موضوع: انگیزه و نیت -1
تاریخ پخش: 71/10/03
بسم الله الرحمن الرحیم
ما در زمانی بحثمان پخش می‌شود و بیننده‌ها می‌بینند که سالروز(یعنی سال نو میلادی) تولد حضرت عیسی(ع) که چهارم دی است و تولد امام باقر(ع) که پنج دی است تولد این اولیاء خدا را تبریک می‌گوئیم و مبارک باشد انشاء الله بر مسیحیها و مسلمانان. . . . از طرفی شهادت آیت الله غفاری و سالگرد نهضت سوادآموزی هستیم هفت دی این مناسبت هم حالا که در خدمت خواهران و برادران نهضت سوادآموزی هستیم یک گزارشی که در این 13 سال من چند دقیقه بگویم ولی موضوع بحثم که بدرد همه هم می‌خورد چیزی دیگری است.
1- گزارش مختصری از کار نهضت سواد آموزی
ما در نهضت سوادآموزی در این چند سال یعنی بخصوص این سال آخر، سال 71 نوسوادانی که در کلاسها شرکت کرده‌اند حدود 2 میلیون نفرند کلاسهایمان 138هزار کلاس داریم 75 هزار تقریباً آموزشیار داریم. 27هزار و خورده‌ای روستا کلاس داریم سواد آموزان زیر 35 سال 76 درصدند.
برخلاف بعضی‌ها که خیال می‌کنند نهضت پولش را خرج پیرها می‌کند خیلی به ما گفتند آقا اینها دو روز دیگر می‌میرند این خیال می‌کند ما رفته‌ایم در قبر کلاس گذاشته‌ایم کلاس نهضت ما در پادگان‌ها بی سواد زیاد داریم در کارخانه‌ها کم کم بی سوادی برطرف می‌شود. خیلی از کارخانه‌ها دیگر بی سواد ندارد و اینهایی که غیر از کارخانه و پادگان می‌آیند کلاس 76 درصد آن زیر 36 سال است و به هر حال بیش از 160 هزار بچه سر کلاس‌اند. بچه‌هایی که کلاس نداشته‌اند آموزش و پرورش آنجا نبوده است در روستاها که آموزش و پرورش نیست و بچه هایشان هم بی کلاس می‌مانند ما از آن بچه‌ها 160 هزار کلاس برای آنها گذاشته‌ایم. کلاس هر آموزشیار به طور متوسط 14 نفر است. نهضت سوادآموزی پارسال در دنیا نفر دوم شد که شاید بگویید اول شد چون داورها خودی نیستند بیگانه هستند و داورهای بیگانه اگر بتوانند یک جایی حق کشی کنند ممکن است حق کشی کنند بهر حال ما سوء ظن هم نداشته باشیم ولی ما پارسال کشور دوم شدیم در دنیا و مدال افتخاری به نهضت سواد آموزی ایران داده شد البته درجه واقعی را خدا باید بدهد «لَهُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ» (انفال/4) نهضت سوادآموزی امسال بیشترین کسانی که سرکلاس آن هستند کسانی هستند که کلاس دوم و سوم و پنجم می‌خوانند دوره‌های تکمیلی و پایانی هر معلم 180 ساعت کلاس می‌بیند بعد می‌رود سر کلاس اینطور نیست که از تو خیابان صاف برود معلم بشود. اول روش می‌بیند بعد از اینکه دوره دید معلم می‌شود. نهضت سوادآموزی مفتخر است که خواهرانش که 64 هزار نفر خواهر دارد همه با حجاب کامل هستند الحمد الله. در طول سالها که گرد و خاکها و خطهای سیاسی بود نهضت سوادآموزی مفتخر است که در هیج خط خاصی جز خط امام و ولی امر نبوده الحمد الله. در اوجی که مردم گله داشتند و ناراضی بودند از بعضی از جاها. کمترین شکایت از نهضت سوادآموزی شده الحمد الله. ما مفتخریم در کنار خواندن و نوشتنی که یاد می‌دهیم آموزشیارهای ما گاهی مسئله‌ای گاهی حدیث، یا داستان و راستانی یا آموزش خانواده‌ای در کنار نکات بهداشتی اخلاقی، فقهی کنار درسشان این مسائل هم گفته می‌شود.
این یک سازمان تبلیغات است به حساب به هر حال با یک قیمت بسیار کمی کار بسیار بزرگی را می‌کند و من سجده کردم و خدا را شکر کردم که در جمهوری اسلامی در نهضت سوادآموزی هستم. هفت دی که در آستانه هفت دی بیننده‌های عزیز بحث را گوش می‌دهند این سیمای فشرده‌ای بود از عملکر نهضت سوادآموزی بار مهم آن را آموزشیارهای ما دارند که 64 درصد در روستاها هستند. بعضی هایشان در روستاها می‌خوابند بعضی در مناطق بسیار کوهستانی و برف گیر ما از پشت همین دوربین به تک تک آنها سلام می‌کنیم و تشکر می‌کنیم. خداوند انشاء الله اجرتان دهد و ما مفتخریم که آمار بی سوادی یکی دو سال است رو به سرازیری آمده هم آموزش و پرورش تلاش می‌کند که بچه‌هایی که در روستاها معلم نداشتند برایشان معلم بفرستد هم نهضت. انشاء الله در آینده نزدیکی بیسوادی به حداقل خواهد رسید.
2- تحلیل قرآن از حضرت عیسی و مسیحیت
تولد حضرت عیسی که سالگرد تاریخ میلادی است حضرت عیسی در قرآن سوره‌ای داریم بنام سوره مریم آن مقدار که از مریم و عیسی در قرآن تجلیل شده بقدری تجلیل شده که نجاشی مسیحی وقتی سوره مریم را جعفر طیار برایش در حبشه خواند چنان اشک ریخت و این مسیحی بزرگوار مسلمان شد در قرآن از مسیحیها تعریف شده نوشته است نزدیکترین افراد به شما مسیحیها هستند.
کما اینکه دورترین افراد به شما یهودی ها هستند دل مسیحیها به ما نزدیکتر است آمادگی آنها برای پذیرفتن حق بیشتر است من خودم در این چند ساله‌ای که در تلویزیون هستم از دختر و پسرهای مسیحی تلفنهایی که شده راجع به گرایش‌هایی نسبت به بعضی مطالب ما که داشتند تشکرهایشان و گرایش‌هایشان بیشتر بوده بهر حال حضرت عیسی(ع) پهلوی ما عزیز و محبوب است سالگرد تولد ایشان را به همه امت و هموطن‌های مسیحی تبریک می‌گوئیم.
3- ارزش عمل با نیت است
و اما موضوع بحث ما، بحث نیت است. خیلی بحث مهمی است. از بحثهایی که بسیار ساده است و بسیار هم مهم مسئله نیت است موضوع بحث. خوب یک جمله را نصفش را می‌گویم نصف آن را شما بگویید قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: «إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّیَّاتِ»(تهذیب‌الأحکام، ج1، ص83) تقریباً ایرانیها خیلی هایشان بلدند ارزش عمل با نیت است. حالا نیت می‌دانیم چیست؟ یعنی چه قصدی داریم راجع به نیت دارد می‌گوید. کسی نیت خوب داشته باشد بعضی‌ها می‌گویند ما کار نداریم کی چه کار است ما برای خرجی کار می‌کنیم اگر بهش بگویند آقا هدف شما از کار چیه؟ می‌گوید هدف ما خرجی، خرجی هیچی جز خرجی تو کله‌اش نمی‌رود. اصول دین چند تاست، سه تا: خوراک، پوشاک، مسکن. آرزوت چیه؟ قرعهکشی بانک، جوایز بانک. ازدواج بچه‌ام، گرفتن یک زمین، گاهی نیتها از خوراک و پوشاک و مسکن تجاوز نمی‌کند. گاهی نه نیت بالاتر از اینها ست. ما با نیت می‌توانیم کارهایمان را شکل بدهیم. روایات عجیبی داریم که برکات نیت خوب برایتان بگویم.
4- حسن نیت روزی را زیاد و شخص را محبوب می‌کند
برکات حسن نیت اگر کسی در همین نهضت سوادآموزی نیتش این باشد که من گامی بردارم برای اینکه بی سوادها باسواد بشوند البته ممکن است جایی دیگر حقوقش بیشتر باشد رفاهش کارش خیلی جاها حقوقش بیشتر از آموزش و پرورش است. اما خوب کاری به اندازه آموزش و پرورش ارزش دارد قَالَ الصَّادِقُ (ع): «مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ زِیدَ فِی رِزْقِهِ»(کافی، ج2، ص105) راجع به برکات می‌گوئیم که اگر کسی نیتش خوب باشد «زِیدَ فِی رِزْقِهِ»، «زِیدَ» زید یعنی زیاد می‌شود «زِیدَ فِی رِزْقِهِ» آدم خوش قلب خوش روزی است. حدیث داریم آدم خوش قلب را خدا خوش روزی قرار می‌دهد. قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع): «من حسنت نیته کثرت مثوبته و طابت عیشته و وجبت مودته»(غررالحکم، ص92) توفیق یعنی خداوند او را توفیقش را زیاد می‌کند. «طابت عیشته» یعنی زندگی دلگرمی دارد و شیرین. آدمهای پاک زندگیشان پاک است. آدمهای خبیث زندگیشان خبیث است. نه یعنی ماشین نداردها یعنی ممکن است زندگیش رو گونی باشد ساده است اما شیرین است. افرادی هستند حسن نیت ندارند. اصلاً تمام کارها که بر اساس مادیات است. من خودم یک جوان گفتم چرا داماد نمی‌شودبغل دستی‌اش گفت ایشان منتظر یه دختری است که پدرش سه تا شرط داشته باشد 1- میلیاردر باشد. 2- پیر باشد. 3- دو دفعه سکته‌ی ناقص کرده باشد که بعد از عقد این پدرخانم سکته یی بکند «وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ» (طلاق/3) ارث پدر زن. توکلش ارث پدرزنش.
آقا چرا همچین کاری می‌کنی. اگر این کار را بکنم. سرهنگ 2 بودم می‌شوم سرهنگ تمام. سرگرد باشم می‌شوم تیمسار. چرا این کار را می‌کنی اگر همچین بکنم همچین می‌شود. محبوبیت «وجبت مودته»، «طابت عیشته»، «وجبت مودته» آدم خوش نیت را خدا یک کاری می‌کند که مردم دوستش داشته باشند.
5- لطف به مقدار نیت است
«إِنَّ الْعَطِیَّهَ عَلَى قَدْرِ النِّیَّهِ»(نهج‌البلاغه، نامه 31) حدیث داریم لطف به مقدار این است که تو دلت چی می‌گذرد. در دل چه نیتی داری. حتی افرادی که می‌روند مکه. داریم افرادی که می‌روند مکه می‌گویند آرزوشان این است که اگر خدا توفیقشان داد باز هم بیایند افرادی هستند که می‌گویند بس است. ما یک بار واجب بود بس است به اندازه‌ای که چوب خط کنیم خط کردیم گاهی انسان می‌رود عمه و خاله‌اش را می‌بیند به خاطر اینکه صله رحم کند گاهی می‌گوید حالا برویم مادر را ببنیم اگر نرویم غر خواهد زد. آن کسی که می‌رود مادرش را می‌بیند برای اینکه می‌گوید اگر نرود نفرین می‌کند غر می‌زند. این دیگر نیتش خوب نیست.
ببین آقا همه‌مان می‌رویم توصف. منتهی دست نیت این است که کسی تو صف رفتنش ارزش دارد که می‌گوید من بروم تو صف تا حق مردم ضایع نشود. یکی می‌گوید اگر نروم تو صف مردم فحشم می‌دهند هر دو می‌روند تو صف. منتهی یکی از ترس فحش و یکی به خاطر حق دیگران ضایع نشود.
چاقوکش و جراح هر دو شکم پاره می‌کنند منتهی از چاقوکش پول می‌گیرند و به جراح پول می‌دهند. این دو تا فرق می‌کند یک کسی پایش خواب رفته بلند می‌شود همچین همچین می‌کند که پایش حال بیاید یک کسی اسم امام زمان می‌شوند پا می‌شود و احترام می‌گذارد. هر دو پا می‌شومد یکی به احترام حضرت مهدی(عج) و یکی پایش حال بیاید. اینها فرق می‌کند.
یک لیوان آب را که افرادی نمی‌خورند یکی نمیخورد که قهر کرده یکی نمیخورد تشنه‌اش نیست یکی نمیخورد تا چهارمی بخورد می‌گوید چهارمی تشنه‌تر است. یکی نمیخورد قهر کرده مهم نیست. یکی نمیخورد تشنه‌اش نیست این هم مهم نیست. یکی نمیخورد می‌گوید من نمی‌خورم تا چهارمی بخورد زنده باد آن. خیلی فرق می‌کند.
دم در پادگان چرا می‌آیی تو؟ خرجی. چرا می‌آیی تو؟ درجه. چرا می‌آیی تو؟ ترس. اصول دین چند تاست 3 تا. درجه، ترس، خرجی. اینها نیتهای پایین است نیت بالا چرا می‌آیی تو؟ امنیت مسلمین. سربازها تو سربازخانه چرا سربازی؟ بدبختی، گیرم می‌خواهم داماد شوم گیرم می‌خواهم شغل بگیرم. گیرم گیرم آقا این زورکی آمده تو ارتش به همین خاطر و لذا کلمه‌ای اجباری بهش می‌گویند این فایده‌ای ندارد. ارزش این است که بگوید بالاخره من که می‌خواهم 80 سال تو مملکت راحت باشم باید 2 سالش هم بهم پست بدهند بالاخره از 80 سال دو سالش به هم می‌رسد. اگر بناست مملکت 50، 60 میلیونی امن باشد من هم باید دو سه شب بیخوابی بکشم بله اصلاً من نخوابم تا مردم بخوابند چطور مردم نخوابیدند من خوابیدم حالا من نمی‌خوابم که مردم بخوابند این یک نیت است یک نیت این است که ما می‌خواهیم دنبال کار و کاسبی برویم اگر معافی نداشته باشیم کار و کاسبی به ما نمی‌دهند. خیلی فرق می‌کند.
کسی که برای نظم برود تو صف یا از ترس فحش. عشق به مادر برود مادرش را ببیند یا از ترس نفرین مادر بورد ببیند. ما طلبه‌ها گاهی یک کسی می‌گوید اگر پولش ندهیم فردا دعوتمان را قبول نمی‌کند این پول دادن که ارزش نیست از ترس است یک بار می‌گوید پولش ندهیم آبرویمان می‌ریزد، این هم ارزش ندارد. یک بار می‌گوید من که دارم او به من درس می‌ده من هم بهش 100 تومان بدهم چطور من از علم اون استفاده کردم اون هم از مال من استفاده کنه. نیتها خیلی به کارها رنگ می‌دهد.
6- خداوند خوش نیت را حفظ می‌کند
بیمه شدن اگر کسی خوش نیت باشه حدیث داریم خدا حفظش می‌کند. اگر خدا بداند یک کسی خوش نیت است. هنگام خطر مچش را می‌گیرد. دستش را می‌گیرد، آدم خوش نیت را خدا قول داده وقت خطر حفظش کند. آدم بدنیت را خدا قول نداده. داری می‌روی توی جاده، سنگی را می‌بینی که این سنگ ممکن است به لاستیکی برخورد کند. لاستیک بترکد.
شما سر سالم رفتی بیرون بگی خوب ما که سالم رفتیم ماشین عقبی هم چشمش کور به ما چه. اما یک وقت می‌گویی حالا که خدا دفع بلا از من کرد من پیاده بشوم سنگ را بگذارم کنار. اگر شما پیاده شدی بخاطر حسن نیت. سنگ را گذاشتی کنار، از صدها سنگ سالم رد می‌شوی اما اگر گفتی به من چه از این سنگ رد شدی سنگ دوم، حالت را می‌گیرد.
«یَا أَبَا ذَرٍّ هُمَّ بِالْحَسَنَهِ وَ إِنْ لَمْ تَعْمَلْهَا لِکَیْ لَا تُکْتَبَ مِنَ الْغَافِلِینَ»(مکارم‌الأخلاق، ص469) آدم خوش نیت اگر هم موفق به کاری نشود چون نیتش پاک است خدا بهش می‌دهد یک مرتبه دیدند پیغمبر اسلام می‌خندد یک نگاهی به آسمان کرد و خندید و گفتند یا رسول الله نگاهت چه بود، خندهات چه بود؟ گفت خداوند امر کرد فرشتگان عبادت فلانی را بنویسند. فرشته‌ها رفتند دیدند فلانی خواب است. گفتند این که عبادت نمی‌کند. خدایا این که عبادت نمی‌کند فرمود ایشان وقتهایی که سالم بود عبادت می‌کرد حالا به دلیل اینکه مریض شده است دیگر نمی‌تواند بنابراین نه که نماز واجب را، نماز واجب را باید خواند آن کارهای مستحب را که چون سالم بود انجام می‌داد حالا چون انجام نمی‌دهد چون نیتش این است که اگر سالم بود باز هم انجام بدهد گرچه نیتش این است شما برایش بنویسید اجر بنویسید. واقعاً می‌خواهد افطاری بدهد. واقعاً می‌خواهد سور بدهد. واقعاً می‌خواهد کمک کند، آهی می‌کشد حدیث داریم اگر این نیتش این باشد یعنی راست بگوید منتهی حالا نداشت بدهد خداوند به او اجر می‌دهد کنار جاده بنزین می‌خواهد نگاه می‌کند به آمپرش می‌گوید حیف که من بنزین ندارم اگر خدا بداند که اگر می‌داشت بهش می‌داد اجرش می‌دهد خوش نیتی.
برادران و خواهران بیایید خوش نیت باشیم برای همدیگر خیر بخواهیم. مگر نمی‌روی نانوایی یکبار هم نان بگیر بده طبقه بالا. در بزن بگو آقا دیدم نانوایی خلوت است یکی هم برای شما گرفتم به من چه مگر نوکرشم. حالا که داری کفش خود را واکس می‌زنی دستت هم واکسی شده کفش او را هم واکس بزن به من چه؟ تو می‌گویی به من چه همه مردم نسبت به تو می‌گویند به من چه. اگر خوش نیت باشی، هرکسی آب نیتش را می‌خورد این حدیث است.
7- دوست داشتن و ارزش قائل شدن برای شاگردان و زبردستان
اهرم برای عدالت قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع): «اسْتَعِنْ عَلَى الْعَدْلِ بِحُسْنِ النِّیَّهِ فِی الرَّعِیَّهِ وَ قِلَّهِ الطَّمَعِ وَ کَثْرَهِ الْوَرَعِ»(غررالحکم، ص341) اگر مردم بفهمند رهبر دوستشان دارد مردم فهمیدند که امام مردم را دوست داشت این مردم باور کرده بودند مردم امام را دوست داشتند. دانشجو اگر بفهمد که استاد دانشگاه ایشان را دوست دارد حاضر است از وقتش از جوانیش از عمرش از علمش مایه بگذارد یک دانشجو احساس کند که این دوستش دارد خیلی عجیبه. ما یک استادهی داشتیم قم، ایشان دخترش یا همسرش از دنیا رفت در تشییع جنازه یک مرتبه متوجه شد که الان وقت درس است به دوستانش گفت من دلم می‌سوزد بالاخره این همسر من یا دختر من بوده است ولی الان طلبه‌ها نشستند خبر ندارند که من مرده در کردم شما ایشان را تشییع کنید من بروم درس طلبه‌ها را بدهم بیایم ایشان آن روز که خانمش از دنیا رفت درس را تعطیل نکرد و بعد هم به طلبه‌ها گفت که من چند دقیقه که دیر کردم یک حادثه بسیار تلخی برایم پیش آمد خیلی هم ناراحتم اما دیدم شما منتظر نشسته‌اید گفتم عمر شما تلف نشود. من درس امروز را خلاصه می‌گویم که بروم دنبال تشییع جنازه برسم من وقتی این آقا را دیدم پهلویش هم درس خواندم خیلی ماتم برد که اینقدر آدم طلبه را دوست داشته باشد.
من یک مرتبه از آیت الله عظمی گلپایگانی خودم شنیدم فرمود گاهی که به من می‌گویند طلبه‌ها کم درس می‌خوانند به قدری غصه می‌خورم که تب می‌کنم و حال آنکه پدر داریم اگر بچههایش همه رفوزه هم بشوند تب نمی‌کند، داد می‌زند و فحش هم می‌دهد اما تب نمی‌کند. ولی ایشان فرمود من از غصه تب می‌کنم این را می‌گویند حسن نیت. دلش بسوزد لازم نیست که ما بچه خودمان مدرسه باشد همین که می‌بینید تو یک دبستانی بچه می‌روند نماز می‌خوانند با آب سرد، غصه بخوریم فردا بروید بگوئیم آقا من از شما رئیس مدرسه که نماز برگزار می‌کنید تشکر می‌کنم اما چون این بچه کوچولوها با آب سرد وضو می‌گیرند من ناراحتم من فردا یک آبگرمکن برای مدرسه می‌خرم ولو بچه من هم توی مدرسه شما نیست. اما کار کار خوبی است می‌خواهم کمک کنم این حسن نیت شما یک آبگرمکن است اما خدا می‌داند آنقدر مشکل از کار شما حل می‌شود حسن نیت.
ما گاهی وقتها تو غیر مسلمانها یک حسن نیتهای خوبی داریم خدا رحمت کند حاج شیخ عباس علی اسلامی را ایشان مدارسی داشت در ایران بنام جامعه تعلیمات اسلامی. مدارسی داشت ملی ایشان آمده بود نجف در میان طلاب من آن زمان طلبه نجف بودم در جلسه‌ای حرفی زد الان بیست سی سال است از آن حرف می‌گذرد حرف قشنگی زد. گفت ما در تهران یک نفر غیر مسلمان آمده به مدرسه مسلمانها پولی بدهد گفتند آقا شما که مسلمان نیستید. دوم هم که بچه‌ای این جا ثبت نام نمی‌کنید چون این مدرسه، مدرسه اسلامی است مدرسه اسلامی زمان شاه، دلیل اینکه این پول را آورده‌ای چیست؟ گفت راستش را می‌خواهید بچه‌ها را شما خوب تربیت می‌کنید و بچه‌های مدرسه شما همسایه ما هستند و ما بدلیل اینکه بچه‌های شما همسایه ما هستند همسایههای خوبی داریم من فقط بعنوان یک انسان آمده‌ام تشکر کنم. حالا مسلمان نیستم اسم بچه مرا توی مدرسه نمی‌نویسید ولی کار شما ارزش دارد.
لازم نیست که حتماً من از این نانوا نان خوبی بگیرم بگویم دست شما درد نکند. بگوئیم آقا این نانوا نانهایش خوب است گرچه محل ما نیست من نانواییام محل دیگر است اما تو نانوای خوبی هستی این تشکرها و حسن نیتها ارزش دارد. حدیث داریم بهترین کارها خوش نیتی است. معلوم می‌شود نیت هم کار است نشانه عقل. قَالَ الصَّادِقُ (ع): «إِنْ کُنْتَ عَاقِلًا فَقَدِّمِ الْعَزِیمَهَ الصَّحِیحَهَ وَ النِّیَّهَ الصَّادِقَهَ»(مصباح‌الشریعه، ص11) آدم عاقل این است که نیتش خوب باشد چون برای دنیا کار کردن دنیا می‌پرد.
8- دارنده حسن نیت هیچگاه شکست نمیخورد
شما مثلاً فرض کنید نیتت چیه درجه، مقام، پول. می‌پرد اصلاً آدم اگر حسن نیت داشته باشد هیچ وقت دماغش نمی‌سوزد هیچ وقت شکست ندارد. شما بعنوان دیدن یک مؤمن می‌آیی در خانه‌اش را می‌زنی نیت اجرش را داری اما اگر بگویی بریم قلیانی بکشیم، صوری بزنیم تا می‌گویند نیست داماغ سوخته میخریم. آدمی که برای خدا کار کند هیچ وقت دماغش نمی‌سوزد چه به نتیجه برسد چه نرسد خداوند ثوابش می‌دهد بنابراین دماغ سوختگی مخصوص آدمهایی است که حسن نیت ندارند اما اگر کسی حسن نیت داشته باشد هیچوقت دماغش نمی‌سوزد. آدمی که نیتش خوب است نسبت به کارها جدی است قوی برخورد می‌کند. حدیث داریم قَالَ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ (ع): «مَا ضَعُفَ بَدَنٌ عَمَّا قَوِیَتْ عَلَیْهِ النِّیَّهُ»(من‌لایحضره‌الفقیه، ج4، ص400) آدمی که تصمیم دارد قوت هم دارد. خیلی وقتها می‌گوئیم حال ندارم جان ندارم میدانی چرا جان نداری نیت نکردی. نیت کنی جان هم داری به شما می‌گویند چقدر می‌توانی بدوی می‌گویی یکی دو کیلومتر. یک گرگ دنبالت می‌کند چقدر می‌دوی 30 کیلومتر. یعنی این گرگ باعث شد شما جدی بگیری. جدی بگیریم زور پاهایمان بیشتر می‌شود. حدیث داریم اگر کسی قصه را جدی بگیرد زورش هم بیشتر می‌شود.
9- اگر نیت تغییر کند اراده خدا تغییر می‌کند
خیلی آدمها که حال ندارند نیت ندارند. نیت پیدا کنند. . . روایت داریم اگر کسی نعمتی را خدا از او گرفت ایشان تصمیم گرفت نیتش را عوض کند خدا نعمتی که گرفته بر می‌گرداند. باز حدیث داریم: «لَرَدَّ عَلَیْهِمْ کُلَّ شَارِدٍ وَ أَصْلَحَ لَهُمْ کُلَّ فَاسِدٍ»(نهج‌البلاغه، خطبه 178) مشکلی تو زندگی افتاد نیت کرده بودی با یک بوق این را بترسانی؛ نیت کرده بودی پولش را ندهی، حالش را بگیری نیت کرده بودی جلسه روضه یا عروسی‌اش را بهم بزنی، نیت کرده بودی این پسر و دختری که همدیگر را می‌خواهند یک کاری کند که اینها بهم بخورد بساطشان. اگر یک نیت خبیثی کردی یک سیلی خوردیم تصمیم گرفتیم از نیتمان صرفنظر کنیم خداوند اراده می‌کند غضبش را به شما تبدیل به لطف می‌کند. حدیث داریم‌ها. اگر کسی نیت بد داشت خدا سیلی‌اش می‌زند تصمیم بگیرد نیتش را عوض کند خدا. نیتها خیلی فرق می‌کند.
این قلب خیلی کار دستش است. پیامبر ما آمد بالای سر یک جوانی دید در حال احتضار است گفت بگو لا اله الا الله زبان جوان قفل شد نتوانست بگوید هر چه گفت بگو. آقا تو مسلمانی در آستانه مرگ بگو لا اله الا الله با کلمه توحید بمیری نمی‌تواند بگوید زنی آنجا نشسته بود. پیامبر فرمود شما مادرش هستی. گفت بله. فرمود دلت از این جوان تنگ است دلگیری. از بچه‌ات ناراحتی. گفت بله. گفت چون قلب تو ناراحت است زبان ایشان قفل شده است من پیغمبرم آمدم خانه شما عیادت پسر تو. بخاطر من از این پسر بگذر. مادر فکری کرد و گفت بخاطر شما از بچه می‌گذرم تا گفت حلالش کردم به جوان گفتند بگو لا اله الا الله زبان باز شد. عجب دل مادر زبان بچه را قفل می‌کند برادران نمی‌دانید چه می‌خواهم بگویم خیلی‌ها از زمان گله می‌کنند. آقا چنین است چنان است رفتم اگر چنین شده است رفتم شیشه بر چنین کرد شوفر تاکسی چنان کرد.
10- نیت ندادن مهریه به همسر و بدهی به طلبکار
من یک سؤال می‌کنم نیت شما که می‌روی دنبال کار چیست. اگر حسن نیت داشته باشیم حدیث داریم دلها را خدا بر می‌گرداند بسوی شما. الان مردم به دید برادر به شما نگاه نمی‌کنند به دید رقیب نگاه می‌کنند اگر کسی تو نیتش این است که مهر خانمش را بدزدد می‌گویم مهر می‌کنیم دویست سکه سیصد سکه. می‌گوید حالا ما که مهریه نمی‌دهیم می‌خواهیم دل خانم خوش شود اگر کسی در مهریه ازدواج یک چیزی بگوید ولی نیتش این است که بازی در آورد روایت داریم قَالَ الصَّادِقُ ع: «مَنْ تَزَوَّجَ امْرَأَهً وَ لَمْ یَنْوِ أَنْ یُوَفِّیَهَا صَدَاقَهَا فَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ زَانٍ»(من‌لایحضره‌الفقیه، ج3، ص398) اگر کسی ازدواج کند نیتش این باشد که مهریه خانمش را بخورد پهلوی خدا زناکار است نه پهلوی مردم بچه‌اش حلال زاده است و خانمش هم خانم او. محرمی‌اش محرم است و بچه‌اش هم حلال زاده است اما «عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ زَانٍ». در کانال 2 ایشان زناکار است. ممکن است از نظر عقد و محضر و فقه و رساله. می‌گوید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ» (حجرات/13) پهلوی خدا آنکه بیشتر تقوی دارد ارزش دارد اما پهلو بانک اونی که بیشتر پول خوابانیده ارزش داشته باشد. تو پادگان ممکن است تیمسار عزیز باشد تو بازار ممکن است سرمایه دار عزیز باشد. «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ»، «عِنْدَ اللَّهِ» پهلوی خدا کی عزیز است «أَتْقاکُمْ» «عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ زَانٍ» کسی حتی نسبت به خانمش حق ندارد نیت کند. اگر کسی گفت بابا وام می‌گیریم نمی‌دهیم بهش. برو نسیه کن بعد هم بگو ندارم حدیث داریم. بدنیتی داریم که امام صادق(ع) فرمود: «السُّرَّاقُ ثَلَاثَهٌ مَانِعُ الزَّکَاهِ وَ مُسْتَحِلُّ مُهُورِ النِّسَاءِ وَ کَذَلِکَ مَنِ اسْتَدَانَ وَ لَمْ یَنْوِ قَضَاءَهُ»(بحارالأنوار، ج93، ص12) «مَنِ اسْتَدَانَ وَ لَمْ یَنْوِ قَضَاءَهُ» کسی که وام بگیرد. می‌گوید وام می‌گیرم قورتش می‌دهیم می‌گیریم می‌خوریم اگر کسی به قصدی وام بگیرد که بخورد. امام صادق(ع) فرمود: «مَنِ اسْتَدَانَ دَیْناً فَلَمْ یَنْوِ قَضَاهُ کَانَ بِمَنْزِلَهِ السَّارِقِ»(کافی، ج5، ص99) این هم به منزله سارق است، دزد است. خواسته باشی ما خانمت را ندهی زناکار. خواسته باشی مال دوستت را ندهی دزد. اینها بخاطر بدنیتی است. چون نیت داری قورتش بدهی.
11- سوءنیت عامل عدم استجابت دعا و بردن آبرو می‌شود
سؤال چرا بعضی وقتها دعاهای ما مستجاب نمی‌شود امام زین العابدین فرمود دلیلی که دعاها مستجاب نمی‌شود این است که آدم بدنیتی هستیم «الذُّنُوبُ الَّتِی تَرُدُّ الدُّعَاءَ سُوءُ النِّیَّهِ»(معانی‌الأخبار، ص270) یکی از گناهانی که باعث می‌شود هر چه گریه می‌کند مستجاب نمی‌شود. میدانی یک عروسی را بهم زدی. میدانی گریه کردی برای پسرت. پسرت با خانمش بد شد. حاجیه خانم. این مادرشوهرها یک لیتر گریه می‌کند که پسرش با زنش بد شود. بعضیهایشان یا عروس. این همه آدم اینهمه کار می‌کند. اما خدا نکند این پسر یک خدمتی به مادرش کند. خانه مادرت بودی دلیل این که دعا مستجاب نمی‌شود این است که نیت ما خوب نیست چون نیت خوب نداریم امام زین العابدین فرمود دعایت مستجاب نمی‌شود.
آخ آبروم رفت حدیث داریم هر که نیتش بد باشد تو دلش این باشد که کسی را خراب کند. اگر نیتش این باشد خدا برایش صحنه‌ای پیش می‌آورد که آبرویش بریزد «وَ الذُّنُوبُ الَّتِی تَکْشِفُ الْغِطَاءَ»(معانی‌الأخبار، ص270) آن گناهی که باعث می‌شود آدم لو برود آبرویش بریزد این است که «الِاسْتِدَانَهُ بِغَیْرِ نِیَّهِ الْأَدَاءِ»(معانی‌الأخبار، ص270) اگر کسی وام بگیرد خواسته باشد پس ندهد خدا صحنه‌ای پیش می‌آورد آبرویش بریزد.
ما داشتیم که خدا آبرو را ریخته. کسی رفت میهمانی. ساعت قشنگی روی طاقچه بود مهمان آن را برداشت و قایم کرد. صاحبخانه آمد و دید که ساعت نیست گفت ساعت کو. گفت نمی‌دانم. رفت به بچه‌ها گفت شما ساعت را برداشتهاید، گفتند نه. هیچی نگفت وسط نهار خوردن ساعت تو کیسه آقا زنگ زد. اینجوری خدا آبرو را می‌ریزد.
اگر کسی تصمیم بگیرد مال حرام را بخورد. آبرویش می‌ریزد خدا قول داده است من در یک جلسه‌ای بودم یک جایی بودم من یک کسی می‌خواست من را خراب کند. گفت شما که اینقدر برای مردم توی تلویزیون اخلاق می‌گویی هیچ میدانی پسر خودت در دانشگاه چه سوء استفادههائی کرده. حسابی ما را خراب کرد من هم گفتم اصلاً خدا به من پسر نداده است. مگر مریضی که حالا بنا داری من را خراب کنی که چی؟ اصلاً افرادی هستند یک کسی را که می‌بینند بنا دارند یک اذیتی بکنند.
من یک وقت داشتم می‌رفتم دیدم یک کسی یک جمله‌ای گفت بعد گفتم شما ایشان را می‌شناسی گفت نه گفتم چرا گفت من بدم می‌آید. گفتم این خباثت است آخر به چه دلیل از این بدت می‌آید گفت من از این لباس بدم می‌آید. خب پس تو خبیثی. بدون اینکه او را بشناسی الکی از یک کسی بدش می‌آید پس تو یک خباثت باطن داری یعنی سوء نیت داری بخاطر همین سوء نیت نه دعایت مستجاب می‌شود و صحنه‌هایی پیش می‌اید که آبرویت خواهد ریخت. مواظب باشیم بدون جرم کسی را مجرم ندانیم تازه وقتی فهمیدیم مجرم است دلیل ندارد آبرویش را بریزیم.
مجرم دادگاه شما حق نداری داد بزنی. قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع): «عند فساد النیه ترتفع البرکه»(غررالحکم، ص92) کسی که نیتش بد است خدا برکت را از عمرش بر می‌دارد نیتش فاسد است خدا برکت را از عمرش بر می‌دارد. عمرش صرف می‌شود و نمی‌داند عمرش چطور شد پولش چی شد. چه کردم به عمرم. من خیلی حرف یادداشت کردم یعنی این حرفهائی که من یادداشت کردم شاید یک پنجمش را زدم اگر یک عمری باشد جلسات بعد می‌گویم حرفهایم را جمع کنم.
سالگرد شهادت حضرت آیت الله غفاری را، هفت دی باید فراموش نکنید تمام شهدایمان را آیت الله سعیدی‌ها، نواب صفوی‌ها، مدرس‌ها، سردارجنگل‌ها، میرزاکوچک خان‌ها. تمام کسانی که یک زمان‌هایی در دنیای خفقان خون دادند شکنجه شدند باید آنها را فراموش نکنیم. به مناسبت هفت دی سیمایی از فعالیتهای نهضت را گفتم که خداوند لطف کرده در این چند ساله ما میلیونها زن و مرد ایرانی را به زحمتهایی که آموزشیارهای ما در شهر و روستا می‌کشند و بیشتر در روستا با سواد کردیم الحمدالله و موضوع بحثمان هم این بود که اگر کسی در قلبش سوء ظن داشته باشد بنا دارد یک کسی را خراب کند پل در خانه‌اش را بر می‌دارد یک ماشین پارک نکند، میخ را بر می‌دارد که یک کسی لباسش را آویزان نکند. قدیم هر کس خانه می‌ساخت یک طاقچه کنار در می‌ساخت که افرادی که دارند را می‌روند پیرمردی. کسی بنشیند. حالا می‌گویند خراب کن که کسی اینجا ننشیند ما بخاطر اینکه نیت کردیم به کسی خیر نمی‌رسانیم. بعضی وقتها خیر از دست ما می‌گذرد. خوشا بحال کسی که حسن نیت داشته باشد. آن وقت اگر حسن نیت داشته باشیم کارگر خوب کار می‌کنه نجار خوب می‌سازد. بنی آدم اعضای یکدیگرند همه با هم رفیق می‌شویم. همدیگر را دوست داریم. خدایا ترا به آبروی محمد و آل محمد(ص) به ما حسن نیت، صفا و صمیمت، محبت، اخلاص، عشق به خودت و خلق خودت مرحمت بفرما.
آنچه نیت بد داشتیم نسبت به بچه و همسرمان نسبت به همسایه‌مان، نیت فاسد داشتیم که چیزی را بهم بزنیم با سخن چینی بین دو نفر کدورت بوجود آورده‌ایم. کلاه سر کسی گذاشتیم. گرانفروشی کردیم اگر نیت بدی نسبت به مسلمانی داشتیم توفیق توبه، اصلاح درون، خودسازی، به همه ما مرحمت بفرما.
«والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»