موضــوع: تقلید-1، رمضان73
تاریخ پخش: 73/11/12
بسم الله الرّحمن الرّحیم
لهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی
بیننده‌های عزیز خوشحالم که شاگردان ممتاز دبیرستانی شرکت کنندگان در مسابقات قرآن، بحث را روز دوازده بهمن می‌بینند که روز اول ماه رمضان است و روز اول دهه فجر من چند دقیقه در این زمینه صبحت می‌کنم بعد هم بحثم را ادامه می‌دهم بحث‌های ما تقریباً بیست و هشت دقیقه طول می‌کشد.
1- چرا روزه می‌گیریم؟
بحث ما امسال احکام است، منتهی به سبک جدید امروز، چون روز اول ماه رمضان است من راجع به ماه رمضان یک کمی صحبت کنم «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمْ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» (بقره/183) آیه وجوب روزه همین است از «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» می‌فهمیم که قانون روزه در مدینه نازل شده است هر چه «یَا أَیُّهَا النَّاسُ» معمولاً در مکه است.
پیغمبر سیزده سال مکه بود و ده سال مدینه بود، امام صادق(ع) می‌فرماید«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا» آدم را تحریک می‌کند که گوش بدهد، و ای کسانی که ایمان آورده‌اید، خستگی را از تن آدم به در می‌کند. مثل اینکه پدری به بچه‌اش می‌گوید عزیزم، ای کسانی که رشد کرده‌اید و به من ایمان آورده‌اید، تکلیف یک ارزش است، دختر نه ساله وقتی به تکلیف می‌رسد برای او ارزش است، مثلاً فیل به تکلیف نمی‌رسد، شتر به تکلیف نمی‌رسد، انسان به تکلیف می‌رسد، همین پیداست که تکلیف یک ارزش است خوردن ارزش نیست، چون حیوانها هم می‌خورند.
«أَأَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا‌ام السَّمَاءُ بَنَاهَا» (نازعات/27) تو سنگین‌تر هستی یا کوه؟ تو بزرگتر هستی یا آسمان؟ انسان از نظر مادی مهم نیست آنکه مهم است ارزش است دخترها زودتر به سن تکلیف می‌رسند پیداست که اسلام ارزشی برای دخترها قائل است مثل سالنی که می‌گویند خانم‌ها را زودتر غذا بدهید خانم‌ها زودتر بروند.
«کُتِبَ عَلَیْکُمْ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» روزه بگیرید حالا روزه مال مسلمانها است؟ نه، همه دینها روزه داشتند، روزه خانه تکانی است، رمض یعنی سوزاند، رمضان یعنی گناه سوزی، ماه رمضان یعنی ماه گناه سوزی انسان. موادی در بدنش هست که نه جذب می‌شود و نه دفع می‌شود بعنوان یک چربی زیادی ذخیره می‌شود. وقتی آدم گرسنه می‌شود این از راه تنفس بیرون می‌آید ولذا دهان آدمهای روزه دار دم غروب بو می‌دهد، چون این مواد زیادی بدن می‌سوزد و از راه تنفس دفع می‌شود. اگر روزه بگیرید تقوایتان بیشتر می‌شود، آدم وقتی پیراهن سفید پوشید خودش روی زمین آلوده نمی‌نشیند.
زمان طاغوت رئیس شهربانی آن شهر آمار می‌داد که در ماه رمضان آمار جرم کمتر است، گناه انسان یا از شهوت است یا از غصب، گرسنگی شهوت و غضب را پائین می‌آورد. ماه رمضان ماه مهمی است یک آیه خواندن در ماه رمضان ثواب یک ختم قرآن دارد، ماه نور است، نماز در ماه رمضان قبول است، آدم یک نفر را افطار بدهد چقدر ثواب دارد، یک نفر گفت یا رسول الله پول نداریم فرمود افطاری بده ولو به نصف خرما، افطاری‌های ساده ولی پرجمعیت، ماه رمضان سنت سحر خیزی در انسان زنده می‌شود، در طول سال آدم خوابیده است اما ماه رمضان سحرخیز است ماه رمضان آدم وقت شناس می‌شود اول افطار، اول سحر، وقت شناسی، اینها همه از برکات ماه رمضان است.
2- چرا باید تقلید کنیم؟
بحث احکام را هم از تقلید شروع می‌کنیم: چرا ما باید تقلید کنیم؟ هستی بیهوده خلق نشده است، این یک اصل مسلّم است «رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا» (آل عمران/191) ما بازیگر نیستیم، هستی هدف دارد، و گل سرسبد هستی هم انسان است، در ساختن ما انواع دقت‌ها به چشم می‌خورد باید راهی را برویم سه تا راه هست 1- هر چه میل خود ما است 2- هر چه میل دیگران است 3- هر چه رضای خداست، انسان باید یک کاری را بکند راه اول غلط است، برای اینکه انسان خیلی وقتها از یک چیزی خوشش می‌آید و به صلاح او نیست، هر کسی در عمرش هزاران بار کاری می‌کند و بعد پشیمان می‌شود، راه دوم هم غلط است، همرنگ جماعت شدن غلط است، دیگران هم مثل ما هستند و اشتباه می‌کنند، راهی را باید برویم که. . .
3- هدایت تکوینی و تشریعی
خدا در حیوانها راهش را بعنوان غریزه قرار می‌دهد، مثلاً زمین به دور خودش می‌چرخد به دور خورشید هم می‌گردد «کُلٌّ فِی فَلَکٍ یَسْبَحُونَ» (یس/40) هر کره‌ای در مدار خودش حرکت می‌کند هیچوقت هم پشیمان نمی‌شود، درخت انگور انگور می‌دهد هیچوقت هم پشیمان نمی‌شود، خطا هم ندارند، همه هستی در یک مداری حرکت می‌کند و ضعف و پشیمانی ندارد این بدبخت بیچاره انسان است که در یک روز چند بار اشتباه می‌کند.
خداوند دو راه برای رضای خودش دارد 1- در هستی اجباری 2- در انسان اختیاری، زمین راهی را می‌رود که دست خودش هم نیست که کند یا تند کند ولی راه انسان اختیاری است به دلیل پشیمانی، اینکه آدم در یک کاری پشیمان می‌شود دلیل بر این است که اختیار داشتم می‌توانستم انجام بدهم یا انجام ندهم حالا پشیمانم که چرا انجام دادم یا انجام ندادم پشیمانی دلیل بر اختیار است، شک هم دلیل بر اختیار است، انتقاد هم دلیل بر اختیار است، همینکه می‌گویند چرا انجام دادی؟ یعنی می‌توانستی انجام ندهی و شک هم دلیل بر این است که ما اختیار داریم.
خداوند برای ما پیغمبر فرستاده است، راهنما فرستاده، راه خدا راه انبیاست، ما از کجا بدانیم این پیغمبر است؟ از راه معجزه، پیغمبر از دنیا رفت چه کنیم؟ امام، امام اگر از دنیا رفت و شهید شد بعد از امام چه کنیم؟ فقیه عادل، بحث امروز ما تقلید است چرا تقلید کنیم؟ راهی را باید برویم، راه خودمان و دیگران هم نه، راه رضای خدا، راه انبیاست.
خط تقلید به خط خدا می‌خورد برای اینکه ما از مجتهد تقلید می‌کنیم. حرفهای مجتهد فتوکپی حرفهای امام است. امام حرفهایش فتوکپی حرفهای پیغمبر است. پیامبر فرستاده خداوند متعال است پس راه تقلید راه خداست، مسئله تقلید یک مسئله عقلایی است در تمام دنیا کارهایشان را به کارشناس می‌دهند در تقلید هم باید دین را به کارشناس دین داد. هیچ کس در دنیا نیست که تقلید نکند.
4- تقلید نادرست
یک تقلید تقلید منفی است، دختر عمویم بعد از لیسانس ازدواج کرد من هم باید لیسانس را بگیرم و ازدواج کنم! پسر عمویم چنین شغلی دارد شما چکار به پسر عمویت داری؟ ما خیلی وقتها تقلید‌مان منفی است. شلوارهای تنگ برای کلفت و برای باریک گشاد می‌دوزد. می‌گوید این مد است. مد یعنی تقلید احمقانه. می‌رود سلمانی می‌گوید سرم را آلمانی بزن پشت آنرا ژاپنی سبیل‌ام را فرانسوی. اختیار سبیل و ریش‌اش دست خودش نیست، یکی از برکات انقلاب این بود که امام آمد و خیلی از مرزها را شکست. ما باید خودمان فکر کنیم.
الان در جامعه ما تقلید مثبت همین تقلید از مراجع است، باقی تقلید‌ها همه منفی است، آن سیگار می‌کشد این هم سیگار می‌کشد. تقلید از نیاکان در قرآن آیات زیادی داریم که می‌پرسند چرا بت می‌پرستی؟ می‌گوید پدرم بت می‌پرستید. خوب تقلید از نیاکان، آثار باستانی آنجایی که ارزش است ارزش است، وگرنه خیلی جاها ارزش نیست ورود امام یعنی شکستن دو هزار و پانصد سال شاهنشاهی، خیلی رشدها غلط است. سرطان هم رشد می‌کند اینکه ارزش نیست، برگشت و مرتجع بودن همه جا بد نیست. آدمی که مریض می‌شود می‌رود پیش دکتر که او را به حالت اول برگرداند این برگشت خوبی است. درانقلاب ما مسئله تقلید زنده شد.
تقلید فقط در نماز و روزه نیست، رمز اینکه انقلاب ما پیروز شد اینست که تقلید آمد توی مسائل سیاسی. مورد تقلید هر عملی است که مستحب یا واجب یا مکروه یا حرام باشد باید تقلید کرد. در انتخابات شرکت بکنیم یا نه؟ ببینیم مرجع چه می‌گوید، تحصن بکنیم یا نه؟ هرچه مرجع می‌گوید، امام در فرانسه بود فرمود شیر نفت را ببندید تقلید کردند. گفتند: چشم. بعد کمر شاه شکست. حکومت نظامی شد و گفتند هیچکس از خانه بیرون نیاید امام فرمود از خانه بیرون بیایید. آمدند بیرون. رمز اینکه شاه سقوط کرد این بود که ما تقلید کردیم.
بچه اگر دستش توی دست بابا باشد آدمهای هرزه می‌گویند این دستش توی دست باباش است نمی‌شود او را دزدید همینکه دستش را از دست باباش در آورد می‌شود او را دزدید، امت اسلامی تا مادامی که دستشان توی دست ولی فقیه باشد نمی‌شود با آنها کاری کرد. فقیه فتوا می‌دهد که استعمال دخانیات ممنوع است. ناصر الدین شاه کله می‌شود. باسمه تعالی شیر نفت را ببندید. دولت فلج می‌شود. ما وقتی سرنخ تقلید را پیدا کردیم عزیز شدیم، ماه رمضان نفس کشیدن ثواب «سبحان الله» دارد خوابیدن عبادت است یک آیه قرآن خواندن ارزش ختم قرآن دارد.
اینکه می‌گویند رنگ بچه‌ام زرد شد. ما روزه می‌گیریم که رنگ‌مان زرد شود اگر ضرر دارد بخورد اما صرف اینکه بی حال شده است طوری نیست افطاری می‌خورد سر حال می‌آید، حتی خانه‌هایی که یک نفر روزه می‌گیرد خودش به تنهایی روزه بگیرد. ابراهیم یک نفر بود حتی عمویش هم بت پرست بود. حضرت نوح و لوط زن و بچه‌شان منحرف بود. امام کسی است ولو همه اطرافیانش هم کج بروند این صاف راه برود.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»