی که گفتیم، غلط گفتیم. چیز نو بفهمیم. آنهایی که گفتیم درست گفتیم. مثل تخصص و فوق تخصص و پروفسور و اگر کسی پروفسور شود معنایش این نیست که آب. بابایی کلاس اول غلط است. آنهایی که گفتیم، درست گفتیم منتها بعدش چه میخواهد بگوید.
بهرحال مسئله قرآن. کتابی که نگاه کردنش عبادت است. خواندش عبادت است. تدبرش عبادت است.
یک مقداری درباره اهمیت قرآن دقت کنیم. به امید اینکه قرآن خواندن مخصوص ماه رمضان نباشد. جلسات قرآن در هر شهری زیاد شود. ما مفتخریم که در ایران جوانهایی داریم محصل و دانشجو در دنیا و مسابقات قرآن اول شدند. همین چند روز پیش برادر عزیزمان جناب آقای شهریار پرهیزکار در مسابقات بین المللی بین چهل کشور درجه یک شد. و ما همینطور که فوتبالیست نمونه را میشناسیم، کشتی گیر نمونه را میشناسیم، مخترع را میشناسیم، مکتشف را میشناسیم، اگر کسی در دنیا اول شد باید جوانهای ما بشناسندش. دولت و ملت ما باید انواع تشویقات را بکند.
«فیه خبرکم» (بحارالانوار،ج89،ص90) ارزش انسان و ارزش ما چیه؟ بشر تو چه کسی هستی؟ شما میدانید که دنیایی که اتم را شکافته نمیداند انسان چیست؟ الآن در دنیا میگویند: بشر چیست؟ زندگی چیست؟ جامعه چیست؟ رشد انسان در چیست؟
«فِیهِ خَبَرُ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ وَ خَبَرُ مَا یَکُونُ بَعْدَکُمْ» (بحارالانوار،ج5،ص30) خبر به شما میدهد درباره ارزش ما. ارزش جامعه و مسئولین شما.
5- در قرآن خبر آسمانها و زمین است
خبر خودتان و خبر پیشینیانتان و خبر من بعد. قَالَ الصَّادِقُ(ع): «وَ فِیهِ خَبَرُ السَّمَاءِ وَ خَبَرُ الْأَرْض»(کافی، ج1، ص61) بالاخره این خورشید آیندهاش چه میشود؟ «إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ» (تکویر/1)
بالاخره در آسمانها میتواند انسان زندگی کند یا نه؟ قرآن میفرماید: بله. انسان میتواند در آسمانها زندگی کند.
حضرت عیسی در آسمان «بَلْ رَفَعَهُ اللَّهُ إِلَیْهِ» (نساء/158) خداوند عیسی را برد در آسمان و الآن هم زندگی میکند. زندگی در آسمانها میشود یک فرضیه. قرآن جواب میدهد.
این آسمانها همینطور که هست توسعه پیدا میکند یا همینطور که هست همین مقدار که هست؟
قرآن میگوید: «وَ إِنَّا لَمُوسِعُونَ» (ذاریات/47) ما آسمانها را که خلق کردیم در حال توسعه هم هستیم.
خبر آسمانها. خبر زمین.
امیرالمومنین(ع) میفرماید: «ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوهُ»(نهجالبلاغه، خطبه 158) بنشینید از قرآن نکته بکشید بیرون هر چه قرآن را دقت کنیم نکات بیشتری از آن استفاده میکنیم.
6- اثر زکات از نظر قرآن
گاهی در یک آیه کوچولو حالا من چون درسهایی از قرآن است من یک آیه کوچولو بگویم برایتان. در یک آیه کوچولو مثلا ببینید آیه در مورد زکات است میفرماید: «خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَکِّیهِمْ بِها وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ وَ اللَّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ» (توبه/103)
ببینید یک آیه قرآن است 6 تا کلمه هم بیشتر نیست.
ای پیامبر بگیر از اموال مردم زکات (از مردم زکات بگیر) تا مردم را با گرفتن زکات پاک کنی و رشدشان بدهی و وقتی از مردم زکات گرفتی بر مردمی که از آنها زکات گرفتی بر آنها درود بفرست. درود تو بر آنها آرامش میدهد. این آیه قرآن است اما در این یک آیه قرآن ببینید، وقتی آدم نگاه میکند به این یک آیه ساده چقدر نکته در آن است:
خُذ: بگیر از این بگیر چه در میآید؟ یعنی جامعه حکومت اسلامی دارد یعنی حاکم اسلامی باید برود بگیرد. قدرت هست و حکومت. چون یک آدم عادی که نمیتواند از مردم پول بگیرد. اینکه میگوید از مردم پول بگیر این معنایش چیست؟ معنایش حکومت هست، قدرت هست، لزوم مالیات هم هست.
مِن: بخشی از اموال را بگیر. «أَمْوالِهِمْ»: مال خودشان را(مالکیت خصوصی) مالکیت خصوصی محترم است. مال، مال مردم است منتها شما قسمتی را بگیر.
صدقه: زکات نشانه صدق ایمان است، صداقت در ایمان است.
کسی که میگوید من دین دارم ما نمیدانیم راست میگوید یا دروغ. اگر زکات داد معلوم است در ایمانش صداقت دارد مثل صداق. یک داماد میرود پهلوی عروس میگوید میخواهم با هم ازدواج کنیم این عروس شک دارد که داماد راست میگوید یا دروغ. میگوید خوب یک مقدار پول بده ببینم. (مهریه) این مهریه را میگویند صداق. یعنی داماد در گفتنش صداقت دارد.
چرا به زکات میگویند صدقه؟ به صدقه میگویند صدقه؟ یعنی من که میگویم قیامت هست راست میگویم این هم نشانهاش که از پول شخصی خودم، خرج میکنم. تا کسی، کسی را دوست نداشته باشد، پول بالایش نمیدهد. تو اگر دین داری باید پول هم خرج کنی. صدقه به زکات میگویند.
بگیر. گرفتن مالیات از مردم نیاز به یک سیستم قدرت دارد. مالکیت مردم محترم است. مال، مال خودشان است. «أَمْوالِهِمْ»(توبه/103) مال، مال مردم است. مالکیت خصوصی محترم است. صدقه: زکات دادن نشانه صداقت است.
«تُطَهِّرُهُمْ»(توبه/103) پاکی پاک کردن مردم از بخل و دنیاپرستی. پاکی فقط این نیست که بدن انسان نجس باشد آدم بخیل هم نجس است. پولش را بگیر در اثر پول دادن او از بخل پاک میشود. از دنیا گرایی پاک شود چون بخشی از پولش را میدهد. سخاوت و پول خرج کردن انسان را از بخل پاک میکند.
«تُزَکِّیهِمْ»(توبه/103) رشد مردم در صورت نبودن فقر است. مردم اگر فقیر باشند دست به یک سری گناهها میکنند. بخشی از گناههایی که در جامعه میشود، به خاطر گرسنگی است. نمیخواهم بگویم همه. اما جامعهای که فقر در آن است فساد هم در آن هست. بسیاری از آدمهایی که دست به گناه میزنند چون گرسنهشان است. شما از پردرآمدها زکات بگیر به کم در آمدها بده. شکم گرسنهها را سیر کن اگر تعادل برقرار شود خیلی از مفاسد، کم میشود.
«وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ» (توبه/103) رابطه مردم و رهبر، رابطه درود است. هم به ما گفتهاند «صَلُّوا عَلَیْهِ». «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً» (احزاب/56) هم به ما گفتهاند: «صَلُّوا عَلَیْهِ» هم به پیامبر گفتهاند: «وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ». به ما گفتهاند: مردم بر پیامبر صلوات بفرستید. به پیامبر میگوید: ای پیامبر بر مردم صلوات بفرست. رابطه بین امت و رهبر، رابطه ترس و وحشت نیست رابطه سلام و صلوات است. «وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ» (درود بفرست.)
«إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ»(توبه/103) مسئله تشویق. تشویق از خوبان. تشویق کند خوبها را.
نه تشویق از خوبان اینطور که الآن در وزارتخانهها مرسوم شده. که هر کس خوب است قالی و سکه اینها به او میدهند. تشویق بدون بودجه.
«وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ». تشکر. دعا. تا میگوییم آقا تشویقات. میگوید پول.
7- تشویق پول لازم ندارد
اگر یک تیمسار پیشانی یک سرباز را ببوسد که نمازش درست است. خود سربازها نمازشان را درست میکنند. پول هم لازم ندارد.
اگر مدیر عامل یک کارخانه همین که دید بی سواد، باسواد شده گفت بیا ناهار را با هم بخوریم عکس با هم بگیریم همین کار باعث میشود این کارگر بی سواد که با سواد شده خوشحال شود. همین بگوید بیا بغل من بنشین. نیاز نیست در تشویق پول باشد. امام بدون پول جمهوری اسلامی را راه انداخت و افرادی میلیاردها دلار خرج میکنند یک کودتا هم نمیتوانند بکنند. به دلیل اینکه امام با محبت مردم را راه انداخت ولی کودتا با زور میخواهد این کار را بکند. زور و پول، زورش از محبت خیلی کمتر است. «إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ»
8- نتیجه عدم پرداخت زکات
شما یک آیه را ببینید. پیامبر از مردم زکات بگیرد و و این جمله را باید بگویم: به عقیده شخصی من، علت این که در استانها زلزله و سیل میآید، این است که زکات بر افتاده است. آقا مردم خیلیها خمس میدهند سهم امام خیلیها میدهند. بر افتاده که مثلا مردم فلان کشور وقتی خرمایشان را از درخت چیدند بعد از آنکه خرما را تحصیل کردند، زکات دهند. خرما زکات دارد. و زکات خرما را نمیدهند. اصلاً زکات در کشاورزها ورافتاده، بعضی وقتها حالا من نمیگویم همه، مثل چی شده مثل کراوات برای آیت الله شده. اصلاً ورافتاده نیست. وجود خارجی ندارد. اصلاً فکر نمیکند این گندمی را که میدهد به سیلو باید زکات هم بدهد. راحت گندم را با کامیون میدهد به سیلو. آنوقت کامپیوتر و اقتصاد دان و سیاستمدار و نمیدانم محاسبات و کارشناس همه کارهایشان را میکنند یک مرتبه به اندازه یک سوم – یک چهارم مملکت یک ضرر در زلزله یا سیل میآید. آقا! زکات ورافتاده. نه یک حدیث نه دو حدیث نه 10 حدیث نه 20 حدیث نه 30 حدیث نه 40 حدیث نه 50 حدیث، خدا میداند چقدر حدیث داریم. اگر جامعه زکات ندهند مالشان آتش میگیرد. یک مقداری را مسئله زکات را باید رویش تکیه کنند.
برادرها و خواهرهای کشاورز! خرماداری کشمش داری گندم و جو داری گوسفند داری.
اصلاً دامدارهای ما زکات میدهند؟ هر 40 گوسفندی میدانند؟ یک گوسفندش زکات است، هر چند شتری میدانند یک شترش، هر چند تا گاوی میدانند یک گاوش زکات است؟ مسئله زکات خیلی کم رنگ است نمیگویم نیست خیلی کم رنگ است.
زکات بگیرید اگر زکات بگیرید پاک میشوید از بخل اگر زکات بگیرید جامعهتان رشد پیدا میکند. پیامبر! بر اینها که زکات میدهند دعا کن. دعا برای اینها آرامش بخش است. یک آیه چند کلمهای یک درس زندگی. جامعه باید حکومت داشته باشد مالکیت خصوصی محترم است. کسی که میگوید دین دارم نشانه صداقتش این است که پول خرج کند. پول خرج کردن انسان را رشد میدهد. از بخل نجاتش میدهد جامعه را رشد میدهد. تشویق یکی اثر بسیار مثبتی در افراد دارد. این درس زندگی است بیایید به سراغ قرآن. تازه این را که من گفتم این الفبای تفسیر است. تفسیر به قدری مهم است که امام بزرگوار بنیانگذار جمهوری اسلامی در حسینیه جماران بحث قرآن را که کرد، آخر جملهاش یک چیزی را فرمود. فرمود: خدایا! نسیمی و بویی از معارف قرآن به ما بچشان.
این پیداست که دیگر دست ما به قرآن نمیرسد همین نسیمش بس است. نسیمی این هم نه برای ما برای رهبر انقلاب.
حالا این قرآن تعلیم و تعلم آن چقدر فایده دارد.
9- تعلیم و تعلم قرآن
حدیث داریم: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «إِنْ أَرَدْتُمْ عَیْشَ السُّعَدَاءِ وَ مَوْتَ الشُّهَدَاءِ وَ النَّجَاهَ یَوْمَ الْحَشْرِ وَ الظِّلَّ یَوْمَ الْحَرُورِ وَ الْهُدَى یَوْمَ الضَّلَالَهِ فَادْرُسُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ کَلَامُ الرَّحْمَنِ وَ حِرْزٌ مِنَ الشَّیْطَانِ وَ رُجْحَانٌ فِی الْمِیزَانِ»(جامعالأخبار، ص41) اگر میخواهید با سعادت زندگی کنید. اگر میخواهید به درجه شهید برسید، زندگیتان باسعادت باشد و مرگتان، مرگ شهید باشد. یعنی ثواب شهید را داشته باشید یا با شهدا باشید، اگر میخواهید قیامتتان آباد باشد، میخواهید در آن داغی قیامت، در سایه زندگی کنید به قرآن پناه ببرید.
درس قرآن را تکیه کنید. این مدارسی که برای قرآن هست حالا تحت عنوان مدرسه قرآن کلاس قرآن، دارالقرآن مکتب قرآن، محفل قرآن، شبی با قرآن، این مجالس قرآن را به آن بها بدهید. بخشی از وقفها، وقف قرآن باشد. مقداری که برای امام حسین(ع) وقف شده برای قرآن نشده قرآن و امام حسین(ع) با هم هستند. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) «إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ»(وسائلالشیعه، ج27، ص33).
الآن برای امام حسین(ع) موقوفات زیاد است اما برای وقف قرآن کم است. ما بودجهای وقف قرآن بکنیم، نداریم. مثلاً فرض کنید 400 تا شهر در ایران داریم هر شهری یک میلیون بگوییم، برای نشر فرهنگ قرآن چهارصد میلیون تومان پول داریم.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «خِیَارُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَ عَلَّمَهُ»(أمالی طوسی، ص357) بهترین آدمهای شما آنی است که قرآن یاد بگیرد. «وَ عَلَّمَهُ» معلم قرآن شود.
امام صادق(ع) فرمود: «یَنْبَغِی لِلْمُؤْمِنِ أَنْ لَا یَمُوتَ حَتَّى یَتَعَلَّمَ الْقُرْآنَ أَوْ یَکُونَ فِی تَعْلِیمِهِ»(کافی، ج2، ص607).
مومن خوب است قبل از آنکه بمیرد قرآن یاد بگیرد.
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «مُعَلِّمُ الْقُرْآنِ وَ مُتَعَلِّمُهُ یَسْتَغْفِرُ لَهُ کُلُّ شَیْءٍ حَتَّى الْحُوتُ فِی الْبَحْرِ»(مستدرکالوسائل، ج4، ص235) همه موجودات برای معلم قرآن استغفار میکنند. احترامی که سنیها به قرآن دارند بیش از احترامی است که ما به قرآن داریم. سنیها قرآن را روی زمین نمیگذارند با کمال تاسف شیعهها قرآن را روی زمین میگذارند. حتی میبینیم در محراب آقایان، قرآن روی زمین است. قرآن باید بالا باشد روی رحل باشد. یا روی جعبه باشد آنجایی که شما پایتان را میگذارید نباید قرآن را بگذارید. آنجایی که شما مینشینید کنار نشستن شما نباید قرآن باشد. سنیها پایشان را از روی قرآن بر نمیدارند کلمات قرآن را در روزنامه یافتیم باید تجلیل کنیم. دست بی وضو نباید داشته باشیم.
برادرهایی که زنجیر طلا گردنشان میکنند دو تا گناه با هم انجام میدهند. یکی طلا برای مرد حرام است، یکی کلمه «الله» به بدن بی وضو میخورد. به چه دلیل دو تا گناه بی دلیل. نمیشود گفت چون حلقه نامزدی است طلا دست کرد. دائما در حال گناه نماز هم با آن باطل است یعنی آدم عروس را بیش از خدا دوست داشتن؟ یعنی چه؟ چرا عروس راضی میشود که شوهرش همیشه در حال گناه باشد.
برای قرآن تفسیرهای زیادی نوشته شده تا آنجایی که من اینجا یادداشت کردهام 2200 رقم تفسیر تا حالا شناخته شده و خیلی تفسیرها خطی است و شناخته نشده. عالمی بود که تفسیر نوشته ولی مرده است و تفسیرش هم چاپ نشده است. آن مقداری که چاپ شده و در کتابخانهها کدبندی شده 2200 رقم تفسیر نوشته شده.
10- پیامبر برای تعلیم قرآن نماینده میفرستاد
حضرت وقتی افرادی را میفرستاد برای نمایندگی خودش از جمله معاذبن جبل فرمود: «یا معاذ! علمهم کتاب الله» (تحفالعقول،ص 25) و در شرح وظائف این است وقتی منطقه میروی اول روی قرآن کار کنی. نمایندگان حضرت امام در استانها فرض کنند نماینده پیامبر صلی الله علیه و آله هستند. پیامبر چند تا ماموریت میدهد به نمایندهها. پیامبر صلی الله علیه و آله هم نماینده میفرستاد به اطراف. معاذ بن جبل نماینده پیامبر صلی الله علیه و آله در یمن بود. مصعب نماینده پیامبر بود در مدینه. جعفر طیار نماینده پیامبر بود در حبشه. امیرالمومنین(ع) خودش نماینده پیامبر بود. پیامبر گاهی نماینده میفرستاد و در شرح وظائف نمایندهها میفرمودند: بروید به اینکه قرآن یاد مردم بدهید. الآن مقام معظم رهبری صدها نماینده دارد در استانها در هر شهری در هر منطقهای گاهی در شهری چند تا نماینده دارد اگر همانطور که نماینده پیامبر مسئول احیاء قرآن بود نمایندگان امام هم مسئول احیاء قرآن باشند در جلسات قرآن شرکت کنند بودجه بگذارند از مردم بودجه تهیه کنند یعنی مسئول مسئله قرآن را یک خرده به آن توجه کند، خیلی عالی میشود.
قرآن 268 تا قصه دارد. پیامبر با همین قصهها سلمان و ابوذر درست کرد. ما اگر قصههای قرآن را جمع کنیم و در هر شب یک قصه گو داشته باشیم و بچهها تابستان و زمستان بروند آنجا برای قصههای قرآن. آنوقت تفسیر هم چند رقم باید داشته باشیم. تفسیر ساده باشد، تفسیر نیمه عمیق باشد اگر فرهنگیان هر شهری البته الحمدلله این هست حالا اینجا در این ساختمانی که هستیم این ساختمان آثار باستانی اصفهان حالا آمدیم اصفهان گفتیم فیلم هم بگیریم آثار باستانی اصفهان انگورستان ملک. ما تا به حال اینجا نیامده بودم اینجا را تا به حال ندیده بودم جای قشنگی هست. بهر حال خوب است که استفاده شود از آن. برنامههای قرآن گفتند اینجا ضبط میشود.
در هر شهری یک جای زیبایی که دارند بگذارند برای آنهایی که خانه قشنگی دارند از خانه قشنگشان اصولاً حدیث داریم که خانهای که در آن قرآن خوانده نشود، قبرستان است. منتها مردههایی که نفس میکشند. یکی از برکات نماز این است که وقتی آدم نماز میخواند بالاجبار روزی 120 تا آیه قرآن بخواند. چون آدمی که نماز میخواند 17 رکعت است 10 رکعت آن حمد و سوره است 10 تا حمد باید بخواند 10 تا قل هو الله. ده تا حمد یعنی 70 تا آیه. ده تا هم قل هو الله 50 تا آیه که با هم 120 تا. یعنی آدمی که نماز میخواند باید 120 تا آیه هم مجبور است بخواند یعنی از برکات نماز یکی قرآن خواندن است. خانهای که قرآن در آن خوانده میشود، نورانی است پهلوی اهل سماء. همینطور که شما ستارهها را میبینی خانهای که در آن قرآن خوانده میشود اهل آسمان این خانه را میبینند.
11- کیفیت خواندن قرآن و حفظ برخی آیات کوچک
برای خواندن قرآن گفتند باید با وضو باشیم، با صوت حزین بخوانیم، سوره کوچولوها را به بچه هایمان بگوییم حفظ کنند. آیاتی که مورد نیاز است مثلا وقتی بحث غیبت است همه ایرانیها این آیه را بلد باشند. «وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً» (حجرات/12) آیه قرآن است دو کلمه بعضی غیبت بعضی دیگر را نکنید. تا رفت متلک بگوید شهری، دهاتی، سیاه، کوتاه، فقیر، گدا بگوید «لا یَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ» (حجرات/11) همدیگر را مسخره نکنید. تا بحث آبجو میاید «إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ» (مائده/90) رزق شراب حرام و نجس است. آیه کوچولوها را مثل «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم» (حجرات/13) 200 – 300 تا آیه کوچولوی دو حرفی است سه حرفی است اینها را لااقل استخراج کنیم حفظ کنیم. بهرحال ما باید آموزش و پرورشمان و مساجدمان هر مسجدی نماز میخواند فقط یک مسجدی در تهران دیدم که به عنوان مسجد نمونه باید استفاده کنم یک طلبه فاضل جوانی داشت به نام حجت الاسلام غیاث در نارمک تهران من از این مسجد بسیار کیف کردم یعنی به نظرم مسجد نمونه بود.
12- مسجد نمونه در تهران
از این مسجد عبور میکردیم گفتیم برویم داخل مسجد نماز بخوانیم. نمیدانستیم وضع پیش نماز این مسجد چگونه است. گفتند طلبه جوانی است. رفتیم دیدیم بله ایشان رفیق ما هست. مسجدش هم گنبد و باره نداشت یک جایی خیلی خیلی ساده. رفتیم نشستیم دیدیم مسجد ساده ولی پر از جمعیت آخر بعضی مسجدها 100 میلیون خرجش کردند ولی جمعیت آن 20 نفر پیرمرد هست ولی این مسجد یک میلیون خرجش نبود ولی پر از جمعیت تا گفت: «السلام علیکم و رحمه الله و برکاته» در فاصله یک دقیقه قرآن تقسیم کردند بعد پیش نماز رفت نشست و گفت: «وَ أَمَّا الَّذینَ فی قُلُوبِهِمْ مَرَض» (توبه/125) همینطور شروع کرد یک جمله یک جمله خواند و همه هم خواندند تا 10 تا آیه بعد گفت: ای مردم این 10 تا آیه حرفش این است: . . . و السلام علیکم. میگفت: من شبی ده دقیقه بعد از نماز 10 تا آیه میخوانم و همه مردم هم با من قرآن را میخوانند و تا حالا سه مرتبه همه قرآن را با مردم مسجد خواندیم و تمام مردم منطقه قرآن یاد گرفتهاند. و با تفسیر بسیاری از آیات قرآن هم آشنا شدهاند.
من گفتم یک طلبه جوان توانسته است مردم یک منطقه را قرآن خوان کند و مردم هم این طلبه را میپرستیدند. مسجد ساده، آخوندش خوش سلیقه و مردم با همت چه میکند. از طرف دیگر مسجدهای چند میلیونی به علت بی همتی مردم آن قرآن در آن سوت و کور است. بیایید قرآن را زنده کنیم. قرآن هم ما را زنده کند.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»