موضوع: صلـوات بر پیامبر
تاریخ پخش: 73/12/05
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آل محمد و علی اهل بیته.
امسال ماه رمضان جزء جزء نماز را تفسیر کردیم، از مقدمات نماز شروع کردیم. در این جلسه میخواهیم بحث صلوات داشته باشیم. چون در نماز بحث تشهد میگوئیم اللهم صل علی محمد و آل محمد.
1- صلوات بر پیامبر
راجع به صلوات نکاتی را خدمتتان میگویم اول اینکه آیه صلوات چیه؟ آیه صلوات این است «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» (احزاب/56) خدا و فرشتهها صلوات میفرستند بر پیغمبر، ای کسانی که ایمان آوردهاید حالا که خدا و فرشته صلوات میفرستد تو هم صلوات بفرست تو هم سلام کن وقتی خدا سلام میکند تو سلام نمیکنی؟ از این آیه یک درس مدیریت در میآید و آن اینکه یک مدیر وقتی میخواهد کاری را بخشنامه بکند اول باید خودش عمل کند بعد بخشنامه کند.
خدا میگوید خودم که خدا هستم صلوات میفرستم، مدبرات امر و دست اندرکاران هستی فرشتهها هم صلوات میفرستند، بعد بخشنامه میکند. وقتی میگویی دستهایت را بشوی غذا بخور. اول پدر و مادر دستهایشان را بشویند بعد به بچه بگویند دستهایت را بشوی، مدیر مدرسه اگر میخواهد که بچهها بروند نماز بخوانند اول مدیر و معلمها بروند صف اول بایستند بعد خود بچهها هم میروند، اما اگر مدیر فقط بخشنامه کند بخشنامهاش زوری ندارد. از این آیه این استفاده را میکنیم که اگر خواستی کاری را به کسی بدهی باید اول خودت انجام بدهی.
سیمای صلوات: ما اگر بدانیم که پیغمبر چقدر زحمت کشیده است. خودمان صلوات میفرستیم. من رفته بودم کره شمالی از موزه جنگ دیدن کردم. تانک و توپ و هواپیماهایی که ساقط شده چون آمریکا به آنها هم حمله کرده است، در موزه دیدم که یک تنه درختی گذاشتهاند و سوخته است. گفتم: این چیه؟ گفتند: درخت مقدس، با اینکه یک نفر مسلمان هم ندارند از دم کمونیست هستند خدا را هم قبول ندارند، گفتم شما که خدا را قبول ندارید. مقدس یعنی چه؟ گفتند زمانی که بمب خوشهای ریختند سر ما یک ماشین سرباز زیر این درخت بود این درخت در هنگام بمباران شیمیایی بمبها را به خودش جذب کرد درخت زغال شد اما ماشین سربازهای ما سالم ماندند چون این درخت فدا شد برای جان ما، ما این درخت را به آن میگوییم درخت مقدس، خوب اگر درختی سوخت تا مردم نجات پیدا کنند مقدس شد پیغمبر و اهل بیت سوختند تا ما از آتش پرستی. . . پس اگر درخت مقدس شد اولیاء خدا مقدس هستند آنها خیلی به گردن ما حق دارند.
2- مقام امامان
امام علی(ع) ضربت خورده است. آخرین سجده هایش خوابش میگیرد در خواب میبیند که پیغمبر میفرماید ما منتظر تو هستیم جای تو در بهشت است، حضرت از خواب بیدار میشود و گریه میکند. میفرماید پس شیعیان من چی؟ فاطمه زهرا هر شب جمعه تا صبح احیاء میگرفت و از سر شب تا صبح به امت پیغمبر و به امت پدرش دعا میکرد. ما اگر بدانیم که حسین قطعه قطعه شد سر به نی داد و تن به ذلت نداد تا به ما درس بدهد که اگر شما هم سر به نی دادید ولی تن به ذلت ندادید اشکال ندارد، اینها سوختند. ما باید بدانیم که اینها چه کردند، شما اگر بدانید که این چقدر زحمت کشیده قدرش را دارید.
3- اهمیت صلوات
روایتی داریم صلوات نور است و باز داریم که عبادت است. یک حدیث داریم که صلوات ذکر است «ذِکْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِبَادَهٌ وَ ذِکْرِی عِبَادَهٌ وَ ذِکْرُ عَلِیٍّ عِبَادَهٌ» (مستدرکالوسائل، ج 5 ،ص 283) یک حدیث دیگر داریم صلوات دعا است یک حدیث داریم که صلوات جزء نماز است «أَنَّ الصَّلَاهَ عَلَى النَّبِیِّ ص مِنْ تَمَامِ الصَّلَاهِ» (منلایحضرهالفقیه، ج2، ص 183) اگر میخواهید نمازتان تمام و کامل بشود نماز بی صلوات تمام نیست. حدیث دیگری داریم که صلوات وفا است، شما وقتی بر پیغمبر صلوات میفرستید یعنی من به آن میثاقی که در عالم بستهام وفادارم.
صلوات سنگینی بار عبادت است. چون روز قیامت برای هر کسی میزان است. منتهی میزان هر چیزی به یک چیزی است، میزان هندوانه کیلو است، میزان پارچه متر است، هر چیزی یک میزانی دارد. میزان انسان چیه؟ «وَنَضَعُ الْمَوَازِینَ الْقِسْطَ» (انبیاء/47) روز قیامت میزان است نه یعنی ترازو است و میآیند میکشند. یا عبادتها را میکشند، هر چیزی یک میزانی دارد ما مثلاً میگوییم که فلانی آدم میزانی است. یعنی همه کارهایش درست است. میزان اولیاء خدا هستند. در قرآن آیاتی داریم که در روز قیامت میزان مستقر میشود بعد امام فرمود میزان ما هستیم.
در زیارت امام علی(ع) هم یکی از جملات این است(السلام علیک یا میزان الانسان) علی جان! تو میزان هستی یعنی نماز ما با نماز علی، اخلاق ما اخلاق او، تربیت ما تربیت او، آنوقت چیزی که در میزان مؤثر است این صلوات میتواند اثر داشته باشد روایت داریم بهتر از برده آزاد کردن است.
4- صلوات دعاست
روایت داریم نزدیکترین مردم به پیغمبر کسانی هستند که بیشتر به پیغمبر صلوات میفرستند. صلوات خدا با صلوات ما فرق میکند، صلوات خدا کرامت و لطفی است که به او میکند، صلوات فرشتهها رحمت است، صلوات ما دعا است. مثل اینکه شما به یک روحانی که سلام میکنید میگوید جزاکم الله خیرا. مردم عادی میگویند: متشکرم! این سوپر دولوکسها میگویند: مرسی! به هر حال حقیقت همه یکی است، منتهی عبارتهای آن فرق میکند.
امام عسگری فرمود میدانید چرا خداوند ابراهیم را گفت خلیل الرحمن؟ بخاطر صلواتهایی که داشت. «مَنْ صَلَّى عَلَى النَّبِیِّ وَ آلِهِ مَرَّهً وَاحِدَهً بِنِیَّهٍ وَ إِخْلَاصٍ مِنْ قَلْبِهِ قَضَى اللَّهُ لَهُ مِائَهَ حَاجَهٍ» (بحارالانوار،ج91،ص70)حدیث داریم اگر کسی صادقانه صلوات بفرستد، خدا حاجت او را برآورده میکند. اتفاقاً به ما گفتهاند اگر میخواهید حاجتتان برآورده بشود قبل از دعا یک صلوات بفرستید بعد دعا کنید بعد از دعا هم یک صلوات بفرستید. با احترام اینکه اینطرف و آنطرف دعای شما صلوات است. دعای شما هم مستجاب میشود چون اینطرف و آنطرفش دعای مستجاب است. آن هم مستجاب میشود.
بعضی از صلواتها ممکن است به قدری زور داشته باشد که باعث آمرزش همه گناهان بشود. داریم که صلوات روشنی دل است. امام حسن(ع) فرمود گاهی دل آدم رنگ میگیرد گاهی دل آدم میگیرد، نمیداند چرا آدم گاهی قلبش میگیرد نمیداند چرا، ناراحت است صلوات برای روشنی آن خوب است. زدودن نفاق است صلوات، حدیث داریم کسی که به پیغمبر صلوات میفرستد خداوند به فرشتهها دستور میدهد که بر این انسان صلوات بفرستند.
کسی که صلوات بر محمد صلوات بفرستد، خداوند میگوید صلوات بر خودت، اگر کسی صلوات بفرستد خداوند به هستی میگوید که بر این درود بفرستید. حالا هستی شعور دارد؟ بله از نظر قرآن هستی شعور دارد، کل هستی شعور دارد. منتهی ممکن است ما مقدار شعورش را درک نکنیم.
قرآن میفرماید هدهد در آسمان پرواز میکرد آمد نزد حضرت سلیمان(ع) و گفت از از منطقهای پرواز میکردم که مردم آن خدا پرست نبودند یعنی هدهد توی آسمان میفهمد کی خدا پرست هست کی نیست. توی این عالم خبری است.
5- آثار و برکات صلوات
حدیث داریم صلوات باعث نجات آدم از آتش است، صلوات فرستادن آثار و برکات زیادی دارد خلاصه این آثار صلوات بر محمد و آل محمد است. ما در نماز باید بعد از تشهد صلوات بفرستیم، آدم وقتی روزی چند مرتبه گفت گواهی میدهم با توجه گواهی میدهد که من احدی را قبول ندارم جز او، به هر کس هم سلام میکند میگوید: چون بنده او بود سلام میکنم. اگر در خط او بود سلام میکنم. قانون، قانون او بود قبول میکنم. وقتی میگویم: او فقط اوست درسی که میخواهم بخوانم اگر او قبول دارد تجارتی که میخواهم بکنم اگر او راضی است یعنی همه کارهایم رنگ الهی دارد.
کسی که از کارخانه توحید بیرون میآید همه کارهایش باید رنگ توحید داشته باشد. اما اوقات صلوات، صلوات اوقات خاصی دارد:
6- کجاها صلوات بفرستیم؟
1- هنگام ورود و خروج مسجد، مسجد جای مقدسی است. وقتی میخواهند حرم امام رضا(ع) را غباروبی کنند. آدمهای عادی نمیروند مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری و نمایندگان خبرگان میروند، یعنی آدمهای پخته میروند. مسجد هم باید آدم پخته آنرا غبارروبی کند. خادم مسجد میدانید چیه؟ حضرت زکریا خادم مسجد بود، ابراهیم خادم مسجد بود، اسماعیل خادم مسجد بود، مادر مریم نذر کرد که وقتی بچهاش متولد شد. خادم مسجد بشود، خادم مسجد اینها بودند و همینطور که غباروبی امام رضا شخصیتها هستند. باید غباروبی مسجد هم شخصیتها باشند خادم خیلی مهم است. مسجد مهم است.
2- هر وقت یادی از پیغمبر شد ذکرش با صلوات باشد.
3- وقت ذبح کردن.
4- بعد از نماز.
5- وقتی آیه «ان الله…» را میخوانید.
6- شب جمعه.
7- روز جمعه.
8- بعد از نماز جمعه.
9- ماه رمضان.
10- هنگامی که میخواهی دعا کنی.
7- چگونه صلوات بفرستیم؟
اینها زمانهای ویژهای است برای صلوات، اما کیفیت، چه جوری صلوات بفرستیم؟ در صلوات حتماً باید آل محمد هم باشد، حدیث داریم صلوات ابتر نفرستید. یعنی صلوات ناقص، ما چهار تا کتاب مهم داریم بعد از قرآن و نهج البلاغه و صحیفه کافی و تهذیب و من لا یحضر و استبصار، سنیها شش تا کتاب دارند که مهم هستند توی این شش تا کتاب مهم با چشمان خودم دیدم که تمام سنیها نوشتهاند. صلوات که میفرستید بگوئید اللهم صل علی محمد و آل محمد آن وقت اگر کسی یکوقت آل محمد را نمیگوید پیداست ایشان سنی هم نیست.
صلوات با صدای بلند باشد، روایتی داریم کسی که آل محمد را در صلوات اضافه نکند. خدا میگوید: «لَا لَبَّیْکَ وَ لَا سَعْدَیْک»(بحارالانوار،ج47،ص16) این صلوات قبول نیست. اگر کسی نماز بخواند و صلوات نفرستد نماز او قبول نیست. حدیث داریم اگر کسی اسم پیغمبر را شنید و صلوات نفرستاد این جفا کرده است یعنی قدردانی از زحمات پیغمبر نکرده است یعنی پیغمبر با باقیها یک جور است. حدیث داریم هر کس خدا به او پسر داد اسم او را محمد بگذارد. احترام به محمد و آل محمد اینها ارزش است.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»