تولی و تبری

بحث این جلسـه ما درباره تبری است، یعنی انسان نمیتواند بی تفاوت باشد بعضی‌ها هستند خوبی را خوب میگویند بدی را بد میگویند بعضی‌ها فقط خوبی‌ها را میگویند اما بدیها را نمیگویند بعضی‌ها نه خوبی را میگویند نه بدی را بعضی‌ها بدی را میگویند خوبی را نمیگویند.

ما در اسلام تشوق داریم، کسانی که میآمدند زکات و مالیات را به پیغمبر میدادند خدا به پیغمبر میگوید «وَصَلِّ عَلَیْهِمْ» (توبه/103) بر اینها درود بفرست، چرا؟ «إِنَّ صَلَاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ» (توبه/103) تو که درود میفرستی دلشان خوش میشود تشویق کن، بدی را هم همانطوری بگو که خدا گفته، اگر شما با اشاره میتوانی به من بفهمانی که من گناه نکنم حق نداری داد بزنی، حتی پدر و مادر، دختر و پسر توی خانه خلاف میکنند روبه روی مهمانها پدر میتواند به دخترش بگوید بیا و او را ببرد توی اتاق دیگر و بگوید این کار تو خلاف بود میتوانی مخفیانه بگویی یکمرتبه روبروی مهمانها داد میزنی توهین کردن درست نیست اگر بنده توی ماشین میتوانم خلافی را تنگ گوش راننده یا مسافر یا بغل دستیام بگویم از عقب ماشین حق ندارم داد بزنم کسی که میتواند بدون آبروریزی جلوی فساد را بگیرد حق ندارد داد بزند حتی جنایتکار را حق نداری به او داد و بیداد بگویی.

زن زنا کاری را که روبروی چشم مردم زنا کرده بود او را آورند که ادب کنند، باید شلاق بخورد وقتی داشتند او را تنبیه میکردند یک کسی بد و بیرا هم به او گفت امام فرمود حق دارید تنبیه کنید اما حق ندارید حرف زشت بزنید.

امام صادق (ع) سالها با شخصی رفیق بود بعد دید این به یک نفر فحش مادر داد به نوکری که داشت، امام فرمود چرا فحش دادی؟ گفت آقا این مادرش مسلمان نیست طوری نیست که فحش بدهی، فرمود مادر ایشان مسلمان نیست اما شما حق ندارید فحش بدهید. اسلام میگوید اگر کسی آبروی کسی را ریخت گفت برو تو که اهل زنا هستی برو تو که… عبارتی گفت و نسبت ناروایی داد حدود اسلام چند تا است؟

شخصی میگفت اگر کسی غیبت کسی را بکند همه خوبی هایش از بین میرود چرا؟ گفتم برای اینکه آن طرف هم چند سال زحمت کشیده تا آبرو درست کرده بود حالا این با یک غیبت آبروی چندین ساله اش را میبرد. حضرت علی (ع) در جنگ دید که یکی از طرفدارهایش فحش داد به آن طرف دیگر، حضرت فرمود دشمن است شمشیر میزند شمشیر میزنی، اما فحش نده من دلم نمی‌آید که یاران علی بد زبان باشند حتی به دختر حتی به پسر.

تبری یعنی چه؟ یعنی انسان بدی را که دید عکس العمل نشان بدهد اگر میشود با دست جلوی فساد را بگیرد، اگر نمیشود با قدرت، و اگر با قدرت و زبان هم نمیتواند قلباً، باید عکس العمل داشته باشد و بی تفاوت نباشد. من چند تا آیه مینویسم که آدم بی تفاوت بد است و آدم حتماً باید از دشمنان خدا دوری کند.

«إِذَا سَمِعْتُمْ آیَاتِ اللَّهِ یُکْفَرُ بِهَا وَیُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ» (نساء/140) اگر در یک جلسه‌ای نشستید و دیدید در آن جلسه به مردان خدا، به قانون خدا، به راه خدا، نیش میزنند شما حق ندارید آنجا بنشینید نگو حالا ببینیم چی میخواهند بگویند. بعد از انقلاب به قدری به شخصیت‌ها و افراد تهمت میزنند که… اینها درست نیست.

در رژیم قبل یکی از نمایندگان مجلس شورا آمده بود خدمت امام گفت آقا فلان قانون ضد اسلامی میخواست توی مجلس شورا تصویب بشود من از آن جلسه رفتم، بیرون امام فرمود این کافی نیست شما باید جلسه را به هم بزنید، انسان اگر قدرت دارد و شخصیت حقوقی دارد باید جلسه را به هم بزند حالا یکوقت کسی امکانات برایش نیست خودش باید بیرون برود اما اگر یک نفر وکیل است نماینده ملت است و شخصیت حقوقی دارد این حق دارد جلسه را به هم بزند البته در یک شرایطی درست است و در یک شرایطی هم درست نیست.

«مَا کَانَ لِلْمُشْرِکِینَ أَنْ یَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ» (توبه/17) مشرکین حق ندارند مساجد را آباد کنند یعنی اگر مشرکین خواستند به تو کمک هم بکنند کمک آنها را قبول نکن. دشمن حضرت علی (ع) برای یکی از طرفداران حضرت علی حلوا فرستاد برگرداندند. گاهی هبه‌ها و هدیه‌ها باید کنترل بشود یکی از افسرها سحر غذا درست کرده بود آمد در خانــه حضرت علی (ع) در زد و غذا را داد حضرت فرمود این غذا را دادی که اگر فردا خلاف کردی من جلوی تو را نگیریم درست نیست برگردادن، اسم آنرا طارق گذاشت یعنی ستارهای که شب پیدا میشود امام اسم این افسر را طارق گذاشت یعنی شب پیدایت شد این کاسه حلوا را شب آوردی.

شخصی رفته برای اسلام کارهایی انجام داده پولی هم برای حکومت اسلامی آورده به امام داد و گفت آقا اینرا خرج عزت اسلام کنید یک دو هزار تومانی هم به خودم بدهید کادو، امام فرمود اگر توی خانه ات نشسته‌ای به تو میدادند؟ گفت نه، فرمود پس آن پولی را هم که به تو داده‌اند بخاطر اسلام داده اند.

اگر جایی زلزله آمد و سیل آمد و مشرکین خواستند دست به ساختمانهایی بزنند ولی این ساختمانشان برای اینکه هدفشان را پیاده کنند شما باید مواظب این جهت ها باشید. منافقینی که همه اش کارشکنی میکنند در مقابل اسلام و رهبر اسلام قانون اسلام را میگویند نه، کمک‌های اینها هم باید مورد قبول قرار نگیرد. «وَلَا تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِنْهُمْ مَاتَ أَبَدًا» (توبه/84) اگر یکی از اینها مرد به جنازه اش نماز نخوانید نگوئید حالا که مرده برویم توی ختم او مرده فاسق. یکوقت در یک شهری یکی از این افراد ناجور مُرد روحانیون آنجا تصمیم گرفتند که در مراسم شرکت نکنند آقا به هر دری زدند کسی نیامد مردم میگفتند آقا این شغل ساواکی به قدری خراب است که به مرده اش هم نماز نمیخوانند، این خیلی اثر تربیتی داشت. بر اینها نماز نخوانید یعنی بی تفاوت نباشید باید شدت عمل نشان داد.

ما فامیل یا همسایه‌هایی داریم که ضد مکتب ما هستند و کارشکنی میکنند اولاً نباید هر کاری انقلابی باشد قرآن میفرماید اگر انحرافی دیدید حرکت شما قهر آمیز نباشد راه اصلاح این است اگر انحراف دارد او را بسوی خدا دعوت کن «ادْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَهِ وَالْمَوْعِظَهِ الْحَسَنَهِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (نحل/125) با استدلال و نصیحت، اخلاقی، اگر عدالت میخواهی در اسلام هست، الگو میخواهی در اسلام هست، چه کمبودی در امام علی هست؟ یک خورده استدلال بیاورید بعد هم موعظه بعد هم اگر دیدیم خشونت و سماجت و تبعیض ما هم مجادله کنیم به بهترین وجه.

گروههایی قائل به این هستند که تمام حرکات باید انقلابی باشد، اسلام میفرماید اول حرکت استدلالی، بعد هم حرکت روحی و روانی و اخلاقی، عاقبت حرکت قهر آمیز، برخلاف آنهایی که میگویند هر حرکتی باید انقلابی باشد. اینقدر در کشور ما هستند جوانهایی که گول خوردهاند یا لجبازی میکنند آدمهایی که لجبازی میکنند مثل کسانی هستند که خودشان را به خواب زدهاند اگر آدم خواب باشد صدایش بزنی بیدار میشود اما اگر خودش را به خواب بزند لگد هم توی شکمش بزنی بیدار نمیشود قرآن میفرماید اگر شنیدید که آیات خدا مورد کفر است و مورد استهزاء است بلند شوید و از جلسه بروید، اگر مشرکین و منافقین میخواهند کمک کنند و در سایـه کمک میخواهند مکتب شان را پیاده کنند کمک اینها را برگردانید اگر یکی از منافقین و مشرکین مُرد و خواستند از برنامه‌های عزاداری و مراسم سوء استفاده کنند به جنازه شان نماز نخوان با مخالفین برخورد قهر آمیز نداشته باش اول برخورد استدلالی بعد موعظه‌ای بعد انقلابی.

یک نفر را پیدا نمیکنید که از اسلام فرار کرده باشد و اسلام را شناخته باشد، تمام افرادی که پشت به اسلام میکنند میخواهند اسلام را نشناسند فقط گیرشان سر مسلمانهاست، یک کسی از مسجد آمد بیرون گفتند تو که هنوز نمازت را نخوانده‌ای چرا برگشتی گفت من رفتم نماز جماعت بخوانم دیدم یک ربا خوار آنجا نشسته من بدم آمد از مسجد برگشتم، گفتند نماز جماعت را برگزار کنید اما اعتراض کنید و تصمیم بگیرید به این آدمی که ربا خوار است سلام نکنید شما چرا از مسجد بیرون میروید بروید توی مسجد و او را از مسجد بیرون کنید، بسیاری از اینهایی که پشت به اسلام میکنند اینهایی هستند که اسلام را نشناخته اند.

گاهی در همسایه و دوستان و فامیل‌های ما افراد منحرفی هستند برخورد ما با اینها چی باشد؟ قرآن میگوید واجب است از اینها منزجر باشید واجب است اینها را از خودتان دور کنید، حالا اگر وابسته‌های فامیلی و عاطفی است چه کنیم؟ قرآن میفرماید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَکُمْ وَإِخْوَانَکُمْ أَوْلِیَاءَ إِنْ اسْتَحَبُّوا الْکُفْرَ عَلَى الْإِیمَانِ» (توبه/23) یعنی پدر و برادر را دیگر سرپرست خودت قرار نده سرپرستی پدر و مادرت را قبول نکن اگر ترجیح دادند کفر را بر ایمان، گروه‌ها و جمعیت‌هایی که مسیر آنها مسیر شما نیست اول باید با استدلال با آنها برخورد کرد بعد اخلاق و نصیحت و بعد مجادله و بعد آیه میفرماید ای مسلمانها نگیرید پدرانتان را و نگیرید برادرانتان را سرپرست خودتان، اگر دیدید پدر و مادر ترجیح دادند کفر را بر ایمان بی تفاوت نباشید.

فلسفـه زیارت هم این است که میرویم میگوئیمای حسین جان «سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ» با دوستان تو دوست هستم «وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُمْ» با دشمنان تو دشمن هستیم و این قرارداد باید همیشه باشد که گوش به فرمان حق باشیم.