موضوع بحث: معاد شناسی – 18، زندگی برزخی – 1
تاریخ: 10/ 1/ 71
بسم الله الرحمن الرحیم
وقت قبل از افطار گفتیم مسائل معاد را مطرح کنیم در بین 25 دقیقه تا 28 دقیقه. چون معاد یک ششم آیات قرآن بیش از هزار آیه راجع به معاد است و توجه به مسائل معاد هم بسیار آدم را می‌سازد یعنی انسان را از غفلت بیرون می‌آورد. مسائلی را گفتیم. در این جلسه مسئله زمان بین دنیا و آخرت را می‌خواهیم مطرح کنیم. دنیا که بعدش معلومه. آخرت هم درباره‌اش صحبت خواهیم کرد یه زمانی است بین دنیا و آخرت به نام برزخ.
1- بدن سبک و بدن سنگین
در اینجا بیانمان این بود که انسان اگر شنیده باشید گفتیم انسان دو بدن دارد. یک بدن سنگین یک بدن سبک، روایات زیادی داریم بدن اون که هیته بذته که قالبه یه تعبیراتی در روایات هست که ما این بدنی که الان داریم یه بدل مشابه این بدن داریم این بدل یه فتوکپی هم داره بعد مثالی که زده شد مثل خواب بود که شما در این جا می‌خوابید در بندرعباس ولی خواب می‌بینید در مشهد زیارت می‌کنید این بدن که توی رختخواب بندرعباس این بدن سنگین اون فتوکپی‌اش تو بندرعباس و بین اون فتوکپی و اصل یه شباهتی است و یک رابطه‌ای هم هست لذا گاهی آدم خواب می‌بینه در یه شهرستانی کتک می‌خوره اینها بلند می‌شه هن هن میکنه. یا اونجا یه مسئله‌ای رو می‌بینه می‌خنده اینجا تو رختخواب می‌خنده یعنی بی ربط هم به هم نیست ما دو تا بدن داریم، بدن سبک و بدن سنگین. و این هم که گفتم سبک و سنگین مثال زدم چون با این بدن بخواهی بری اون ور کره زمین باید15 ساعت توی هواپیما باشی تقریباً اما ممکن یه دقیقه چرتت ببره و توی اون یک دقیقه خواب ببینی اون ور دنیا هستی. یعنی سبک است در یک دقیقه می‌ره اون ور دنیا با این بدن گاهی شنا بلد نیستی با اون بدن شنا می‌کنی با این بدن نمی‌تونی پرواز کنی ولی ممکن آدم خواب ببینه با این بدن تو هوا پرواز میکنه پس او سبک. یه دقیقه اون ور دنیا می‌ره. پرواز داره شنا داره و بین اون بدن و این بدن رابطه‌ای است.
2- در برزخ با بدن سبک زندگی می‌کنیم
در دنیا با همین بدن زندگی می‌کنیم وقتی مردیم این بدن می‌ره تو قبر روح ما از این بدن می‌ره تو اون بدن تو همون بدنی که تو خواب باهاش می‌ریم تو اون بدن اگر خوب باشه خوش می‌گذره، بد باشه بد می‌گذره تا قیامت، قیامت که شد دو مرتبه این بدن که در قبر متلاشی شده و پودر شده دوباره ذرّات پخش شده یکجا جمع می‌شه و باز هم این بدن سنگین درست می‌شه این خلاصه در یک دقیقه، خلاصه‌ی بحث گذشته است که چون می‌خواهم بحث امروز رو گره بزنم به بحث گذشته بحث گذشته این بود که ما دو بدن داریم بدن سنگین، بدن سبک. در دنیا زندگی با بدن سنگین در عالم خواب بدن سنگین توی رختخواب حوادث تلخ وشیرین با بدن سبک دوباره که از خواب پا می‌شیم زندگی با بدن سنگین، حالا در دنیا با بدن سنگین در برزخ با بدن سبک که باز در قیامت با بدن سنگین این خلاصه‌ی حرف‌ها مسائلی که راجع به برزخ که اگر انسان با اولیای خدا باشه خوش بهش می‌گذره یا بهش بد می‌گذره لازم نیست ما هم ببینیم ببین آقا این درخت رو شما نگاهش کنید در دل این درخت آتش. که در یه شرایط شما کبریت زدی اون چه انرژی و حرارت در طول سالها از خورشید گرفته انبار کرده بعد از یه کبریت اونچه ذخیره کرده به شما پس می‌ده در درون این درخت انرژی‌ها و حرارت‌های ذخیره شده است و آتش و شما نگاه به درخت که می‌کنی چیزی نمی‌بینی. رختخواب می‌ذارن می‌خوابه طرف خیلی رختخواب گرم و نرم و خوب اما اون آقایی که خوابیده بدترین نوع تو خواب شکنجه می‌شه اما اون که بغلش متوجه نمی‌شه. ممکن بگی آقا ما یه جنایتکاری را دفنش کردیم ولی هیچ خبری نبود لازم نیست ما خبرش را بفهمیم. جبرئیل نازل می‌شد وحی به پیغمبر می‌آورد اینهایی که دور پیغمبر بودند خبر وحی جبرئیل را نمی‌فهمیدند دو تا رادیو است یه رادیو آنتن ده موج رو می‌گیره یه آنتن بغلی ممکن هیکلش 5 برابر رادیو کوچک باشه رادیو تهران هم نگیره گاهی یه رادیو کوچک آنتنش می‌گیره گاهی یه چشم ریز یه چیزی رو می‌بینه گاهی یه چشم بزرگ نمی‌بینه مسائل، مسائل فقط حسی نیست.
یک ارتباطات معنوی هم هست مادر بچه وقتی خوابیده پهلوی بچه، بچه تا می‌گوید«او» از خواب می‌پره در حالی که اگر کامیون از بغل مادر بره بوق بزنه مادر از بوق کامیون بلند نمی‌شه با صدای کوچک بچه بلند می‌شه این مسئله فیزیکی نیست و گرنه اگر فیزیکی باشد بریم تو بحث نمی‌دونم برخورد امواج و این امواج مواج ه، یک بحث فیزیکی درست اما غیر از این امواج یه مسئله معنوی هم هست که مادر به خاطر علاقه معنوی با صدای ظریف بچه بیدار می‌شه اما با بوق بزرگ کامیون بیدار نمی‌شه. اینها غیر از مسئله‌ی فیزیک یه چیز دیگر هم هست همش مسئله‌ی حسی نیست مسئله‌ی برزخ همون عرض کردم در دل درخت آتش است اما ما نمی‌بینیم جبرئیل می‌اید ما نمی‌بینیم.
3- در روایات درباره برزخ بسیار است
حالا راجع به برزخ عبادت‌ها این است. این متن حدیث یعنی زندگی در برزخ در بدنی است مثل این بدنی که تو دنیاست. در جایی دیگر داریم «فِی رَوْضَهٍ کَهَیْئَهِ الْأَجْسَادِ فِی الْجَنَّهِ»(کافی، ج3، ص245) حالا روایتی که انسان با بدن سبک زندگی میکنه یکی و دو تا و ده تا نیست علامه‌ی مجلسی(ره) 130 تا 2 تا کم یعنی 128 یه وقتی قطعنامه‌ی 598 رو اشتباه می‌کرد می‌گفت آقا قطعنامه‌ی 600 تا 2 تا کم آره که یادش باشه حالا بگیم 128 یادمون می‌ره بگیم 130 تا 2 تا کم 128 حدیث نقل میکنه که می‌گه این حدیث‌ها هم. . . . . . همه معتبره راجع به مسئله‌ی برزخ علاوه بر این که مسئله‌ی زندگی برزخ در قیامت هم هست از همه گذشته یه چیزی را که بوعلی سینا به ما سفارش کرده یه چیزی رو که ممکن درست باشه یه گوینده‌ی راستگویی گفت آدم لجباز اگر نباشد باید قبول کنه ما بسیاری از اطلاعاتمون را از اخبار می‌گیریم می‌گن آقا هوای فلان جا چند درجه رو صفر یا زیر صفر اگر یه گوینده راستگویی بگه ما دیگه قبول می‌کنیم. گوینده‌ای مثل خداوند و پیغمبر این هم نه 10 تا و 20 تا و 100 تا 120 تا حدود 130 حدیث در یه کتاب، که ممکن در کتابهای دیگه هم باشه اون وقت چه گوینده¬ای، کافی شیخ طوسی خیلی مهمه شیخ مفید که از خبرهای خوشی که ما شنیدیم این است که برای شیخ مفید می‌خواهند هزارمین سالش رو بررسی کنند چون شیخ 200 تا کتاب داره تو تمام کتابخانه‌های دنیا 48 تاش بیشتر پیدا نشده. 152 کتاباشون گم شده ما یه ذخایری داشتیم به خاطر نفهمی بعضی‌ها یا بی تجربگی بعضی‌ها یا غفلت بعضی‌ها آثار و عتیقه‌های علمی ما از دستمون رفت و گاهی وقتها شده بود کتابهای خطی ما را حتی یهودیها می‌خریدند و در کتابخانه هاشون نگاه می‌داشتند و خود ما شیعه‌ها نداشتیم ما نسبت به مسائل علمی قصه را خیلی سبک می‌گیریم 200 تا کتاب شیخ مفید داشته چهل هشت تاشو تو تمام کتابخانه‌های خطی گشتند 48 تاشوپیدا کردند هزاره‌ای برای ایشون می‌گیرند جلسه مهمی ان شاالله خواهد بود حوزه‌ی علمیه قم برنامه‌اش را ریخته زیر نظر مقام معظم رهبری خوب شیخ مفید، طوسی، علامه حلّی مسئله از نظر ما قطعی است. خوشبختانه مسئله‌ی برزخ شیعه و سنّی هم نداره شیعه و سنّی این مسئله را پذیرفته و روایاتی هم داریم اگر کسی انکار کنه معراج را یا شفاعت را یا مسئله‌ی برزخ و مسئله‌ی قبر را این از ما نیست.
4- کیفیت زندگی در عالم برزخ
حالا در برزخ چه خبر است؟ وقتی انسان از دنیا رفت چیزهایی ازش می‌پرسند. 1- می‌پرسند که خط سیاسی چه جوری بود. با پرچم کی سینه می‌زدی رهبری کی رو قبول داشتی رهبرت آسمانی بود یا طاغوت؟ ولایت علی داشتی یا نداشتی؟ سئوال می‌کنند از عمر چه کردی؟ سئوال می‌کنند از درآمد. سئوال می‌کنند از مصرف یه سئوالاتی در برزخ از همون بدن سبک می‌شه منتها از همه‌ی مردم نمی‌شه از خوبهای خوبها و از بدهای بدها باقی مردم همون بایگانی می‌شوند تا روز قیامت حساب برزخ باقی مردم خبری نیست خیلی اونی که برزخشون برزخ خوب خوبان و بد بدها افرادی که جزاشون خوبه قرآن می‌گه «فَرَوْحٌ وَ رَیْحانٌ وَ جَنَّهُ نَعیمٍ» (واقعه/89) که امام صادق(ع) فرموده روح و ریحان مال برزخ، جنت نعیم مال قیامت «وَ أَمَّا إِنْ کانَ مِنَ الْمُکَذِّبینَ الضَّالِّینَ فَنُزُلٌ مِنْ حَمیمٍ وَ تَصْلِیَهُ جَحیمٍ» (واقعه/94-92) و اما اگر از مکذبین اهل تکذیب و کافر باشه «فَنُزُلٌ مِنْ حَمیمٍ» امام می‌گه برزخ «وَ تَصْلِیَهُ جَحیمٍ» مال قیامت هستند به هر حال روایت داریم برزخ برای مؤمن باغی گشاده می‌شه در همون عالم خودش نه یعنی در قبرو وا کنی به باغ وا می‌شه قبر همینه عرض کردم تو رختخواب هم خود همینه که خوابیده خود این می‌دونه که توی خواب چه زندگی شیرینی داره یا چه زندگی تلخی داره در قبر شما چیزی نمی‌بینی، اما در اون زندگی، توی درخت شما آتش نمی‌بینی اما کارشناس می‌دونه چقدر حرارت، نیرو و انرژی تو تن این درخت هست شما نگاهش می‌کنی چیزی نمی‌بینی ما نگاه می‌کنیم صدا نمی‌بینیم اما علم می‌گه که این آنتن چند تا موج رو می‌تونه بگیره.
روایت داریم برای آدم‌های مؤمن زندگی پس از مرگ و باغ و بستان بسیار خوبی است حتی جای بهشتش را بهش نشان می‌دهند و افراد جهنم هم صبح و غروب روزی 2 مرتبه شکنجه‌ی ویژه‌ای برای اینها داده می‌شه علاوه بر ترس و دلهره‌ای که از حساب و کتاب قیامت داره خدا به حق محمد(ص) و آل محمد(ص) به ما توفیق بده جوری زندگی کنیم که برزخمون و قیامتمون شاد باشه.
5- برخی از مؤمنین در عالم برزخ شکنجه می‌شوند
اما حالا قصه براتون بگم یه حدیث براتون بخونم حدیث ناب چه مسائلی باعث می‌شه که قیامت در برزخ آدم خوش باشه یا بد باشه. خوب روایت داریم اگر کسی افرادی هستند مؤمن در برزخ می‌گن شما باید شلاق بخوری می‌گه آقا من ایمان داشتم به خدا، به پیغمبر بالاخره خیلی که التماس دعا می‌کنند می‌گن چاره‌ای نیست می‌گه شما یه روز نمازت رو سبک شمردی حدیث داریم کسی که نسبت به نماز نمازش را سبک شمرده در برزخ شکنجه می‌شه این مال برزخ و معنویت. برزخ و بهداشت حدیث داریم کسانی که نسبت به نجاست و بول لا ابالی هستند، ترشح شد شد، ورپاش شد شد، اگر کسی نسبت به مسائل بهداشت لاابالی است اگر ایستاده ادرار میکنه. ادرارش می‌ریزه به لباسهایش، باکش نیست افراد لاابالی در مسئله‌ی بهداشت هم شکنجه می‌شوند. افرادی که در زن داری و همسرداری اینها کوتاه می‌آیند.
شخصی بود به نام سعد یکی از یاران خوب پیغمبر بود همین که از دنیا رفت یکمرتبه دیدند پیغمبر پابرهنه دوید تشیع جنازه، جنازه را گرفت روی دوشش یا رسول الله. عبا، عبا نمی‌خواهم، عمّامه کفش نمی‌خواهم. پیغمبر ما سربرهنه، پای برهنه عقب جنازه، جنازه رو حمل کرد و خودش هم ایستاد تا جنازه را شستند و خودش هم رفت تو قبر، جنازه را دفن کرد. بعد وقتی خشت‌ها را به هم می‌چید خیلی محکم می‌چید گفتند خیلی معطّل می‌شوی حضرت فرمود که می‌دونم که این بدن می‌پوسه اما خدا دوست داره یک کسی که کار میکنه سرهم بندی نکنه خوب کار کنه. بعد مادر این سعد گفت خوشا بحال این پسرم پسری داشتم به قدری خوب بود که پیغمبر آمد تشییع جنازه‌اش معلوم می‌شه بهشت بر تو واجب است. پیغمبر گفت نه مادر زود عجله نکن نگو بهشت مال کی جهنم مال کی پسر تو خیلی مؤمن بود اما توی خانه خانمش را اذیت می‌کرد بنابراین الان که من آمدم بیرون یک فشار قبری دید به خاطر بداخلاقی به خانواده.
از این حدیث هم ما چند تا نکته می‌تونیم استفاده کنیم یکی مسئله‌ی کارگرها، بنّاها. بنّا خانه را می‌سازد یکسال نشده خراب می‌شه آبش چکه میکنه. نمی‌دونم. آدم غصّه می‌خوره که مثلاً بگویند این کشورهای کافر خونه هاشون 200 سال 300 سال سالمه و بنای مسلمان، کارگر مسلمان چرا به ما بگویند کشورهایی که کافرند جنس‌شان خوب است آکبند و سالم اما ما که می‌ریم نعلبکی بخریم هر یکی را باید پشت و پیش‌اش رو ببینم که چون هر کدومی یک شکلی است سرهم بندی کردن پیغمبر فرمود خدا دوست داره یه کسی یه کاری میکنه خوب انجام بده. مسئله همسرداری در اسلام خیلی مهمه این همسرداری مال زندگی نیست کسی که بد همسرداری یا شوهرداری میکنه تا برزخ ترکش داره، ترکشش تا برزخ هست خوب همسر داشتن مسئله این است که این مادر مکتبی بود زن چقدر می‌تونه رشد کنه زن به قدری رشد کرده که در عزای بچه‌اش گریه نمی‌کند می‌گه درسته تو مردی من داغت رو دیدم اما خوشحالم که رسول اکرم آمد تشییع جنازه‌ی تو یعنی آنقدر فرهنگ و عشق به پیغمبر بالاست که عشق به رسول الله باعث می‌شه داغ بچه رو فروکش کنه یعنی از این حدیث یک کارگر خوب کار بکنه هست نقش زندگی دنیوی در برزخ هست بزرگان تشییع جنازه‌ی افراد بیایند هست ضمناً پیغمبر فرمود علّتی که من پا برهنه آمدم و سر برهنه علتش اینه که فرشته‌ها از آسمون و زمین آمدند یعنی مؤمن می‌تونه، آنتنش، روح ایمانش می‌تونه فرشته رو به زمین بکشه پایین این که فرشته نازل می‌شد این مربوط به ایمان، ایمان اگر قوی شد می‌تونه کمالات را جذب کنه. توجه به خدا یک امدادی توجه به شیطان یک امدادی رفیق خوب یک خوراک به شما می‌دهد رفیق فاسد یک خوراک به شما می‌دهد.
6- عذاب قبر به خاطر غیبت
حالا روایتی داریم یک سوم عذاب قبر به خاطر غیبت کسانی که غیبت می‌کنند و غیبت می‌شوند یک سوم زندگی برزخی که دارند زندگی برزخی هم زندگی بسیار طولانی است قرن‌ها، ده‌ها قرن انسان در قبر شکنجه می‌بینه به خاطر غیبت حالا سئوال. حالا ما یک دقیقه غیبت کردیم حالا چرا به خاطر یه دقیقه غیبت یه عمری باید عذاب بکشیم به خاطر اینکه عمری جون کنده بود آبرو درست کرده بود شما نگو آقا ما یه دقیقه غیبت کردیم چرا به خاطر یه دقیقه این همه عذاب یه دقیقه نبود بنده قرائتی 47 ساله زحمت کشیدم آبرو درست کردم شما راحت با یک دقیقه 47 سال آبروی منو می‌بری مانعی نداره 47 سال عقوبت بکشی چون یه دقیقه نیست یه کسی که یه بمب می‌گذاره یه جارو منفجر میکنه نباید بگه آقا من یه دقیقه بمب گذاشتم بله یه دقیقه بمب گذاشتی اما یه چیزی را که ده سال ساختن خراب کردی پس باید 10 سال بری زندان نه یک دقیقه پس بگو یه دقیقه بمب گذاشتم یه دقیقه برم زندان.
اگر کسی برق رو خاموش کرد فرار کرد وقتی گرفتنش یه سیلی بهش نمی‌زنند می‌گن وایستا ببینم برق رو که خاموش کردی دو نفر از پله افتادند مال تو 16 تا کفش گم شد مال تو آتیش قلیان قالی را سوزاند مال تو یعنی نگهش می‌دادند همه‌ی عوارض تاریکی هم پای اون حساب می‌کنند دیدی بانک چیکار میکنه هم سودش رو هم بهره‌اش رو هم تأخیرش رو هم رو روی هم می‌کشه یه جا می‌گوید «نکتب ما قدموا و آثارهم» (یس/12) حدیث داریم اگر کسی غیبت بکند یک سوم عذاب قبر مال.
7- عذاب به خاطر بی‌تفاوتی در برزخ
باز حدیث داریم که می‌گویند که در برزخ مؤمن رو شکنجه می‌کنند می‌گویند به خاطر اینکه از کنار ضعیفی گذشتی اون رو یاری نکردی آدم‌های بی خیال. ما که همه‌ی بچه‌هایمان امسال لباس عید دارن پیش پدر اون که نداره ما که در افطار سر سفره‌مان چند رقم پیش اون که سفرش خالیه ما که رد شدیم آخه بابا این سنگ وسط جاده بردار ما که ننداختیم بابا بردار برعکس داریم که افرادی را در برزخ دارند شکنجه می‌کنند شکنجه برداشته می‌شه می‌گویند به خاطر اینکه پسری داشتی پسرت کار خیر کرد حدیث هست. بنده دارم رد می‌شوم تو جاده سنگی رو می‌بینیم می‌ترسم این سنگ بخوره به یه لاستیکی بترکه چاهی یه بچه‌ای می‌افته توش می‌روم در چاه را می‌بندم مشکل رو از جلوی راه مردم برمی دارم اگر پدر من در عالم برزخ تحت فشار باشه به خاطر عمل خیر پسر فشار قبر روی بابا و ننه‌اش کم می‌شه کما اینکه داریم که اگر که کسی بچه‌ی نماز خوان تربیت کنه به خاطر الله اکبر و بسم الله که پسرش یاد می‌گیره خوشا به حال آنهایی که بچه هاشون آدم‌های مصلحی هستند.
میان بره‌ها الاغ هم وایستاده یه سیخ ور می‌داره می‌کوبه بابا چی کارش داری! ذاتش شَرِ، وقتی هم داره می‌ره‌ها یه پاشنه کفش دست می‌گیره همین طور که می‌ره خونه همین طور به دیوار خونه‌ی مردم می‌کشه و می‌ره آقا چیکار داری. اصلاً ذاتش نمی‌تونه ببینه یه دیوار قشنگ اگر یه دیوار قشنگ دید با زغال بر می‌داره با یه خط بدی یه شعار می‌نویسه گرچه خوبه ولی شعار خوب با این خط بد ضایع است. ما تبلیغ هم می‌کنیم باید تبلیغ خوب بکنیم ما 124 هزار پیغمبر داشتیم یکی‌شان کچل نبود آخه پیغمبر هم آدم باید خوشش بیاید نگاهش میکنه گاهی وقتها هم می‌نویسه خوب فقط حزب الله منتها مرده شور این خطت را ببرد که دیوار خونه مردم رو خراب کردی حزب فقط حزب الله والا حزب فقط حزب الله اما نه با این خط تو روی دیوار خوب این حساب باید بشه.
حدیث داریم افرادی که مشکلی را می‌بینند اما بی خیال از کنارش رد می‌شوند اینها در برزخ گیرند پس ببینید برزخ به چند تا چیز بنده الله اکبر مراعات بهداشت رو نمی‌کنی بول ترشح میکنه بی خیالی برزخ آبرو رو می‌ریزی برزخ همسرداری، برزخ نماز سبک شمرده.
8- برزخ کسانی که کار خیر انجام می‌دهند
برزخ برعکسش داریم در برزخ قیافه‌های نورانی رو آدم می‌بینه می‌گه شما کی هستی می‌گن ما مونس تو هستیم تو تنها نیستی من نمازت هستم به این قیافه در آمده‌ام من روزه‌ی تو هستم چون هر چیزی مثلاً در عالم خواب داریم اگر کسی خواب ببینه داره توی استخر شنا میکنه یعنی باسواد می‌شه یعنی آب در عالم خواب معنایش معنای علم یا مثلاً می‌گویند خونریزی معنایش در عالم خواب چیه چون هر چیزی با خودش یه دنیایی داره، در دنیای خواب اصطلاح‌ها فرق می‌کند در عالم برزخ قیافه‌های نورانی هست می‌گه من نمازت هستم من نمی‌دونم کمک به محرومین‌ات هستم من چی‌ام یعنی آدم‌هایی که کار خیرمی کنند برزخشون دنیای صفاست گرچه شما نگاه می‌کنی تو قبرش گذاشتنش و تنهاست ولی به خاطر اعمال صالحش خیلی خوبه و از لطف‌هایی که خدا به آدم میکنه اینکه آدم شب جمعه از دنیا بره.
9- خوب زندگی کردن و خوب مردن
اگر کسی شب جمعه یا روز جمعه از دنیا بره این هم خوبه اصلاً خوب مردن خیلی هنر است. قرآن داریم حضرت به بچه هایش می‌گفت «فَلا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ» (بقره/132) سعی کنید خوب بمیرید. خوب مردن خوبه اگر بناست آدم بمیره چرا خر لگدش بزنه بمیره، چرا زیر تریلی بمیره اگر بناست خون من ریخته بشه چرا می‌گفت همه را برق می‌گیره ما را چراغ موشی اگر بناست آدم برود خوب مردن مهمّه و لذا «تَوَفَّنی مُسْلِماً» (یوسف/101) چقدر آیه داریم «وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ» (آل عمران/193)، «تَوَفَّنا مُسْلِمینَ» (اعراف/126)، اصلا خوب زندگی کردن و خوب مردن و همه‌ی خوبی‌ها در نتیجه‌ی اینه که آدم خطش درست باشه دنبال چی می‌روم، چه آرزویی دارم، آرزوت چیه، انتخاب همسر چه جوریه؟ خواستگار که می‌آید سراغش چه جوری داماد را گزینش می‌کنی؟ و الا مدرک چیه؟ خونه چیه؟ حقوق چیه؟ یا جبهه رفته؟ نماز می‌خونه یا نه؟ اخلاق و دینش چه جوره؟ یا ژست و پزش چه جوره؟ در انتخاب همسر انتخاب رهبر در انتخاب شغل، این شغل مقدس است یا نامقدس. آخه گاهی وقتها می‌گوید آقا من درآمدم خوبه چیه؟ من سیگار می‌آرم وضعم خوبه، آخه سیگار شغل. تقسیم دود داری اینم شد شغل. گاهی آدم معلّمه. تقسیم علم به مغزهای نسل نو یک وقت علم به مغز نسل نو صادر میکنه یه وقت دود داری پس قداست شغل هم یه چیزیه همش که پول نیست که انتخابات در این جا خیلی مهمّه. انتخاب شغل، انتخاب رفیق، انتخاب فیلم، گاهی آدم یه ویدئو می‌آره بحث‌های علمی رو ازش استفاده میکنه در دنیا از ویدئو استفاده‌ی علمی میکنه ما هم در ایران بچه هامون که ویدئو می‌آرند استفاده سکسی می‌کنند یعنی دیدن فیلم رو باعث رشد خودش قرار نمی‌ده باعث سقوط خودش قرار می‌ده خوشا به حال کسی که بداند چه جوری زندگی کند
. خوب زندگی کردن و همین که می‌گویند «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ» (فاتحه/6) خدایا راه مستقیم خط رو گم نکنه. و این طور هم می‌شه که شما راه مستقیم باشه تا آخر راه مستقیم باشه ممکن است تا آخر را مستقیم باشه ولی وسط راه خط رو گم کنی گاهی ممکن قرائتی خطش رو گم کنه عوضش یه قا. . . . بگه بره تو، مثلاً فرض کنید یه سری مسائل سیاسی و خط بازی و هیچی زنده باد، مرده باد راه بندازه، یه چیزی راه بندازه. یه وقت می‌گی آقا تو مرضی داشتی آزاری داشتی، کمبودی داشتی، عقده‌ای داشتی، چه مرضت بود گاهی افراد خطشون رو گم می‌کنند واعظ، روحانی، دکتر، مهندس، عرض کنم به حضور جنابعالی که معلم. معلم خطش رو یه بار گم میکنه حالا یه وقت درس می‌ده کمبود داره روزی دو ساعت هم خارج کار میکنه خوب این خوبه چون می‌گه حقوقش کمه بیرون هم کار میکنه این خوبه اصلاً گاهی وقتها تعلیم نسل نو را رها می‌کند منشی یه مدیر عامل می‌شه که تقسیم پتو فلان کار کنه یعنی تقسیم علم را جابه جای تقسیم پتو میکنه این باخته.
خدا کنه به حق محمد و ال محمد یادمون نره نرخمون چیه خریدار ما کیه خدا به بهشت می‌خره مردم به چی می‌خرن خط رو گم نکنیم و جوری زندگی کنیم که برزخ و قیامتمون سرافراز باشیم.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»