موضوع: عبادت، فلسفه عبادت
تاریخ پخش: 75/08/24
بسم الله الرحمن الرحیم
1- نماز پاسخ به احساسات
دلایل عبادت 1- پاسخ به احساسات آدم. وقتی بزرگی را می‌بیند فکر می‌کند که باید در مقابلش عظمت پیدا کند من در مسجد مدینه نشسته بودم جوانی به من رسید و گفت من 7 سال اسیر بودم تا گفت 7 سال اسیر بودم یک خرده از درون احساس کوچکی کردم، گفت کل قرآن را حفظم هی کوچک شدم نهج البلاغه را هم حفظم کوچکتر شدم گفت من بعد از افطار شروع می‌کنم از اول قرآن را می‌خوانم تا سحر همه قرآن را می‌خوانم و ماه رمضان توفیق پیدا کرده‌ام که 30 بار قرآن را بخوانم کوچکتر شدم گفت من مثل بلبل سخنرانی انگلیسی می‌کنم راست هم می‌گفت گفت من سخنرانی عربی را هم خوب می‌توانم بکنم کوچک شدم آنقدر گفت من ناخود آگاه دیدم سرم تا نزدیک زمین آمده یعنی هر چه او بزرگی‌اش را می‌گفت من کوچک می‌شدم انسان اگر عظمت خدا را ببیند هی کوچک می‌شود یعنی اگر ما با دوچرخه آمدیم پهلوی علامه طباطبایی و به او تنه زدیم و حالیمان نشد چون نمی‌دانیم کیه.
شاه طاغوتی از مرحوم آیت‌الله بروجردی درخواست کرد که علامه به آمریکا برود و کرسی تدریس بگذارد و لو سالی چند روز ایشان قبول نکرد. اگر انسان بزرگی طرف را بفهمد از درون احساس تواضع می‌کند نماز پاسخ به این احساسات است آنهایی که نماز نمی‌خوانند غافلند مثل بچه‌ای که نمی‌فهمد و پایش را روی سکه می‌گذارد اما اگر گفتند لای خاکها سکه بود یک مرتبه ابروها به بالا می‌رود راه سکه! ! اینکه ابرو بالا می‌برد چون می‌داند سکه چیه بچه نمی‌داند سکه چیه پا روی آن می‌گذارد.
از صفحه آسمان فیلمبرداری کردند در آخرین عکس ستاره‌ای را دیدند که در عکس قبل نبوده تحلیلی که به مغز آقایان رسید. این است که از زمانی که خدا این کره و ستاره را آفریده تا تاریخ فیلمبرداری قبل هنوز سرعت نور با اینکه در عرض چند ثانیه از خورشید به زمین می‌رسد از زمان آفرینش این ستاره تا زمان فیلمبرداری اول هنوز نور به دستگاه نرسیده! ! یا الله این ستاره کجاست؟ شما وقتی رفتی بانک مرکزی و پول هایش را دیدی وقتی پرسیدند جنابعالی چقدر پول داری می‌گویی آقا هیچی آدم وقتی عظمتی را یافت از درون خود خواسته یا نخواسته از درون کرنش می‌کند. کسانی که اهل عبادت نیستند یک احساس ندارند مثل آدمی که شامه ندارد.
2- نماز پاسخ به استمداد و نیاز
2- پاسخ به استمداد و نیاز. آدم نیاز دارد بخاطر اینکه من در مقابل میلیونها حادثه قرار گرفته‌ام هر لحظه یکی از این سلول‌های من جابجا بشود حافظه‌ام یادم می‌رود. آیت الله لواسانی از علمای تهران بود از هم دوره‌های امام(ع) رفت در خانه یک کسی را زد پسر 13 ساله‌ای آمد آیت الله لواسانی گفت آقایتان هستند گفت نه خیر. بعد پسره گفت آقا اگر آقایم آمد بگویم جنابعالی کی هستی؟ آیت الله لواسانی گفت یادم رفت من کیم؟ خدا حافظه را آنجا گرفت. یک پشه می‌آید بینی من را می‌گزد باد می‌کند خودم دیگر با دماغ کلفت پشت دوربین نمی‌روم درسهایی از قرآن 17 ساله آقای قرائتی تعطیل شد چی شد؟ پشه گزید پس من بنده یک پشه هستم. انسان اگر بفهمد چیزی نیست گردن کلفتی نمی‌کند. نماز یعنی اینکه آدم بگوید خدایا من کوچکم کمکم کن.
3- عبادت شکر در برابر نعمت خداست
3- پاسخ به تشکر. آقا به سگ نان می‌دهی یک دم تکان می‌دهد مگر می‌شود انسان نعمت خدا را بخورد و سری تکان ندهد یک بچه در قنداق به او بیسکویت می‌دهی لبخند می‌زند به درخت آب می‌دهی چوب و میوه می‌دهد سایه می‌دهد انسان این همه نعمت را بگیرد هیچی به هیچی؟ !
4- عبادت پاسخی است به عشق و انس انسان
4- پاسخ به عشق و انس. انسان وجودی است عاشق و مأنوس گاهی انسان می‌بیند عروس و دامادهایی که تازه بچه دار می‌شوند نوزاد گریه می‌کند این می‌گوید چیه تشنه است گرسنه است شاید سیخی میخی در قنداقش است قنداق را باز می‌کنند به او آب می‌دهند اما می‌بینند باز هم جیغ می‌زند تا او را بغل می‌کنند ساکت می‌شود این بچه می‌خواهد بگوید نه قنداقم مسأله‌ای دارد نه معده‌ام وحشتم گرفته می‌خواهم به سینه بچسبم. انسان از تنهایی وحشت می‌کند انسان می‌خواهد با یک کسی مأنوس بشود در دعای جوشن هست که بهترین مونس تو هستی. پیغمبر(ص) خطبه نماز جمعه می‌خواند یک مرتبه طبلی آوردند جنس تعاونی «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَهً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَیْها وَ تَرَکُوکَ قائِماً» (جمعه/11) تا تجارت و لهوی دیدند، دویدند رفتند و تو را ترک کردند ایستاده. آنوقت در تفسیر نوشته‌اند که 12 نفر نشستند بقیه همه رفتند استکان نعلبکی بخرند، پیاز بخرند یعنی مردم حتی پیغمبر(ص) را رها می‌کنند.
ما داریم بعضی زنها برای اینکه راحت بشوند بسیار کار غلطی می‌کنند حاضرند بچه‌شان را سر راه بگذارند و بروند یک زندگی دیگر تشکیل بدهند گاهی انسان خودش را می‌کشد می‌خواهد راحت بشود. البته خیال می‌کند تازه اول جهنمی‌اش است. انسان موجودی است بی نهایت طلب اگر بگویند آقا تهران برای تو کافیست می‌گوید اگر می‌شود اصفهان را هم اضافه کنید انسان هیچ وقت نمی‌گوید برای من بس است. دلیلش هم تجاری که وضع مالیشان خیلی خوب است مثل آب دریا هر چه بیشتر می‌خوری تشنه‌تر می‌شوی حدیث داریم دنیا مثل آب دریاست هر چه بیشتر می‌خوری تشنه‌تر می‌شوی. انسان دنبال بی نهایت می‌رود آنوقت طلا محدود است، مال محدود است انسانی که بی نهایت طلب است فقط بی نهایت او را سیر می‌کند امام(ع) نامه‌ای به گورباچف نوشت که جمله‌اش اینست آقای گورباچف هر چه که در تو است در بیرون پاسخگو هست مثلاً در تو تشنه‌ات می‌شود بیرون آب هست در تو گرسنه‌ات می‌شود بیرون غذا است در تو شهوت داری بیرون همسر است انسان در تو دنبال یک چیز بی نهایت می‌گردد و چیزهای محدود او را اشباع نمی‌کند خدای بی نهایت انسان را اشباع می‌کند و آنهایی که دنبال غیر خدا می‌روند دیر یا زود می‌فهمند که اشتباه کرده‌اند.
5- یاد خدا آرامش دلها
5- نیاز به آرامش. آن کسی که سیگار می‌کشد می‌خواهد خودش را آرام کند منتهی خیال می‌کند که دود آرام بخش است «أَلا بِذِکْرِ دود تَطْمَئِنُّ» کسی که با خدا آرام نگیرد با دود… منصور دوانیقی پایش را دراز کرد و به یک نفر گفت پای من را ببوس این هم پایش را بوسید بعد گفت خاک توی سرت کند کسی که با امام صادق(ع) دست ندهد باید پای منصور دوانیقی را ببوسد یعنی کسی که با دست امام صادق(ع) بیعت نکند باید با پای منصور دوانیقی بیعت کند کسی که با یاد خدا دلگرم نشد با شراب آرامش پیدا می‌کند با مواد مخدر با موسیقی. جاهایی که موسیقی را بیشتر گوش می‌دهند اعصابشان خردتر است «أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» (رعد/28) آرامش با پول و دلار نیست. الان رئیس جمهور آمریکا و صدام آرامش ندارد قارون‌های اطراف ما آرامش ندارند.
6- عبادت بهترین راه خودسازی
6- بهترین راه خودسازی عبادت است. چون در عبادت همه چیزی هست یعنی واقعاً کسی که می‌خواهد نماز بخواند نمی‌تواند دزد باشد. چون دکمه و نخ دزدی باشد نماز باطل است. کسی که می‌خواهد نمازش واقعی باشد نمی‌تواند همسرش را اذیت کند چون حدیث داریم کسی که به همسرش نیش بزند عبادتش قبول نمی‌شود کسی که نماز می‌خواند نمی‌تواند اهل مشروبات الکلی باشد چون حدیث داریم کسی که اهل مشروبات الکلی باشد تا چهل روز عبادتش قبول نیست کسی که نماز می‌خواند نمی‌تواند متکبر باشد بالاخره باید دولا شود بلندترین نقطه بدنش را باید روزی 17 مرتبه به خاک بمالد دیگر چیزی در آن نمی‌ماند مثل قالی که روزی 17 مرتبه به پشتش چوب بزنی دیگر گرد و خاک ندارد. رئیس شهربانی قم زمان شاه به تاکسی‌های قم گفته بود همه کراوات بگذارید اصلاً قم شهر کراوات نیست بعضی‌شان هم درشکه‌شان را فروخته بودند و تاکسی خریده بودند این کراوات هم خیلی بد می‌ایستاد مثل کسی که بخواهد خودش را خفه کند ما به یک کسی گفتیم این چیه؟ گفت والله قانون است که همه تاکسی دارها کراوات بگذارند گفتیم نگفتند چرا؟ گفت چرا ما شوفرهای تاکسی را دعوت کردند شهربانی آن زمان گفتند ما می‌گوئیم همه کراوات بگذارید برای اینکه وقتی آدم کراوات زد فکر می‌کند شخصیت شد و دیگر فحش خواهر نمی‌دهد دیگر. مثلاً مجبور است لباس هایش را اتو کند مثل یک بچه شیطانی که می‌گویند پیش آیت الله بنشین(بلا تشبیه) این بچه وقتی پیش آیت الله نشسته می‌بیند دور و برش آدمهای حسابی‌اند دیگر معلق نمی‌زند آخر اینجا دیگر جای معلق زدن نیست. حالا او هم مثلاً خیال می‌کرد می‌توانست با کراوات اینها را آرام کند. خدا رحمت کند اموات را پدر من اصرار داشت من معمم بشوم گفتم آقا چرا تو اصرار داری. زوده. بگذار ریش هایم بیرون بیاید گفت تو بچه شری هستی من همیشه از تو دلهره دارم می‌خواهم عمامه بگذاری فکر کنی آقایی و آدم بشوی البته او خیال می‌کرد ما عمامه بگذاریم آدم می‌شویم. اصلاً کسی که لباس سفید بپوشد روی زمین خاکستری نمی‌نشیند بچه‌های مسجد پاکند. از پای مسجد به دزدی نمی‌روند آمار آدمهای زندانی را بگیرد ببینید از بچه‌های مسجدند یا بچه‌هایی که دور از مسجدند.
اگر بزرگی خدا را بشناسی بخواهی یا نخواهی عبادت خواهی کرد نمی‌شود کسی عظمت را بشناسد و سرخم نکند.
من اگر بگویم این خط بوعلی سینا است و 48 نکته علمی دارد می‌گوید اه! ! پس درست تا می‌کنیم. انسان در مقابل این همه نعمت احساس می‌کند که باید تشکر کند از درخت که کمتر نیستیم آب می‌گیرد میوه می‌دهد انسان موجود عاشقیست که دنبال معشوق می‌گردد این معشوق‌های پوچ هم بخاطر اینکه آدم یک معشوق اصلی دارد و قاطی می‌کند مثل بچه‌هایی که پستانک می‌مکند این دنبال پستان می‌گردد منتهی خیال می‌کند پستانک پستان است و آنرا می‌مکد. تمام اینهایی که عشق به دیگران دارند عشقشان صادق است منتهی پاسخ به این عشق صادق نیست گاهی با چیز کاذب پاسخ می‌دهند اینها دلائل روحی و روانی عبادت است.
7- تحلیل پیام مقام معظم رهبری به اجلاس نماز
(تحلیل پیام مقام معظم رهبری به اجلاس نماز)
بند اول سخن آقا با دانشگاه است. هم اساتید دانشگاه و هم اساتید معارف باید جواب اینرا بدهند اگر جواب ندهند از قافله عقب مانده‌اند چون دیگران جواب دادند. آقا کتابهای معارف دانشگاه اسرار نماز نبوده بچه‌هایی که در خانه پدرشان نماز می‌خوانده‌اند در دانشگاه هم نماز می‌خوانند. دانشگاه، دانشگاهی نیست که تارک الصلاه در آن بیاید اسرار نماز را یاد بگیرد در دانشگاه نماز خوان بشود یعنی دانشگاه یک سر سوزن در نماز خواندن بچه‌ها اثر نکرده و این به علت تفکر غلط یکی از آقایان است که با من صحبت کرد و گفت در دانشگاه نباید بحث نماز کرد نماز مال زمان بچگی است که مقام معظم رهبری فرمود از این طرز تفکر متأسفم. البته نمی‌خواهیم بگوئیم با اسرار نماز همه نمازخوان می‌شوند. آدم هست که اگر صد دلیل هم برای او بیاوری باز هم نماز نمی‌خواند ما لجبازها را کنار می‌گذاریم اما بچه‌های پاکی هستند که لجی ندارند اگر بفهمند می‌خوانند نفهمند کاهلند ما باید افراد ناآگاه را آگاه کنیم. منتهی بعد از آگاهی هر کس خواست بخواند و هر کس نخواست… چون با زور که نمی‌شود نماز خواند منتهی ما معتقدیم اگر مردم آگاه بشوند خودشان… مثل اینکه نسبت به صدام خودشان آگاه بودند داوطلبانه توی صف می‌ایستادند و خودشان به جبهه می‌رفتند. آگاهی، عمل می‌آورد.
ایشان می‌فرمایند برای تبیین ژرفای نماز و معرفی رازها و زیبایی‌های آن. نماز زیبایی دارد منتهی گیر اینست که خیلی از ماها از ایران بیرون نرفته‌ایم مقایسه نکرده‌ایم اگر مقایسه کنیم می‌فهمیم چقدر زیباست شما صدای ناقوس را با نوار گوش بده من سه نوار از ناقوس‌های دنیا را دارم مقایسه کنید صدای ناقوس صدایی شبیه(درنگ درنگ) ساعت است معنا و مفهوم ندارد فرم ندارد یک صدای خشن بی معنی. اذان سرودی است یک دوره ایدلوژی و جهان بینی از الله شروع می‌شود آخرش هم می‌گوییم «لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ» و در بین دو الله می‌گوییم که ما چکاره‌ایم دنیا بدانید «لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ» معبودی نیست کسی دل مرا جذب نمی‌کند جز او. من در خط نمازم «حَیَّ عَلَى الْفَلَاحِ»، «حَیَّ عَلَى خَیْرِ الْعَمَلِ» کار من باید خیرالعمل باشد بهترین کار باشد راه من باید فلاح و رستگاری باشد مکتب من باید آسمانی باشد دیگران حق قانونگذاری برای من ندارند آن شبی که مادر من را زائید بله قربان گو این و آن نزائید تا من بله قربان گوی این و آن بشوم. شرق و غرب هم خودشان در قوانینشان گیجند. آمریکا که از حقوق بین الملل دفاع می‌کند الآن طالبان در افغانستان بدترین برخورد با زنها می‌کنند و آمریکا خفه شده. اگر ما در اینجا عوض شما بگوئیم تو می‌گویند حقوق بین الملل نقض شد اما اگر نان 40 هزار خانم را قطع کنند از اداره اخراجشان کنند از تحصیل منع کنند آمریکا خفه شده یعنی در اینطرف مرز عوض شما بگوئیم تو قانون بین الملل نقض شده اما در آنطرف مرز اگر به 50 هزار زن هر رقم ظلمی بشود خفه می‌شوند این پرچمدار حقوق بین الملل است.
آقای هاشمی رفسنجانی در اجلاس امسال نماز گفت من یک کار تحقیقی کردم مقایسه بین عبادت مسلمانها با عبادت همه مکتب‌ها اگر مقایسه کنیم مثلاً عبادت در کلیسا چیست؟ عبادت یهودی‌ها چیست؟ اگر مقایسه کنیم آنوقت می‌فهمیم عبادت چقدر زیبایی است در عبادت ورزش هست استقلال هست رو به قبله نظم هست صف‌های نماز جماعت تغذیه هست غذای مسموم نخور در آن نشاط هست قرآن می‌فرماید اگر بی نشاطی سر نماز نرو مستی سر نماز نرو حقوق فقرا در آن هست نماز و زکات با هم است در آن عدالت هست پیش نماز باید عادل باشد مساوات هست همه با هم بحول الله و سمع الله.
(برای تبیین ژرفای نماز و معرفی رازها و زیبایی‌های آن دست به تلاش پیگیر) تلاش پیگیر یعنی یکبار نباشد خود نماز پیگیر است صبح برو پشت بام داد بزن «حَیَّ عَلَى الصَّلَاهِ» ظهر برو داد بزن روزی 70 بار کل جمهوری اسلامی می‌شود روابط عمومی که همه داد می‌زنند. یک مرتبه ظهر همه بگویند الله اکبر خدایا تو بزرگی یعنی آمریکا دیگر بزرگ نیست.
8- تکرار نماز باعث پختگی و عمق می‌شود
روزی چند مرتبه همه مردم یک جا جمع می‌شوند خیلی مهم است. با شیپور توحید(اذان) همه مردم در مسجد جمع می‌شوند گاهی وقت‌ها ما نمی‌دانیم نماز چقدر زیباست ما هر چیزی را باید دقت کنیم. برگ باریک درخت انار در مزه آن چه تأثیری دارد آن برگ پهن در مزه انگور و انجیر چه فرقی می‌کند یعنی کسی که در برگها عمر صرف می‌کند و رابطه بین آنها را می‌فهمد برایش زیباست اصلاً وجود پشه زیباست. آقای دکتر منافی مسئول محیط زیست می‌گفت ما هر چند سال یکبار سری کشف می‌کنیم که خداوند این حشره را برای چه آفرید اگر نسل این حشره قطع شود چه آفتی در جهان پیدا می‌شود. حضرت موسی(ع) دید کرم کوچکی در خاک تکان می‌خورد گفت خدایا اگر این نبود چه می‌شد خدا به او وحی کرد دفعه اول تو می‌باشد که همچنین سوالی کردی این کرم چند بار از من سوال کرده خدایا موسی(ع) را برای چه خلق کردی؟
سال‌ها می‌گفتند این روده کور آپاندیس برای چیست؟ پستان مرد برای چیست؟ جنگلها برای چیست اینها را همینطور الکی نگوییم ساده ننگریم. رازها و رمزها را پیگیری کنیم نه یکی دوبار بعضی‌ها می‌گویند ماه رمضان مسجد می‌آییم نماز می‌خوانیم. به یک کسی گفتند نماز می‌خوانی گفت رفته بودم مشهد نماز خواندم. فوت پدر بزرگ به مسجد می‌آید بین داغ و پخته فرق است هر داغی سرد می‌شود ولی هیچ پخته‌ای خام نمی‌شود ما نمی‌خواهیم مردم را داغ کنیم که یکبار مصرف باشد مثل ظرف بستنی ما می‌خواهیم بپزند و پختگی با تکرار است.
یک کسی می‌گفت آقا این نماز تکراری برای چیه؟ گفتم تکرار نیست شما وقتی کلنگ می‌زنید یک بچه که نگاه می‌کند می‌گوید بابا چرا تکرار می‌کند این تکرار نیست هر کلنگی یک خرده عمقش بیشتر می‌شود از نردبان که بالا می‌روی یک آدم سطحی می‌گوید این تکراری است ولی شما هر یک قدم بر می‌دارید یک قدم بالاتر می‌روید سبحان الله دوم یک خورده عمقش بیشتر است اگر توجه داشته باشیم.
9- نماز باید در کتب معارف دانشگاهی راه یابد
اساتید دانشگاه مسئول آوردن اسرار نماز در کتب معارف دانشگاه هستند و بنده هم این قصه را پیگیری خواهم کرد اگر اساتید دانشگاه و شورای عالی انقلاب فرهنگی و اساتید معارف و نویسندگان کتاب نجنبند یکی از جمله‌های مقام معظم رهبری عملی نشده. افتخار ما اینست که کوهنوردان اصفهان که به قله هیمالیا صعود می‌کنند با آنها مصاحبه می‌کنند برای چه آنجا می‌روید؟ می‌گویند غیر از ورزش و یک کار نمایشی ما آنجا که برویم یک پرچم توحید می‌زنیم افتخار ما اینست که آقای رسول خادم پشت دوربین و ماهواره بعد از پیروزی برابر رقیب سجده شکر کرده آنوقت رسول خادم سجده شکر را به میدان ورزشی آمریکا برد ولی اساتید دانشگاه معارف و نویسندگان معارف نماز را توی دانشگاه نبردند بله ما باید بعد از 15 سال بگوییم دانشگاه شکست خورد و بیائید دانشگاه‌ها را اسلامی کنیم. باید برخورد بشود اول کتابها و آقایانی که کتاب نوشته‌اند و معارف را نوشته‌اند پیش خدا عذرخواهی کنند باید توبه کنند که هم از امام زمان(عج) غافل شدند و هم از نماز غافل شدند از عمود دین غافل شدند جهان بینی و ایدئولوژی و یک مشت بحث استدلالی حرفهای خوبی است نمی‌گویم نباشد می‌خواهم بگویم چرا فقط آنها؟
10- سرود اصلی ما اذان است
2- اذان از حنجره اشخاص خوش صدا از همه جا پخش می‌شود. مؤذنین افتخار کنند که مؤذنند امیر المومنین(ع) رفت پیش پیغمیر(ص) چانه زد که امام حسن و امام حسین(علیهما السلام) اذان بگویند فرمود نه اذانی را که بلال بگوید پیداست اذان یک مقام است. روایت داریم کسی که اذان می‌گوید انگار دارد در جبهه شمشیر می‌زند.
پیغمبر(ص) فرمود خداوند چند چیز را به من هدیه کرد اذان، نماز جمعه، نماز جماعت چطور ما این همه گروه سرود داریم؟ این فکرها و پول‌هایی که خرج تواشیح می‌شود، خرج سرود می‌شود یک مقداری از آن خرج مسیر اذان بشود. سرود اصلی ما اذان است خدا نکند یک مرتبه حساب کنیم چندین هزار گروه سرود در جمهوری اسلامی هست اما یک گروه اذان نیست. البته الحمدالله اینطور نیست گروه اذان هم داریم اما اذان اصل است اصلاً داریم اگر توی گوش آدم بد اخلاق اذان بگویی خوش اخلاق می‌شود.
«و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته»