موضوع بحث: معادشناسی – 16، بهم خوردن نظام طبیعت – 1
تاریخ پخش: 71/01/08
بسم الله الرحمن الرحیم
بحث ما بحث قیامت بود. و گفته شد که حدود هزار آیه راجع به قیامت هست.
1- هر چیزی اجلی دارد
آیا این جهان همیشه هست یا نیست؟ این جهان عمر دارد. مثل اینکه انسان عمر دارد. مثل اینکه قبیله‌ها و حکومت‌ها عمر دارند. هر چیزی عمر دارد جز خدا. «هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ»(حدید/3) «یَا أَوَّلَ الْأَوَّلِینَ وَ یَا آخِرَ الْآخِرِینَ»(مصباح‌المتهجد، ص844). خداوند نه اول دارد و نه آخر. اما همه چیز اول و آخر دارد. «أَجَلٍ مُسَمًّی» (نوح/4)، یعنی عمر شما یک مدتی دارد. «لِکُلِّ أُمَّهٍ أَجَلٌ» (اعراف/34)، برای فرد اجل هست. داریم که: «وَ یُرْسِلُ الْأُخْری إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی» (زمر/42). آدم وقتی میخواهد روح از بدنش بیرون می‌آید البته نه کاملا ً. مثل راننده‌ای که ماشین را بیرون میگذارد و خودش از آن بیرون می‌آید. بدن هم قلب و کلیه و روده کار میکند اما روح بیرون می‌آید. وقت خواب روح از بدن تعلقش را کم میکند. دومرتبه که میخواهد بیدار شود روح برمیگردد. «إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی»، تا دقیقه‌ی آخری که عمر دارد. جامعه یک مدت دارد. «لِکُلِّ أُمَّهٍ أَجَلٌ»، هر امتی اجل دارد. هر قبیله و هر رژیمی حاکم میشود یک مدتی دارد. و طبیعت هم اجل دارد. قرآن میفرماید: «وَ ما بَیْنَهُما إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ أَجَلٍ مُسَمًّی» (روم/8). سماوات و ارض، آسمانها و زمین اجل دارد.
«الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ کُلٌّ یَجْری لِأَجَلٍ مُسَمًّی» (زمر/5). خورشید و ماه به قول قرآن اجل دارد. این عقیده‌ی قرآن است که هر چیزی مدت دارد و مدتش سر می‌آید. منتها حال این اجل چه موقع است.
قرآن میگوید: «فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها» (محمد/18). (و اشراط جمع شرط نیست. جمع شَرَط است و شَرَط یعنی نشانه.)برای قیامت باید یک چیزهایی به هم دست بدهد مثل ظهور امام زمان(عج). روایات داریم که: حضرت مهدی(ع) که میخواهد تشریف بیاورد. در زمانی می‌آید که جامعه اینطور باشد مردها آنطور باشند زنها آنطور باشند. یک شرایطی دارد. قیامت هم شرایط دارد.
بحث ما در این جلسه در مورد نظام است. آسمانها چه میشود؟
2- آسمانها در آستانه قیامت
من یک سیمایی از قرآن برای شما بگویم. آسمانها محکم است به جای استحکام شل میشود. «سَبْعاً شِداداً» (نبأ/12ً) آسمانهای محکم وقتی میخواهد قیامت شود میگوید: «واهِیَهٌ» (حاقه/16) یعنی شل میشود. به جای انسجام گسسته میشود. قرآن میگوید: «وَ جَعَلْنَا السَّماءَ سَقْفاً مَحْفُوظاً» (انبیاء/32) آسمانها سقفی است محفوظ. اما روز قیامت. «إِذَا السَّماءُ انْشَقَّتْ» (انشقاق/1) گسسته میشود. به جای زیبایی دود میشود. الآن آسمانها زیباست. «وَ زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا» (فصلت/12) شما فرض کنید ستاره‌ها نباشد. وحشت میکنید در شب آسمانها زینت شده به ستاره‌ها. زینت انسان به ایمان است. زینت زمین به سبزیهاست. «إِنَّا جَعَلْنا ما عَلَی الْأَرْضِ زینَهً لَها» (کهف/7) ما گل و گیاه را زینت زمین قرار دادیم. زینت انسان ایمان است. «وَ لکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإیمانَ وَ زَیَّنَهُ فی قُلُوبِکُمْ» (حجرات/7) یعنی زیبایی انسان به ایمانش است. به جای زیبایی که میفرماید: «زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا» تبدیل به: «بِدُخانٍ مُبینٍ» (دخان/10) میشود. تبدیل به دود میشود. البته کلمه‌ی دُخان در قرآن دو بار آمده. یکی میگوید اول آسمانها دود بوده یکی میگوید آخرش دود است. این از نظر علوم طبیعی باید کارشناسی فنی روی آن بشود.
به جای آب رسانی به مس گداخته تبدیل میشود. اول میگوید: «وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً» (مومنون/18) ما الآن آب را از آسمان میخواهیم. به جای آب رسانی مس گداخته میشود. «کَالْمُهْلِ» (معارج/8). به جای محکمی که جای کجی و شکاف نیست، شکاف برمیدارد. در قرآن داریم: «وَ ما لَها مِنْ فُرُوجٍ» (ق/6). اما روز قیامت داریم: «وَ إِذَا السَّماءُ فُرِجَتْ» (مرسلات/9). آسمان شکاف برمیدارد. خلاصه نظر قرآن این است که: بساط به هم میخورد. البته نه یعنی که نظم تبدیل به بی‌نظمی میشود. نه اینطور نیست
مثل رژیم که عوض میشود سیستم هم عوض میشود. به جای استواری از جا کنده میشود. «وَ إِذَا السَّماءُ کُشِطَتْ» (تکویر/11). به جای استقراء حرکت میکند. «یَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً» (طور/9).
داریم: «یَوْمَ نَطْوِی السَّماءَ» (انبیاء/104). روز قیامت آسمان مثل پارچه‌ای یا عمامه‌ای که پیچیده میشود.
خوب این وضع آسمان. حالا برویم سراغ زمین.
3- خورشید و ماه و ستارگان در آستانه قیامت
اینهایی که گفتم حدیث هم نبود. همه‌اش متن قرآن بود. خورشید در دنیا چگونه است. «وَ جَعَلْنا سِراجاً وَهَّاجاً» (نبأ/13) و در آنجا «إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ» (تکویر/1). نورش گرفته میشود. «وَ الشَّمْسِ وَ ضُحاها» (شمس/1). قسم به خورشید و قسم به نور خورشید. نظام خورشید و ماه به گونه‌ای است که شما میتوانید بگویید که: در فلان ساعت سال تحویل میشود. یعنی حرکات به قدری منظم است که شما میتوانی پیش بینی کنی که سال دیگر در چه ثانیه‌ای سال تحویل میشود. قرآن میگوید: «الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ» (الرحمن/5). اما در آنجا شمس و قمر با هم جمع میشود این فاصله‌ها برداشته میشود. ماه «قَمَراً مُنیراً» (فرقان/61) است. اما در آنجا خوف القمر است. نورش هم گرفته میشود. هر ستاره و خورشید و ماهی جوری ترتیب داده شده که هر ستاره‌ای در مدار خودش حرکت میکند و به هم اصطکاک ندارد. به هم نمیخورد. «کُلٌّ فی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ» (انبیاء/33). اما آنجا «وَ جُمِعَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ» (قیامت/9) نظام این جهان با آن جهان فرق میکند بساط به هم میخورد. «إِنَّا زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا بِزینَهٍ الْکَواکِبِ» (صافات/6) ستاره‌ها که روشن هستند. «وَ إِذَا النُّجُومُ انْکَدَرَتْ» (تکویر/2). خاموش میشوند.
4- کوه‌ها در آستانه قیامت
کوه‌ها چطور میشوند؟ زمین و کوه تعبیرات زیاد دارد. یک جا داریم: «إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها» (زلزال/1). «وَ إِذَا الْجِبالُ سُیِّرَتْ» (تکویر/3). «إِذا دُکَّتِ الْأَرْضُ دَکًّا دَکًّا» (فجر/21). «وَ إِذَا السَّماءُ کُشِطَتْ» (تکویر/11). «وَ کانَتِ الْجِبالُ کَثیباً مَهیلاً» (مزمل/14). «وَ تَکُونُ الْجِبالُ کَالْعِهْنِ الْمَنْفُوشِ» (قارعه/5). زمین لرزه میشود. کوه‌ها از جا کنده میشود. کوه‌ها راه میافتد.
5- زمین در آستانه قیامت
فشاری روی زمین می‌آید که زمین به لرزه میافتد. زمینی که در دنیا آب را به داخل میکشید و گل می‌داد. «وَ أَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقالَها» (زلزال/2). مرده‌ها و استخوان پوسیده‌ها را بیرون می‌ریزد. این وضع قیامت است. حیف است یک مسلمان این مسأله‌ی قیامت را که این همه آیه دارد از آن بگذرد. از غافلین نباشیم. قرآن نسبت به افرادی که غافل هستند میگوید: اینها از چهار پا بدتر هستند. «أُولئِکَ کَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ» (اعراف/179). بلکه بدتر هستند. انسان باید بداند که باید جوابگو باشد. حساب و کتابی است. وقتی چیزهایی به این با عظمت برای خدا هیچ است شما حساب کن «أَ أَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقاً‌ام السَّماءُ بَناها» (نازعات/27). تو مهم‌تر هستی یا آسمانها. آسمانها را در هم می‌پیچم تو که هیچ نیستی. «خُلِقَ الْإِنْسانُ ضَعیفاً» (نساء/28) انسان ضعیف است. اگر یک وقت یک قاضی یک مدیر کل یک امام جمعه یک بزرگی را شلّاق زدند دیگر بقیه میگویند: مثل اینکه واقعا ًیک حساب و کتابی هست‌ها.
6- نباید به مال و قدرت نازید
وقتی آدم دید که یک ابر قدرتی مثل شوروی مثل یک توپ بادداری بادش خالی شد پس مکتبهای خارجی پیش آن هیچ پفی نیستند. قرآن نقل میکند. عجب آدمی هستی. یک نفر یک باغ و مزرعه‌ای داشت آمد یک نگاهی به درختان کرد و یک نگاهی به جوبها و کاخها. میگوید: به چه می‌نازی؟ فرعون می‌گفت: «أَ لَیْسَ لی مُلْکُ مِصْرَ وَ هذِهِ الْأَنْهارُ تَجْری مِنْ تَحْتی» (زخرف/51). قدرت مصر و حکومت مصر دست من است. و این نهرها در زیر پای من جاری میشود.
به قارون می‌گفتند: بابا یک خورده پول جمع کردی «وَ أَحْسِنْ کَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَیْکَ» (قصص/77)
خدا به تو داده تو هم به فقرا بده. آخر تو خوش هستی بگذار دیگران هم خوش باشند.
در دعای ماه شعبان داریم که میگوید: «وَ ارْزُقْنِی مُوَاسَاهَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ مِمَّا وَسِعَتْ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ»(مصباح‌المتهجد، ص45). خدایا به من توفیق بده من که دارم به دیگران کمک می‌کنم. من که ماشین دارم زیر باران چند نفر را سوار کنم. همه با هم باشیم.
یکی از خوبیهای نماز جماعت این است که خم می‌شویم با هم خم می‌شویم سجده با هم همه چیز با هم. با هم بودن خودش یک ارزشی است. به قارون می‌گفتند: بیا با هم خوش باشیم. گفت: «إِنَّما أُوتیتُهُ عَلی عِلْمٍ عِنْدی» (قصص/78). می‌زد به کله‌اش می‌گفت: مخ، مخ اقتصادی است. می‌گفت: بابا جان این مخ اقتصادی را دیگران هم دارند. نتوانستند پول دار بشوند.
قرآن نقل میکند از انسان. شخصی وارد مزرعه‌ای شد گفت: عجب مزرعه‌ای. «ما أَظُنُّ أَنْ تَبیدَ هذِهِ أَبَداً» (کهف/35). فکر نمی‌کنم اینها به این زودی از بین برود. دیدی بعد چطور از بین رفت. شاه در خواب می‌دید که گریه کنان از ایران فرار کند. منافقین چه شد. سردار و سپه چه شد. قرآن میگوید: «إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ» (ابراهیم/19). اگر بخواهم همه‌ی شما را از بین می‌برم.
من یک حدیث را در یک جلسه خواندم. گفتم: چه حدیث خوبی که همه را تحت تأثیر قرار داد. هان حدیث را رفتم و یک جلسه‌ی دیگر گفتم. همه خندیدند. گفتم: عجب!
آدم الکی میتواند بخندد. اما الکی نمیتواند گریه کند. چشم گریان از موهبت‌هایی است که خدا می‌دهد.
هستی پهلوی ما پهلوی خدا مثل یک موم است. امیر المومنین میفرماید: کره‌ی زمین پیش منظومه‌ی شمسی مثل یک حلقه است در بیابان. آسمان اول پیش آسمان دوم مثل حلقه در بیابان است.
امام راحل به مرحوم شهید رجائی گفت: رئیس جمهور شده‌ای ولی چیزی نیستی‌ها! شما رئیس جمهور ایران شده‌ای. ایران یک گوشه‌ی آسیا. آسیا یک گوشه‌ی کره‌ی زمین. کره‌ی زمین یک گوشه‌ی منظومه‌ی شمسی.
منظومه‌ی شمسی یک گوشه از فلان کهکشان است.
7- همه چیز تسبیح خدا را میگویند
اگر عظمت خدا را ببینی هیچ چیز نیستی. و لذا قرآن گفته: «یُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ» (جمعه/1) کل. . . یعنی اینکه تازه اگر گفتی: سبحان الله، مثل یک شن شدی. تازه فرق ما با تمام موجودات این است که وقتی تمام موجودات تسبیح میگویند، حواسشان جمع است اما حواس ما پرت است. «کُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبیحَهُ»
(نور/41). آنها می‌فهمند اما حواس من پرت ایت. من خواب هستم و می‌گویم. اما آنها هوشیارانه میگویند. یک چیزهایی است که ما نمی‌فهمیم اما بوی و نسیمی است که اگر خدا لطف کند یک خبرهایی است.
اگر انسان معتقد باشد که کل ذرات هستی سبحان الله میگویند دیگر خجالت می‌کشد که بگوید من روزه بودم. من نماز خواندم.
خدا به حق محمد و آل محمد خودش ما را به هوش بیاورد.
در دعای مکارم الاخلاق امام سجاد میگوید: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ نَبِّهْنِی لِذِکْرِکَ فِی أَوْقَاتِ الْغَفْلَهِ»(صحیفه سجادیه، دعای 20) خدایا خودت هر وقت ما غافل هستیم ما را به هوش بیاور.
خدایا ما را از غافلین قرار مده.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»