الهی انطقنی بالهدی والهمنی التقوی
در تفسیر سورِی الرحمن دراین جلسه رسیدیم به «الرحمن علم القرآن خلق الانسان» که شاید بشود راجع به انسان شناسی مطالبی را مطرح کرد «خلق الانسان» خداوند همه چیزی را آفریده «الله خالق کل شیء» اینکه خداوند «خالق کل شیء» بعد میگوید «خلق الانسان» این پیداست حساب انسان با کل شی جداست آخر یکوقت آدم وارد میشود میگوید سلام علیکم بعد به یک نفر میگوید سلام علیکم این پیداست که این یک آدم دیگری است با باقیها فرق میکند.
1- آفرینش انسان، نشانه رحمت خداوند
«الله خلق کل شیء» بعد اینجا میگوید «خلق الانسان» مثل شخص پیغمبر«صلی الله علیه وآله» خدا در یک جا میگوید «رب کل شی»، «الحمدلله رب العالمین» یعنی پروردگار همه، بعد میگوید «قل اعوذ برب الناس» یک جای دیگر میگوید «ربکم ورب آبائکم» یک جا میگوید «ان ربک» ببینید «رب العالمین» پروردگار هستی پروردگار انسان پروردگارشما «ربک» پروردگار تو، به پیغمبر «صلی الله علیه وآله» این پیداست حساب پیغمبر«صلی الله علیه واله» از همه چی؟ جداست. خالق کل شیء هر چیزی را آفرید بعد میگوئیم «خلق الانسان» انسان را آفرید راجع به آفرینش انسان قرآن چند تعبیر دارد اول میگوید هیچی، هیچی هیچیها! اول میگوید پوک پوک هیچ هیچ «لم یک شیئا» یعنی هیچی بودید بعد میگوید میدانی «لم یک شیئا مذکورا» اول میگوید هیچی بودی بعد میگوید چیزی شدید اما قابل ذکرنبودید ببینید، بعد میگوید حالا هم که قابل ذکر شدید خیلی پست بودید «ماء مهین» مهین از اهانت مهین عربی، مهین فارسی یعنی ماه اسم دخترها مهین است یعنی از ماه گرفته شده مهین عربی فرق میکند با مهین فارسی اول میگوید هیچ بعد میگوید نه از هیچی آمدی بیرون ولی «لم یک شیئا مذکورا» قابل ذکر نبودید بعد میگوید حالا هم که قابل ذکر شدید «ماء مهین» یعنی پست بعد میگوید بعد میگوید «نطفه امشاج» مخلوط، بعد میگوید علقه بعد میگوید مضقه گوشت بسته، علقه گوشت بسته، بعد میگوید استخوان بعد میگوید روی استخوان همینطور گام به گام این «الرحمن علّم القران َخلق الانسان».
انسان خیلی موجود عجیبی است شاید 20 امتیاز انسان داشته باشد حالا من نمیدانم چند تا نوشتهام 20امتیاز دارد که هیچ موجود دیگری ندارد حالا بد نیست تحت این عنوان تیتر خواسته باشیم بدهیم امتیازات بشر:
امتیازات جسمیاش، امتیازات روحیاش، اصلاً ویژگیهای بشر، انسان یک ویژگیهایی دارد بیخود نیست که میگوید «خلق الانسان» من انسان را آفریدم یعنی پیداست یک. . . ویژگیهای انسان از نظر تکاملی که گفتیم نطفه، علقه، مضقه، تا بصورت انسان در میآید از این جهت. . .
2- قدرت تسخیر طبیعت از امتیازات انسان
2) از جهت اینکه نیازهایش را میتواند تامین کند از همه چیزی استفاده میکند از نور از کهکشان از حیوانات دریایی از برگ درخت از جنگل، از اکسیژن، قرآن میگوید «سخر لکم الانهار» «سخر لکم ما فی الارض جمیعا» اصلاً همه چیزی در اختیار شماست اینکه قدرت تسخیر دارد من اینها را بنویسم فکرمی کنم بهتر باشد «خلق الانسان». . . ویژگیهای انسان 1) مراحل طبیعی 2) قدرت تسخیر، انسان قدرت تسخیر دارد موجودات دیگر این قدرت تسخیر را ندارند انسان از همه چیزی میتواند استفاده کند توی آشپزخانه بعضی از زنها از پوست پرتقال مربا درست میکنند. بعضی کشورها از زباله هایشان از فاضلابهایشان استفاده میکنند از چیزهایی که ما فکر میکنیم به درد نمیخورد. . . از آب پنیر چه موادی درست میکند قدرت تسخیری که میتواند از همه چیزی استفاده کند «خلق لکم سخر لکم متاعا لکم» لکم لکم خیلی توی قرآن است همان که شاعر میگوید ابر و باد و مه و خورشید وفلک لکم، تو از همه میتوانی استفاده کنی خورشید از ما استفاده نمیکند ما از خورشید استفاده میکنیم اکسیژن از ما استفاده نمیکند ما از اکسیژن استفاده میکنیم ماهیها از ما استفاده نمیکنند ما از ماهیها استفاده میکنیم یعنی ما به همه محتاجتریم حتی به حیوانات، بهترین لباس ابریشم است مال کرم است به کرم نیاز داریم بهترین غذا عسل است مال زنبور عسل است به زنبور نیاز داریم به گاو نیاز داریم به الاغ نیاز داریم حالا هواپیما اف16 اف14 اف100 ولی باز هم یک جاهایی که کار هواپیما نیست کار الاغ است یعنی چیزهایی آفریده تاریخ مصرف ندارد همیشه انسان نیاز دارد.
3- گرایشات مثبت و منفی، از ویژگیهای انسان
از جهت گرایشهای منفی و مثبت موجود عجیبی است قرآن میفرماید «ان الانسان لیطغی» انسان روح طغیان دارد دلش میخواهد همه منافع را جیب خودش کند «هلوعا» حرص میزند «جزوعا» جیغ میزند «منوعا» چیزی به او میدهی منع میکند به دیگران نمیدهد بخل میکند «ظلوم» ظلم میکند «جهول» خیلی چیزها را نمیداند «عجول، خلق الانسان من عجل» عجله میکند «کفور» کفران میکند عجب موجودی است این بشر«کفور» کفر میورزد «عنود» عناد، لجبازی میکند یعنی اینقدر زمینههای منفی توی انسان است به او میدهی به دیگران نمیدهد بخل میورزد «اذا مسه الشر جزوعا» شر که به او میدهی جیغ میزند جزع، جیغ، داد زدن «واذا مسه الخیر منوعا» وقتی به او میدهی بخل میکند وقتی از او میگیری جیغ میزند در ضمن این گرایشهای مثبت هم دارد.
گرایشهای مثبت چیه؟ خوبی را دوست دارد اصلاً دزدها هم یک جوریند که خوبی را دوست دارند گاهی چند تا شریک میروند با یک وانتی با ماشینی یک چیزی را میدزدند میگویند ببین کارمان موفقیت آمیز بود حالا بیا عادلانه تقسیم کنیم یعنی با اینکه اصل کارشان غلط و اشتباه است جنسشان دزدی است اما دم از عدالت میزند.
خودش چشم چرانی میکند به دختر مردم نگاه بد میکند اما وقتی میخواهد داماد شود به مادرش میگوید ببین یک دخترپاک برای من پیدا کن، چشمهای خودش پاک نیست اما با اینکه چشمهای خودش پاک نیست در ازدواج دنبال آدم پاک میگردد خودش چیزی به او بدهی برمی دارد اما اگر خودش مال داشته باشد به یک آدم امین میسپارد میگوید تو آدم سالمی هستی این پول پهلوی تو امانت باشد یعنی با اینکه امین نیست امانت را دوست دارد.
بچهای سیب به شما داده میگوید این سیب را بگیر من بروم دستهایم را بشورم برمی گردم تا میرود شما سیبش را میخوری بر میگردد نگاهی میکند گریه میکند میخواهد بگوید این سیب امانت بود تو به امانت خیانت کردی ببین این میفهمد خیانت بد است پس هم گرایش مثبت دارد و هم گرایش منفی دارد.
گرایش مثبت چیه؟ «حبب الیکم الایمان» یعنی ایمان را دوست دارد به هر کدام از آدمها بگویند ایشان در طول عمرش دروغ نگفته میگوید عجب! در عمرش دروغ نگفته، سلام علیکم یعنی پهلویش خم میشویم خودمان دروغ میگوئیم اما خوشمان میآید که این آدم در عمرش دروغ نگفته «حبب الیکم الایمان» یعنی ایمان را پهلوی شما محبوب قرار داد «و زینه فی قلوبکم» اینهایی که مینویسم آیههای قرآن است یعنی در دل شما ایمان را زینت قرار داد اینها خیلی مهم است «فالهمها فجورها وتقواها» اگر اینها نبود انسان رشد نمیکرد گرایشهای مثبت در انسان هست این هم یکی. انسان موجودی است مسئولیت پذیر حیوانات دیگر اینطور نیستند حیوان مسئولیتی ندارد «الرحمن علّم القرآن خلق الانسان» انسان چی چی است که خداوند اینقدر روی آن مانور میدهد میگوید من انسان آفریدم.
4- اختیار و آزادی، از موهبتهای الهی به انسان
انسان انتخابگر است، انسان آزاد است میتواند این کار را انجام بدهد یا انجام ندهد دلیل آزادی انسان را یکوقت گفتهام دوباره تکرار کنم من چهار تا دلیل برایتان میگویم که، آخر بعضیها میگویند وا0لله اینطور شد کاریش نمیشود کرد این جور آفریده شده گلش این جور سرشته شده، نه اینطور نیست انسان آزاد است چهار تا دلیل برای آزادی انسان میگویم دلیلهای وجدانی نه دلیل عقلی است نه دلیل قرآنی دلیل وجدانی است انسان شک میکند یا نه؟ همین که شک میکنی که این کار را بکنی یا این کار را نکنی پیداست آزاد هستی میتوانی انجام بدهی میتوانی انجام ندهی شک دلیل اینست که انسان آزاد است انتخابگر است.
دوم: پشیمان میشوی یا نه؟ هر که پشیمان میشود پیداست آزاد است میتوانست این کار را انجام ندهد غصه میخورد که چرا انجام داد پس پشیمانی یک، شک دو.
انتقاد میکند از کسی چرا این کار را کردی همین که به رفیقات انتقاد میکنی که چرا این کار را کردی یعنی چه؟ یعنی میتوانستی این کار را نکنی پس آزاد بودهای تعلیم و تربیت هم دلیل بر آزادی انسان است اینکه شما بچهات را میدهی تربیت کنند یعنی بچهِی شما میتواند خوب بشود میتواند بد بشود شما میفرستی پهلوی یک مربی که خوب بشود پس چهار دلیل وجدانی برای اینکه انسان آزاد است 1) شک 2) پشیمانی 3) انتقاد 4) تعلیم و تربیت.
اینها دلیلهای وجدانی است آنوقت دلیل عقلی هم داریم دلیل قرآنی هم داریم «فمن شاء فلیؤمن ومن شاء فلیکفر» «انا هدیناه السبیل» « اما شاکرا و اما کفور» ما راه را نشان میدهیم یک عده قبول میکنند یک عده قبول نمیکنند انسان انتخابگر است دیگر چی؟ انسان میتواند تغییر روش بدهد انسان علیه خود کودتا میتواند بکند یک راهی را رفته یک مرتبه بر میگردد دریک لحظه میتواند فرمان را کج کند اینطور نیست که حالا بابا دیگر چارهای نیست نه، تصمیم بگیرد میشود مثلاً درس نمیخواند یک مرتبه جدی میشود جدی است یک مرتبه درس را کنار میگذارد(توبه میکند اصلاً معنای توبه یعنی یکمرتبه 180 درجه عوض میشود موجودات دیگر یکمرتبه گردو نمیتواند اسفناج بشود اسفناج نمیتواند هندوانه بشود کره خر نمیتواند گوساله بشود گوساله نمیتواند گاو بشود موجودات گیاه و حیوان واینها نمیتوانند ولی انسان میتواند یزیدی است حسینی بشود.)
خدا چی چی آفریده؟ اصلاً کل کرهی زمین توی انسان است(اتزعم انک جرم صغیر) شعری هست منسوب به آقا امیر المو منین(علیه السلام) میگوید تو فکر میکنی که یک موجود کوچک هستی(وفیک انطوی العالم الاکبر) یک هستی در تو خلاصه شده یعنی تو ماکت هستی، هستی(اگر در هستی رودخانه هست در تو هم رگ است خونهای جاری، اگر در هستی کوه است در تو هم قلهی دماوند این دماغت هست، اگر در هستی گیاه هست در تو هم مو هست اگر در هستی غار است سوراخ گوش تو هم مثل غار میماند اگر در هستی آب شور و شیرین هست در بدن تو هم آب شور و آب شیرین هست اگر در هستی کوه است در بدن شما هم استخوان است اگر در هستی معادن زیادی است در تو هم استعدادهای متنوعی است اگر کرهی زمین حرکت میکند تو هم حرکت میکنی امیرالمؤمنین(علیه السلام) میفرماید)
5- گستردگی ظرفیت و استعدادهای بشری
یک جهان در تو خلاصه شده است ابر و باد و مه خورشید. . . «الرحمن خلق. . . علم القرآن خلق الانسان». از جهت استعدادها و ظرفیتها، هفتم: از جهت استعدادها انسان خیلی استعداد دارد همهی مردم نابغه هستند الا. . . منتهی افرادی که میگویند ما نابغه نیستیم سر نخ نبوغشان را پیدا نکردهاند ممکن است یک کسی در یک رشتهای شکست بخورد من بارها گفتهام داروین. . . اینرا از مرحوم مطهری شنیدهام مرحوم مطهری میفرمودند داروین در دو تا دانشکده شکست خورد در دانشکدهی پزشکی چون باباش پزشک بود میخواست پسرش هم پزشک بشود شکست خورد رفت دنبال آخوندی چون باباش ضمن اینکه پزشک بود روحانی مسیحیت هم بود در رشتهی علوم مسیحیت که کشیش، عالم مسیحیت بشود در دو رشتهی روحانیت و پزشکی شکست خورد در رشتهی علوم طبیعی شد داروین حالا کار نداریم نظریه هایش رد شده است ولی بالاخره. . . انسان ظرفیت دارد حتی آنهایی که بابا بالای سرشان نیست ظرفیتهای عجیبی دارند هم مثبت هم منفی، ظرفیت مثبت: امام خمینی(رحمه الله علیه) یتیم بود ظرفیت منفی، صدام هم یتیم بود آقا سید عبدالهادی از مراجع تقلید یتیم بود، هیتلر هم یتیم بود، ما یتیمهایی را داریم هم یتیمهای برجستهی مثبت هم یتیمهای برجستهی منفی انسان ظرفیت دارد زود میتواند خودش را. . . اینطور نیست که والله حالا ما پول نداریم کتابخانه نداریم کامپیوتر نداریم بابا بالای سرمان نیست حالا که نمیدانم مدرسهمان چطور است، حالا که ما روستا هستیم، حالا که حالا که، نه افرادی هستند با بسیاری امکانات کم، رشد جهشی دارند و افرادی هستند با همهی امکانات. . . این هنر آشپزی شماست بعضی زنها از سیب زمینی غذا درست میکنند که آدم از خوشمزگی انگشتهایش را میجود بعضی خانمها هم گوشت گوسفند را با برنج رشت برمی دارد کوفتهاش میکند که آدم نمیتواند بخورد این هنر آشپزی غیر از داشتن امکانات است.
انسان کیه؟ بی نهایت طلب است امام(رحمه الله علیه) یک نامه ای نوشت به گورباچف رهبر شوروی که مادیت انسان را سیر نمیکند انسان موجودی است که جز خدا او را سیر نمیکند حالا اگر همهی طلاها را هم به او بدهند آرام است؟ نه، هیچوقت انسان سیر نمیشود اتفاقاً بعضیها که دارند حرصشان بیشتر است، دنیا مثل آب دریا است هر چه بیشتر بخوری تشنهتر میشوی و لذا داریم(عز القناع) اگر قانع بودی عزیز هستی اگر قانع نباشی اگر همهی دنیا را هم به تو بدهند. . . داریم اگر میخواهی بسات باشد همین که هست بس است اگر هم میخواهی بس نباشد همهی دنیا را هم به تو بدهند. . . قناعت مهم است انسان بی نهایت طلب است فقط خدا میتواند او را سیر کند بی نهایت وگرنه حالا بگو. . . الان اینجا که ما هستیم باغ فین است حالا چه شاهی چه شاهزادهای چه نمیدانم کی همهی جاهایی که مال شاها بوده کاخها باغها مثلاً حالا فکر میکنید کسانی که توی این باغها مینشستند حالا قلیان میکشیدند یا تفریحی میکردند یا کامیابی میکردند مثلاً حالا قانع بودهاند؟ انسان بی نهایت طلب است و جز خدا او را سیر نمیکند.
نهم: از جهت ساختمان بدنی ساختمان انسان با همه فرق دارد تمام موجودات دمری هستند یعنی حیوانات همه افقی هستند حیوانات دریایی افقی هستند صحرایی دریایی همه افقی هستند تنها موجود عمودی و سیخکی انسان است همه دمر هستند جز انسان «لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم» ساختمان انسان. . .
(یکی از بستگان نزدیک ما متخصص ارتوپدی است که حالا دارد فوق تخصصاش را میگذراند پریشب منزل ما بود نمیدانم لک لک اردک اسم یکی از این پرندهها را برد میگفت این چون پزشک است تخصصاش ارتوپدی است میگفت این پایش که میشکند خاک مخصوصی هست که چسب خاصی دارد میگفت آب بر میدارد آن خاک را گل میکند بعد قسمت شکستگیاش را خودش توی آن میغلتد بعد میرود آفتاب میخوابد خشک میشود میگفت عین دستی که ما توی گچ میگذاریم این حیوان اتوماتیک این کار را میکند. منتهی خوب اینها محدود هستند ما انسان تا بی نهایت میتواند کار بکند. میگفت مار از تنهی درخت میرفت بالا سراغ لانه خواستیم مار را بکشیم گفتیم بالاخره آن صاحب لانه فکری میکند برای دشمن خودش تماشا کنیم میگفت ماد ر ه آمد دید عجب مار دارد میآید بالا پرید سر یک شاخهی دیگر یک چیزی را برداشت و زیر نوکش پنهان کرد آمد نشست تا مار دهانش را باز کرد اینرا قشنگ انداخت توی دهان مار رفت به دهانش و فوری برگشت یعنی حسابی نشانه گیری دفاع. . .
دنیای پر از اسرار است، نهنگ توی دریا ماهی میخورد آشغالها و جرم ماهی میرود لای دندانهایش میخواهد خلال کند مسواک کند میآید روی آب دهانش را باز میکند پرندهای دیگر مثل کبوتر دو تا شاخ دارد روبه زمین و آسمان مثل کلنگ دو سره این پرنده هم توی هوا گرسنهاش میشود میآید توی دهان این مینشیند آشغالهای لای دندان این را میخورد این هم میخواهد ببلعدش این سیخکها میرود توی دهانش مجبور است آنرا باز بگذارد دندان او مسواک میشود شکم او هم سیر میشود یعنی رزق پرنده را توی هوا لای دندان نهنگ توی اقیانوس میگذارد خداوند طراحی کرده«وما من دابه» حتی یک آیه توی قرآن داریم میفرماید یک موجوداتی که نمیتوانند رزق خودشان را پیدا کنند یعنی دست پا چلاق هستندخداوند به یک نحوی رزق این را میرساند تدبیر میکند.)
6- انسان، خلیفه خدا در زمین
انسان از نظر اینکه خلیفه الله است «انی جاعل فی الارض خلیفه» دهم: خلیفهی خداست آقای قرائتی این حرفهای خودت امروز میخواهی بگوئی چه؟ میخواهم بگویم اگر انسان بفهمد که چه موجودی است خودش را با یک آدامس و شکلات خودش را با یک عکس و فیلم خودش را با یک سیگار و با یک حرف چرت و پرت خودش را با یک چشمک و یک بستنی نمیفروشد تمام اینهایی که خودشان را میفروشند یادشان میرود که چی هستند اگر انسان بفهمد کیه، برو برویم چی چی بیا برویم نمیآیم آقا ببین نمیبینم این چشم من حیف است آقا این را بگو بابا این زبان من حیف است اگر انسان بفهمد گوشت کیلویی چند هزار تومان است پهلوی گربه نمیاندازد اگر انسان بفهمد که این طلاست نه حلب حلبی نیست طلاست همینطور راحت این را. . . اینکه ما راحت عمرمان را صرف میکنیم یادمان میرود و قرآن میفرماید وقتی من میخواهم به بشر سیلی بزنم سیلی من به این است که یادش میبرم که این چه موجودی است قرآن بخوانم « نسوا الله» اینها خدا را فراموش کردهاند «فانساهم انفسهم» چون خدا را فراموش کرده من هم سیلیاش میزنم که حالا که تو خدا را فراموش کرده ایی من هم یک کاری میکنم که خوت خوت را فراموش کنی یک زنجیر دست میگیرد چهل سانت کنار خیابان میایستد تمام که شد از این طرف آخر خاصیتش چیه؟ چای آوردند چای شیرین، پهلوی یک کسی قاشق چای خوری را برداشت به هم زد وقتی خورد دید که خیلی شیرین است گذاشت دو مرتبه قاشق را از این طرف میچرخاند فکر کرد حالا از این طرف که شیرین شده از اینطرف. . . زنجیر را همچین میکند تمام که شد. . . همینطور هدر، دیگر اگر ما بفهمیم عمرمان چقدر ارزش دارد دیگر بسیاری از درسهایی که فایدهای ندارد نمیخوانیم کوه هیمالیا چند متر است؟ خوب حالا این دخترهای دبیرستانی خیلی مهم است این را بدانند این دختر دبیرستانی فردا مادر میشود میزاد باید بداند که چه عواملی بچهاش را ترسو میکند چه عواملی بچهاش را شجاع میکند اگر ما بدانیم برای چه آفریده شدهایم. . . الکی هر مقالهای را بخوانیم، در آفریقای جنوبی یک موش سه قلو زائید خوب این خیلی دانستنش لازم بود؟ بیائیم جدول حل کنیم خیابان دو حرفی قدیمی تهران؟ ها! ری خوب خیلی مشکلات حل شد.
من خیلی غصهی بچهها را میخورم همینطور الکی عمرشان را انگار باد آورده بابا «الرّحمن علّم البیا. . القرآن خلق الانسان» خالق کل شیء میگوید تو را آفریدم با چه ویژگیهایی. . . باقیاش را بخوانم مسجود فرشتهها هستند مهم است خلیفهی خدا مسجود فرشته خداوند به فرشتهها گفت به آدم سجده کنید عجب! فرشته به ما سجده میکند؟ از جهت قدرت تقلید و اثر پذیری 12) از جهت قدرت اثر پذیری انسان میتواند تقلید کند و اثر پذیری این پرندهها طوطیها فوقش مثلاً بتواند سه تا کلمه از انسان یادبگیرد انسان خیلی موجود عجیبی است اثر پذیر است قدرت تقلید دارد هیچ موجودی اینقدر قدرت تقلید ندارد(با کلاغ صبح تا شام ور بروی چند سال خواسته باشی این کلاغ صدای گوساله در بیاورد نمیشود یک گوساله خواسته باشد صدای گنجشک در بیاورد نمیشود انسان قدرت تقلید دارد راحت میتواند کد عوض کند کانال عوض کند.)
7- الگو شدن و الگو پذیرفتن در مسیر صحیح
قابلیت الگو شدن دارد انسان میتواند امام بشود قدرت امام شدن را دارد هر یک از شما میتوانید امام بشوید امام؟ بله قرآن بخوانم «وجعلنا للمتقین اماما» قرآن در آخر سورهی فرقان میفرماید بندگان خوب خدا چند تا صفت دارند« وعباد الرحمن» یک دو سه آخرش میگوید بندهی خوب خدا همهاش از خدا میخواهد خدایا من رهبر بشوم شما دعا کنید رهبر بشوید رهبر حق منتهی باید تمرین کنی از حالا برو توی مسجد سعی کن پسر عمویت را هم ببر خطت را خوب کن یک نفر دیگر را هم ببر از حالا سعی کن این کلمه را نگواز حالا سیگار نکش آن هم که سیگار میکشد. . . یعنی اگر توانستی در یک نفر اثر کنی بعد در دو نفر اثر میکنی بعد در سه نفر اثر میگذاری بعد میشوی امام اما یعنی کسی که بتواند در دیگران اثر بگذارد وشما هم تمرین کنید جوری نماز بخوانید که همهی اعضای خانواده به شما نگاه بکنند بگویند. . . میشود انسان در دیگران اثر بگذارد انسان لیاقت دارد اگر لیاقت نمیداشت قرآن نمیگفت «وجعلنا للمتقین اماما» آیهی قرآن است یعنی مردان خدا میگویند خدایا تک تک ما را امام قرار بده یکوقت امام خمینی(رحمه الله علیه) میشود خوب آن. . . ولی هر کس در محلهی خودش در. . . میتواند به دیگران خط بدهد.
از جهت اینکه ابدی است انسان موجودی است ابدی 14) همهی موجودات موقت هستند ولی انسان با مردن تمام نمیشود تازه بعد از مردن یک دنیای برزخ داریم بعد از برزخ دوباره همهی این مردهها زنده میشوند مثل خشتی که میکوبی پخش میکنی دو مرتبه خاکهایش را جمع میکنی باز هم همهن خشت را بسازی قدرت اینکه تا ابد هست.
از جهت اینکه تمام حرفهایش حساب و کتاب دارد هر غار غاری معلوم نیست حساب و کتاب دارد ولی قرآن میگوید«مامن قول» لبت را که تکان میدهی مینو یسیم «الا لدیه رقیب نصیب» روز قیامت لوحی جلوی انسان باز میشود یک دفعه میگویند «اقرا کتابک» بخوان این پروندهی کارهایت است وقتی میخواند میبیند او! همه چیزی را نوشتهاند قرآن بخوانم میگوید «ما لهذا الکتاب» این چیه؟ این چه لوحی است که جلوی من باز کرده ید «لا یغادرصغیره و لاکبیره الا احصاها» ریز و درشت کارهای من را ثبت کرده هیچ وجودی ریز و درشت کارهایش این رقمی ثبت نمیشود «الرحمن علّم القرآن خلق الانسان».
از جهت اینکه قدرت مشورت دارد هیچ حیوانی با همدیگر مشورت نمیکنند که مشورت. . . قدرت مشورت، این هم از امتیازات انسان است.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته