اذان

 جلسه امروز راجع به یک مسئله‌ای است که خیلی مهم است و به آن کم اهمیت داده میشود و آن مسئله اذان است، راجع به اذان ما مطالعاتی داشتیم حالا من آن مطالعات را گم کرده بودم دو مرتبه امروز قبل از اینکه پشت دوربین بیایم با یک جان کندنی یکسری چیز خوب گیرم آمده است راجع به اذان حالا کسی نگوید آقای قرائتی اذان را میخواهی چه کنی، اذان را رادیو برای ما میگوید ما اگر بگوئیم نفت همین است که توی چراغ است خیلی عوام است نفت این نیست که توی چراغ است آدم یک خورده باید نفت شناسی کند.

اذان چه ربطی به قرآن دارد؟ عنوان ما درسهائی از قرآن است، اذان هم از قرآن است «وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ وَعَمِلَ صَالِحًا وَقَالَ إِنَّنِی مِنْ الْمُسْلِمِینَ» (فصلت/33) بهترین افراد کسی است که مردم را به خدا دعوت کند و موذن مردم را اذان دعوت میکند «ذَلِکَ وَمَنْ یُعَظِّمْ شَعَائِرَ اللَّهِ فَإِنَّهَا مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ» (حج/32) «وَإِذَا نَادَیْتُمْ إِلَى الصَّلَاهِ» (مائده/58) «نُودِی لِلصَّلَاهِ» (جمعه/9) اذان توی قرآن هم مطرح شده، قرآن به کسی که اذان میگوید احسن میگوید یعنی بهترین فرد بشر کسی که مردم را به خدا دعوت کند ضمناً اگر کسی امر به معروف کند و نهی از منکر کند آن هم بهترین فرد است.

امام رضا(ع) میفرماید قدر موذن را داشته باشید و از آنها تشکر کنید چون «وَ یَکُونَ الْمُؤَذِّنُ بِذَلِکَ دَاعِیاً لِعِبَادَهِ الْخَالِقِ» (من‌لایحضره‌الفقیه، ج 1، ص 299) موذن مردم را به خدا دعوت میکند، «وَ مُرَغِّباً فِیهَا»(من لایحضره‌الفقیه، ج 1، ص 299) مردم را ترغیب میکند به نماز «وَ مُقِرّاً لَهُ بِالتَّوْحِیدِ»(من‌لایحضره‌الفقیه، ج 1، ص 299) اقرار به لا اله الا الله میگوید «مُجَاهِراً بِالْإِیمَانِ» ایمان خودش را علنی میکند «مُعْلِناً بِالْإِسْلَامِ»(من‌لایحضره‌الفقیه، ج 1، ص 299) اسلام را برملا معرفی میکند «مُؤَذِّناً لِمَنْ یَنْسَاهَا»(من‌لایحضره‌الفقیه، ج 1، ص 299) به آدمهای غافل هشدار میدهد.

پرمایه ترین سرودی است که ادیان دارند، ناقوس شعار کلیسا است، اذان شعار اسلام است، ناقوس صدایش شبیه صدای زنگ ساعت‌های بزرگ است، اول اذان الله است، آخرش هم الله است، و بین دو تا الله یک دور تفکرات اسلامی را مطرح میکنیم این هم با فرمول است. دین الکی نیست، فرمول دارد. فله‌ای به دین نگاه نکنید، کلمات قرآن فرمول دارد، اگر دنیا 115 بار توی قرآن آمده است آخرت هم 115 بار توی قرآن آمده است اگر کلمه نور 55 تا توی قرآن است کلمه ظلمات هم 55 تا توی قرآن است اگر عسر 12 تا توی قرآن است یسر 36 تا توی قرآن است یعنی سه برابر است یعنی با هر یک مشکل سه تا آسانی است چیدن اینها همه‌اش نقشه مهندسی دارد.

الله اکبر یعنی تو بزرگی، اگر گفتیم تو بزرگی دیگر آمریکا بزرگ نیست، اگر تو بزرگی باید نماز خانه هم تمیز باشد، چرا نمازخانه نهادها توی انبارهای زیر زمینی است؟ و چرا اتاق رئیس بالاست؟ چرا نماز خانه موکت است و اتاق رئیس قالی است؟ این پیداست که هنوز الله اکبر توی روح ما جا نگرفته است اگر الله بزرگ است چرا فیلم میبینی بلند شو نماز بخوان چرا در مغازه هستی؟ بابا مشتری آمده است پس مشتری اکبر، برای صد تومان دروغ گفتی؟ پس هنوز پیش تو الله بزرگ نیست. امام علی(ع) فرمود هستی را به من بدهند گناه نمیکنم قربان خودم که یک بستنی میخورم سی و دو تا دروغ میگویم اگر خدا بزرگ است ما نباید اینقدر شل باشیم اگر خدا بزرگ است آدم باید محکم باشد آمدند گفتند یا رسول الله علی همه چیزش خوب است فقط یک بدی دارد فرمود چی؟ گفتند خشک است فرمود: «فَإِنَّهُ خَشِنٌ فِی ذَاتِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ غَیْرُ مُدَاهِنٍ فِی دِینِه» (بحارالأنوار، ج 21، ص 385) علی برای خدا خشن است حتی معاویه میگوید علی به قدری سخاوت دارد که اتاق طلا و اتاق کاه برای او فرقی نمیکند، اما در بحث خدا خیلی خشک است به هیچ کس رحم نمیکند. حتی برادرش عقیل آمد گندم اضافی بگیرد آهن داغ کرد، زبان داشت میتوانست بگوید جهنم داغ است ولی رفت آهن داغ کرد، این یعنی آزمایشی، یعنی کمک آموزشی، یعنی به برادرش هم یک کیلو گندم اضافه نمیدهد.

الله اکبر یعنی «قد حضرک الصلاه» نماز رسید آماده شو، خدایا تو بزرگی، با الله اکبر شاه در رفت، عمری توی خانه‌ها الله اکبر میگفتیم شاه نمیرفت اما ریختند توی خیابانها، تظاهر به الله اکبر خیلی مهم است، اذان یعنی فضای تبلیغات باز است، اذان یعنی مفتخرم که مسلمان هستم، آدم وقتی یک جنس خوب دارد با افتخار داد میزند وصیت نامه امام را یادتان نرود ما مفتخریم که پیرو اهل بیت هستیم.

اشهد أن لا اله الله، اله یعنی آن چیزی که من را میکشد، الله یعنی خداوند، هر چه شما را بکشد میشود اله، لا اله یعنی هیچ چیز نمیتواند من را سمت خودش بکشد، (اشهد ان لا اله الله) امام میفرماید خوشا بحال کسی که در حال اذان جان بدهد و سلام و صلوات خدا نواب صفوی که وقتی گلوله باران شد داشت اذان میگفت و بعضی از اصحاب امیرالمومنین(ع) وقتی شهید میشدند اذان میگفتند حدیث داریم اگر بدانید اذان چقدر مهم است، سر اذان چاقو کشی میکنید، نمیدانید اذان چیه.

«اشهد أن محمداً رسول الله» امیرالمومنین سحر میآمد توی مسجد دو رکعت نماز میخواند و خودش میرفت و اذان میگفت الان پیش نمازهای ما خودشان اذان نمیگویند، مش عباس خادم اذان میگوید، مش عباس هم اذان نمیگوید، رادیو اذان میگوید، رادیو هم اذان نمیگوید، نوار اذان میگوید، نوار هم اذان نمیگوید، یک نفر مصری اذان گفته است، کی اذان گفته؟ قدیم اذان گفته است حالا هم نوارش را توی مسجد آیت الله میگذارند، از این خیطتر نمیشود، از این بدتر نمیشود بابا حلقوم داریم موذن داریم. ما اینقدر مسلمان داریم که اذان نگفته است.

«اشهد ان علی ولی الله» جزو اذان نیست، اما رمز شیعه بودن ما است، این کمال است چون درباره علی بن ابی طالب سه تا نظریه است میگویند علی الله است علی اللهی‌ها میگویند، خدا در ذات علی حلول کرده است، بعضی او را به مرز خدا میبرند بعضی هم میگویند مگر علی نماز میخواند؟ ما میگوئیم نه این و نه آن «اشهد ان علی ولی الله»، علی ولی خداست.

«حی علی الصلاه» بشتابید به سمت نماز، کلمات نماز برو ندارد بدو است «عجلوا» یعنی بدو، عجله کن، «لا تضیعوها» (بحارالانوار،ج45،ص368) نماز را ضایع نکنید روایت داریم آدمهایی که بد نماز میخوانند نماز به آنها میگوید من را ضایع کردی خدا تو را ضایع کند چقدر زشت است که خانم ما اگر یکی از بشقاب هایش بشکند یک بشقاب میبرد دست دوم فروش‌ها، میگوید از این بشقاب‌ها نداری؟ اما همین خانم الحمدلله را الحمدرلله میخواند و غصه نمیخورد برای گل بشقاب حساس است نماز را غلط میخواند حساس نیست چه اشکالی دارد هر رئیس اداره تصمیم بگیرد که پرسنل خودش را نماز خوان کند.

«حی علی خیر العمل» پیغمبر معنی کرد یعنی «ترحم علی انفسکم» رحم کنید به خودتان، خیلی بد است خدا بگوید من را یاد کن تا یاد تو باشم ما میگوئیم نه من نمیخواهم یاد تو باشم حدیث داریم اگر کسی اذان بگوید روز قیامت به او میگویند تو مقام شفاعت داری، یک حدیث داریم «إِنَّ اللَّهَ یُبَاهِی بِالْعَبْدِ یَقْضِی صَلَاهَ اللَّیْلِ بِالنَّهَارِ یَقُولُ یَا مَلَائِکَتِیَ انْظُرُوا إِلَى عَبْدِی کَیْفَ یَقْضِی مَا لَمْ أَفْتَرِضْهُ عَلَیْهِ أُشْهِدُکُمْ أَنِّی قَدْ غَفَرْتُ لَه» (وسایل الشیعه،ج4،ص278) اگر یک کسی تنهایی از کامیونش پیاده بشود و یک اذان توی بیابان بگوید تنهایی هم نماز بخواند روایت داریم خدا به فرشته‌ها میگوید من لذت میبرم که این بنده من است افتخار میکنم مباهات میکند خدا به این افراد، حدیث داریم کسی که اذان بگوید از سر و صداهای قیامت وحشتی ندارد.

بعضی‌ها میگویند که همسایه‌ها بیدار میشوند، بابا همسایه یا مسلمان است یا غیر مسلمان؟ هیچ مسلمانی با الله اکبر سه دقیقه‌ای مرض شدید نمیگیرد، این همه عروس میبرند بوق میزنند طوری نیست تمام صداها اشکال ندارد، یک حی علی الصلاه تمام اعصابها میریزد بهم، نه آقا مشکل جای دیگر است البته آدم بد صدا و بلند گوی بد بیش از اذان طول دادن آنها را نمیگویم اما خود اذان قیمت تعاونی. . . کی است که از الله اکبر ناراحت بشود؟ تو اگر مریض هستی شفایت را از الله اکبر بخواه، اصلاً حدیث داریم مریضها وقتی صدای اذان را شنیدند زمزمه کنند اذان آنها را شفا میدهد. بهانه نکنیم اذان را، البته این به آن معنا نیست که هر کسی با هر صدایی هر وقت که خواست اذان بگوید.

جاهایی هم نباید اذان گفت، وارد مسجد شدی دیدی صف‌ها هستند لازم نیست که اذان بگویی. بیائید یک اذان بگوئیم تا بگوئیم ما ساعتها حرف زدیم هفت دقیقه هم اذان گفته‌ایم زشت است توی این دریای سخنان ما یک اذان یک جوری باشد که فرهنگ اذان راه بیفتد. ما باید به بچه هایمان هم اذان یاد بدهیم شما که برای بچه‌ات دوچرخه خریدی بگو اگر اذان گفتی میخرم ای کاش من یک قدرتی میداشتم میگفتم هر کس یک اذان در فلان جا گفت من او را سوریه یا لبنان میبرم هیچی دستم نیست یک آدامس هم ندارم بعضی جاها اذان گفتن شهامت میخواهد آنوقت اگر اذان گفتی باقی هم میگویند فقط یک خط شکن میخواهد که خط را بشکند ما جاهایی داریم که همه مسلمان هستند همه هم از همدیگر خجالت میکشند یک نفر که اذان بگوید همه میگویند. چند نفر خط شکن را باید تشویق کنیم.